Sau sinh mổ táo bón, không đi đại tiện được cần làm gì?

Hiện tượng sau sinh mổ không đi đại tiện được là vấn đề rất nhiều sản phụ gặp phải. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng sức khỏe của người phụ nữ sau khi sinh, đồng thời cũng gây khó khăn cho quá trình chăm sóc trẻ.  

Triệu chứng không đi đại tiện được sau sinh mổ

Tình trạng trạng sau sinh mổ không đi đại tiện được là một triệu chứng xảy ra khá phổ biến.  Đây còn gọi là hiện tượng táo bón sau sinh.

Đối với phụ nữ sinh thường, sau khi sinh 1 – 2 ngày thì hoạt động đi ngoài sẽ diễn ra bình thường, nhưng đối với phụ nữ sinh mổ thì thời gian này sẽ lâu hơn. Mặc dù đây là một hiện tượng bình thường nhưng sản phụ không nên chủ quan,  bởi vì việc đi ngoài là điều cần thiết để cơ thể đào thải lượng chất cặn bã.

Khi bị táo bón, lượng chất thải này có thể gây áp lực và  lên vùng xương chậu, chất thải tích trữ càng lâu ngày thì táo bón càng nặng. 

Cần phân biệt táo bón tạm thời và táo bón sinh lý do ảnh hưởng của sinh nở. Tình trạng táo bón xảy ra khi mà bạn không đi đại tiện hơn 3 lần mỗi tuần. Đồng thời khi đi ngoài, người mẹ phải dùng lực để rặn nhiều do phân cứng, màu sắc của phân tối màu, có mùi nặng.

Nếu như táo bón nặng sản phụ có thể bị chảy máu, tình trạng này kéo dài có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cả người mẹ và thai nhi.

Xem thêm: Táo bón đi ngoài ra máu – Cách xử lý & khắc phục tận gốc

Nguyên nhân sau sinh mổ không đi đại tiện được?

Hiện tượng sau sinh mổ không đi đại tiện có thể xảy ra vì những lý do dưới đây:

• Do ảnh hưởng của thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh gây ra một số rối loạn trao đổi trong cơ thể
• Khi mổ gây ra những chèn ép nhất định lên đại tràng, làm giảm nhu động ruột gây ra táo bón. 
• Do sinh mổ sẽ khiến sản phụ mất nhiều máu, điều này khiến cho đại tràng không được nuôi dưỡng và từ đó gây ra tình trạng đi ngoài khó khăn.
• Nhiều sản phụ lạm dụng các loại vitamin và vi chất gây ra tình trạng nóng trong người, đặc biệt là viên uống sắt thường gây táo bón.
• Ám ảnh tâm lý do những cơn đau xảy ra khi đi đại tiện, đặc biệt là với những mẹ sinh mổ thường e ngại việc phải đi ngoài sau sinh sẽ ảnh hưởng đến vết mổ.
• Do chế độ dinh dưỡng sau sinh của người mẹ thiếu rau xanh, cơ thể thiếu chất xơ dễ dàng gây ra hiện tượng táo bón.
• Người mẹ bị thiếu nước do cơ thể cung cấp một lượng nước lớn phục vụ cho hoạt động sản xuất sữa để nuôi con.
• Do sau khi sinh người mẹ ít vận động, cộng với tình trạng căng thẳng làm hạn chế hoạt động nhu động ruột và từ đó gây ra hiện tượng táo bón.

Bạn cần biết: Danh sách 9 thực phẩm gây táo bón mẹ bỉm nên hạn chế

Sau sinh mổ bị táo bón, không đi đại tiện được có nguy hiểm không?

Trong phần lớn các trường hợp, tình trạng sau sinh mổ không đi đại tiện được không phải do bệnh và không gây nhiều ảnh hưởng nguy hại cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu tình trạng táo bón sau sinh mổ kéo dài quá 1 tuần thì sản phụ cần thăm khám bác sĩ sớm.

Ở mức độ nghiêm trọng thì tình trạng táo bón này sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng nguy hại cho người mẹ, cũng như gây cản trở cho quá trình chăm sóc con. Nếu như chủ quan, táo bón sau sinh mổ có thể gây ra những ảnh hưởng sau:

• Biến chứng bệnh trĩ: Hơn 60% sản phụ có dấu hiệu của bệnh trĩ sau sinh. Do khi đi ngoài người bệnh phải dùng sức để rặn mạnh, từ đó làm tăng áp lực ổ bụng, điều này khiến hệ thống tĩnh mạch ở hậu môn sưng to và hình thành nên búi trĩ.
• Hệ tiêu hóa nhiễm độc: Khi lượng chất thải tích trữ trong bị lâu ngày sẽ dẫn đến hiện tượng đầy bụng, khó ăn uống, bụng chướng, buồn nôn… Lượng chất thải tích trữ trong trực tràng có chứa khí và các chất độc hại làm cơ thể nhiễm độc. Có thể nhận biết thông qua tình trạng đau bụng âm ỉ hoặc viêm loét đường ruột, cơ thể xanh xao do thiếu máu.
• Suy dinh dưỡng: Khi cơ thể không đào thải được các độc tố, chất thải tồn trữ thì những chất dinh dưỡng được tiếp nạp vào cơ thể sẽ không được xử lý triệt để. Ngoài ra nhiều sản phụ bị táo bón kèm theo tình trạng biếng ăn, triệu chứng kéo dài sẽ gây ảnh hưởng đến cân nặng.

Sau sinh mổ không đi đại tiện được phải làm sao?

Có nhiều phương pháp khắc phục tình trạng sau sinh mổ không đi đại tiện được mà không cần sử dụng thuốc. Mỗi ngày sản phụ đều nên áp dụng các cách này sẽ giúp điều trị khắc phục triệu chứng sớm:

1. Xây dựng thực đơn ăn uống khoa học

Điều chỉnh chế độ ăn uống có thể giúp cải thiện đáng kể tình trạng táo bón, không đại tiện được ở phụ nữ sau sinh mổ. Dưới đây là các thực phẩm có lợi cho chị em:

• Các loại thực phẩm giàu chất xơ: Nhất là rau xanh, củ quả, hay các loại trái cây tươi. Chúng giúp giúp người mẹ sau sinh mổ tiêu hóa nhanh chóng và dễ dàng hơn, đồng thời đẩy nhanh quá trình phục hồi sức khỏe.
• Những loại rau giúp tăng cường nhu động ruột: Chẳng hạn như diếp cá, mồng tơi, rau dền, đậu bắp, rau má, rau khoai lang, rau sam,… Những loại rau này có tác dụng nhuận tràng tốt nhưng tránh lạm dụng quá mức dẫn đến tiêu chảy.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Chúng cũng sẽ giúp thông tiện nhờ có nguồn chất xơ dồi dào. Đây cũng là nguồn bổ sung nhiều dưỡng chất quý tốt cho cả mẹ và bé.

Mách bạn: 15 thực phẩm trị táo bón hiệu quả- “Ăn là khỏi”

2. Tăng cường vận động giảm táo bón sau sinh mổ

Mặc dù sau khi sinh, vết mổ của người mẹ có thể còn rất đau nhưng sản phụ tuyệt đối không nên nằm lâu một chỗ. Không nhất thiết bạn phải vận động hay tập luyện ngay sau khi sinh, trong khi vết mổ còn đau thì bạn nên cử động nhẹ, hoặc đứng lên, ngồi xuống, chủ động đi vệ sinh để nâng cao sức khỏe đường ruột. 

Khi luyện tập thì khí huyết sẽ lưu thông tốt, từ đó giúp hạn chế được những cơn co thắt ở thành ruột. Cũng cần lưu ý sản phụ không nên vận động ngay sau khi ăn, tốt nhất nên đi bộ chậm rãi sau khi ăn 1-2 giờ. 

3. Tập đi ngoài theo khung giờ nhất định

Phụ nữ sau sinh mổ không đi đại tiện được cần bắt đầu tập thói quen đi ngoài đúng giờ. Việc này sẽ giúp đường ruột của bạn làm việc đúng vào một khung giờ cố định

Thời gian tập đi ngoài có thể là buổi sáng hoặc sau khi dùng xong bữa sáng. Sản phụ tuyệt đối không được nhịn đi ngoài hay ngồi rặn đi vệ sinh quá lâu.

4. Thay đổi tư thế ngồi khi đi ngoài

Để hoạt động co thắt của ruột diễn ra thuận lợi, quan trọng không kém những nguyên tắc trên là bạn nên ngồi với tư thế đúng đắn nhất. Tốt nhất là bạn nên ngồi xí bệt với một chiếc ghế cao khoảng 20cm ở phía trước bệ xí.

Tư thế trên sẽ giúp trực tràng nằm vào vị trí thẳng đứng, giúp phân dễ dàng ra ngoài hơn, đồng thời giảm áp lực chèn ép lên vùng bụng và hậu môn.

Tìm hiểu thêm: Tư thế đi vệ sinh đúng cách – Ngừa táo bón, dễ đi ngoài

5. Dành thời gian để nghỉ ngơi, tránh stress

Tâm trạng căng thẳng hay mệt mỏi, những hoạt động quá sức có thể là nguyên nhân khiến sản phụ sau sinh mổ không đi ngoài được. Đặc biệt là trong những ngày đầu tiên sau khi sinh, người mẹ cần dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi.

Thỉnh thoảng bạn có thể cử động nhẹ, đi vệ sinh hoặc chơi với con. Tránh các hoạt động mạnh hoặc làm việc nặng nhọc ảnh hưởng đến quá trình phục hồi vết mổ lẫn sức khỏe đường tiêu hóa.

6. Áp dụng các bài tập chữa táo bón sau sinh mổ

Trong 3 ngày đầu tiên sau sinh mổ, sản phụ không nên vận động mạnh mà chỉ nên nghỉ ngơi và di chuyển ra khỏi giường khi cần thiết. Sau đó để tránh tình trạng táo bón thì bạn nên thực hiện các bài vận động nhẹ nhàng.

Tập luyện đúng cách sẽ giúp kích thích quá trình trao đổi chất. Các bài tập dễ thực hiện tại nhà sau sẽ mở rộng vùng khung xương chậu, cải thiện chứng táo bón, không đi đại tiện được sau sinh mổ:

Bài tập 1: Thực hiện khi bạn đi vệ sinh hoặc ngồi xổm

• Đầu tiên bạn co cơ âm đạo và sau đó thả lỏng.
• Thực hiện tương tự như khi bạn đang đi tiểu rồi nín lại.
• Áp dụng bài tập liên tục nhưng bạn không được phép sử dụng cơ bụng, chân, lưng và mông. Nếu như bạn nhận thấy vùng bụng cử động thì tư thế chưa đạt.
• Bạn nên kết hợp thở đều, chậm và sâu.

Bài tập 2:

• Trước tiên bạn nên luồn ngón tay vào âm đạo, dùng cơ ở âm đạo để kẹp ngón tay này.
• Mỗi ngày áp dụng bài tập này 2 – 3 lần, mỗi lần duy trì trong 5 phút.
• Nếu như bạn nhận thấy ngón tay bị âm đạo kẹp lại thì tư thế này thành công. 

Bài tập  3: Luyện tập sau khi đã làm chủ được sự co thắt ở âm đạo.

• Trước tiên bạn nên thả lỏng âm đạo
• Dùng sức háng và cơ ở vùng kín để co âm đạo từ mức vừa đến mức tuyệt đối trong vòng 5 – 10 phút.
• Áp dụng bài tập này mỗi ngày 2 – 3 lần hỗ trợ điều trị táo bón hiệu quả. 

Xem thêm: 11 bài tập thể dục chữa táo bón đơn giản mà hay

7. Cách xoa bụng trị táo bón cho phụ nữ sau sinh mổ không đi ngoài được

Một số bài tập massage bụng có thể cải thiện hiệu quả tình trạng táo bón sau sinh mổ. Chúng giúp tăng cường nhu động đường ruột, hỗ trợ hoạt động co thắt để bài tiết lượng chất thải trong ruột ra khỏi cơ thể dễ dàng.

Có hai cách massage chữa táo bón hiệu quả mà sản phụ có thể áp dụng như sau:

Cách 1:

• Bước 1: Tay trái chống eo, tay phải massage theo chiều kim đồng hồ từ rốn vòng ra ngoài.
• Bước 2: Tiếp tục massage xuống phía dưới trái, hướng xuống bụng dưới, bụng phải rồi trở về vùng dạ dày.
• Bước 4: Thực hiện tương tự động tác massage với tay còn lại. 

Cách 2:

• Bước 1: Sản phụ nằm ngửa, thư giãn tâm trí và thả lỏng các cơ
• Bước 2: Bạn đặt chồng hai tay lên nhau và xoa bụng theo chiều kim đồng hồ 50 vòng.
• Bước 3: Thực hiện theo chiều ngược lại với lực ép vừa phải thực hiện 50 vòng

Phương pháp massage kích thích nhu động ruột này sẽ hỗ trợ điều trị táo bón rất hiệu quả. Cần lưu ý sản phụ không nên áp dụng nếu vết mổ còn đau, chỉ thực hiện khi vùng vết mổ đã lành hẳn, không còn cảm giác đau nhức. Đồng thời sản phụ cũng không nên thực hiện ngay khi mới ăn xong để giảm các áp lực lên dạ dày.

Xem chi tiết: Cách xoa bụng chữa táo bón hiệu quả tức thì cho cả mẹ và bé

8 Cách phòng ngừa táo bón, không đi đại tiện được sau sinh mổ

Sau khi trải qua ca sinh mổ, việc phòng ngừa táo bón là rất quan trọng để giảm thiểu đau đớn và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho quá trình hồi phục. Dưới đây là một số biện pháp bạn có thể áp dụng để hạn chế tình trạng không đi đại tiện được sau sinh mổ:

• Uống nhiều nước: Mỗi ngày nên uống 8-10 cốc nước để phân mềm và dễ đi ngoài hơn.
• Tăng chất xơ tiêu thụ: Bổ sung rau, hoa quả và ngũ cốc nguyên hạt vào chế độ ăn để kích thích tiêu hóa.
• Vận động nhẹ nhàng: Đi bộ nhẹ nhàng sau sinh mổ giúp kích thích nhu động ruột, ngừa táo bón.
• Không nhịn đi ngoài: Đi đại tiện ngay khi có nhu cầu để tránh tình trạng táo bón nặng hơn.
• Dùng thuốc nhuận tràng: Sử dụng theo chỉ định của bác sĩ để hỗ trợ quá trình đại tiện khi cần thiết.
• Chọn lọc thực phẩm: Ăn thực phẩm như mặn, quả sung để kích thích đại tiện và tránh thực phẩm gây chướng bụng.
• Giảm stress: Thực hành thiền hoặc yoga giúp giảm stress, giảm nguy cơ táo bón sau sinh mổ.
• Thăm khám bác sĩ: Nếu táo bón kéo dài hoặc nghiêm trọng, cần điều trị y tế kịp thời các bệnh lý liên quan.

Hiện tượng sau sinh mổ không đi ngoài được là một dấu hiệu táo bón dễ gặp ở sản phụ. Tuy nhiên, chị em không nên lo lắng quá mức. Hãy chú ý ăn uống, nghỉ ngơi và vận động đúng cách để nhanh chóng chấm dứt tình trạng này.

Bài viết liên quan:

• Táo bón theo đông y và các bài thuốc điều trị an toàn
• Thuốc bơm trị táo bón loại nào tốt? Cách sử dụng và lưu ý