Trẻ 1 tuổi bị táo bón – Các cách trị tự nhiên & ăn uống

Trẻ 1 tuổi bị táo bón do nhiều nguyên nhân như ăn dặm không đúng cách, ít uống nước, sử dụng sữa có công thức giàu đạm,… Táo bón kéo dài không chỉ gây đau rát hậu môn khi đại tiện mà còn khiến trẻ chậm lớn, suy dinh dưỡng do ruột già giảm khả năng hấp thu chất dinh dưỡng.

Dấu hiệu nhận biết táo bón ở trẻ 1 tuổi

Táo bón là tình trạng giảm tần suất đại tiện và phân được đào thải có độ cứng, khô hơn bình thường. Táo bón thường gặp ở trẻ nhỏ từ 2 – 6 tuổi, phụ nữ mang thai và người cao tuổi. Tuy nhiên tình trạng này cũng có thể xảy ra ở trẻ 1 tuổi do nhiều nguyên nhân khác nhau.

Các Triệu chứng nhận biết tình trạng táo bón ở trẻ 1 tuổi, bao gồm:

• Phân cứng và vón cục
• Tần suất đi tiêu ít hơn bình thường (dưới 3 lần/ tuần)
• Trẻ có xu hướng quấy khóc khi đại tiện
• Khi đi tiêu trẻ thường rặn và khó chịu
• Phân thường có màu đậm hơn bình thường hoặc kèm theo máu tươi
• Trẻ chậm phát triển và ăn kém
• Vùng bụng luôn trong tình trạng đầy trướng
• Lười vận động, mệt mỏi,…

Nguyên nhân khiến trẻ 1 tuổi bị táo bón

Trẻ 1 tuổi có thể bị táo bón do những nguyên nhân sau:

• Ăn dặm không đúng cách:Thức ăn của trẻ ít chất xơ, quá nhiều thực phẩm giàu đạm, chế biến thức ăn đặc,… là những nguyên nhân phổ biến gây táo bón cho trẻ 1 tuổi. Ngoài ra chế độ dinh dưỡng không phù hợp còn có thể gây áp lực lên dạ dày, đường ruột của trẻ và gây ra chứng kém hấp thu.
• Công thức sữa không phù hợp: Việc dùng sữa có công thức giàu đạm và vi chất dinh dưỡng có thể khiến hệ tiêu hóa của trẻ không chuyển hóa hoàn toàn, gây đầy bụng và táo bón.
• Uống ít nước: Trong trường hợp không cung cấp đủ nước, phân thường có xu hướng khô, cứng và dễ gây ra chứng táo bón cho bé.
• Do các bệnh lý tiềm ẩn: Táo bón ở trẻ 1 tuổi có thể là hệ quả do các bệnh bẩm sinh như phình đại tràng, bất thường về thần kinh, tuyến giáp,…
• Sinh thiếu tháng: Đường tiêu hóa của trẻ sinh thiếu tháng thường chưa phát triển hoàn thiện nên không thể hấp thu hoàn toàn dinh dưỡng từ các loại thực phẩm.

Trẻ 1 tuổi bị táo bón có nguy hiểm không?

Táo bón là triệu chứng thường gặp và hầu như không gây nguy hiểm đến sức khỏe. Tuy nhiên táo bón kéo dài có thể khiến trẻ chậm lớn, mệt mỏi, xanh xao, suy dinh dưỡng,…

Hơn nữa trẻ bị táo bón nặng và kéo dài còn có nguy phát triển các bệnh lý ở vùng hậu môn – trực tràng như bệnh trĩ, áp xe hậu môn, nứt kẽ hậu môn,…

Vì vậy khi nhận thấy con trẻ gặp phải tình trạng này, trước tiên cha mẹ nên tìm cách khắc phục bệnh cho con thông qua việc điều chỉnh chế độ ăn uống, vận động của bé. Nếu các phương pháp tự nhiên không mang lại hiệu quả thì hãy đưa bé đi khám bác sĩ .

Trẻ 1 tuổi bị táo bón phải làm sao?

Những sự lựa chọn trong điều trị táo bón cho trẻ 1 tuổi bao gồm:

1. Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng là yếu tố có tác động lớn nhất đến hệ tiêu hóa. Vì vậy để cải thiện tình trạng trẻ 1 tuổi bị táo bón, bạn cần điều chỉnh và xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học.

Dưới đây là chế độ ăn tốt cho trẻ 1 tuổi bị táo bón:

• Cung cấp đủ nước cho trẻ theo nhu cầu của cơ thể. Thông thường trẻ 1 tuổi cần khoảng 500 – 700ml nước/ ngày. Khi cho trẻ uống nước, bạn nên chia đều nước vào các thời điểm trong ngày.
• Nên chế biến món ăn dặm cho trẻ ở dạng lỏng, mềm và dễ tiêu hóa. Có thể bổ sung thêm rau xanh, củ, thịt, cá, trứng,… Tuy nhiên nên cân bằng các thành phần dinh dưỡng, tránh tình trạng bổ sung quá nhiều đạm gây ra tình trạng khó tiêu và táo bón.
• Nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày để tránh gây áp lực lên cơ quan tiêu hóa.
• Cần duy trì cho trẻ bú mẹ trong thời gian dài nhất có thể vì ngoài vi chất dinh dưỡng, sữa mẹ còn cung cấp enzyme nhằm hỗ trợ hoạt động của các cơ quan tiêu hóa.
• Bổ sung sữa chua vào chế độ ăn của trẻ nhỏ. Sữa chua giúp tăng số lượng lợi khuẩn, duy trì và điều hòa hoạt động của đường ruột.
• Có thể cho trẻ uống nước ép rau xanh và trái cây để tăng chất lỏng trong đường ruột.
• Xem xét thành phần và công thức của từng loại sữa trước khi chọn sữa cho trẻ. Bên cạnh đó cần hạn chế tình trạng pha sữa quá đặc hoặc thường xuyên thay đổi sữa.
• Nên tìm gặp bác sĩ dinh dưỡng để được tư vấn về cách xây dựng chế độ ăn theo từng giai đoạn phát triển của trẻ.

Xem thêm: 6 loại sữa cho trẻ táo bón đang được tin dùng

2. Thay đổi một số thói quen sinh hoạt cho bé 1 tuổi bị táo bón

Ngoài chế độ dinh dưỡng, bạn có thể làm giảm chứng táo bón ở trẻ nhỏ bằng cách thay đổi một số thói quen sinh hoạt.

• Nên tập cho trẻ đi đại tiện vào từng khung giờ cố định. Thói quen này sẽ giúp cơ thể chủ động trong việc đào thải phân và hạn chế nguy cơ táo bón.
• Trẻ 1 tuổi có thể thực hiện một số hoạt động như bò, cầm nắm và bắt đầu chập chững đi. Do đó bạn nên hỗ trợ nhằm giúp trẻ tăng mức độ vận động. Vận động thường xuyên không chỉ giúp xương khớp cứng cáp mà còn thúc đẩy hoạt động của cơ quan tiêu hóa.
• Khi vệ sinh cơ thể, nên cho trẻ tắm với nước ấm. Nhiệt độ ấm không chỉ giúp trẻ thư giãn và thoải mái mà còn thúc đẩy nhu động của ruột kết và hỗ trợ quá trình đào thải phân.

3. Áp dụng mẹo chữa táo bón tại nhà cho trẻ 1 tuổi

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể hỗ trợ quá trình điều trị táo bón bằng cách áp dụng các mẹo chữa tại nhà, như:

– Massage bụng giúp giảm táo bón

Massage bụng có thể thúc đẩy tuần hoàn máu, tăng cường nhu động ruột và khả năng tiêu hóa của dạ dày. Thực hiện massage đều đặn giúp làm giảm tình trạng đầy hơi, ứ trệ, đau bụng và táo bón.

Thực hiện:

• Đặt trẻ nằm ngửa trên giường, sau đó dùng ngón tay cái xoa nhẹ xung quanh rốn của trẻ theo chiều kim đồng hồ trong 5 – 10 phút.
• Nắm hai cổ chân của trẻ rồi di chuyển lên như động tác đạp xe trong 10 phút để kích thích ruột già và cơ vòng hậu môn.
• Bên cạnh đó, có thể dùng hai tay vuốt nhẹ bụng của trẻ theo chiều ngang và dọc.

Xem chi tiết: Cách xoa bụng chữa táo bón hiệu quả tức thì cho mọi đối tượng

– Ngâm hậu môn với nước muối ấm

Ngâm hậu môn với nước muối ấm trước giờ đi đại tiện của trẻ có thể làm mềm niêm mạc và thư giãn cơ vòng hậu môn, từ đó giúp trẻ dễ dàng đi tiêu và tránh được hiện tượng đau rát. Ngoài ra, thường xuyên ngâm hậu môn với nước ấm còn giảm nguy cơ viêm nhiễm, nứt kẽ hậu môn, áp xe hậu môn,…

Thực hiện:

• Đun sôi khoảng 1 lít nước
• Sau đó đổ ra thau và hòa thêm 1 ít nước lạnh
• Thêm 1 thìa muối vào và cho trẻ ngâm trong 15 phút.

– Rau mồng tơi giảm đau rát khi đại tiện

Chất nhầy pectin trong rau mồng tơi có tác dụng làm mềm trực tràng – hậu môn, giúp phân đi qua dễ dàng mà không gây ra cảm giác đau khó chịu và đau rát. Vì vậy bạn nên tận dụng rau mồng tơi để làm giảm hiện tượng ngứa ngáy và đau rát hậu môn khi trẻ đi tiêu.

Thực hiện:

• Vệ sinh hậu môn cho trẻ trước khi thực hiện
• Dùng thân non của rau mồng tơi, sau đó tước bỏ vỏ
• Tiếp tục dùng phần thân này thụt ngoáy hậu môn cho trẻ khoảng 3 – 4 lần
• Thực hiện khoảng 2 lần/ ngày để giảm đau rát khi đại tiện.

Tham khảo thêm: 2 Cách trị táo bón cho trẻ bằng rau mồng tơi hiệu quả ngay trong ngày

Trẻ 1 tuổi bị táo bón – Khi nào cần gặp bác sĩ?

Táo bón ở trẻ 1 tuổi là tình trạng khá phổ biến. Tuy nhiên trong một số trường hợp, táo bón có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý bẩm sinh. Do đó phụ huynh cần chủ động đưa trẻ đến bệnh viện khi nhận thấy các triệu chứng sau:

• Táo bón kéo dài
• Phân cứng và lẫn với máu tươi
• Trẻ không đi tiêu trong suốt 24 giờ
• Trẻ chậm lớn, người xanh xao
• Hậu môn xuất hiện vết nứt hoặc có ứ mủ
• Bụng đầy trướng kèm theo hiện tượng buồn nôn kéo dài.

Tùy theo nguyên nhân bệnh lý mà bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc điều trị táo bón cho trẻ 1 tuổi phù hợp. Một số bé có thể được đề nghị phẫu thuật để khắc phục các vấn đề y tế liên quan nhằm cải thiện chức năng tiêu hóa.

6 Cách phòng ngừa táo bón cho trẻ 1 tuổi

Bệnh táo bón ở trẻ 1 tuổi có thể phòng ngừa được bằng những cách đơn giản sau:

• Tăng cường chất xơ trong chế độ ăn: Bổ sung các loại thực phẩm giàu chất xơ như rau củ, trái cây (như chuối chín, lê, đào) và sữa chua vào chế độ ăn hàng ngày của trẻ.
• Uống đủ nước: Khuyến khích trẻ uống đủ nước mỗi ngày. Nước không chỉ giúp hỗ trợ tiêu hóa mà còn giúp làm mềm phân, dễ dàng đi qua ruột hơn.
• Tăng cường vận động: Khích lệ trẻ vận động hàng ngày thông qua các trò chơi như bò, đi, chạy nhẹ nhàng, giúp kích thích quá trình tiêu hóa.
• Thiết lập lịch trình đi vệ sinh đều đặn: Tập cho trẻ đi vệ sinh vào những thời điểm nhất định mỗi ngày để hình thành thói quen và giảm nguy cơ táo bón.
• Hạn chế thực phẩm gây táo bón: Trẻ ăn dặm nên tránh ăn quá nhiều đồ béo và các thực phẩm ít chất xơ như bánh mì trắng, thực phẩm chế biến sẵn.
• Xoa bụng: Mẹ nên xoa bụng cho trẻ theo chiều kim đồng hồ mỗi ngày sau khi bé ngủ dậy để kích thích quá trình tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón hiệu quả hơn.

Nhìn chung, tình trạng táo bón ở trẻ 1 tuổi có thể được cải thiện bằng chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt và áp dụng một số mẹo chữa đơn giản. Tuy nhiên trong trường hợp triệu chứng không có cải thiện sau 3 – 5 ngày, bạn nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa Nhi để thực hiện chẩn đoán và tiến hành điều trị.

THÔNG TIN HỮU ÍCH LIÊN QUAN

• Các thuốc trị táo bón cho trẻ em an toàn, hiệu quả nhất
• Trẻ bị táo bón đi ngoài ra máu – Cách xử lý, điều trị