Bệnh Á Sừng
Đặt lịch ngayÁ sừng là bệnh ngoài da thuộc nhóm viêm da cơ địa, dễ bị nhầm lẫn với nhiều bệnh lý da liễu khác. Bệnh có tính chất dai dẳng, tái phát theo chu kỳ nên rất khó để chữa khỏi dứt điểm hoàn toàn. Tuy không quá nguy hiểm nhưng bệnh có thể gây ra nhiễm trùng cấp nếu không điều trị.
Tổng quan
Bệnh á sừng (tên khoa học là Dermatitis plantaris sicca). Là thuật ngữ để chỉ một trong những dạng viêm da cơ địa dị ứng. Bệnh xảy ra khi các lớp sừng da trên bề mặt chưa kịp chuyển hóa hoàn toàn, vẫn còn sót nhân và nhiều lớp nguyên sinh. Do da quá khô khiến chứng bị bong ra từng mảng gọi là á sừng.
Đặc trưng với tình trạng da khô, bong tróc, nứt nẻ, chủ yếu ở lòng bàn tay, bàn chân. Vùng da á sừng thường ngứa, da xù xì, nổi mụn nước như tổ đỉa vào mùa hè, hoặc toét da, rướm máu gây đau rát, sinh hoạt, đi lại khó khăn vào mùa đông.
Đây là bệnh da liễu không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và tính thẩm mỹ của bệnh nhân.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Y học chưa xác định rõ nguyên nhân gây á sừng. Nhưng vẫn có nhiều tài liệu chỉ ra rằng cơ chế bệnh sinh có liên quan đến yếu tố di truyền và cơ địa dị ứng. Ngoài ra, bệnh bùng phát khi gặp điều kiện thuận lợi như:
- Thời tiết hanh khô, lạnh quá mức hoặc nóng bứt, bí bách da. Mùa đông triệu chứng nặng hơn.
- Tiếp xúc với hóa chất như thuốc tẩy, xà phòng, dầu gội, nước rửa chén, bột giặt, thuốc nhuộm...
- Tiếp xúc với các dị nguyên môi trường như lông động vật, nguồn nước ô nhiễm, phấn hoa
- Cơ thể suy giảm miễn dịch, các yếu tố tiếp xúc với da liên quan đến nghề nghiệp thường ngày
- Rối loạn nội tiết ở phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về da
- Sự thiếu hụt vitamin như A, C, D, E... trong chế độ dinh dưỡng khiến cấu trúc da yếu kém.
=>Xem thêm: Bệnh á sừng ở trẻ em – Biểu hiện và cách điều trị hiệu quả, an toàn
Triệu chứng và chẩn đoán
Người bị á sừng xuất hiện các tổn thương da lâm sàng rất đặc trưng như:
- Bề mặt da khô ráp, dày sừng, chai sần và có xu hướng lan rộng sang các vùng da khỏe mạnh khác.
- Da xù xì, nứt nẻ, nổi mụn nước, bề mặt da ngứa ngáy, sưng đỏ và chảy máu.
- Móng tay, chân dần chuyển sang màu vàng, có lỗ nhỏ li ti, nặng hơn có thể tách khỏi móng.
- Lở loét da do nhiễm vi khuẩn, nấm tại vùng da bị tổn thương á sừng.
Ngoài đánh giá bệnh thông qua lâm sàng, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm cần thiết để phân biệt á sừng với các bệnh lý da liễu khác. Vài trường hợp chẩn đoán á sừng được chỉ định thực hiện sinh thiết, nhưng rất ít. Chỉ cân nhắc cho các trường hợp khám lâm sàng không có kết quả.
Biến chứng và tiên lượng
Á sừng là căn bệnh da liễu không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh. Có thể phát hiện và kiểm soát diễn tiến bằng các biện pháp phù hợp. Do đó, tiên lượng bệnh khá tốt, người bệnh không cần quá lo lắng. Tuy nhiên, á sừng khó có thể chữa khỏi dứt điểm hoàn toàn do có liên quan chủ yếu đến yếu tố di truyền và cơ địa.
Bệnh có tính chất dai dẳng, tái đi tái lại nhiều lần nếu không điều trị. Các biến chứng rủi ro của á sừng thường gặp như:
- Suy giảm cấu trúc & chức năng da
- Bội nhiễm, hoại tử da, tổn thương khó lành
- Nhiễm trùng máu di nhiễm khuẩn, bội nhiễm
- Ảnh hưởng đến thẩm mỹ, tâm lý người bệnh
Á sừng là bệnh ngoài da do cơ địa ứng, không phải bệnh truyền nhiễm nên không có khả năng lây lan từ người này sang người khác.
Giải đáp chi tiết: Á Sừng Sau Sinh Có Tự Khỏi Không? Thông Tin Cần Biết
Điều trị
Á sừng là bệnh mãn tính, cho đến nay y học chưa ghi nhận phương pháp điều trị dứt điểm. Tuy nhiên, có thể kiểm soát bệnh được thông qua các biện pháp phù hợp. Mục tiêu chữa á sừng là kiểm soát tiến triển, cải thiện triệu chứng và duy trì sự ổn định của bệnh, phòng ngừa tái phát.
1. Điều trị bằng thuốc
Nhóm thuốc điều trị á sừng thường dùng gồm:
- Thuốc bôi tại chỗ: có tác dụng chính là làm bong sừng bạt vảy, chống viêm. Thường là các loại acid salycilic, chế phẩm chứa steroid, thuốc mỡ Corticoid, thuốc mỡ kháng sinh, kem dưỡng ẩm...
- Thuốc uống toàn thân: dành cho những trường hợp bị á sừng cấp độ nặng, có biến chứng nhiễm trùng da như thuốc kháng sinh chống khuẩn, thuốc corticoid đường uống, thuốc kháng histamine...
Bệnh nhân chú ý dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, tránh lạm dụng quá mức giảm nguy cơ phát sinh tác dụng phụ.
2. Chăm sóc tại nhà
Điều chỉnh thói quen sinh hoạt, ăn uống là cách hỗ trợ tốt nhất để ức chế tiến triển bệnh á sừng, ngăn chặn biến chứng.
- Tuyệt đối không chà xát mạnh, kỳ cọ để cố tình làm bong lớp vảy da á sừng để tránh gây tổn thương vùng da yếu ớt bên trong.
- Không tiếp xúc với bất kỳ loại hóa chất tẩy rửa, xà phòng, xăng hay dầu nào trong quá trình điều trị bệnh. Nếu bắt buộc hãy đeo găng tay nhựa để bảo vệ da.
- Cắt ngắn móng tay, móng chân và tuyệt đối không dùng móng cào gãi lên vùng da á sừng.
- Vệ sinh da sạch sẽ và luôn giữ cho làn da khô ráo.
- Không được ngâm da trong nước quá lâu, nhất là nước muối, lau khô người ngay sau khi tắm xong.
- Trong lúc nấu ăn và có sử dụng các loại gia vị có tính kích ứng mạnh như ớt, muối..., hãy đeo găng tay bảo hộ.
- Ăn uống khoa học, bổ sung đa dạng các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, ưu tiên rau xanh, củ quả, trái cây tươi.
- Tránh các loại thực phẩm có nguy cơ dị ứng cao như thịt bò, đậu phộng, hải sản (tôm, cua, cá, ghẹ,...).
- Uống nhiều nước để bù đắp lượng nước thiếu hụt, duy trì độ ẩm cho làn da. Trung bình 2 lít/ ngày.
- Bôi kem dưỡng ẩm hàng ngày để làm mềm, ẩm da, xoa dịu kích ứng và phục hồi nhanh hơn.
Mách bạn: Bệnh Á Sừng Nên Ăn Gì và Kiêng Gì Nhanh Khỏi Nhất?
Phòng ngừa
Để chăm sóc, hạn chế các đợt bùng phát á sừng và phòng ngừa bệnh, hãy điều chỉnh lối sống, sinh hoạt khoa học.
Dùng thuốc theo đúng liệu trình và chỉ định của bác sĩ.
Giữ vệ sinh thân thể sạch sẽ, đặc biệt chăm sóc da, tránh để da khô vào mùa đông, chấn thương.
Giữ ấm cơ thể, đeo bao tay, đi tất trong nhà.
Đeo găng tay hoặc đồ bảo hộ khi làm việc để tránh làm da kích ứng, bùng phát á sừng.
Chọn sử dụng kem dưỡng ẩm phù hợp, lành tính.
Tắm nắng hoặc thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Ăn uống khoa học, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, loại bỏ các nhóm thực phẩm có hại.
Từ bỏ rượu bia, thuốc lá.
Tinh thần lạc quan, tránh xa stress, lo lắng quá mức.
Khám sức khỏe định kỳ theo lịch hẹn hoặc tái khám ngay khi các triệu chứng bộc phát bất thường theo hướng xấu đi.
Những câu hỏi quan trọng khi gặp bác sĩ
Các câu hỏi dưới đây khi thăm khám trực tiếp với bác sĩ giúp bạn nắm rõ tình trạng bệnh:
1. Nhờ bác sĩ giải thích rõ về nguyên nhân và cơ chế gây bệnh á sừng của bản thân?
2. Tôi nghi ngờ bản thân bị á sừng do di truyền? Có thực sự như vậy không?
3. Nêu ra các triệu chứng bất thường của bản thân và hỏi bác sĩ xem đó là dấu hiệu hay biến chứng của á sừng?
4. Với mức độ bệnh hiện tại, tôi nên điều trị á sừng bằng phương pháp nào phù hợp nhất?
5. Tại sao điều trị theo liệu trình nhưng các triệu chứng vẫn không giảm mà còn có xu hướng diễn tiến nặng hơn? Cần làm gì để xử lý?
6. Có nên dùng kem chống nắng khi đang bị á sừng không?
7. Tôi nên ăn uống như thế nào phù hợp trong quá trình điều trị á sừng?
8. Nhờ bác sĩ tư vấn phương pháp chăm sóc da phù hợp.
Á sừng là bệnh lý da liễu mãn tính, với nhiều mức độ bệnh khác nhau. Nhưng hầu hết đều không quá nguy hiểm nhưng cũng không thể điều trị khỏi dứt điểm được. Tốt nhất bệnh nhân nên chủ động thăm khám chuyên khoa để được chẩn đoán và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, kết hợp chăm sóc, điều chỉnh lối sống sinh hoạt để phòng ngừa tái phát bệnh dài lâu.
Có thể bạn quan tâm:
- Biến chứng của á sừng và cách điều trị, phòng tránh
- Bệnh á sừng ở da đầu – Nguyên nhân và cách điều trị đúng
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!