Bệnh viêm khớp

Mỗi dạng bệnh viêm khớp có liên quan đến nguyên nhân và yếu tố gây bệnh khác nhau.

Nguyên nhân tại khớp: Thoái hóa, sụn khớp bị bào mòn; Viêm sụn, xương dưới sụn; Chấn thương khớp; Nhiễm khuẩn khớp

Nguyên nhân ngoài khớp: Tai nạn, chấn thương mạnh; Di truyền; Rối loạn chuyển hóa; Rối loạn chức năng miễn dịch

Yếu tố nguy cơ: Tuổi tác cao; Lão hóa; Giới tính; Thừa cân béo phì; Nghiện rượu bia, thuốc lá; Chế độ dinh dưỡng không lành mạnh; Thói quen vận động; Tính chất công việc, sinh hoạt...

=>Xem thêm: Viêm khớp liên cầu là gì? Nguyên nhân gây bệnh và cách điều trị

Dựa vào đặc điểm vị trí, nguyên nhân và mức độ, bệnh viêm khớp được chia thành nhiều loại. Phổ biến nhất là:

• Viêm xương khớp: Là kết quả của quá trình thoái hóa sụn, xương dưới sụn gây đau nhức, thậm chí tàn phế nếu người bệnh không điều trị kịp thời.
• Viêm khớp dạng thấp: Là bệnh liên quan đến rối loạn hệ miễn dịch, gây suy giảm chức năng khớp, ngoài ra còn tác động đến tim, phổi, mắt, hệ thống mạch máu...
• Viêm cột sống dính khớp: Là tình trạng vài vị trí xương cột sống bị dính chồng lên nhau hoặc hợp nhất làm một. Khiến cột sống mất sự linh hoạt và hoạt động khó khăn.
• Viêm khớp vảy nến: Viêm khớp là biến chứng của bệnh vảy nến. Đặc trưng với các tổn thương trên da, đỏ hồng, bong tróc vảy trắng kèm theo đau nhức, cứng khớp tay, chân.
• Viêm khớp nhiễm khuẩn: Sự tấn công và xâm nhập của virus, vi khuẩn vào xương khớp được gọi là viêm khớp nhiễm khuẩn. Bệnh lý này diễn tiến khá nhanh, phá hủy sụn và xương dưới sụn, nguy cơ tàn phế cao.
• Viêm khớp háng: Biểu hiện với triệu chứng sưng viêm, đau nhức tại khớp háng, gây cử động khó khăn. Viêm khớp háng thường xảy ra ở phụ nữ, nhất là phụ nữ sau sinh.
• Bệnh gout: Là dạng viêm khớp khởi phát do rối loạn chuyển hóa. Bệnh đặc trưng với các triệu chứng đau nhức đột ngột, kèm theo sưng viêm, nóng đỏ, đau nhức, cử động khó khăn.
• Viêm khớp phản ứng: Bệnh xảy ra do ảnh hưởng từ quá trình viêm nhiễm bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể như đường tiết niệu, ruột, bộ phận sinh dục...
• Viêm khớp ngón tay cái: Phát bệnh do quá trình lão hóa, gây sưng viêm, đau nhức khớp dữ dội. Nhiều trường hợp phải phẫu thuật điều chỉnh khớp.
• Viêm khớp tự phát thiếu niên: Là bệnh viêm khớp xảy ra ở trẻ em dưới 16 tuổi, đe dọa khả năng vận động của trẻ. Bệnh cần được phát hiện và điều trị sớm.

Bệnh nhân viêm khớp được biểu hiện thông qua các triệu chứng gồm:

• Đau nhức, cứng khớp
• Sưng khớp
• Cử động khó khăn
• Khớp bị biến dạng, phát ra âm thanh khi cử động
• Vùng da quanh khớp bị viêm sưng tấy, nóng đỏ
• Kèm theo suy nhược cơ thể, phát ban, sốt cao, suy nhược, mệt mỏi, sụt cân...

Sau khi đánh giá các triệu chứng lâm sàng và kiểm tra thể chất, bác sẽ sẽ chỉ định thực hiện các kỹ thuật thích hợp để chẩn đoán bệnh viêm khớp.

Chụp X quang, MRI, chụp CT scan: Quan sát hình ảnh cấu trúc và tổn thương cơ xương khớp.

Xét nghiệm máu: đánh giá số lượng hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu và tìm kiếm sự tồn tại của vi khuẩn, kháng thể gây viêm khớp như ANA, anti - CCP, FR...

Nội soi khớp: Hình ảnh nội soi giúp bác sĩ quan sát thấy rõ ràng triệu chứng viêm khớp như đau nhức, sưng viêm...

Sinh thiết dịch khớp: Trong quá trình nội soi, kết hợp lấy mẫu mô tế bào tại khớp bị viêm, tổn thương để phân tích và chẩn đoán bệnh.

Viêm khớp là tập hợp các bệnh lý về tổn thương xương khớp và không đe dọa tính mạng. Nhưng nếu không điều trị sớm, bệnh sẽ biến chứng ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe thể chất và đe dọa khả năng vận động. Người bệnh mất đi cuộc sống tự chủ bình thường, cử động khó khăn, thậm chí tàn phế vĩnh viễn.

Ngoài ra, tùy theo từng dạng viêm khớp mà biến chứng bệnh sẽ khác nhau, ảnh hưởng đến các cơ quan khác: Thận, tim, phổi, gan, não bộ, hệ thống mạch máu, viêm xơ cứng, tổn thương da, hệ tiêu hóa...

Hầu hết các bệnh viêm khớp đều có thể điều trị và phục hồi được nếu phát hiện sớm. Không nhất thiết phải điều trị bằng các biện pháp phức tạp và không tốn nhiều thời gian. Ngược lại, nếu lơ là chủ quan không điều trị, viêm khớp sẽ biến chứng bại liệt, tàn phế vĩnh viễn.

Mục tiêu điều trị viêm khớp là cải thiện triệu chứng, ngăn chặn tiến triển và phòng ngừa biến chứng.

1. Điều trị bằng thuốc 

Các thuốc trị viêm khớp thường dùng hiện nay là:

• Thuốc giảm đau: như acetaminophen, hydrocodone chấm dứt cơn đau viêm khớp hiệu quả.
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): như salicylat, ibuprofen hỗ trợ giảm đau, chống viêm.
• Thuốc ức chế miễn dịch: như Cortisone và Prednisone giúp chống viêm.
• Kem bôi chứa menthol hoặc capsaicin giúp ức chế truyền tín hiệu đau.

2. Phẫu thuật

Trường hợp bị viêm khớp nghiêm trọng, có biến chứng cần phải phẫu thuật để xử lý. Tùy theo dạng viêm khớp, vị trí tổn thương và loại biến chứng bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phẫu thuật khớp phù hợp. Tuy nhiên, cần thận trọng khi chọn phẫu thuật vì phương pháp này tiềm ẩn nhiều rủi ro có hại cho sức khỏe, chi phí đắt đỏ và mất nhiều thời gian phục hồi.

Các phẫu thuật viêm khớp phổ biến gồm:

• Phẫu thuật thay thế khớp;
• Phẫu thuật khóa cứng khớp;
• Phẫu thuật tạo hình xương;

3. Vật lý trị liệu 

Vật lý trị liệu là phương pháp phục hồi chức năng vận động cho bệnh nhân viêm khớp. Tùy theo mức độ viêm khớp, bác sĩ vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn các bài tập đơn giản đến phức tạp giúp giảm đau nhức, phục hồi sự linh hoạt và dẻo dai của xương khớp, tăng phạm vi hoạt động, cử động dễ dàng hơn.

Nhiều trường hợp bị viêm khớp nhẹ, chỉ đau nhức đơn thuần khi áp dụng vật lý trị liệu có thể chữa khỏi bệnh dứt điểm nếu kiên trì thực hiện.

4. Chăm sóc tại nhà 

Trong suốt quá trình điều trị viêm khớp, bản thân bệnh nhân cần thay đổi thói quen sống lành mạnh, tốt cho xương khớp:

• Ăn uống đủ chất: Đảm bảo bổ sung đủ các chất cần thiết cho cơ thể, ưu tiên thực phẩm tốt cho xương khớp như rau xanh, củ quả, trái cây, sữa, hạt, ngũ cốc... Hạn chế chất béo, các loại thực phẩm giàu calo, chất kích thích, rượu bia...
• Tập thể dục: Mỗi ngày tập thể dục ít nhất 30 phút/ ngày để giữ cho khung xương khớp khỏe mạnh, linh hoạt. Chú ý tập vừa sức bằng các bộ môn như đi bộ, bơi lội, đạp xe, yoga...
• Giảm cân: Duy trì cân nặng phù giúp giảm áp lực lên khớp xương, cải thiện các triệu chứng đau nhức, sưng viêm khớp.

Ngoại trừ những yếu tố về di truyền, tuổi tác, lão hóa..., bệnh viêm khớp có thể được phòng ngừa bằng các biện pháp sau:

Xây dựng thực đơn ăn uống khoa học, tăng cường bổ sung omega-3 tốt cho xương khớp.

Tập thể dục đều đặn hàng ngày bằng cách đi bộ, bơi lội, đạp xe, thể dục nhịp điệu...

Kiểm soát cân nặng trong ngưỡng phù hợp, tránh tăng cân quá mức cho phép.

Bảo vệ xương khớp bằng cách hạn chế tối đa chấn thương tại khớp.

Đảm bảo tư thế ngồi, đứng làm việc, năm ngủ, nâng đồ vật đúng tư thế.

Duy trì lối sống lành mạnh, thăm khám sức khỏe xương khớp định kỳ

Tổng hợp một số câu hỏi được các chuyên gia, bác sĩ khuyến khích bệnh nhân đặt ra để nắm bắt bệnh tốt hơn.

1. Tôi đang mắc bệnh gì? Có nghiêm trọng không?

2. Tại sao tôi lại mắc bệnh?

3. Những triệu chứng viêm khớp hiện tại là do 1 bệnh hay nhiều bệnh gây ra?

4. Tôi cần làm những xét nghiệm gì để chẩn đoán bệnh?

5. Với mức độ bệnh hiện tại tôi phải điều trị bằng phương pháp nào tốt nhất?

6. Quá trình điều trị kéo dài bao lâu?

7. Chi phí điều trị bao nhiêu?

8. Những lợi ích và rủi ro liên quan đến cách điều trị mà bác sĩ đã chỉ định?

9. Nếu tôi không điều trị thì điều gì sẽ xảy ra?

10. Bị viêm khớp có phải phẫu thuật không? Mất bao lâu để hồi phục?

Bệnh viêm khớp có rất nhiều dạng, đa dạng nguyên nhân và triệu chứng nên rất khó chẩn đoán nếu không sử dụng các kỹ thuật y học tân tiến. Do đó, bệnh nhân cần phải chủ động thăm khám càng sớm càng tốt để được tư vấn phác đồ điều trị phù hợp, điều chỉnh chế độ sinh hoạt, ăn uống khoa học, ngăn ngừa biến chứng, rủi ro về sau.

Có thể bạn quan tâm:

• Bệnh Viêm Cột Sống Dính Khớp Kiêng Ăn Gì & Bổ Sung Gì Tốt?
• Lên kế hoạch chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp