Bệnh Đau Thần Kinh Toạ

Đặt lịch ngay

Bác sĩ phụ trách

Bác sĩ Lê Hữu Tuấn

Phó Giám đốc chuyên môn

Đau thần kinh tọa là hiện tượng dây thần kinh tọa tổn thương do bị chèn ép bởi các nguyên nhân như khối u, thoát vị, gai xương... Bệnh đặc trưng với cơn đau lan tỏa từ dọc thắt lưng qua hông và xuống chi dưới. Hầu hết các trường hợp đau thần kinh tọa đều đáp ứng điều trị bằng các biện pháp nội khoa, chữa khỏi mà không cần phẫu thuật.

Tổng quan

Dây thần kinh tọa là dây thần kinh nằm ở hông và có kích thước lớn nhất trong cơ thể. Được phân chia làm 2 nhánh, gồm 5 rễ thần kinh, nối từ thắt lưng đến mặt sau của hông, mông và xuống chân. Có nhiệm vụ truyền tín hiệu cảm giác từ thắt lưng đến các chi dưới.

Đau dây thần kinh tọa (tên tiếng Anh là Sciatica), còn được gọi hội chứng thắt lưng hông. Đây là kết quả của sự chèn ép các rễ dây thần kinh vùng thắt lưng dưới. Cơn đau thần kinh tọa bùng phát từ thắt lưng, lan tỏa xuống hông, mông và xuông chân. Kèm theo cứng khớp, tê bì, ngứa ran và yếu cơ.

Theo đánh giá lâm sàng, đau thần kinh tọa là bệnh lý tương đối nghiêm trọng, gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, khả năng vận động, sinh hoạt và làm việc của bệnh nhân. Tuy nhiên, thống kê có đến 90% người mắc bệnh này được chữa khỏi hoàn toàn mà không phải phẫu thuật.

Đau thần kinh tọa

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Nguyên nhân

Nguyên nhân chính gây đau thần kinh tọa là do sự chèn ép quá mức lên các rễ dây thần kinh, có thể xảy ra ở lỗ liên hợp, bên trong ống tủy, ngoài cột sống hoặc trong khung chậu, vùng mông... Các rễ dây thần kinh bị tác động nhiều nhất là L5-S1, L3-L4, L4-L5...

Đau thần kinh tọa
Dây thần kinh tọa bị chèn ép bởi khối u, gai xương hoặc khối thoát vị... là nguyên nhân gây đau thần kinh tọa

Sự chèn ép này xuất phát từ các vấn đề như:

  • Thoát vị đĩa đệm đốt sống; thoái hóa cột sống
  • Hẹp ống sống thắt lưng; hẹp ống sống; 
  • Hở eo đốt sống; áp xe tủy sống;
  • U xương cột sống; có khối u trong tủy sống;
  • Hội chứng cơ tháp (Piriformis);
  • Viêm khớp cùng chậu; nhiễm trùng hoặc chấn thương...

Yếu tố nguy cơ

Các đối tượng dưới đây có nguy cơ cao mắc bệnh đau thần kinh tọa: Người lớn tuổi (30 - 50 tuổi); thừa cân béo phì; lười vận động; ngồi hoặc đứng quá lâu một tư thế; phụ nữ mang thai; người có tiền sử mắc các bệnh lý xương khớp; người bị tiểu đường; sức đề kháng yếu kém;

Tham khảo: Tìm hiểu bệnh án đau thần kinh tọa theo y học cổ truyền

Triệu chứng và chẩn đoán

Triệu chứng

Nhận biết cơn đau thần kinh tọa thông qua các triệu chứng sau:

  • Đau nhức vùng thắt lưng dưới; đau dữ dội hoặc âm ỉ
  • Đau chủ yếu ở hông, mông, dọc mặt sau đùi nối xuống dưới đầu gối, bắp chân;
  • Kèm theo cảm giác tê bì, ngứa ran như kim châm;
  • Rối loạn cảm giác, bất thường về phản xạ, yếu cơ;

Các triệu chứng này càng nặng hơn khi người bệnh ho, hắt hơi, cử động, lao động và giảm hơn khi được nghỉ ngơi.  Các triệu chứng bệnh ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, sinh hoạt của người bệnh.

Đau thần kinh tọa
Cơn đau thần kinh tọa lan tỏa từ thắt lưng dọc theo mặt sau bắp chân xuống đầu gối và chi dưới

Chẩn đoán

Đây là những triệu chứng lâm sàng giúp bác sĩ xác định có sự xuất hiện của chèn ép rễ dây thần kinh L4, L5 và S1 hay không. Ngoài ra kết hợp thêm:

  • Thực hiện nghiệm pháp Valsalva hoặc cố tình ho mạnh gây đau nhức dữ dội. Trường hợp đau thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm  L3-L4 gây ảnh hưởng đến phản xạ gân gối, L5-S1 ảnh hưởng phản xạ gân gót.
  • Thực hiện bài test Lasegue bằng cách nâng chân từ từ lên cao một góc 60 độ hoặc ngồi gấp khớp háng 90 độ rồi nâng chân gối duỗi thẳng. Bài test này có độ nhạy cao với đau thần kinh tọa, giúp ích cho bác sĩ trong việc chẩn đoán bệnh.

Ngoài đánh giá lâm sàng, chẩn đoán đau thần kinh tọa cũng được chỉ định chụp MRI hoặc đo điện cơ nếu các triệu chứng vẫn tiếp diễn > 6 tuần hoặc có thiếu sót về thần kinh. Các phương pháp này giúp xác định vị trí và mức độ tổn thương, liên quan đến một hay nhiều rễ dây thần kinh. Dựa vào kết quả này giúp xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.

Biến chứng và tiên lượng

Hầu hết các trường hợp bị đau thần kinh tọa chỉ ở mức độ nhẹ, tiên lượng điều trị và phục hồi nhanh mà bằng những biện pháp đơn giản, không nhất thiết phải can thiệp y tế quá nhiều. Những người kèm theo thoát vị đĩa đệm hoặc thoái hóa cột sống, cần can thiệp điều trị nội khoa, phẫu thuật và vật lý trị liệu để đạt kết quả tối ưu.

Ngược lại, đau thần kinh tọa kéo dài, không điều trị gây biến chứng tổn thương dây thần kinh vĩnh viễn rất nguy hiểm. Ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe thể chất và khả năng vận động, teo cơ, bại liệt tạm thời hoặc vĩnh viễn.

Điều trị

Tùy theo nguyên nhân, mức độ và thể trạng sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị đau thần kinh tọa phù hợp.

Đau thần kinh tọa
Điều trị đau thần kinh tọa đáp ứng tốt với các biện pháp nội khoa như nghỉ ngơi, dùng thuốc, vật lý trị liệu

1. Điều trị nội khoa

Để kiểm soát cơn đau thần kinh tọa cấp, bệnh nhân được chỉ định:

- Nằm nghỉ tại giường từ 24 - 48 tiếng, nằm trong tư thế nghiêng, đầu giường nâng cao lên khoảng 30 độ.

- Dùng thuốc giảm đau:

  • Thuốc giảm đau không Opioid như acetaminophen, NSAID... liên tục trong 6 tuần (liều lượng dựa theo chỉ định của bác sĩ);
  • Thuốc giảm đau thần kinh dành cho những trường hợp đau thần kinh tọa xuất phát từ các nguyên nhân thần kinh. Điển hình là Gabapentin liều 100 - 300mg trước khi đi ngủ;
  • Các loại thuốc khác giúp cải thiện triệu chứng đau thần kinh tọa liên quan như thuốc chống trầm cảm ba vòng liều thấp, thuốc chống co giật...

- Tiêm Corticosteroid ngoài màng cứng để kiểm soát cơn đau thần kinh tọa cấp tính nghiêm trọng, chống viêm.

- Áp dụng nhiệt trị liệu bằng cách chườm nóng hoặc chườm lạnh hoặc các biện pháp vật lý trị liệu khác hỗ trợ giảm đau nhức.

2. Điều trị ngoại khoa

Bệnh nhân đau thần kinh tọa được chỉ định phẫu thuật cho các trường hợp sau:

  • Hội chứng đuôi ngựa;
  • Thoát vị đĩa đệm mức độ nặng;
  • Tổn thương hệ thần kinh tiến triển ngày càng nặng;
  • Biến chứng mất kiểm soát bàng quang và ruột;
  • Yếu cơ, liệt chi không thể tự hồi phục;
  • Điều trị nội khoa không hiệu quả sau 6 tuần;

Hiện nay, phẫu thuật đau thần kinh tọa nhằm mục đích loại bỏ nguyên nhân gây chèn ép lên dây thần kinh tọa như thoát vị đĩa đệm, gai cột sống, có khối u... Phương pháp được áp dụng phổ biến là phẫu thuật cắt đĩa đệm truyền thống dành cho trường hợp bị đau thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm. Tùy từng trường hợp có thể áp dụng kỹ thuật cắt đĩa đệm Micro hoặc Chemonucleolysis tiêm nội đĩa đệm.

Gợi ý: Phục hồi chức năng đau thần kinh tọa – vật lý trị liệu

Phòng ngừa

Bất kỳ độ tuổi nào cũng có thể bị đau thần kinh tọa. Để giảm nguy cơ mắc bệnh, hãy chủ động áp dụng các biện pháp chăm sóc và phòng ngừa từ sớm:

Đau thần kinh tọa
Vận động thể chất mỗi ngày giúp ổn định cột sống phòng ngừa đau thần kinh tọa

Tập thể dục thể thao hàng ngày, mỗi lần ít nhất 30 phút, tập vừa sức, chọn bộ môn phù hợp, tránh chấn thương.

Hoạt động đúng tư thế, giữ lưng thẳng, tránh gây cong vẹo cột sống, không ngồi xổm, hạn chế khuân vác vật nặng hay chạy xe máy ở nơi dằn xóc.

Đảm bảo bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể để xương khớp khỏe mạnh.

Tránh xa rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích khác.

Nằm nệm cứng vừa phải, không quá mềm, nằm ngủ đúng tư thế.

Duy trì cân nặng phù hợp, tránh thừa cân béo phì, giảm áp lực cho cột sống.

Dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, tạo điều kiện cho cột sống phục hồi, phòng ngừa đau thần kinh tọa.

Tăng cường bổ sung các dưỡng chất có khả năng nuôi dưỡng, tái tạo, phục hồi các tế bào sụn, xương khớp.

Những câu hỏi quan trọng khi gặp bác sĩ

Tổng hợp những câu hỏi bạn cần đặt cho bác sĩ để nắm rõ về bệnh đau thần kinh tọa:

1. Tôi mắc bệnh gì?

2. Có nghiêm trọng không? Nó ảnh hưởng ra sao đến sức khỏe và công việc của tôi?

3. Nguyên nhân khiến tôi bị đau thần kinh tọa là gì?

4. Những triệu chứng tôi đang mắc phải chỉ xuất phát từ 1 hay nhiều bệnh?

5. Tôi có cần làm xét nghiệm chẩn đoán nào hay không?

6. Phương pháp điều trị tốt nhất đối với tình trạng bệnh của tôi là gì?

7. Việc điều trị mất bao lâu?

8. Điều trị bệnh có tốn kém không? Chi phí bao nhiêu?

9. Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi không điều trị?

10. Tôi có cần tái khám không? Lịch khám khi nào?

Đau thần kinh tọa gây không ít phiền toái về sức khỏe và đời sống sinh hoạt hàng ngày. Tuy nhiên, chỉ cần điều trị kịp thời, bệnh sẽ không phải là cản trở quá lớn đối với sự vận động. Vì vậy, tốt nhất nên chủ động thăm khám chuyên khoa ngay để được tư chẩn đoán và chỉ định phác đồ điều trị phù hợp.

Có thể bạn quan tâm:

Bình luận (124)

  1. Định
    Định says: Trả lời

    Tôi là công nhân xây dựng nên thường xuyên phải làm việc nặng, bê vác, dạo gần đây tôi bị đau ở lưng, mông kéo xuonsg dọc cẳng chân và có cảm giác tê dại ở bàn chân, bàn tay. Tôi có đi khám và điều trị ở bv Y học thể thao ở chỗ mỹ đình, chuyên về xương khớp và được các bác sĩ chẩn đoán bị đau dây thần kinh tọa, bác sỹ cho thuốc uống 14 ngày thấy hết đau được một thời gian lại bị đau lại. Bệnh của tôi từ đấy cứ dai dẳng, có thuốc thì nó đỡ, ngưng thuốc là đau lại có lúc đau quá tôi tiêm giảm đau nhưng mà tôi thấy mọi người bảo uống nhiều thuốc tây cả tiêm rất hại cơ thể còn bị giòn xương nữa nên là tôi sợ không dám dùng nữa. tìm hiểu trên mạng thì thấy mọi người bảo bệnh của tôi là bệnh mạn tính, rất khó chữa mà bây giờ có mỗi thuốc đông y là tôi chưa thử thôi, kb có nên chuyển sang dùng không, sợ mất thời gian lại không hiệu quả thì chán lắm. haizz, ai đã thử qua rồi thì giúp tôi với, chứ tôi đau và khó chịu lắm, chẳng làm ăn dc gì, bỏ cả làm.

    1. Thuốc dân tộc says:

      Chào bạn Định! Đâu thần kinh tọa là bệnh không thể chữa khỏi bằng thuốc tây hay tiêm tại chỗ bệnh sẽ ngày càng nặng hơn nếu không có phương thuốc đặc hiệu. Nếu đau thần kinh tọa nặng, kéo dài không được điều trị có thể gây ra những biến chứng khó lường như như teo chân, tê bì, thậm chí là liệt chân hoàn toàn. Bạn nên điều trị bằng thuốc đông y càng sớm càng tốt, thuốc phải đi thẳng vào căn nguyên của bệnh mới có thể điều trị khỏi bệnh cho bạn. Mời bạn qua trung tâm thuốc dân tộc hoặc liên hệ số (024)7109 6699 để được bác sỹ tư vấn và đưa ra phương pháp trị liệu thích hợp cho bạn nhé. Chúc bạn mau khỏi bệnh!

    2. uppraina
      uppraina says:

      Anh thử dùng pp dân gian xem thế nào, bà em bảo bị đau lưng hay đau thần kinh tọa thì xoa rượu gấc và chườm ngải cứu sao nóng lên với muối hạt là có thể đỡ đau hơn đó, anh thử áp dụng xem sao biết đâu khỏi đc mà đỡ phải dùng thuốc.

    3. trần văn tăng
      trần văn tăng says:

      Lsao mà khỏi đc ông, cách dân gian này tuy an toàn lành tính nhưng nếu chỉ sử dụng đơn lẻ từng loại lá, lại không có định lượng cụ thể mà chủ yếu chỉ áng chừng và tự làm tại nhà thì không đủ để đẩy lùi bệnh đc đâu, tốt nhất đi điều trị ở cơ sở chuyên về đông y thử thì may ra điều trị dứt điểm được, tôi cũng được người quen mách qua trung tâm thuốc dân tộc này thấy bảo ở đó bác sỹ cho điều trị bài bản đỡ mất công dùng linh tinh.

    4. Dũng_pro
      Dũng_pro says:

      Chú là nhân chứng sống về dùng tây y đây, trước kia chú cũng k tin tưởng vào thuốc đông y lắm vì dùng mất rất nhiều tg lại sợ không hiệu quả nên bị bệnh gì là cứ thuốc tây mà dùng vừa td nhanh lại đỡ mất nhiều thời gian nhưng chỉ 1 thười gian sau do chú lạm dụng quá cứ đau lại dùng giảm đau nên giờ ảnh hưởng đến gan cả thận, đi khám bác sỹ bảo bị cả suy thận, tăng men gan đến khổ. Bây giờ cuối cùng nghe bạn bè khuyên dùng sang đông y nên đang dùng đây, thấy hiệu quả rõ rệt luôn, không còn đau nhức vùng thắt lưng hông nữa, chân không còn tê bì nữa đi lại cũng dễ dàng hơn rồi. Hi vọng là sẽ điều trị dứt điểm được, cháu nên dùng đông y đi nha đừng để bị thêm bệnh giống chú.

    5. MAI VĂN QUYỀN
      MAI VĂN QUYỀN says:

      KHUYÊN E CHÂN THÀNH LÀ BỆNH MẠN TÍNH THÌ NÊN ĐIỀU TRỊ BẰNG ĐÔNG Y THÌ MỚI CÓ HIỆU QUẢ ĐƯỢC CHỨ DÙNG THUỐC TÂY HẠI MÀ TỐN KÉM TÁI ĐI TÁI LẠI CŨNG CHẾT, TUY ĐÔNG Y DÙNG MẤT NHIỀU TG NHƯNG YÊN TÂM LÀ SẼ HIỆU QUẢ LÂU DÀI THẬM CHÍ CÒN DỨT ĐIỂM ĐƯỢC BỆNH NẾU ĐIỀU TRỊ ĐÚNG CÁCH, BỐ ANH ĐÃ KHỎI 2 NĂM NAY RỒI CHƯA TAHAYS TÁI PHÁT LẠI RỒI.

  2. Hạnh1265
    Hạnh1265 says: Trả lời

    tôi đau thần kinh tọa từ thắt lưng xuống đùi, đau ê ẩm tôi đang châm cứu nhưng không uống thuốc như vậy có khỏi được không?

    1. Nam Còi
      Nam Còi says:

      Theo tôi được biết thì bệnh đau dây thần kinh tọa chủ yếu là do thoái hóa cột sống, thoát vị cột sống thắt lưng gây chèn ép dây thần kinh gây lên bệnh. Vì vậy muốn chữa khỏi bệnh này phải chữa cái gốc là thoái hóa, thoát vị cột sống mới được. Nếu chị chỉ chăm cứu thôi sẽ không khỏi được bệnh đâu.

  3. UBRES
    UBRES says: Trả lời

    Thuốc ở trung tâm này uống điều trị có lâu không vậy để điều trị khỏi bệnh đau dây thần kinh tọa?

    1. Thuốc dân tộc says:

      Chào bạn UBRES! Thông thường với tình trạng bệnh chưa quá nặng thì liệu trình điều trị trong 2-3 tháng. Nếu bệnh năng thì có thể kéo dài thời gian dùng thuốc hơn như 4-6 tháng. Còn tùy thuộc vào tình trạng bệnh mà bạn mắc phải thì bác sĩ sẽ kê đơn thuốc được. Do vậy bạn nên đến trực tiếp trung tâm để khám và được bác sĩ chuyên khoa bên trung tâm tư vấn và điều trị cho bạn bạn nhé, bạn có thể điện vào số 0983845445 để bên trung tâm tư vấn trực tiếp cho bạn. Chúc bạn mau khỏi bệnh!

  4. Tuyết
    Tuyết says: Trả lời

    Thuốc đông y hoạt huyết phục cốt hoàn này của thuốc dân tộc có những nguyên liệu gì vậy, nguồn nguyên liệu có sạch và đảm bảo an toàn không chứ dạo đây đọc nhiều bài báo về dược liệu giả, và không an toàn nên chưa giám dùng vì vẫn chưa yên tâm lắm/.

    1. Béo
      Béo says:

      Yên tâm đi bạn, tôi dùng rồi nên cũng tìm hiểu rất kĩ, nguyên liệu làm ra thuốc này toàn từ thảo dược tự nhiên thôi nên an toàn lắm. Được cái trung tâm này có uy tín cũng đến 10 năm rồi nên tin tưởng được mà nghe nói nguyên liệu của họ toàn tự trồng tự chế biến luôn không nhập từ chỗ khác về đâu. Tôi dùng rồi và cũng giới thiệu cho rất nhiều người thân bạn bè của tôi đến kahsm và lấy thuốc rồi, họ cũng khen lắm.. Bạn cứ qua đó mua mà dùng đi nha.

    2. Thuốc dân tộc says:

      Chào bạn Tuyết! Bài thuốc hoạt huyết phục cốt hoàn của trung tâm thuốc dân tộc có thành phần chính là hầu vĩ tóc, vị thuốc này chứa 12 hoạt chất có tác dụng kích thích sản sinh nguyên bào xương, giúp phục hồi các tổn thương tại xương khớp hiệu quả,đồng thời bổ sung thêm Hy thiêm, Na rừng, Phong phong, Gối hạc và nhiều các thảo dược tự nhiên khác nữa. Đặc biệt nguồn nguyên liệu đều là do chính trung tâm nuôi trồng và phát triển các vườn dược liệu ở 1 số tỉnh thành như: Hải Dương, Vĩnh Phúc và được công nhận đạt tiêu chuẩn GACP-WHO bạn hoàn toàn có thể yên tâm về nguồn gốc và chất lượng của bài thuốc này nhé. Vì vậy bài thuốc đem lại hiệu quả rất cao trong điều trị đau thần kinh tọa. Mời bạn để lại thông tin liên hệ hoặc liên hệ số 0983 684 155 để được các bác sĩ tư vấn cụ thể cho bạn nhé.
      Chúc bạn sức khỏe!

  5. Diễn1992
    Diễn1992 says: Trả lời

    Cho tôi hỏi thuốc chữa đau thần kinh tọa có cần sắc lên để uống không vậy? Vì tôi được biết đông y là phải đun lên mà mùi sợ lắm

    1. Thuốc dân tộc says:

      Chào bạn Diễn1992! Thuốc đã được bào chế dưới dạng viên hoàn, bệnh nhân chỉ cần uống liền không phải đun sắc. Ngoài ra trong quá trình thăm khám, dựa vào tình trạng của người bệnh bác sĩ có thể kết hợp sử dụng Hoạt huyết Phục cốt hoàn với thuốc Phong thấp hoàn hoặc Bổ thận hoàn bạn nhé. Để được tư vấn cụ thể hơn, bạn vui lòng để lại thông tin số điện thoại hoặc liên hệ số hotline 0983684155 để được các bác sĩ hỗ trợ thêm.
      Chúc bạn sức khỏe!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Chia sẻ
Bỏ qua