Điều trị thoái hóa khớp gối bằng tế bào gốc mang đến nhiều triển vọng

Điều trị thoái hóa khớp gối bằng tế bào gốc được cho là hy vọng điều để cải thiện tình trạng này, bên cạnh hhai phương pháp kinh điển là nội khoa và ngoại khoa. Thực hư thông tin này thế nào? Có thật là công nghệ tế bào gốc có thể được ứng dụng để điều trị cho những bệnh nhân thoái hóa?

Tìm hiểu về tế bào gốc

Trước khi tìm hiểu về liệu pháp điều trị thoái hóa khớp gối bằng tế bào gốc, chúng ta cần có cái nhìn sơ lược về loại tế bào được ứng dụng để chữa bệnh này.

Đặc điểm của tế bào gốc

Các nghiên cứu y khoa cho thấy, sử dụng tế bào gốc để điều trị thoái hóa là phương pháp triển vọng, vì tế bào gốc có khả năng tự phân chia, sao chép và biệt hóa thành nhiều loại tế bào chuyên biệt khác nhau như tế bào xương hoặc tế bào sụn.

Các nguồn tế bào gốc chính

Tế bào gốc có thể chia thành 4 nguồn chính: dây rốn, người trưởng thành, thai và phôi.

Trong số này, tế bào từ người trưởng thành thường được sử dụng trong điều trị, vì chúng thường có mặt ở nhiều cơ quan như não, tụy, da cơ, tủy xương, máu ngoại vi, mỡ…

Phương pháp thu thập tế bào gốc

Trong điều trị xương khớp, tế bào gốc trung mô là loại phổ biến được sử dụng. Cách thu thập bao gồm:

• Thu thập tế bào gốc từ mỡ bằng phẫu thuật hoặc hút mỡ, đặc biệt từ mỡ bụng. Tế bào gốc mô mỡ có thể phát triển thành các tế bào đặc hiệu như tế bào cơ, xương, sụn…
• Thu thập tế bào gốc từ máu ngoại vi qua việc lấy mẫu máu của bệnh nhân.
• Thu thập tế bào gốc từ tủy xương, được lấy từ xương của bệnh nhân.

Tham khảo thêm: Bị bệnh thoái hóa khớp gối nên ăn gì? Không nên ăn gì?

Cơ sở của phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối bằng tế bào gốc

Các nghiên cứu về liệu pháp này cho thấy tế bào gốc trong cơ thể tự di chuyển và tập trung vào vị trí tổn thương khi có chất hấp dẫn từ vị trí đó.

Khi có tổn thương, tế bào gốc không chuyên biệt sẽ được kích hoạt và biến chuyển thành các tế bào chuyên biệt tương ứng với mô, cơ quan bị tổn thương để sửa chữa và tái tạo mô lành mạnh tại vị trí tổn thương.

Cơ chế này đã được áp dụng vào điều trị nhiều bệnh lý, đặc biệt là trong điều trị thoái hóa khớp, đặc biệt là thoái hóa khớp gối. Trong thoái hóa khớp, sụn khớp bị mất cân bằng, gây hủy hoại cho sụn và xương dưới sụn.

Các biến đổi cơ sinh học và phân tử gây ra các vấn đề như sụn mềm, fibrin lắng đọng, xơ hóa, gai xương… Sử dụng tế bào gốc trung mô có thể giúp tái tạo sụn khớp bị tổn thương bằng cách chúng biệt hóa thành các tế bào sinh sụn.

Quy trình điều trị thoái hóa khớp gối bằng tế bào gốc

Để thực hiện được phương pháp này, quy trình cũng khá phức tạp và đòi hỏi bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.

Hoạt hóa tế bào gốc

Tế bào gốc được sử dụng để điều trị thoái hóa khớp có nguồn gốc từ người trưởng thành. Quá trình điều trị bao gồm các bước sau:

• Thu thập mỡ bụng của bệnh nhân thông qua phương pháp gây tê tại chỗ, không gây tổn thương nhiều đến bệnh nhân.
• Tách tế bào gốc từ mỡ bụng và tách lấy các yếu tố tăng trưởng, tạo môi trường phát triển thuận lợi cho tế bào gốc.
• Hoạt hóa tế bào bằng cách đưa hỗn dịch qua đèn laser chuyên dụng, tạo ra hàng triệu tế bào gốc đã được kích hoạt sẵn sàng cho điều trị.

Tiêm tế bào gốc vào khớp gối

Các tế bào gốc hoạt hóa có thể được tiêm vào khớp bằng hai cách:

• Tiêm trực tiếp vào khớp gối mà không có can thiệp nào khác vào cơ chế hoạt động của chúng. Tế bào gốc sẽ tự thực hiện vai trò của mình một cách tự nhiên.
• Tạo cấu trúc không gian ba chiều phù hợp với tổn thương của sụn khớp, cho tế bào gốc bám vào các giá thể tổng hợp hoặc môi trường thuận lợi như alginate, hyaluronan… để thúc đẩy sự phát triển của chúng trong khớp.

Đánh giá ưu nhược điểm của liệu pháp điều trị thoái hóa khớp gối bằng tế bào gốc

Để biết được phương pháp này có mang đến nhiều triển vọng cho người bệnh hay không, chúng ta cùng đánh giá ưu, nhược điểm của nó.

Về ưu điểm

Một số ưu điểm của liệu pháp này so với phương pháp nội, ngoại khoa bao gồm:

• Nghiên cứu chỉ ra rằng liệu pháp này có thể giúp người bệnh điều trị thoái hóa khớp gối một cách dứt điểm.
• Giảm đau nhức, hạn chế phù xương dưới sụn, khôi phục chức năng vận động của khớp.
• Rủi ro viêm nhiễm sau điều trị ít hơn do không cần phải tiến hành phẫu thuật xâm lấn sâu vào cơ thể.

Về nhược điểm

Ngoài ra, chúng cũng có một số hạn chế sau:

• Chi phí điều trị cao.
• Hiệu quả điều trị phụ thuộc vào chất lượng và số lượng của tế bào gốc.
• Chưa được chính thức thông qua nên không được ứng dụng rộng rãi.

Tham khảo thêm: Bệnh thoái hóa khớp gối ở người trẻ tuổi và những điều cần biết

Điều trị thoái hóa khớp gối bằng tế bào gốc có thật sự đáng mong đợi?

Có nhiều nghiên cứu cho thấy liệu pháp tế bào gốc là phương pháp điều trị hiệu quả cho người bị viêm khớp nặng, đặc biệt là những trường hợp cần phải thay khớp.

Tuy nhiên, điều này vẫn chưa được hướng dẫn y tế chính thức về chỉ định và chống chỉ định. Quyết định sử dụng liệu pháp này phụ thuộc vào thỏa thuận giữa bệnh nhân và bác sĩ.

Hầu hết các bác sĩ đều đồng ý rằng, cần tiếp tục nghiên cứu về liệu pháp này để có thêm thông tin. FDA cũng lưu ý rằng, liệu pháp tế bào gốc có thể gây ra mất an toàn, tác dụng phụ cũng chưa được theo dõi kỹ lưỡng do chưa là phương pháp điều trị chính thức.

Có thể nói, điều trị thoái hóa khớp gối bằng tế bào gốc thật sự là một liệu pháp đầy triển vọng và đáng được mong đợi. Thế nhưng cần có thêm các nghiên cứu sâu rộng, sự phê chuẩn của các cơ quan thẩm quyền thì phương pháp này mới có thể được áp dụng đại trà.

Tham khảo thêm: 

• Bệnh thoái hóa khớp gối ở người già và cách điều trị
• Bị thoái hóa khớp gối nên uống thuốc gì tốt?