Cứng khớp là gì? Nguyên nhân, vị trí gặp và điều trị

Cứng khớp là một trong những triệu chứng xương khớp thoái hóa thường gặp, gây ra nhiều khó khăn trong vận động cho người bệnh, khiến các khớp khó co duỗi, mọi sinh hoạt bị hạn chế, thường xuất hiện ở độ tuổi trung niên.

Bệnh cứng khớp là gì?

Cứng các khớp không hẳn là bệnh, mà nó là biểu hiện của các căn bệnh xương khớp mãn tính nguy hiểm khác – thoái hóa khớp. Cấu tạo khớp gồm những nhóm: khớp bất động, khớp bán động và khớp động. 

Khớp động, hay còn gọi là khớp hoạt dịch, kết nối các đầu xương với cơ bằng nhiều dây chằng. Khi khớp động kết nối với các cơ khác, các hoạt động diễn ra dễ dàng và thoải mái hơn. Vì vậy khi chúng bị cứng, có thể là do thoái hóa khớp bởi dịch bôi trơn bị giảm sút.

Cứng ở khớp có thể xảy ra ở mọi đối tượng, nhưng người cao tuổi, người làm việc nặng hoặc người làm văn phòng có nguy cơ cao hơn. Tuy không nguy hiểm, nhưng nếu có triệu chứng, bệnh có thể tiến triển và kéo dài trong nhiều năm, khả năng vận động bị ảnh hưởng.

Dấu hiệu cứng khớp dễ nhận biết

Thông thường, bệnh nhân có thể trải qua cơn đau, cứng ở khớp khi co, duỗi, gập khớp tay chân, khó khăn khi cúi người, xoay cổ… Những triệu chứng này thường kéo dài trong 1-2 tuần, có thể tái phát khi thời tiết thay đổi.

Khớp ngón tay thường có biểu hiện tê, sưng, đau nhức vào buổi sáng, cơn đau thường kéo dài và giảm sau 1-2 giờ, nhưng trong các trường hợp nghiêm trọng, có thể âm ỉ cả ngày.

Cứng khớp bàn tay, ngón tay

Các biểu hiện của cứng các khớp ngón tay, bàn tay là:

• Tê và nhức ở các khớp ngón tay, cảm giác châm chít dưới da, đặc biệt là ở khớp giữa các đốt ngón tay.
• Khó khăn trong việc vận động khớp, đau nhức nghiêm trọng khi cầm nắm đồ vật.
• Cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn khi thời tiết lạnh, kèm theo cảm giác ê buốt và tê liệt ở khớp.
• Các khớp sưng to và vùng da xung quanh trở nên ửng đỏ.
• Biến dạng và co quắp của cấu trúc xương ngón tay.

Cứng khớp gối, khớp ngón chân

Trong tình trạng sưng, cứng các khớp gối và ngón chân, người thường xuyên vận động nặng có thể gặp các triệu chứng sau:

• Đau nhức ở đầu gối sau khi vận động hoặc di chuyển.
• Sưng và nóng đỏ ở bên ngoài khớp gối, cũng như ở các đốt xương ngón chân.
• Co thắt khớp, chuột rút, cảm giác cứng cơ hoặc suy nhược cơ.
• Bầm tím đột ngột ở đầu gối, đồng thời có thể xuất hiện sốt nhẹ và mệt mỏi nếu viêm xảy ra.

Biểu hiện cứng các khớp có thể xuất hiện ở cổ hoặc háng, nhưng triệu chứng ở tay và gối thường rõ ràng hơn. Đây là tình trạng nguy hiểm, cần chẩn đoán và điều trị đúng cách, vì vậy cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa xương khớp.

Tham khảo thêm: Bệnh thoái hóa khớp gối có nguy hiểm không?

Nguyên nhân gây cứng khớp là do đâu?

Tình trạng này có thể xảy ra do các nguyên nhân sau:

• Lão hóa: Khớp xương trải qua quá trình tổn thương sau nhiều năm hoạt động, nhưng cũng có thể do vận động quá mức.
• Viêm khớp dạng thấp: Gây sưng viêm ở khớp do hệ miễn dịch tấn công niêm mạc và tế bào lành của khớp.
• Bệnh lupus: Bệnh tự miễn gây đau nhức và cứng các khớp ở vùng bị ảnh hưởng.
• Viêm bao hoạt dịch: Gây cứng các khớp ở các khớp như vai, gối, hông, khuỷu tay, ngón tay và ngón chân, đặc biệt khi bệnh tiến triển nghiêm trọng.
• Bệnh gout: Gây sưng đau và cứng xương khớp, thường ảnh hưởng đến ngón tay và ngón chân.
• Viêm xương khớp: Thường gây đau nhức và mệt mỏi, có thể do viêm cột sống dính khớp hoặc viêm xương khớp do chấn thương.
• Thời tiết: Cứng xương khớp thường gia tăng khi trời lạnh, khiến máu khó lưu thông đến khớp.
• Thiếu máu: Gây đau nhức, tê thấp và cứng các khớp tạm thời, đặc biệt ở người cao tuổi.

Cứng khớp có nguy hiểm không?

Đây là tình trạng suy yếu chức năng xương khớp, thường ảnh hưởng đến người lớn tuổi. Vì không có triệu chứng cụ thể ban đầu, nên việc phát hiện và điều trị thường bị chậm trễ, dẫn đến nhiều biến chứng.

Mất khả năng vận động 

Bệnh thường ảnh hưởng đến khả năng cầm nắm (ở tay) và đi lại (ở chân). Khoảng 90% bệnh nhân không thể cử động linh hoạt khi bị cứng các khớp, triệu chứng thường tái phát khi vận động.

Trong trường hợp kéo dài, người bệnh có thể bị ảnh hưởng vận động vĩnh viễn, đặc biệt nếu có bệnh nền viêm khớp dạng thấp.

Teo cơ khớp, biến dạng và tàn phế

Bệnh có thể gây tàn phế cho người bệnh nếu như không kịp thời điều trị sớm. Chúng ảnh hưởng đến vận động, khu vực khớp không cử động lâu năm sẽ hạn chế lưu thông máu, dẫn đến hiện tượng teo cơ, biến dạng khớp, dính khớp.

Trong giai đoạn muộn của bệnh, bệnh nhân có nguy cơ tàn phế nếu như không được chữa kịp thời, đúng cách.

Biến chứng ảnh hưởng đến tim mạch

Bệnh tim mạch là biến chứng nghiêm trọng của cứng ở khớp. Khoảng 30% bệnh nhân có thể tử vong nếu không được chữa trị kịp thời.

Tình trạng này có thể gây tổn thương ở tim, đặc biệt là chứng hở van tim ở giai đoạn tiến triển muộn, vô cùng nguy hiểm đối với người lớn tuổi.

Phương pháp điều trị cứng khớp hiệu quả

Triệu chứng bệnh sẽ cải thiện khi bệnh nhân được điều trị sớm và đúng cách. Những người có triệu chứng nặng sẽ cần điều trị kéo dài trong nhiều năm. Nếu chúng xuất phát từ viêm khớp dạng thấp, cần liên tục điều trị trong thời gian dài.

Điều trị bằng thuốc

Hiện vẫn chưa có thuốc nào có thể dứt điểm khắc phục tình trạng đau và cứng cơ. Thuốc sử dụng thường là nhóm thuốc giảm đau, chống viêm và giãn cơ. Cụ thể:

• Thuốc không steroid: Giảm đau và chống viêm như Ibuprofen, Diclofenac…
• Thuốc chứa Corticoid: Tiêu viêm, giảm cứng và sưng khớp.

Cả hai nhóm thuốc này đều có thể gây viêm loét dạ dày và ảnh hưởng đến gan, thận, loãng xương, tiểu đường… nếu sử dụng quá thường xuyên, cũng có thể làm gia tăng thoái hóa sụn khớp.

Điều trị giảm đau cho người bệnh

Đây là phương pháp vật lý trị liệu – phục hồi chức năng cho đau nhức xương khớp giai đoạn nhẹ, thực hiện bởi các chuyên viên vật lý trị liệu. Bệnh nhân được kéo giãn các cơ và tăng độ dẻo dai, kích thích lưu thông máu cho khớp.

Điều trị thường giúp giảm sưng viêm và căng cứng cơ, hồi phục tổn thương. Cần thực hiện ở trung tâm y tế chuyên nghiệp và không nên tự thực hiện ở nhà.

Hình thức trị liệu thần kinh cột sống

Cứng các khớp có thể liên quan đến tổn thương ở dây thần kinh cột sống. Trị liệu thần kinh cột sống là phương pháp hiệu quả trong điều trị đau nhức xương khớp.

Chuyên gia thực hiện thủ thuật nắn chỉnh khớp xương mà không gây tổn thương cho cấu trúc lân cận. Bệnh nhân cũng được hướng dẫn phương pháp trị liệu hỗ trợ để tăng sự linh hoạt, phục hồi chức năng cho cơ xương.

Phương pháp sử dụng tia laser cường độ cao

Điều trị bằng tia laser cường độ cao đã được công nhận hiệu quả trong việc giảm đau và cải thiện triệu chứng, thúc đẩy sự tăng sinh các tế bào mới, ngăn ngừa lão hóa khớp và chống viêm.

Thực hiện bằng cách chiếu các bước sóng rộng và cường độ mạnh, không gây tổn thương cho mô khớp, đảm bảo kích thích sâu đến các mô xương. Tuy nhiên, cần kiên nhẫn và điều trị nhiều lần để đạt được hiệu quả.

Tham khảo thêm: Bệnh thoái hóa khớp gối có chữa được không?

Người bị cứng khớp nên ăn gì?

Chế độ dinh dưỡng cân bằng, ít chất béo bão hòa và giàu omega-3 là khá quan trọng trong điều trị cứng các khớp, tương tự như viêm khớp.

Người bị cần tiêu thụ đủ đạm từ thực phẩm như thịt, cá, trứng, sữa… nhưng hạn chế thịt đỏ và hải sản gây dị ứng. Không cần kiêng khem quá mức ngoại trừ theo chỉ định bác sĩ.

Thực phẩm giàu omega-3 như cá biển, dầu oliu, dầu đậu nành, hạnh nhân, hạt và quả bơ nên được tăng cường, giúp hạn chế kích thích viêm khớp và cứng các khớp, mang đến khả năng chống viêm tự nhiên và tăng cường miễn dịch.

Ngoài ra, người bệnh cần bổ sung vitamin D và E từ sữa, rau củ quả đa màu, ngũ cốc, hạt vừng, lạc và mầm lúa mạch, giúp xương chắc khỏe, ngăn thoái hóa và giảm đau viêm.

Cuối cùng, cần uống ít nhất 2.5 lít nước mỗi ngày để duy trì hoạt động cơ thể, cung cấp máu ổn định và ngăn ngừa khô khớp, giảm dịch khớp và đau nhức.

Thông qua bài viết, hy vọng bạn có thể hiểu hơn về cứng khớp cũng như nhận thức được tầm quan trọng của việc duy trì sự linh hoạt cho cơ thể. Chăm sóc sức khỏe và thực hiện các biện pháp phòng ngừa đúng cách không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh, mà còn tạo điều kiện cho cuộc sống khỏe mạnh, hạnh phúc hơn.

Bài viết liên quan:

• Bài tập cho người viêm khớp dạng thấp (yoga, thể dục)
• Cứng khớp ngón tay (hay gặp buổi sáng) là bệnh gì?