Giải phẫu khớp vai: Hình ảnh, cấu tạo, chức năng

Khớp vai là một trong những khớp lớn và chịu trách nhiệm vận động chính cho các hoạt động của cơ thể. Người bệnh và bạn đọc có thể tham khảo một số hình ảnh giải phẫu khớp vai sau đây để có biện pháp chăm sóc, phòng ngừa các chấn thương hiệu quả.

Giải phẫu khớp vai

Khớp vai là một cấu trúc lớn và phức tạp trong cơ thể, cung cấp phạm vi chuyển động cho vai, cánh tay và nhiều bộ phận khác. Để chăm sóc và bảo vệ đúng đắn, hiểu về giải phẫu và chức năng của khớp là quan trọng.

1. Xương quanh vai

Xương xung quanh vai bao gồm:

• Xương cánh tay (Humerus) là xương lớn nhất của khớp vai, đầu xương có dạng tròn giống như quả bóng để kết nối với phần lõm vào ở xương bả vai.
• Xương bả vai (Scapula) là xương có hình tam giác có tác dụng kết nối xương đòn với các bộ phận phía trước của cơ thể.
• Xương đòn (Clavicle) kéo dài qua phía trước vai từ xương ức đến xương cánh tay, xương có tác dụng ổn định cách chuyển động của vai.

Các khớp chính của vai gồm:

• Khớp Acromioclavicular: Kết nối xương bả vai và xương đòn, giúp nâng tay cao qua đầu.
• Khớp Glenohumeral: Kết nối xương cánh tay và xương bả vai, cho phép cánh tay xoay và di chuyển lên xuống theo cơ thể.
• Khớp xương ức (Sternoclavicular joint): Nằm ở trung tâm ngực, kết nối giữa xương đòn và xương ức, hỗ trợ các hoạt động thể chất.

2. Vòng xoay Cuff (vòng bít)

Vòng bít, bao gồm cơ và gân xung quanh khớp Glenohumeral, rất quan trọng trong hoạt động hàng ngày.

Tổn thương vòng bít có thể gây ra đau dữ dội và gây ra hội chứng Impingement, khiến cho việc đưa tay cao hơn đầu, đau bên ngoài vai, đau ở cánh tay trên hoặc đau khi ngủ vào ban đêm.

3. Viên nang vai

Viên nang vai là bộ phận ngăn cách khớp vai với các phần còn lại của cơ thể và chứa đầy dịch khớp. Các viên năng vai giữ vai trò rất quan trọng trong việc giữ cho khớp vai ở đúng vị trí.

Trật khớp vai hoặc chấn thương khớp vai có thể dẫn đến rách các viên nang vai. Khi viên nang vai bị tổn thương hoặc kích thích có thể dẫn đến sự mất ổn định đa chiều của vai, cánh tay hoặc làm tê liệt các hoạt động của tay.

4. Sụn ở khớp vai (Labrum)

Labrum hay là các vành sụn bao quanh các khớp và xương chính ở vai.

Sụn có chức năng giữ các khớp và xương ổn định hơn và phục vụ cho sự dẻo dai của vai và cánh tay. Nếu sụn khớp vai bị tổn thương có thể gây đau, mất ổn định.

5. Cơ bắp vai

Có khoảng 8 cơ bám vào xương cánh tay và xương đòn trên vai, giúp bảo vệ và duy trì hoạt động của khớp.

Các cơ ở khớp vai được sử dụng trên một phạm vi rộng và chịu trách nhiệm tải nặng có thể dẫn đến đau cơ vai khi sử dụng quá mức. Các hành động như vặn, kéo, té ngã hoặc hoạt động lặp lại cũng có thể gây ra đau cơ khớp ở vai.

Tham khảo thêm: Viêm quanh khớp vai thể đông cứng và những điều bạn chưa biết

Giải phẫu chức năng khớp vai

Chức năng chính của khớp vai bao gồm:

• Xương xung quanh vai đảm nhận hoạt động và di chuyển của vai, cánh tay.
• Viên nang vai đóng vai trò đệm và bảo vệ khớp vai.
• Vòng bít xoay hỗ trợ và cho phép vai di chuyển một cách nhịp nhàng.
• Sụn vai giảm ma sát và đệm trong vị trí kết nối các khớp.

Một số hình ảnh giải phẫu khớp vai

Hình ảnh giải phẫu ở khớp vai cung cấp cái nhìn chi tiết về cấu trúc bên trong bao gồm xương, gân, cơ, các dây chằng… giúp hiểu rõ cơ chế hoạt động và cách thức các bộ phận này tương tác với nhau.

Điều này rất quan trọng trong việc phát hiện, điều trị và phòng ngừa các vấn đề sức khỏe liên quan đến khớp vai.

Một số bệnh lý ở khớp vai

Các bệnh lý phổ biến ở khớp vai gồm:

• Khớp vai đông lạnh: Gây đau và cứng khớp, hạn chế di chuyển và hoạt động.
• Viêm khớp: Gây đau nhức, mỏi, tê liệt ở vai và cánh tay trên.
• Gout khớp vai: Gây viêm và đau do tinh thể hình thành ở khớp.
• Rách vòng bít: Ảnh hưởng đến các cơ bao quanh khớp, thường do chấn thương hoặc lạm dụng.
• Trật khớp vai: Xương trượt khỏi vị trí, gây đau khi chuyển động tay.
• Viêm viên nang vai: Viêm các túi chứa dịch khớp, gây đau khi thực hiện các hoạt động trên cao.

Tham khảo thêm: Bệnh án viêm khớp vai theo y học cổ truyền

Chẩn đoán và điều trị đau khớp vai

Chẩn đoán đau khớp vai thường dựa trên lịch sử bệnh, kiểm tra thực thể và các xét nghiệm hình ảnh như X-quang, MRI… Điều trị có thể kết hợp giữa việc sử dụng thuốc, vật lý trị liệu, bài tập phục hồi chức năng, trong một số trường hợp có thể cần phẫu thuật.

1. Phương pháp chẩn đoán

Có thể chụp giải phẫu khớp vai bằng một số biện pháp như:

• MRI khớp vai: Sử dụng MRI để tạo hình ảnh cao độ phân giải của khớp vai.
• CT Scan: Chụp hình ảnh khớp vai bằng tia X để xem chi tiết cấu trúc bên trong.
• X-quang vai: Phim X-quang có thể chẩn đoán trật khớp, viêm vai, gãy xương cánh tay… nhưng không thể chẩn đoán các tổn thương cơ hoặc gân.

2. Phương pháp điều trị

Các phương pháp điều trị tổn thương và đau khớp vai bao gồm:

• Thuốc giảm đau: Sử dụng các loại thuốc như Acetaminophen, Ibuprofen, Naproxen để giảm đau và viêm.
• Tiêm Corticosteroid: Tiêm để giảm viêm và đau trong trường hợp viêm khớp hoặc thoái hóa khớp.
• Vật lý trị liệu: Thực hiện bài tập để tăng cường cơ và cải thiện linh hoạt ở vai.
• Phẫu thuật khớp vai: Thực hiện khi các biện pháp điều trị khác không hiệu quả, giúp khớp vai ổn định hơn.
• Phẫu thuật nội soi khớp vai: Sử dụng ống nội soi để thực hiện phẫu thuật với vết mổ nhỏ và thời gian phục hồi nhanh hơn.

Cách để bảo vệ khớp vai luôn khỏe mạnh

Dưới đây là một số biện pháp sử dụng và bảo vệ khớp vai để tránh chấn thương và giữ vai luôn khỏe mạnh:

• Thực hiện bài tập tăng cường cơ bắp và linh hoạt cho vai và cơ lưng.
• Duy trì tư posture đúng khi ngồi, đứng và làm việc.
• Tránh tình trạng căng thẳng quá mức và duy trì trọng lượng cơ thể ổn định.
• Sử dụng kỹ thuật nâng vật nặng đúng cách, hạn chế việc nâng vật quá nặng hoặc sử dụng các công cụ hỗ trợ.
• Thực hiện bài tập làm ấm trước khi tập luyện hoặc tham gia hoạt động vận động nặng.
• Tránh các hoạt động mạo hiểm hoặc có nguy cơ cao cho khớp vai.
• Đảm bảo có đủ giấc ngủ và nghỉ ngơi để cho cơ thể hồi phục sau khi tập luyện hoặc hoạt động mệt mỏi.
• Tuân thủ chế độ dinh dưỡng lành mạnh và cân đối để duy trì sức khỏe cho cơ bắp và khớp.

Hy vọng qua một số thông tin về giải phẫu khớp vai mà chúng tôi giới thiệu, bạn đọc đã có thêm kiến thức quan trọng để hiểu rõ hơn về cơ thể mình và biết chăm sóc khớp vai đúng cách. Điều này không chỉ giúp hạn chế những tổn thương có thể xảy ra, mà còn giữ cho khớp vai luôn linh hoạt và khỏe mạnh.

Có thể bạn quan tâm:

• 5 bài tập chữa đau khớp vai giúp giảm đau hiệu quả
• Viêm Quanh Khớp Vai: Triệu chứng, Chẩn đoán và Điều trị