Viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang và cách xử lý

Viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang là một dạng viêm da phổ biến, xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào. Tổn thương đặc trưng bởi các vết đỏ, mụn nước có mủ kèm sưng nóng, ngứa ngáy và đau rát. Nếu không điều trị kịp thời có thể tiến triển bội nhiễm. 

Kiến ba khoang – Loại côn trùng gây bệnh viêm da tiếp xúc

Kiến ba khoang là loại kiến thường gặp và có thể gây ra viêm da tiếp xúc ở người. Loại kiến này thuộc họ Formicidae và có tên khoa học là Solenopsis. Trong số các loại kiến Solenopsis, có một số loài được biết đến với khả năng tạo ra các vết đỏ, ngứa và có thể gây kích ứng da khi tiếp xúc.

Đặc điểm chung của kiến ba khoang bao gồm:

• Phần đầu nhỏ, hai râu đơn chia thành nhiều đốt nhỏ và mở rộng về phía trước;
• Phần bụng của loại côn trùng này chia làm 8 đốt, có khả năng uốn cong dễ dàng do có độ dẻo, các đốt màu đen và màu đỏ xếp xen lẫn với nhau;
• Phần mình có 3 cặp chân, 2 đôi cánh;
• Phần cánh ngoài che phủ được khoảng từ 3 – 4 đốt bụng;
• Phần cánh lụa ở dưới, nằm cuộn gọn trong cánh cứng.

Chất độc mà kiến ba khoang tiết ra gọi là Pavan. Chất này có khả năng gây phỏng tương tự như chất độc Cantharidin của loài sâu ban miêu. Ngay khi làn da tiếp xúc với chất độc này sẽ kích thích viêm da bọng nước, gây nóng rát da rất khó chịu.

=> ĐỌC THÊM: Viêm Da Tiếp Xúc Côn Trùng: Cách Xử Lý và Điều Trị

Triệu chứng viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang

Tổn thương xuất hiện ngay tại vị trí tiếp xúc với dịch tiết của kiến ba khoang, đặc trưng với các triệu chứng sau:

• Xuất hiện các đốm hay dải ban đỏ, hình dạng và kích thước không đều nhau; 
• Da nổi gồ, cộm cứng do dày sừng; 
• Hình thành các mụn nước nhỏ, bọng nước lớn có kích thước từ vài mm cho đến vài cm;
• Ngứa ngáy, đau rát, khó chịu;
• Nổi mụn mủ có chứa dịch đục bên trong;
• Với các trường hợp nhẹ thì tổn thương trên da có thể vỡ ra, khô và lành hẳn sau khoảng 5 – 7 ngày;
• Nặng hơn gây chảy dịch, lở loét và hoại tử; 

Viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang có nguy hiểm không?

Viêm da tiếp xúc do bị kiến ba khoang cắn thường không gây ra nguy hiểm nếu không xuất hiện phản ứng dị ứng nặng. Đa số bệnh nhân chỉ trải qua các triệu chứng nhẹ như đỏ, ngứa và sưng ở vết cắn. Tuy nhiên, ở một số trường hợp có thể xảy ra phản ứng dị ứng nặng, nhất là khi có tiền sử quá mẫn hoặc dị ứng trước đó.

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể gây ra các biến chứng như: 

• Viêm da tiếp xúc bội nhiễm
• Để lại sẹo thâm; 
• Nguy cơ tái phát cao; 

=> BẬT MÍ: Viêm da tiếp xúc bao lâu thì khỏi? Cách chữa nhanh nhất

Cách xử lý khi bị kiến ba khoang cắn

Tổn thương viêm da tiếp xúc do bị kiến ba khoang cắn cần được xử lý ngay lập tức và điều trị y tế khi cần thiết. Dưới đây là các biện pháp cụ thể: 

• Rửa sạch vết thương: Dùng xà phòng nhẹ và nước để rửa sạch vùng bị cắn. Điều này giúp loại bỏ chất kích thích và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
• Bôi kem chống ngứa: Ưu tiên chọn các loại kem chống ngứa chứa hydrocortisone để giảm ngứa và sưng. Liều lượng 1 – 2 lần/ ngày tùy theo chỉ định của bác sĩ. 
• Chườm lạnh: Dùng túi đá hoặc khăn lạnh áp lên vùng bị cắn trong khoảng 15-20 phút để giảm sưng và đau.
• Bôi thuốc chống dị ứng: Nếu có phản ứng dị ứng như ngứa nặng, có thể sử dụng thuốc chống dị ứng mà không gây buồn ngủ, như cetirizine hoặc loratadine. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, đặc biệt là nếu bạn có các điều kiện sức khỏe khác.
• Tránh gãi vết thương: Cố gắng tránh gãi vùng bị cắn để không làm tổn thương da và nguy cơ nhiễm trùng.

Cách phòng ngừa viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang

Các cách đơn giản dưới đây giúp phòng ngừa kiến ba khoang cắn: 

• Chú ý đóng cửa vào buổi tối để tránh côn trùng bay vào nhà; 
• Thường xuyên vệ sinh chăn ga gối đệm, quần áo; 
• Tuyệt đối không trực tiếp chạm tay vào côn trùng sống hay đã chết; 
• Không nên phơi quần áo vào ban đêm bởi kiến ba khoang có thể để lại dịch tiết;
• Phun thuốc diệt côn trùng định kỳ;

Viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang là một trong những tình trạng da liễu rất dễ gặp phải. Can thiệp điều trị và chăm sóc đúng cách tổn thương da có thể thuyên giảm nhanh sau 5 – 7 ngày. Tuy nhiên với các trường hợp chủ quan, tổn thương có thể lan rộng và bị lở loét, bội nhiễm nếu không chú ý điều trị.

Tham khảo thêm

• Viêm da tiếp xúc kích ứng: Biểu hiện và cách điều trị
• Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân viêm da tiếp xúc dị ứng