Các loại thuốc trị táo bón cho trẻ em & lưu ý khi dùng

Các loại thuốc trị táo bón cho trẻ em phổ biến bao gồm thuốc nhuận tràng thẩm thấu, thuốc tạo khối hay thuốc làm mềm phân để hỗ trợ hệ tiêu hóa. Trước khi quyết định sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, phụ huynh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ và lưu ý đến độ tuổi cũng như tình trạng sức khỏe của bé trẻ để đảm bảo an toàn, hiệu quả.

Khi nào nên dùng thuốc trị táo bón cho trẻ?

Thuốc trị táo bón cho trẻ em nên được xem xét khi các biện pháp không dùng thuốc như điều chỉnh chế độ ăn uống và tăng cường hoạt động thể chất,… không mang lại hiệu quả mong muốn. Dưới đây là các trường hợp cụ thể khi nên cân nhắc việc dùng thuốc:

• Tình trạng táo bón kéo dài trên 2 tuần
• Trẻ thấy đau và khó chịu mỗi lần đi nặng, khiến bé ngại đi vệ sinh.
• Phân quá cứng và to gây khó khăn và đau rát khi trẻ đi đại tiện.
• Táo bón do rối loạn chức năng tiêu hóa cần được điều trị.
• Tình trạng táo bón kéo dài làm đảo lộn cuộc sống hàng ngày và ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý của trẻ.

3 Nhóm thuốc trị táo bón cho trẻ em thường được bác sĩ kê đơn

Trẻ bị táo bón uống thuốc gì cho nhanh khỏi. Đây là vấn đề đang được rất nhiều phụ huynh quan tâm bởi tình trạng táo bón xảy ra khá phổ biến ở trẻ nhỏ.  Dưới đây là các loại thuốc điều trị táo bón cho trẻ em thường được bác sĩ kê đơn:

1. Thuốc nhuận tràng thẩm thấu

Thuốc nhuận tràng thẩm thấu là một trong những loại thuốc trị táo bón có thể dùng ở trẻ nhằm cải thiện triệu chứng đầy hơi và khó chịu ở bụng.

Thuốc có tác dụng giảm khả năng hấp thụ nước ở thành ruột nhưng giúp làm tăng lượng nước trong lòng ruột, qua đó làm mềm phân, dễ dàng tống ra ngoài. Một số loại thuốc trị táo bón tăng thẩm thấu ở trẻ như:

– Sorbitol

Sorbitol được bào chế dưới dạng uống hoặc dạng đặt trực tràng. Thuốc có thể sử dụng được cho cả người lớn và trẻ em. 

Khi được hấp thu, hoạt chất trong thuốc có tác dụng đẩy nhanh quá trình hydrat hóa các chất có trong đường tiêu hóa, qua đó giúp thức ăn nạp vào dễ dàng được chuyển hóa. Thuốc cũng giúp làm tăng thể tích nước trong ruột để làm mềm phân bằng cách làm tăng áp suất thẩm thấu ngoài thành ruột.

Cách sử dụng thuốc trị táo bón cho trẻ:

• Thuốc đặt trực tràng: Trẻ nhỏ từ 2 – 11 tuổi dùng thuốc 20-30% 30 – 60ml. Trẻ từ 12 tuổi trở lên dùng 120ml.
• Thuốc uống: Mỗi ngày uống 1/4 gói thuốc bột 5g/ngày, chia đều làm 2 lần dùng.
• Thời gian điều trị bằng thuốc kéo dài từ 3 – 5 ngày tùy theo tình trạng táo bón của trẻ.

Xem chi tiết: Thuốc trị táo bón Sorbitol: Cách sử dụng & giá bán

– Thuốc Duphalac:

Thuốc Duphalac có dạng bột hoặc dung dịch uống nên tiện lợi khi sử dụng cho trẻ nhỏ. Với thành phần chính là lactulose, thuốc có khả năng làm mềm phân, giúp đi cầu dễ dàng, cải thiện tình trạng táo bón cấp và mãn tính ở trẻ em.

Đôi khi, loại thuốc này còn được chỉ định cho các trường hợp mắc bệnh trĩ hoặc trẻ mới được làm phẫu thuật ở kết tràng hay hậu môn để đại tiện được thông suốt.

Thận trọng khi sử dụng thuốc Duphalac chữa táo bón cho trẻ đang gặp phải các vấn đề sau:

• Bị dị ứng lactose hay các thành phần khác có trong thuốc
• Táo bón kèm theo đau bụng không rõ nguyên nhân
• Trẻ bị tắc nghẽn ở dạ dày, ruột
• Trẻ đang bị thủng ở đường tiêu hóa hoặc có nguy cơ gặp phải vấn đề này.

Trong quá trình sử dụng loại thuốc này trị táo bón cho trẻ, cha mẹ cũng cần chú ý theo dõi sức khỏe của bé. Nếu thấy trẻ gặp bất kỳ tác dụng phụ nào dưới đây, hãy ngưng dùng thuốc và thông báo cho bác sĩ biết ngay:

• Tiêu chảy
• Đầy hơi
• Nôn mửa
• Sôi bụng
• Chuột rút cơ bắp
• Rối loạn nhịp tim
• Động kinh
• Đau dạ dày
• Đau bụng kéo dài
• Đi ngoài ra máu
• Phát ban hay mẩn ngứa ngoài da
• Choáng váng, khó thở.

Cách dùng thuốc:

• Trẻ sơ sinh: Dùng liều tối đa 5ml/ngày
• Trẻ 1 – 6 tuổi: Uống 5 – 10ml/ngày
• Trẻ 7 – 14 tuổi: Liều dùng khởi đầu 15ml/ngày. Liều duy trì 10- 15ml/ngày.

– Thuốc Forlax

Forlax là thuốc nhuận tràng thường được chỉ định để điều trị táo bón cho trẻ em trên 8 tuổi và người trưởng thành. Thuốc được bào chế từ hoạt chất macrogol dạng cao phân tử. Khi được sử dụng, chất này có tác dụng chống táo bón, giúp đi cầu đều đặn bằng cách làm mềm và làm tăng khối lượng phân.

Thuốc Forlax có thể cho hiệu quả rõ rệt sau khoảng 24 – 48 tiếng sử dụng. Một số tác dụng phụ đã được ghi nhận ở trẻ điều trị táo bón bằng loại thuốc này như phát ban, nổi mề đay, nôn ói, tiêu chảy, đầy hơi, buồn nôn, đau bụng.

Tránh lạm dụng thuốc quá mức hoặc cho trẻ sử dụng Forlax với liều cao khiến bé có nguy cơ gặp tác dụng phụ nhiều hơn.

Cách dùng thuốc:

• Mỗi ngày uống 1 – 2 gói
• Sử dụng một liều duy nhất mỗi ngày vào buổi sáng
• Thời gian điều trị táo bón cho trẻ bằng thuốc Forlax không nên kéo dài quá 3 tháng.
• Khi sử dụng, xé góc gói thuốc, đổ bột bên trong vào trong ly có khoảng 125ml nước, hòa tan rồi cho bé uống hết 1 lần ngay sau đó.

Tìm hiểu thêm: Thuốc nhuận tràng là gì? Các loại tốt nhất và cách sử dụng

2. Thuốc điều trị táo bón cho trẻ em nhóm nhuận tràng tạo khối

Thuốc trị táo bón tạo khối bao gồm các hợp chất thiên nhiên như cám lúa mì, agar – agar, thạch, gôm Sterculia hay bán tổng hợp (methyl cellulose). Các loại thuốc này khi vào cơ thể không bị hấp thu nhưng nhờ tính hút nước và trương nở, chúng giúp làm tăng khối lượng phân.

Ngoài ra, nhóm thuốc này còn giúp kích thích nhu động ruột hoạt động tốt hơn, làm mềm phân và giúp đẩy phân ra ngoài dễ dàng. Tuy nhiên, vì thuốc có tính hút nhiều nước, do đó, cha mẹ nên cho con uống đúng liều lượng.

Dưới đây là thông tin chi tiết về một số loại thuốc trị táo bón cho trẻ em thuộc nhóm thuốc nhuận tràng tạo khối thường được sử dụng:

– Thuốc Polycarbophil:

Polycarbophil được biết đến với tác dụng làm tăng lượng nước trong phần, giúp phân trở nên mềm hơn và có thể đi qua ống hậu môn một cách dễ dàng. Sử dụng thuốc cũng giúp ổn định hoạt động của nhu động ruột, tạo điều kiện cho hoạt động đi ngoài của trẻ luôn được diễn ra thông suốt, đều đặn.

Tương tự như các loại thuốc trị táo bón ở trẻ em khác, Polycarbophil cũng tiềm ẩn một số tác dụng phụ nhất định như:

• Nổi mề đay
• Co thắt dạ dày
• Sưng môi, lưỡi
• Đầy hơi
• Đau dạ dày nhẹ…

Chống chỉ định dùng thuốc Polycarbophil cho trẻ bị dị ứng với polycarbophil, dầu khoáng hay các chất khác như sodium laurel sulfate, povidone. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc nếu trẻ có tiền sử bị hội chứng ruột kích thích, đau dạ dày, buồn nôn hoặc nôn ói, khó nuốt, tắc nghẽn ruột, chảy máu trực tràng.

Cách sử dụng thuốc:

• Cho trẻ uống thuốc mỗi ngày 1 – 4 lần với liều lượng được bác sĩ hướng dẫn trong đơn thuốc
• Uống thuốc với một ly nước đầy
• Đối với thuốc dạng viên nhai, hướng dẫn trẻ nhai nát thuốc trước khi nuốt. Sau đó cho bé uống thêm 1 ly nước đầy
• Thuốc có thể kích thích đi tiêu trong vòng 12 giờ – 72 tiếng
• Thông báo cho bác sĩ biết nếu tình trạng táo bón của bé không cải thiện sau 3 ngày dùng thuốc.

– Thuốc Methylcellulose:

Loại thuốc này giúp điều trị táo bón cho trẻ bằng cách bổ sung chất xơ làm tăng khối lượng phân, đồng thời tăng lượng nước trong phân, giúp phân trở nên mềm hơn.

3. Thuốc làm mềm phân trị táo bón cho trẻ em

Thuốc làm mềm phân bao gồm glycerol (Rectiofar), parafin lỏng và docusate. Thuốc thường dùng dưới dạng bơm trực tiếp vào hậu môn của trẻ nhằm giúp làm mềm phân và kích thích trẻ đi đại tiện.

Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo cha mẹ không nên sử dụng thuốc ở trẻ quá thường xuyên. Lý do là vì thuốc có thể gây kích ứng niêm mạc trực tràng gây tổn thương.

– Thuốc Rectiofar:

Rectiofar chứa thành phần chính là glycerin được bào chế dưới dạng bơm trực tràng. Đây là loại thuốc trị táo bón cho trẻ em và cả người lớn đang được sử dụng khá rộng rãi.

Thuốc Rectiofar được đánh giá cao về tính an toàn. Hiện tại, chưa ghi nhận trường hợp nào gặp phải tác dụng phụ ngoài ý muốn sau khi dùng thuốc.

 Tuy nhiên, cần lưu ý tránh sử dụng Rectiofar cho trẻ quá mẫn với thành phần thuốc, trẻ bị trĩ cấp tính, đang bị tiêu chảy hoặc mắc bệnh rò hậu môn. Trường hợp trẻ có vấn đề về tim mạch, gan thận, mất nước nặng hoặc bị suy tim sung huyết cha mẹ nên thông báo cho bác sĩ biết.

Cách sử dụng thuốc:

• Ngày dùng 1 ống 3ml
• Khi sử dụng, mở nắp ở đầu ống rồi nhẹ nhàng đưa sâu vào trong hậu môn để bơm thuốc vào trực tràng.
• Không sử dụng thuốc theo đường uống
• Tránh dùng thuốc cho trẻ kéo dài và liên tục trừ khi có chỉ định của bác sĩ.

Tham khảo thêm: Thuốc bơm trị táo bón loại nào tốt? Cách sử dụng và lưu ý

8 Lưu ý khi sử dụng thuốc trị táo bón cho trẻ em

Khi sử dụng thuốc điều trị bệnh cho con trẻ, cha mẹ cần lưu ý những điều sau đây:

• Thuốc chữa táo bón cho trẻ cần dùng dưới sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Tuyệt đối không cho trẻ sử dụng thuốc khi chưa có sự đồng ý của nhân viên y tế
• Liều lượng và thời gian sử dụng thuốc cần tuân thủ đúng theo yêu cầu in trên bao bì hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ, dược sĩ. Tốt nhất nên cho trẻ uống thuốc cùng một giờ vào mỗi ngày
• Để bé uống thuốc dễ dàng hơn, cha mẹ có thể trộn thuốc với nước hoa quả hoặc nước lọc cho trẻ uống
• Không nên lạm dụng thuốc trị táo bón ở trẻ vì hầu hết các loại thuốc đều có tác dụng phụ.
• Sử dụng thuốc kết hợp bổ sung men vi sinh hoặc thực phẩm chứa prebiotic để nâng cao hiệu quả điều trị táo bón cho trẻ.
• Nên tập luyện cho trẻ thói quen đi đại tiện mỗi ngày. Cha mẹ nên tập cho con đi tiêu sau bữa ăn tối 20 – 30 phút. Đồng thời nên tập cho con tư thế ngồi đại tiện đúng với lưng thẳng hoặc hơi nghiêng về phía trước, 2 chân chạm mặt sàn.
• Chế độ ăn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện bệnh táo bón. Do đó, cha mẹ nên cho con ăn nhiều loại thực phẩm có chứa chất xơ và có tính nhớt như mồng tơi, rau đay, đu đủ và thanh long, chuối,… 
• Nên cho trẻ uống nhiều nước. Đối với trẻ còn bú, cha mẹ nên cho bú ít nhất 500 – 600 ml/ngày

Trên đây là các loại thuốc trị táo bón cho trẻ em thường được bác sĩ kê đơn. Bên cạnh việc sử dụng thuốc, cha mẹ cũng nên thực hiện các biện pháp khắc phục khác như massage bụng cho trẻ, thay đổi chế độ ăn và sinh hoạt để tăng tính hiệu quả, giúp quyết nhanh chứng táo bón ở con trẻ. 

Có thể bạn quan tâm

• 10 sản phẩm trị táo bón cho trẻ hiệu quả nhanh, an toàn
• Trẻ sơ sinh bị táo bón có nên thụt? Cách thụt và lưu ý