Bụng sôi xì hơi nhiều – Nguyên nhân và cách khắc phục

Bụng sôi xì hơi nhiều là một trong những hoạt động sinh lý rất bình thường của cơ thể. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, đây lại là triệu chứng cảnh báo vấn đề về sức khỏe, người bệnh không nên lơ là và bỏ qua.

Nguyên nhân gây bụng sôi xì hơi nhiều

Sôi bụng và xì hơi là hiện tượng sinh lý hoàn toàn bình thường ở mỗi người, thường xuất hiện do hai nguyên nhân chính. Thứ nhất, thức ăn chưa tiêu hóa hết ở dạ dày đã di chuyển xuống ruột già, nơi vi khuẩn phân hủy chất thức ăn tạo ra chất khí dư thừa và có mùi.

Thứ hai, không khí tích tụ quá nhiều trong hệ tiêu hóa do quá trình nhai nuốt thức ăn hoặc nói chuyện, như khi nhai kẹo cao su, sử dụng ống hút…

Theo các nhà nghiên cứu của trường đại học American College of Gastroenterology, sôi bụng và xì hơi có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như đi máy bay, ăn nhiều thực phẩm khó tiêu, thói quen ăn nhanh, nuốt nhiều không khí, ăn no nằm liền, uống quá nhiều nước ngọt có gas, bia rượu,…

Theo bác sĩ Kyle Staller từ bệnh viện Massachusetts General Hospital, đây là phản ứng sinh lý tự nhiên của cơ thể. Mỗi người trung bình xì hơi khoảng 20 lần mỗi ngày do đường tiêu hóa chứa lượng khí dư thừa từ 0,5 – 1,5 lít, vì vậy người bệnh không cần lo lắng.

Tuy nhiên, nếu tình trạng này xuất hiện với tần suất vượt giới hạn bình thường, rất có thể người bệnh đang mắc phải bệnh lý nào đó, cần thăm khám và chữa trị sớm.

Tham khảo thêm: Người bị viêm đại tràng co thắt nên ăn gì, kiêng gì mau khỏi?

Sôi bụng xì hơi nhiều là bệnh gì?

Bụng sôi và xì hơi nhiều có thể là dấu hiệu của các vấn đề tiêu hóa như viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích, bệnh celiac, viêm loét dạ dày… Dựa vào tần suất xì hơi và tình trạng kèm theo, có thể chẩn đoán như sau:

1. Sôi bụng và xì hơi nhiều

Nếu sôi bụng và xì hơi nhiều hơn bình thường, có thể do người bệnh tiêu thụ quá nhiều khoai, đỗ và thực phẩm giàu protein, hoặc hít vào quá nhiều không khí.

Ngoài ra, nó cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe như tiêu hóa kém, viêm loét dạ dày, viêm đại tràng, bệnh gan, bệnh thận… hoặc các vấn đề liên quan đến tuyến tụy.

2. Bụng sôi xì hơi nhiều, nặng mùi

Nếu gặp phải tình trạng này, đường tiêu hóa của bệnh nhân có dấu hiệu không hoạt động tốt, nguyên nhân có thể do hấp thụ quá nhiều thực phẩm có tính acid hoặc thịt.

Ngoài ra, bụng sôi và xì hơi kèm theo mùi nặng có thể là dấu hiệu của xuất huyết đường tiêu hóa, xuất huyết ruột hoặc viêm loét đại tràng. Triệu chứng này cũng có thể là do các chứng viêm nhiễm như lỵ amoebic hoặc nhiễm khuẩn lỵ đường ruột.

Ở giai đoạn cuối của khối u ác tính, sôi bụng và xì hơi nặng mùi có thể xảy ra do mô ung thư bị xói mòn và protein bị rữa nát dưới tác động của vi khuẩn, tạo nên mùi khó chịu.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tình trạng này có thể do tiêu thụ quá nhiều thực phẩm có mùi kích thích như rau hẹ, tỏi, hành tây…

Tham khảo thêm: Viêm túi thừa đại tràng là gì? Triệu chứng và cách điều trị

3. Bụng sôi xì hơi nhiều kèm ợ nóng hoặc tiêu chảy

Nếu gặp tình trạng này, có thể người bệnh đang bị trào ngược dịch vị, không dung nạp gluten trong tinh bột hoặc lactose trong sữa. Ngoài ra, còn xuất hiện kèm theo tiêu chảy, ợ nóng, nôn hoặc buồn nôn, đau quặn bụng, khó chịu ở thực quản,…

Do đó, lời khuyên cho bệnh nhân là nên thăm khám sớm nếu cơ thể có những dấu hiệu này.

4. Sôi bụng và xì hơi kèm đau nhẹ, ngứa ngáy

Khi gặp sôi bụng, xì hơi cùng với ngứa ngáy và đau nhẹ, bệnh nhân nên đến bệnh viện ngay để kiểm tra, có thể đang mắc phải căn bệnh ở vùng hậu môn trực tràng như rò hậu môn, trĩ, nứt kẽ hậu môn…

Điều trị bụng sôi xì hơi nhiều bằng cách nào?

Như đã đề cập ở trên, nguyên nhân gây bụng sôi xì hơi 50% là do chế độ ăn uống không khoa học hoặc do nuốt khí quá nhiều, còn 50% còn lại là do bệnh lý gây nên. 

Để khắc phục và chấm dứt tình trạng này, người bệnh cần kết hợp để xử lý cả 2 vấn đề về thói quen ăn uống và dùng thuốc đặc trị.

Tham khảo thêm: Nội soi đại tràng – Quy trình như thế nào, có đau không?

1. Thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt

Bụng sôi xì hơi nhiều sẽ giảm nhanh chóng khi người bệnh cân bằng lại chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hàng ngày. Điều trị bệnh cũng trở nên hiệu quả hơn, giúp phục hồi sức khỏe toàn diện. Có thể thực hiện:

• Xây dựng chế độ ăn khoa học, tránh thức ăn kích thích như tiêu, hành, tỏi, nước ngọt có gas, bia, rượu,… và bổ sung nhiều rau xanh, củ.
  Ăn chậm, nhai kỹ và uống nước sôi.
• Cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi, giảm căng thẳng và stress.
• Thực hiện thể dục thường xuyên như đi bộ, yoga, thiền, bơi lội…
• Tuy nhiên, để giải quyết tận gốc và tránh tái phát, bệnh nhân cần tìm giải pháp đặc trị sớm.

2. Dùng thuốc điều trị

Để điều trị kịp thời và tránh các biến chứng nguy hiểm, người bệnh có thể sử dụng thuốc để cải thiện. Cả Tây y và Đông y đều có thể điều trị tình trạng này và các bệnh lý liên quan.

Tuy nhiên, các bài thuốc từ Đông y được đánh giá cao về mức độ an toàn và khả năng ngăn ngừa tái phát sau khi kết thúc liệu trình. Vì vậy, cần kiên trì thực hiện để đạt được hiệu quả tốt nhất.

3. Sử dụng các biện pháp tự nhiên

Để cải thiện tình trạng bụng sôi liên tục và xì hơi, bạn có thể thử áp dụng một số biện pháp tự nhiên sau đây:

Gừng

Gừng có khả năng làm dịu dạ dày và giảm sản sinh khí trong ruột, giúp giảm chướng bụng và đau dạ dày. Cách dùng: 

• Cắt vài lát gừng tươi và đun sôi trong nước khoảng 10 – 15 phút.
• Thêm chút mật ong để dễ uống.
• Bạn cũng có thể nhai trực tiếp gừng tươi hoặc thêm vào các món ăn hàng ngày.

Tham khảo thêm: Viêm đại tràng ở trẻ em do đâu? Điều trị và phòng ngừa

Bạc hà

Bạc hà có tính chất làm dịu hệ tiêu hóa, giúp giảm căng cơ trơn trong ruột, từ đó giảm triệu chứng đầy hơi và khí bụng. Cách thực hiện như sau:

• Pha trà bằng cách đun sôi lá bạc hà tươi hoặc túi trà bạc hà có sẵn trong 5 – 10 phút.
• Bạn có thể thêm vài giọt tinh dầu bạc hà vào nước ấm và uống hoặc thoa nhẹ nhàng lên vùng bụng để giảm đau.

Trà thảo mộc

Nhiều loại trà thảo mộc có tác dụng làm dịu dạ dày, giảm viêm và chướng bụng, giúp hệ tiêu hóa hoạt động ổn định hơn. Một số loại trà thông dụng có thể sử dụng là:

• Trà hoa cúc: Giúp làm dịu hệ tiêu hóa và giảm căng thẳng trong cơ bụng.
• Trà thì là: Có khả năng giảm khí và giúp quá trình tiêu hóa dễ dàng hơn.
• Trà cam thảo: Hỗ trợ chống viêm và giảm khó chịu trong dạ dày.

Bụng sôi xì hơi nhiều khi nào cần gặp bác sĩ?

Tình trạng bụng sôi và xì hơi thường xuyên có thể gây ra sự khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, không phải lúc nào bạn cũng cần đến bác sĩ. Dưới đây là những trường hợp bạn nên tìm kiếm sự tư vấn y tế:

• Các triệu chứng kéo dài và không cải thiện: Nếu tình trạng bụng sôi, xì hơi kéo dài hơn 2 tuần và không có dấu hiệu thuyên giảm dù đã áp dụng các biện pháp tự nhiên, bạn nên đi khám để loại trừ các nguyên nhân nghiêm trọng hơn.
• Đau bụng dữ dội: Đau bụng đột ngột, dữ dội, kèm theo sốt, nôn mửa, đau tăng khi chạm vào bụng… có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như viêm ruột thừa, tắc ruột, loét dạ dày…
• Sốt, tiêu chảy ra máu: Sốt, tiêu chảy kéo dài, đặc biệt là khi phân có máu hoặc nhầy, có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc các bệnh lý nghiêm trọng khác như viêm loét đại tràng, ung thư đại trực tràng…
• Giảm cân không rõ nguyên nhân: Giảm cân đột ngột và không rõ nguyên nhân, kèm theo các triệu chứng tiêu hóa khác, có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư đường tiêu hóa.
• Các triệu chứng khác: Ngoài các triệu chứng trên, nếu bạn còn gặp phải các triệu chứng khác như khó nuốt, ợ chua liên tục, vàng da, hoặc sụt lún bụng, hãy đi khám ngay.

Bụng sôi xì hơi nhiều là biểu hiện sinh lý bình thường của cơ thể, nhưng nếu tình trạng xảy ra liên tục trong ngày kèm theo một vài biểu hiện bất thường khác, người bệnh nên đến bệnh viện để thăm khám. Tại đây, bác sĩ sẽ giúp chẩn đoán nguyên nhân và đưa ra biện pháp chữa trị phù hợp với từng đối tượng bệnh.

Có thể bạn quan tâm:

• Polyp đại tràng là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị
• 12 cách chữa viêm đại tràng tại nhà đơn giản, hiệu quả