Rối loạn giấc ngủ là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Rối loạn giấc ngủ là tình trạng thường gặp, gây ra nhiều tác động xấu đến sức khỏe tổng thể và cuộc sống. Tuy nhiên, chỉ cần nắm bắt được nguyên nhân thì việc khắc phục cũng không hoàn toàn khó khăn.

Nguyên nhân gây rối loạn giấc ngủ

Rối loạn giấc ngủ được định nghĩa là một nhóm các tình trạng ảnh hưởng thường xuyên đến khả năng ngủ ngon. Tình trạng này đang ngày càng phổ biến, có thể bị gây ra bởi căng thẳng, lo lắng hay do một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Thực tế, khoảng hơn 75% người Mỹ trong độ tuổi từ 20 – 59 tuổi thường gặp khó khăn khi ngủ, chủ yếu do căng thẳng, làm việc mệt mỏi hoặc các yếu tố khác bên ngoài.

Tuy nhiên, tình trạng rối loạn của giấc ngủ này có thể là triệu chứng của các vấn đề về sức khỏe khác, nếu được điều trị đúng gốc rễ có thể nhanh chóng cải thiện và giảm thiểu tình trạng này. Dưới đây là một số nguyên nhân gây bệnh chính:

1. Dị ứng và các vấn đề về hô hấp

Đây là một trong nhưng nguyên nhân phổ biến khiến giấc ngủ của bạn bị quấy nhiễu. Dị ứng, cảm lạnh, nhiễm trùng đường hô hấp trên… thường sẽ khiến bạn khó thở vào ban đêm. Và chính việc không thể thở bằng mũi cũng có thể gây ra tình trạng khó ngủ hay ngủ không sâu giấc.

2. Tiểu đêm

Đi tiểu thường xuyên vào ban đêm có thể sẽ làm gián đoạn giấc ngủ của bạn bởi nó làm bạn phải thức giấc. Thông thường, mất cân bằng nội tiết tố hay một số bệnh về đường tiết niệu là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này.

Tham khảo thêm: Căng thẳng thần kinh mất ngủ và cách khắc phục

3. Các cơn đau mãn tính

Thường xuyên gặp phải các cơn đau có thể khiến cho bạn khó ngủ, thậm chí còn có thể đánh thức bạn sau khi đã ngủ. Một số nguyên nhân phổ biến của các cơn đau mãn tính bao gồm:

• Viêm khớp
• Đau cơ xơ
• Hội chứng mệt mỏi mãn tính
• Bệnh viêm ruột
• Chứng đau đầu dai dẳng
• Hội chứng đau lưng dưới

Trong một số trường hợp, cơn đau mãn tính còn có thể trở nên trầm trọng hơn do rối loạn giấc ngủ. Các chuyên gia cho rằng, sự phát triển của chứng đau cơ xơ hóa có liên quan trực tiếp đến vấn đề giấc ngủ.

4. Căng thẳng và lo lắng

Đây là những vấn đề có các động tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ. Bạn có thể sẽ bị khó ngủ hay ngủ không sâu giấc. Mộng du, mê sảng cũng có thể do chứng lo lắng và căng thẳng gây ra, khiến cho giấc ngủ của bạn bị gián đoạn.

5. Các thói quen xấu

Một số thói quen xấu trong ăn uống hay sinh hoạt lặp đi lặp lại thường xuyên cũng ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng giấc ngủ. Điển hình như thường xuyên sử dụng cà phê, rượu bia… vào buổi tối.

Hay sử dụng điện thoại, thức khuya làm việc quá sức cũng là những nguyên nhân khiến bạn phải sống chung với tình trạng này.

Tham khảo thêm: Mất ngủ sau sinh – 60% mẹ gặp và đây là cách trị

Các loại rối loạn giấc ngủ thường gặp

Có rất nhiều loại giấc ngủ bị rối loạn khác nhau, dưới đây là một số loại thường gặp nhất:

1. Mất ngủ

Mất ngủ đề cập đến việc bạn không thể hoặc không ngủ được. Nó có thể phát sinh do căng thẳng, hormone hay do các vấn đề về tiêu hóa. Chứng mất ngủ thường gây ra nhiều vấn đề xấu đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Tình trạng này thường gây ra các vấn đề như:

• Phiền muộn
• Khó tập trung
• Cáu gắt
• Tăng cân
• Ảnh hưởng đến công việc và học tập

Khảo sát cho thấy, mất ngủ rất phổ biến ở Mỹ, khoảng 50% người trưởng thành từng gặp tình trạng này. Phụ nữ và người cao tuổi là những nhóm có tỷ lệ rối loạn giấc ngủ cao nhất. Mất ngủ thường được phân thành 3 loại chính, cụ thể là:

• Mất ngủ mãn tính: Xảy ra thường xuyên trong ít nhất 1 tháng.
• Mất ngủ không liên tục: Xảy ra định kỳ.
• Mất ngủ thoáng qua: Chỉ kéo dài trong vài đêm 1 lần.

Tham khảo thêm: Uống trà gì dễ ngủ? 10+ loại trà tốt cho người mất ngủ

2. Chứng ngưng thở khi ngủ

Ngưng thở khi ngủ là một dạng rối loạn giấc ngủ đặc trưng bởi sự xuất hiện của những cơn ngưng thở hoàn toàn trong ít nhất 10 lần ở 1 giấc ngủ. Đây là một tình trạng y tế khá nghiêm trọng khiến cơ thể mất ít oxy. Nó cũng có thể sẽ khiến bạn thường xuyên thức giấc trong đêm.

3. Parasomnias

Parasomnias là một nhóm các chứng giấc ngủ bị rối loạn, gây ra những chuyển động cũng như hành vi bất thường trong lúc ngủ. Chúng có thể bao gồm:

• Mộng du
• Rên rỉ
• Nói mớ
• Ác mộng
• Đái dầm
• Nghiến răng

4. Chứng ngủ rũ

Chứng ngủ rũ đặc trưng bởi tình trạng bạn thường xuyên bị giấc ngủ tấn công vào ban ngày. Điều này có nghĩa là bạn sẽ đột nhiên cảm thấy rất mệt mỏi và sau đó ngủ thiếp đi mà không báo trước.

Rối loạn cũng có thể gây tê liệt giấc ngủ và đôi khi khiến bạn không thể cử động ngay sau lúc thức dậy. Chứng ngủ rũ có thể tự xảy ra nhưng nó cũng liên quan tới một số rối loạn thần kinh, điển hình như bệnh đa xơ cứng.

5. Hội chứng chân không yên

Hội chứng chân không yên là một nhu cầu di chuyển chân quá lớn. Sự thôi thúc này đôi khi còn đi kèm với cảm giác ngứa ran ở chân. 

Mặc dù các triệu chứng này có thể sẽ xuất hiện vào ban ngày nhưng chúng thường phổ biến hơn cả vào ban đêm. Nó có thể liên quan đến các tình trạng sức khỏe nhất định, bao gồm cả bệnh Parkinson và ADHD.

Tham khảo thêm: Mất ngủ về đêm, khó ngủ mệt mỏi – Nguyên nhân & cách trị

Chẩn đoán rối loạn giấc ngủ như thế nào?

Đầu tiên, bác sĩ sẽ kiểm tra thể chất và thu thập thông tin về triệu chứng, lịch sử y tế của bệnh nhân. Các thử nghiệm khác có thể bao gồm:

• Polysomnography (PSG): Đánh giá nồng độ oxy, chuyển động cơ thể và sóng não trong khi bạn ngủ để xác định nguyên nhân gây ra vấn đề giấc ngủ.
• Điện nào đồ: Đánh giá hoạt động điện trong não để phát hiện vấn đề tiềm ẩn.
• Xét nghiệm máu di truyền: Chẩn đoán chứng ngủ rũ và các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn khác có thể gây ra vấn đề giấc ngủ.

Cách điều trị tình trạng rối loạn giấc ngủ

Vấn đề điều trị chứng rối loạn của giấc ngủ có thể sẽ khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Tuy nhiên, việc điều trị thường là một sự kết hợp giữa thay đổi lối sống, phương pháp điều trị y tế.

1. Thay đổi lối sống

Những điều chỉnh phù hợp trong lối sống có thể cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ, nhất là khi có sự kết hợp cùng với các phương pháp điều trị y khoa. Bạn nên chú ý đến một số biện pháp sau đây:

• Giảm đường, bổ sung rau xanh và cá vào khẩu phần ăn.
• Tập thể dục đều đặn để giảm căng thẳng và lo lắng.
• Tuân thủ lịch trình ngủ và thức dậy.
• Hạn chế caffeine, đặc biệt là vào buổi chiều và tối.
• Giảm uống nước trước khi đi ngủ.
• Giảm uống rượu và hút thuốc.
• Tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ.

Tham khảo thêm: Mất ngủ ở tuổi dậy thì – Nguyên nhân và cách chữa trị

2. Điều trị y tế

Phương pháp điều trị y tế cho tình trạng rối loạn giấc ngủ thường là:

• Sử dụng thuốc ngủ
• Bổ sung Melatonin
• Thuốc cảm và thuốc chống dị ứng
• Thiết bị thở hỗ trợ trường hợp ngưng thở khi ngủ
• Một bảo vệ nha khoa
• Thuốc điều trị cho bất cứ vấn đề sức khỏe tiềm ẩn nào

Lưu ý: Các loại thuốc sử dụng điều trị rối loạn của giấc ngủ cần được dùng theo chỉ định bác sĩ. Đảm bảo uống đúng liều lượng và tần suất. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc về dùng hay thay đổi kế hoạch sử dụng thuốc trong trường hợp bác sĩ chưa cho phép.

Rối loạn giấc ngủ đang là tình trạng mà nhiều người đang gặp phải hiện nay, việc tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia, cũng như áp dụng những phương pháp khoa học vào việc cải thiện chất lượng giấc ngủ là điều cần thiết, từ đó ngăn chặn những biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Có thể bạn quan tâm:

• Dùng hoa hòe chữa mất ngủ đúng cách – Ngủ say tới sáng
• Có cả 100 nguyên nhân mất ngủ, nhưng số 3 hay gặp nhất