Hình Ảnh Đại Tràng Người Và Một Số Bệnh Lý Thường Gặp

Đại tràng hay còn gọi là ruột già, có chiều dài trung bình khoảng 1,5m nhưng vẫn được nằm gọn trong khoang bụng. Trong các bệnh lý về đường tiêu hóa thì bệnh về đại tràng rất phổ biến. Vậy trong cơ thể người, hình ảnh đại tràng thế nào và tại sao bộ phận này hay bị mắc bệnh?

Cấu tạo của đại tràng

Đại tràng là phần cuối của hệ tiêu hóa, nối với ruột non ở phần trên và ống hậu môn ở phần dưới. Mặc dù chiều dài của nó có thể lên tới 1,9m nhưng chỉ bằng ¼ so với ruột non. Tuy nhiên, tổng diện tích bề mặt của đại tràng lại lớn hơn, tạo ra sự cân bằng trong hệ tiêu hóa.

Hình dạng của đại tràng trong giải phẫu học giống như một chữ U úp ngược, bao quanh ruột non. Cấu trúc của nó có nhiều nếp nhăn được xếp khít nhau, tăng diện tích bề mặt và khả năng lưu trữ.

Các thành phần cấu tạo nên ruột già

Cấu tạo của ruột già bao gồm các thành phần sau:

• Manh tràng: Có hình dạng túi, nằm ở phía dưới vị trí tiếp giáp với ruột non và được bịt kín bằng một đoạn ruột ngắn.
• Kết tràng: Là phần dài nhất của ruột già, có hai vị trí uốn cong. Ở bên phải ổ bụng, nó uốn cong khi gặp gan (góc đại tràng – gan), và ở phía trái, nó uốn cong khi tiếp xúc với lá lách (góc đại tràng – lá lách).
• Trực tràng: Là phần cuối cùng của đại tràng, có khả năng phình to và dài khoảng 15cm. Phần trên nối tiếp với đại tràng sigma, phần dưới gắn với ống hậu môn.

Giải phẫu đại tràng

Phân tích hình ảnh đại tràng trong phòng thí nghiệm đã cho thấy, số lượng mạch máu nuôi dưỡng đại tràng ít hơn nhiều so với ruột non, khiến cho nó có màu xám nhạt. Chúng được cấu tạo bằng 5 lớp:

• Lớp thanh mạc.
• Lớp dưới thanh mạc.
• Lớp cơ: Gồm cơ dọc bên ngoài và cơ vòng bên trong, giúp vận chuyển chất dư thừa và độc hại ra ngoài.
• Lớp dưới niêm mạc: Chứa nhiều dây thần kinh và mạch máu.
• Lớp niêm mạc: Có nhiều nang bạch huyết, tiếp xúc trực tiếp với chất dịch và thức ăn từ ruột non, cũng như chất độc hại và dư thừa từ chính nó.

Tham khảo thêm: Viêm đại tràng khi mang thai – Cách xử lý & thông tin cần biết

Chức năng của đại tràng

Nếu bạn nghĩ rằng đại tràng chỉ là nơi chứa chất dư thừa, hãy xem xét lại. Thực tế, ruột già thực hiện nhiều chức năng quan trọng hơn bạn nghĩ, bao gồm:

Tiêu hóa và hấp thụ thức ăn

Chức năng này mặc dù thường bị xem nhẹ, nhưng nếu thiếu đi, cơ thể sẽ không thể hấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng quan trọng trong thức ăn. Điều này đặc biệt đúng với các chất xơ không hòa tan, mà phần lớn không thể chuyển hóa thành chất dinh dưỡng bởi dạ dày và ruột non.

Sau khi thức ăn được hấp thụ, nó sẽ được vận chuyển qua đường tĩnh mạch đến gan để lọc, tiếp tục điều này đến tim. Tim sẽ co tống máu chứa chất dinh dưỡng nuôi sống cơ thể. 

Hấp thụ nước và đóng khuôn phân

Là chức năng chính của đại tràng là không thể thay thế và không một cơ quan nào có thể thực hiện nhiệm vụ này. Nó hấp thụ nước và đóng khuôn phân, cũng như hấp thụ các muối khoáng trong quá trình này.

Nước được vận chuyển đến thận để lọc lại, trong khi chất dư thừa được đóng khuôn và chuyển đến trực tràng để chuẩn bị để được đưa ra ngoài qua đường hậu môn.

Cấu tạo, giải phẫu, chức năng, hình ảnh đại tràng nói lên điều gì?

Qua việc nghiên cứu đặc điểm giải phẫu và chức năng của đại tràng, chúng ta có thể kết luận:

• Hình dạng và cấu trúc của đại tràng giúp tiết kiệm diện tích trong khoang bụng.
• Lớp niêm mạc dễ bị tổn thương nhất do tiếp xúc trực tiếp với vi khuẩn và chất thải.
• Vấn đề về chức năng hấp thu nước có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng.
• Cấu trúc phức tạp của đại tràng có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn trú ngụ và gây viêm nhiễm.
• Mặc dù có thể cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ đại tràng khi bị ung thư hoặc nhiễm trùng nặng, nhưng người ta vẫn có thể sống.

Tham khảo thêm: Viêm Đại Tràng Đi Ngoài Ra Máu – Các Thông Tin Cần Biết

Một số bệnh lý thường gặp ở đại tràng

Do cấu tạo, vị trí và chức năng thường xuyên phải tiếp xúc với thức ăn, đại tràng có thể gặp phải nhiều bệnh lý đặc biệt. Dưới đây là một số bệnh thường gặp phổ biến.

Viêm đại tràng

Viêm đại tràng là bệnh lý phổ biến nhất ở cơ quan này, xuất phát từ việc viêm lớp niêm mạc của bất kỳ phần nào trong đại tràng.

Tình trạng viêm có thể từ nhẹ đến nặng, bao gồm các biểu hiện như lớp niêm mạc kém bền vững, xuất hiện vết loét, chảy máu, áp-xe, thủng đại tràng… Bệnh được chia thành 2 dạng: cấp tính và mạn tính.

Viêm đại tràng cấp tính

Viêm đại tràng cấp tính có thể do vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm tấn công, ngộ độc thức ăn, chế độ ăn uống không khoa học…

Biểu hiện thường gồm đau bụng, đại tiện nhiều lần, phân có máu và chất nhầy, mệt mỏi… Bệnh có thể chuyển sang giai đoạn cấp tính, làm cho điều trị trở nên khó khăn.

Viêm đại tràng mãn tính

Nguyên nhân chủ yếu của viêm đại tràng cấp tính thường là do viêm đại tràng cấp tính, mặc dù một số trường hợp nguyên nhân không rõ ràng.

Biểu hiện thường tương tự như viêm cấp tính nhưng ở mức độ nặng hơn, bao gồm tăng số lần đi đại tiện, đau bụng, táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài. Có thể xuất hiện phân có máu, gây mất máu và thất nước nghiêm trọng.

Viêm đại tràng mãn tính có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như giãn và thủng đại tràng, có thể gây tử vong. Nhiều tài liệu cũng chỉ ra mối liên hệ giữa biến chứng của bệnh và ung thư đại tràng.

Ung thư trực tràng

Đây là nguyên nhân gây tử vong cao nhất trong các bệnh về đường tiêu hóa nếu không được phát hiện sớm. Bệnh xảy ra khi có sự tăng sinh quá mức của một số tế bào, chèn ép các tế bào bình thường.

Ung thư đại tràng phân thành nhiều giai đoạn. Biểu hiện ban đầu không rõ ràng, thường chỉ là đau âm ỉ ở bụng. Hầu hết các trường hợp được phát hiện khi bệnh đã nặng hoặc thông qua các phương pháp sàng lọc ung thư.

Ở giai đoạn cuối, người bệnh có thể gặp đau bụng dữ dội, đại tiện ra máu và suy nhược cơ thể nghiêm trọng. Tỷ lệ sống sau 5 năm khi điều trị ung thư ở giai đoạn này rất thấp, chỉ khoảng 11%.

Polyp đại tràng

Polyp đại tràng, hay khối u, có thể phát triển thành ung thư, nhưng thường xảy ra hiếm. Đa số trường hợp không cần phẫu thuật trừ khi gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Có 3 loại polyp đại tràng phổ biến:

• Polyp tăng sản: Thường nhỏ, không có khả năng gây ung thư.
• Polyp tuyến: Phổ biến nhất, thường không gây ung thư, nhưng có thể cần loại bỏ nếu quá lớn.
• Polyp ác tính: Chứa tế bào ung thư, cần phẫu thuật loại bỏ sớm.

Sa trực tràng

Nguyên nhân phổ biến của sa trực tràng ở phụ nữ thường là do quá trình sinh nở hoặc cắt cổ tử cung. Người già và trẻ em cũng dễ mắc bệnh này do tuổi tác hoặc bẩm sinh.

Biểu hiện thường gặp là táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài, cảm giác nặng ở bụng dưới, biến đổi phân… Thường được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật.

Tham khảo thêm: Bảng Giá Nội Soi Đại Tràng Tại Một Số Bệnh Viện Lớn Hiện Nay

Hội chứng dạ dày tá tràng

Theo Hội Nội tiêu hóa Hoa Kỳ, khoảng 80% bệnh về đường tiêu hóa bắt nguồn từ hội chứng dạ dày tá tràng. Hội chứng này được phân thành hai loại: bệnh lý và chức năng.

Hội chứng bệnh lý bao gồm các tình trạng như viêm loét, ung thư, nhiễm trùng… Trong khi hội chứng chức năng chỉ đề cập đến các trường hợp viêm dạ dày nhẹ, khám nhiều lần mà không có kết quả cụ thể, nhưng người bệnh vẫn cảm thấy đau âm ỉ và khó chịu ở bụng.

Xoắn đại tràng

Xoắn đại tràng thường gặp ở đại tràng sigma, gây tắc ruột và hoại tử mạch máu, có thể gây tử vong nhanh chóng nếu không được điều trị kịp thời.

Biểu hiện bao gồm đau bụng dữ dội, táo bón, bụng căng, nôn mửa, mất nước và mệt mỏi. Nếu có hoại tử, sốt cao và đau khi ấn vào bụng.

Trong trường hợp nhẹ, có thể tháo xoắn bằng ống soi mềm, nhưng khi đã hoại tử, phẫu thuật là bắt buộc.

Viêm đại tràng giả mạc

Lạm dụng kháng sinh là nguyên nhân chính gây ra viêm đại tràng giả mạc, khiến vi khuẩn trong đại tràng tăng sinh quá mức và gây nhiễm độc. Triệu chứng bao gồm tiêu chảy (có thể có máu, mủ hoặc chất nhầy), đau quặn bụng, sốt, mất nước, buồn nôn…

Điều trị bao gồm ngừng sử dụng kháng sinh hiện tại, thay thế bằng loại khác và kê đơn thuốc để cân bằng vi khuẩn đại tràng. Trong trường hợp nặng, cần phải cấy ghép phân từ người bình thường.

Những cách đơn giản để bảo vệ sức khỏe đại tràng

Để bảo vệ đại tràng và phòng ngừa bệnh, hãy thực hiện những điều sau:

• Ăn uống cân đối: Tiêu thụ nhiều rau, củ, quả và ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế đường và chất béo, uống đủ nước hàng ngày.
• Duy trì trọng lượng lý tưởng: Giảm cân nếu cần và tập thể dục đều đặn.
• Kiểm soát stress: Thực hiện kỹ thuật giảm căng thẳng như yoga, thiền…
• Tránh lạm dụng kháng sinh: Sử dụng đúng hướng dẫn của bác sĩ và hạn chế sử dụng không cần thiết.
• Thăm khám định kỳ: Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến đại tràng.
• Hạn chế rượu và thuốc lá: Tránh các chất kích thích có thể gây tổn thương cho đại tràng.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Hạn chế thức ăn nhanh và thức uống có gas, tăng cường vận động.

Thông qua các hình ảnh đại tràng, các bệnh về đại tràng mà chúng tôi giới thiệu, người đọc có thể nắm bắt được thông tin cơ bản và nhận thức sâu sắc hơn về tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe đường ruột. Những kiến thức này không chỉ giúp mỗi cá nhân phòng tránh được các bệnh lý liên quan mà còn hỗ trợ trong việc tìm kiếm sự chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Có thể bạn quan tâm:

• Bài thuốc chữa viêm đại tràng thể lỏng và điều cần biết
• Khám đại tràng không cần nội soi được không, khám ở đâu?