Bé khó ngủ thiếu chất gì? Những điều mẹ cần biết

Khó ngủ không chỉ là tình trạng thường gặp ở người lớn mà ngay cả trẻ nhỏ cũng có thể gặp phải. Tuy nhiên, đa phần các nguyên nhân gây khó ngủ ở bé là do thiếu hụt chất dinh dưỡng. Vì vậy vấn đề bé khó ngủ thiếu chất gì, làm sao để giúp bé có giấc ngủ sâu hơn, ngon hơn là điều mà hầu hết phụ huynh đều quan tâm.

Bé khó ngủ thiếu chất gì?

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng khó ngủ ở bé như thay đổi về giấc ngủ, không quen ngủ xa mẹ, ngủ không đủ giấc, thiếu thói quen trước giờ đi ngủ, do thiếu hụt chất dinh dưỡng…

Bác sĩ Nguyễn Lệ Quyên, trưởng khoa da liễu Trung tâm Thuốc dân tộc lý giải: Tình trạng khó ngủ ở bé thường do cơ thể trẻ thiếu hụt các dưỡng chất cần thiết. Cụ thể:

1. Thiếu canxi

Thiếu canxi thường xảy ra ở trẻ ít tiêu thụ thực phẩm chứa canxi. Việc này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của xương và khớp, gây ra nhức cơ, mỏi xương khớp, khó ngủ và giật mình. Biểu hiện thường gặp ở trẻ thiếu canxi là:

• Chậm mọc răng
• Rụng tóc hình vành khăn
• Còi xương, hay bị chuột rút
• Khó ngủ, ngủ không sâu giấc

Khi bé có các biểu hiện này, mẹ nên bổ sung canxi cho bé qua các thực phẩm như rau lá xanh, đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành, sữa chua, pho mát, sữa giàu canxi, đặc biệt là các loại tôm, cua, ghẹ… 

2. Thiếu magie

Bé khó ngủ thiếu chất gì? Magie là nguyên tố vi lượng giúp duy trì hoạt động của các cơ quan trong cơ thể. Đóng vai trò quan trọng trong sự hoàn thiện chức năng não, đảm bảo cho hệ tim mạch luôn khỏe mạnh, giúp tinh thần thư giãn, dễ đi vào giấc ngủ và có một giấc ngủ sâu hơn. 

Magie có tác dụng tăng sản xuất melatonin, hormone giúp tinh thần thư giãn, điều hòa nhịp sinh học của cơ thể. Nó còn giúp tăng nồng độ GABA, chất dẫn truyền thần kinh hóa học trong não giúp làm dịu thần kinh. Nếu thiếu hụt magie thì chắc chắn trẻ sẽ gặp phải tình trạng mất ngủ. Biểu hiện:

• Mất ngủ khó ngủ
• Hay buồn chán, bé lười chơi, uể oải 
• Co giật mí mắt, chuột rút chân
• Nhịp tim bất thường
• Bị các bệnh về da
• Với các trẻ lớn có thể đau nửa đầu, đau thắt lưng…

Để bổ sung magie cho bé, nên thêm các thực phẩm sau đây vào bữa ăn hàng ngày bao gồm rau lá xanh như rau bina, gạo lứt, quả hạch, ngũ cốc, cá, thịt, thực phẩm từ sữa… 

Tham khảo thêm: Trẻ sơ sinh ngủ không sâu giấc hay vặn mình và những điều cần biết

3. Thiếu protein

Protein là thành phần cơ bản tạo nên tế bào và không thể thiếu trong cơ thể, chứa các axit amin. Có hai loại protein: từ thực vật và từ động vật. Protein động vật cung cấp đầy đủ axit amin cần thiết và dễ hấp thu, đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc tế bào.

Các axit amin này đóng vai trò trong việc hình thành các chất truyền dẫn thần kinh như GABA, endorphin, serotonin… trong não. Điều này giúp cải thiện tâm trạng, làm dịu tinh thần, tạo điều kiện cho giấc ngủ sâu hơn. Thiếu hụt protein có thể khiến trẻ:

• Khó ngủ, ngủ không sâu, hay bị giật mình thức giấc
• Trẻ phản ứng chậm, kém tập trung, kém minh mẫn
• Dễ bị gãy xương khi có các va chạm nhẹ do cơ thể không hấp thụ được canxi
• Rụng tóc, móng tay có dải trắng và đốm nâu ở trên
• Liên tục thèm ăn, đau mỏi khớp, người uể oải khó chịu.

Để cải thiện tình trạng mất ngủ do thiếu protein ở bé, cần bổ sung các thực phẩm giàu protein vào khẩu phần ăn mỗi ngày như yến mạch, bông cải xanh, hạnh nhân, trứng, thịt gà, cá, thịt bò, sữa…

4. Thiếu chất béo

Bé khó ngủ thiếu chất gì? Chất béo là một thành phần quan trọng trong chế độ dinh dưỡng với nhiều vai trò, bao gồm hỗ trợ hấp thụ các loại vitamin như A, vitamin E và một số loại vitamin khác.

Trong đó, omega 3 đặc biệt quan trọng trong việc ổn định tâm trạng, cân bằng hormone và hoạt động của não. Thiếu chất béo có thể gây mệt mỏi, không thoải mái và khó ngủ. Biểu hiện thiếu chất béo ở trẻ là:

• Hay cảm thấy đói bụng, thèm ăn
• Tinh thần uể oải, chán nản, phản ứng chậm
• Da khô xỉn, thường xuyên cảm thấy lạnh
• Cơ thể liên tục đau nhức, nhất là xương khớp

Có thể bổ sung chất béo qua các thực phẩm sau:

• Chất béo động vật như thịt nạc, thịt mỡ… chứa nhiều acid béo bão hòa, giàu năng lượng, cần dùng với lượng cần thiết để tránh gây hại cho tim mạch
• Thực phẩm giàu acid arachidonic, vitamin A, D như cá hồi, mỡ gan can, dầu cá, mỡ các động vật biển…
• Chất béo chưa bão hòa như váng sữa, phô mai, dầu thực vật, bơ, sữa, trứng gà, các loại hạt… có thể giúp loại bỏ các cholesterol xấu, tốt cho sức khỏe.
• Cân bằng lượng chất béo động vật với thực vật trong khẩu phần ăn của trẻ theo tỷ lệ 7:3. 

Tham khảo thêm: Suy giảm trí nhớ ở người trẻ: Nguyên nhân, biểu hiện và cách khắc phục

5. Thiếu vitamin B12

Thiếu vitamin B12 cũng là một nguyên nhân gây khó ngủ ở trẻ. Ngoài ra, khi thiếu hụt loại vitamin này, bé cũng dễ bị tiêu chảy kéo dài, viêm kết mạc, giác mạc, chốc mép dẫn đến lười ăn, chậm phát triển. Biểu hiện thiếu vitamin ở trẻ:

• Bé nhảy cảm ánh sáng
• Khóe miệng nứt nẻ hoặc loét
• Khó ngủ, mắt có vệt đỏ, táo bón, kém ăn
• Cổ họng và lưỡi sưng viêm
• Phản ứng chậm, cựa quậy vô ý thức với đầu và thân mình

Mẹ có thể bổ sung vitamin b12 cho bé qua các thực phẩm như gan, thận, tim động vật; cá, sữa, nấm, pho mát, thịt nạc, trứng, sữa…

6. Thiếu vitamin D

Trẻ thiếu vitamin D thường ngủ không sâu hay giật mình, chậm biết đi và mọc răng, rụng tóc, dễ quấy khóc… Các biểu hiện thiếu vitamin D ở trẻ khá tương tự như thiếu canxi, do vitamin D có vai trò quan trọng trong quá trình hấp thu canxi. 

Để cải thiện tình trạng thiếu hụt vitamin D ở trẻ, mẹ nên cho bé tắm nắng sớm và bổ sung các thực phẩm như cá, sữa, lòng đỏ trứng… vào bữa ăn hàng ngày của bé.

7. Thiếu vitamin C

Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra collagen, một protein quan trọng giúp nâng đỡ mạch máu, xương, sụn, mô dưới da… Đồng thời, chất này còn tham gia chuyển hóa acid folic và tăng hấp thu sắt.

Mất ngủ cũng là một biểu hiện của thiếu hụt vitamin C thường gặp ở trẻ, ngoài ra còn có một số biểu hiện sau:

• Da dễ bị bầm, người mệt mỏi
• Vết thương lâu lành, dễ chảy máu, sún răng, vàng răng…
• Nướu sưng đỏ, bé hay kêu mỏi người

Mẹ có thể bổ sung vitamin C cho trẻ bằng cách thêm vào khẩu phần ăn các thực phẩm như cam, chanh, cà chua, dâu tây, kiwi, ớt xanh, bông cải xanh, măng tây, cải bắp, khoai lang…

Tham khảo thêm: Trào Ngược Dạ Dày Ở Trẻ 2 Tuổi Và Những Điều Mẹ Cần Biết

8. Thiếu sắt

Một câu trả lời khác cho thắc mắc bé khó ngủ thiếu chất gì chính là sắt. Đây là một chất không thể bỏ qua, cực kỳ cần thiết cho sự phát triển của trẻ.  Thiếu hụt sắt có thể gây ra nhiều vấn đề về não bộ khiến trẻ thường xuyên lo lắng sợ hãi, suy giảm nhận thức, thiếu ngủ. Biểu hiện là:

• Người xanh xao, nhất là bàn tay bàn chân
• Kết mạc mắt nhợt nhạt
• Trẻ chậm chạp, mệt mỏi, kém tập trung
• Hay buồn ngủ, ngủ nhiều vào ban ngày và mất ngủ về đêm
• Sút cân, rối loạn tiêu hóa, khó thở hoa mắt khi gắng sức 

Mẹ có thể cho trẻ uống các muối sắt và điều chỉnh chế độ dinh dưỡng cho phù hợp bằng cách bổ sung các thực phẩm giàu sắt như thịt bò, thịt gà, cá, trứng, súp lơ, đậu nành, bơ…

9. Thiếu kẽm

Kẽm đóng vai trò quan trọng trong hệ tiêu hóa, đảm bảo cho quá trình trao đổi chất của cơ thể được diễn ra bình thường. Góp phần đảm bảo các tế bào tăng trưởng và hồi phục tốt nhất đồng thời góp phần vào hệ miễn dịch của cơ thể.

Không chỉ vậy, kẽm còn giúp tăng cường giấc ngủ của bé, nhất là các trẻ hay thức đêm, khóc đêm. Theo thống kê, tỷ lệ thiếu kẽm ở trẻ em nước ta hiện nay là từ 25 – 40%. Biểu hiện thiếu kẽm của trẻ:

• Trẻ kém ăn, ăn không ngon, vị giác bất thường
• Rụng tóc, tiêu chảy kéo dài, chậm phát triển
• Có dấu hiệu rối loạn tinh thần, hay khóc nhè, nổi cáu, ngủ không yên giấc
• Về lâu dài, trẻ chậm lớn, suy dinh dưỡng, thấp còi

Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, nguồn kẽm tốt nhất là từ sữa mẹ. Mẹ cần ăn các thực phẩm giàu kẽm như gan lợn, thịt bò, tôm đồng, lươn, hàu, sò, sữa… Cho trẻ trên 6 tháng, nên bổ sung vitamin D qua cam, chanh, quýt, bưởi…

Trẻ từ 0 – 4 tuổi nên không dùng quá 150mg kẽm mỗi ngày. Trẻ lớn hơn nên tiếp tục bổ sung kẽm từ cua, hàu, bơ, ngũ cốc, hạt, hải sản…

Làm gì để bé ngủ ngon hơn?

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trẻ ở độ tuổi từ 1 – 5 thường rất biến ăn và chỉ thích uống sữa trừ cơm. Đây cũng là nguyên nhân khiến các bậc cha mẹ đau đầu vì trẻ thiếu các dưỡng chất cần thiết ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Để bé ngủ ngon hơn, cha mẹ cần:

Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý

Sữa rất tốt cho bé nhưng trong sữa không chứa hết các dưỡng chất cần thiết. Do đó khi nắm được bé khó ngủ thiếu chất gì, mẹ cần cho trẻ ăn uống thật đầy đủ nhất qua các thực phẩm giàu canxi, magie, kẽm, chất béo, vitamin, protein, carbohydrate…

Nếu trẻ lười ăn, ăn ít thì nên chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ. Ngoài 3 bữa chính vào khung giờ nhất định và thêm từ 1 – 2 bữa phụ để đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết. Nên đa dạng thực phẩm, tránh sử dụng lặp đi lặp lại một cách chế biến, một loại thức ăn khiến trẻ dễ chán.

Tham khảo thêm: Trẻ em ngủ ngáy là bệnh gì, có trị được không?

Tạo thói quen trước khi đi ngủ

Thói quen trước khi đi ngủ đóng vai trò vô cùng quan trọng với trẻ đặc biệt là trẻ mới biết đi. Bố mẹ nên tạo cho trẻ một thời gian biểu hợp lý, tập thói quen giờ giấc đi ngủ cố định, đến giờ bé sẽ tự buồn ngủ.

Không nên cho trẻ ngủ ngày quá nhiều sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ ban đêm. Khi bé không chịu ngủ, không nên bực bội la mắng, cần vỗ về, ru ngủ hoặc kể chuyện, đung đưa giúp bé được thả lỏng và dễ đi vào giấc ngủ hơn.

Xây dựng không gian ngủ lý tưởng

Với những trẻ khó ngủ, bố mẹ cần xây dựng một không gian ngủ ấm cúng, thoải mái cho trẻ như:

• Giữ cho môi trường mát mẻ, yên tĩnh như vậy trẻ sẽ dễ ngủ hơn
• Tắt các thiết bị điện tử điện biệt là tivi, máy tính, điện thoại… trước khi đi ngủ 2 tiếng sẽ giúp trẻ ngủ ngon hơn.
• Trẻ em có trí tưởng tượng vô cùng phong phú, để trẻ bớt sợ hãi, nên nằm cạnh bé một lúc hoặc cho bé ôm thú bông khi ngủ.

Bé khó ngủ thiếu chất gì? Tình trạng này xảy ra có thể là do bé bị thiếu magie, sắt, vitamin D… những dưỡng chất thiết yếu hỗ trợ cho giấc ngủ sâu và lành mạnh. Để giúp bé ngủ ngon hơn, cha mẹ nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng hàng ngày của trẻ, có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn bổ sung phù hợp.

Có thể bạn quan tâm:

• Cách trị mất ngủ cho người trẻ tuổi do căng thẳng, stress
• Trẻ em ngủ ngáy là bệnh gì, có trị được không?