Viêm xoang hàm là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và điều trị

Viêm xoang hàm là một trong những căn bệnh viêm đường hô hấp rất nhiều người mắc phải. Bệnh có thể tiến triển ảnh hưởng xấu đến não, thính giác và vị giác khi không điều trị sớm. 

Những điều cần biết về bệnh viêm xoang hàm

Bệnh viêm xoang hàm là gì?

Viêm xoang hàm được thống kê chiếm tỉ lệ cao nhất trong các dạng viêm xoang. Theo hình ảnh giải phẫu, có thể thấy xoang hàm có hình dạng tương tự như nón tháp, do thể tích xoang hàm rộng nên khả năng viêm nhiễm niêm cao hơn vị trí khác.

Tình trạng viêm xoang hàm xảy ra khi lớp niêm mạc phú bề mặt xoang bị viêm. Nếu như một trong những khu vực bất kỳ của xoang hàm bị viêm thì khả năng lan rộng đến những vị trí khác là rất lớn. 

Viêm xoang hàm có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào, do bệnh có tính di truyền nên đối tượng trẻ em cũng dễ có nguy cơ mắc bệnh. Trong đó một số đối tượng nằm trong nhóm nguy cơ cao gồm có:

• Bệnh nhân bị sâu răng, nhiễm trùng răng miệng lâu năm.
• Tiền sử chấn thương ở xoang hàm.
• Viêm mũi dị ứng bẩm sinh hoặc viêm xoang hàm.
• Trải qua phẫu thuật xoang hàm.

Xem thêm: Viêm xoang mũi có mùi hôi – Nguyên nhân và cách điều trị 

Nhận biết dấu hiệu viêm xoang hàm 

• Sổ mũi
• Nghẹt mũi
• Đau hàm
• Không ngửi được mùi
• Đau răng
• Sốt cao

Có 2 giai đoạn viêm xoang hàm là giai đoạn cấp tính và mãn tính. Biểu hiện dễ nhận biết gồm:

• Viêm xoang hàm cấp tính: Người bệnh có thể bị đau buốt ở đầu kèm theo tình trạng sốt cao trong thời gian ngắn. Ban đầu dịch mũi loãng không khác gì nước mũi thông thường, sau đó dần đặc hơn và chuyển sang màu vàng. Giai đoạn này bắt đầu hình thành các tụ mủ trong xoang nên hơi thở của bạn sẽ có mùi hôi. Tình trạng đau bắt đầu từ hàm trên, hốc mắt, sau đó lan rộng đến khu vực thái dương và vùng mắt. Tùy theo vị trí viêm xoang hàm trái, viêm xoang hàm phải hay viêm xoang hàm hai bên mà bạn sẽ nhận thấy những triệu chứng ở tại khu vực đó. 
• Viêm xoang hàm mạn tính: Giai đoạn viêm xoang hàm mạn tính bắt đầu tiến triển khi người bệnh kéo dài đợt viêm xoang cấp hơn 6 tuần. Những triệu chứng có thể không xảy ra liên tục và kéo dài nữa nhưng bạn sẽ bị tắc mũi thường xuyên. Kèm theo đó do ảnh hưởng của bệnh mà bệnh nhân luôn cảm thấy mệt mỏi, dễ bị cảm sốt, đau vùng thái dương thường xuyên… 

Nguyên nhân viêm xoang hàm

Vi khuẩn, nấm

Trong đó những nhóm vi nấm thường gây ra viêm xoang bao gồm: vi khuẩn Hemophillus influenzae,trực khuẩn mủ xanh (P.aeruginosa), E.coli, Streptococcus pneumoniae, cầu khuẩn (tụ cầu và liên cầu),… 

Cơ địa dị ứng

Các nghiên cứu đã nhận định tình trạng viêm xoang thường xảy ra ở những bệnh nhân có cơ địa dị ứng, viêm mũi dị ứng, viêm da,…tỷ lệ này cao hơn so với những người có thể trạng khỏe mạnh bình thường. 

Ảnh hưởng từ môi trường

Ô nhiễm môi trường, ô nhiễm trong không khí là nguyên nhân chính gây ra các bệnh lý về đường hô hấp.

Do bệnh sâu răng

Ở những người bị sâu răng lâu năm mà không điều trị, vi khuẩn gây sâu răng có thể xâm nhập đến các xoang lân cận, đặc biệt là xoang hàm để gây ra bệnh viêm xoang. Xoang hàm nằm ngay bên trên răng hàm nên khi bị sâu răng, bệnh nhân có khả năng viêm xoang hàm trên rất cao. Vi khuẩn sâu răng có thể di chuyển rất nhanh và gây ra hiện tượng viêm xoang lan rộng đến các hàm khác.

Do sức đề kháng yếu

Khi hàng rào miễn dịch bị suy yếu thì những xúc tác từ môi trường sẽ dễ dàng gây bệnh hơn. Đề kháng yếu sẽ tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh xâm nhập và gây viêm xoang.

Do biến chứng của bệnh đường hô hấp

Trong một số trường hợp, viêm xoang có bắt nguồn từ viêm mũi dị ứng. Khi mũi bị viêm, tuyến nhầy niêm mạc xoang mũi sẽ hoạt động quá mức, từ đó gây ra hiện tượng bít tắc và hình thành các ổ viêm nhiễm sâu trong xoang. 

Gợi ý: Hướng dẫn cách chăm sóc sau mổ viêm xoang chi tiết

Bệnh viêm xoang hàm có lây không? Có nguy hiểm không?

Viêm xoang hàm gây ra bởi vi khuẩn, vi nấm, vì thế bệnh có thể lây lan từ người sang người. Con đường lây lan của viêm xoang chủ yếu thông qua việc hít chung bầu không khí.

Trong thời gian nhất định từ vài tuần đến vài tháng sau đó bạn có thể nhận thấy các dấu hiệu viêm xoang bắt đầu xuất hiện và tiếp tục lây lan.

Ở giai đoạn cấp tính, các triệu chứng của bệnh sẽ khiến sức khỏe của bạn suy yếu nghiêm trọng. Trong giai đoạn viêm xoang hàm mãn tính, bệnh nhân có thể đối mặt với những nguy cơ biến chứng sau:

• Viêm đa xoang
• Viêm họng, viêm amidan, viêm thanh quản
• Viêm thần kinh thị giác, viêm tĩnh mạch xoang, viêm màng não

Ngoài ra đối với phụ nữ mang thai và trẻ em, viêm xoang hàm có thể gây ra những biến chứng sau:

• Đối với trẻ em bị viêm xoang hàm:  Những biến chứng nguy hiểm mà trẻ em có thể đối mặt nếu viêm xoang xảy ra là nguy cơ nhiễm trùng huyết, sốt cao co giật, viêm màng não và giảm thị lực…
• Đối với phụ nữ mang thai bị viêm xoang hàm: Không chỉ ảnh hưởng đến người mẹ mà bệnh cũng đe dọa sự phát triển của thai nhi.

Điều trị viêm xoang hàm bằng cách nào?

Thuốc trị viêm xoang hàm

• Nhóm thuốc điều trị viêm xoang hàm cấp tính kết hợp kháng sinh và nhóm thuốc làm co mạch, vừa để giải quyết tình trạng mũi bị tắc nghẽn, vừa kiểm soát ổ viêm. 
• Trong trường hợp viêm xoang hàm không đáp ứng điều trị thông thường, bệnh nhân được thực hiện Proetz – phương pháp súc rửa xoang bằng áp lực âm để hút dịch mủ ứ tắc trong khoang hàm.
• Nếu như tình trạng viêm xoang hàm bắt nguồn từ những vấn đề ở răng lợi, bệnh nhân sẽ được điều trị tập trung khắc phục nguyên nhân. 

Phẫu thuật điều trị viêm xoang hàm

Phương pháp phẫu thuật viêm xoang hàm, hay còn gọi là mổ xoang có hiệu quả điều trị tốt nhưng đồng thời cũng kèm một số rủi ro. 

Phẫu thuật điều trị viêm xoang chỉ được chỉ định cho những trường hợp sau:

• Bệnh nhân không đáp ứng điều trị nội khoa, tình trạng viêm xoang cấp tính kéo dài và có nguy cơ tiến triển thành viêm xoang mạn tính.
  
• Bệnh nhân có polyp mũi lớn, lệch vách ngăn mũi, hoặc có tổn thương ở mũi xoang bắt buộc phải can thiệp phẫu thuật để xử lý.
  
• Viêm xoang hàm bắt đầu hình thành các biến chứng khá nguy hiểm, dịch xoang tràn vào gây chèn ép dây thần kinh thị giác, viêm ổ mắt, nguy cơ viêm màng não…
  

Dinh dưỡng phù hợp

Bạn nên hạn chế những thực phẩm sau:

• Sữa và các sản phẩm từ sữa
• Món ăn cay nóng
• Các chất kích thích
• Nước đá
• Các món dễ gây dị ứng

Cách trị viêm xoang hàm tại nhà

• Tinh dầu bạch đàn: Bạn chỉ cần chuẩn bị vài giọt tinh dầu nguyên chất, sau đó nhỏ vào một bát nước vừa nấu sôi, tận dụng hơi nước này để xông mũi giúp thông tắc viêm xoang.
• Nước muối: Người bệnh có thể sử dụng nước muối sinh lý để rửa và vệ sinh mũi họng hàng ngày. 
• Sử dụng tỏi: Chỉ cần lấy tỏi tươi đập giật rồi pha cùng với nước nóng, sau đó dùng bông thấm nước nhét vào mũi 15 – 20 phút mỗi bên.
• Hoa ngũ sắc: Dùng phần nước này để xông mũi trong vòng 10 phút giúp dịch mũi hóa lỏng nhanh chóng.

Xem ngay: Polyp xoang hàm: Nguyên nhân và hình ảnh nhận biết

Những cách phòng tránh viêm xoang hàm

Bệnh viêm xoang hàm là căn bệnh mãn tính, sau điều trị bảo tồn hoặc điều trị nội khoa thì tỉ lệ tái phát vẫn có thể xảy ra. Tuy nhiên người bệnh có thể chủ động phòng tránh để kéo dài thời gian.

• Bảo vệ tai – mũi – họng và phòng tránh nguy cơ viêm nhiễm hệ thống này bằng cách đeo khẩu trang.
• Uống đủ 2 – 2,5  lít nước mỗi ngày để làm loãng lượng chất nhầy gây tắc nghẽn.
• Bệnh nhân bị viêm xoang không nên thuốc lá (chủ động hay bị động), không nên lạm dụng bia rượu vì nhóm đồ uống này làm suy giảm đề kháng khiến bệnh có nguy cơ tái phát nghiêm trọng hơn.
• Các loại thực phẩm được làm từ sữa cần được hạn chế, tốt nhất bạn chỉ nên sử dụng sữa nóng, do chất béo của sữa có thể làm tăng tiết dịch nhầy từ mũi.
• Người bị viêm xoang cần hạn chế làm việc và sinh hoạt trong môi trường khô lạnh.
• Phòng tránh bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
• Từ bỏ thói quen ngoáy mũi, thay vào đó để làm sạch mũi bạn nên sử dụng nước muối sinh lý
• Ngoài ra người bệnh cũng nên chú ý giữ ấm cơ thể.
• Người bệnh tránh xa những tác nhân có nguy cơ gây dị ứng.

Viêm xoang hàm là căn bệnh cần mất thời gian điều trị lâu dài.  Việc chủ động thăm khám và tiến hành điều trị càng sớm sẽ càng giúp người bệnh đạt được những kết quả khả quan. Song song với việc điều trị theo phác đồ, người bệnh cần phải thiết lập lại lối sống và sinh hoạt lành mạnh để hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Có thể bạn quan tâm: 

• 10 cách chữa viêm xoang hàm tại nhà đơn giản, nhanh chóng
• Viêm xoang hàm do răng: Nguyên nhân gây ra bệnh và cách điều trị