Thấp khớp cấp (thấp tim) – Điều trị sớm, tránh biến chứng

Bệnh thấp khớp cấp, một tình trạng hiếm gặp, thường phát triển như một biến chứng từ các nhiễm trùng chưa được xử lý kịp thời. Dù không phổ biến, nhưng chúng có thể trở nên nghiêm trọng và cần phải được can thiệp y tế một cách chính xác để tránh những tổn thương lâu dài.

Thấp khớp cấp là gì?

Bệnh tuy hiếm gặp nhưng có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp lúc. 

Các triệu chứng phổ biến là sốt, đau khớp, đau ngực và nhịp tim không đều. Một số bệnh nhân không thể kiểm soát chuyển động cơ thể và có những hành vi bất thường.

Bệnh thường ảnh hưởng đến trẻ em từ 5 – 15 tuổi và hiếm khi gặp ở các độ tuổi khác, đặc biệt là dưới 3 tuổi và trên 30 tuổi.

Bệnh có thể gây tổn thương tim và dẫn đến tử vong, do đó còn được gọi là thấp tim. Bệnh được điều trị bằng kháng sinh và thuốc chống viêm, điều trị kịp thời để tránh phát triển thành các bệnh về tim.

Tham khảo thêm: Bị viêm khớp phản ứng cần kiêng gì tốt cho bệnh?

Nguyên nhân gây bệnh thấp khớp cấp

Nguyên nhân chính của thấp khớp thường liên quan đến liên cầu khuẩn nhóm A, chiếm khoảng 50 – 70% các trường hợp, đặc biệt là sau khi có tiền sử viêm họng liên cầu khuẩn.

Tuy nhiên, không phải tất cả những người bị viêm họng đều phát triển thành bệnh này. Khoảng 2 – 3% người bị viêm họng liên cầu khuẩn sẽ mắc thấp khớp.

Triệu chứng thường xuất hiện sau 10 – 15 ngày từ khi viêm họng bắt đầu. Ngoài ra, các yếu tố như điều kiện sống và khí hậu lạnh, ẩm, vệ sinh kém cũng có thể tăng nguy cơ mắc bệnh thấp tim.

Triệu chứng thấp khớp cấp

Các triệu chứng bệnh thường phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và sức khỏe của bệnh nhân, bao gồm:

1. Triệu chứng nhiễm liên cầu khuẩn

Khoảng 50-70% người mắc bệnh thấp tim có triệu chứng tương tự như viêm họng liên cầu khuẩn, bao gồm viêm họng đỏ cấp tính, khó nuốt hoặc nuốt đau.

Ngoài ra còn bị sưng các hạch bạch huyết ở cổ, sốt cao (khoảng 38 – 39 độ C) kéo dài 3- 4 ngày. Trong các trường hợp nặng, người bệnh có thể bị sưng viêm amidan.

Sau khoảng 10 – 15 ngày, triệu chứng thấp tim có thể trở nên cụ thể hơn, bao gồm nhịp tim nhanh, da xanh xao, thiếu máu, đổ mồ hôi nhiều, có thể chảy máu cam…

2. Triệu chứng thấp tim ở khớp

Người bệnh thường có triệu chứng viêm xương khớp, gây ảnh hưởng đến khả năng di chuyển và hoạt động.

Các khớp dễ bị viêm bao gồm khớp gối, cổ chân, khuỷu tay và vai. Viêm ít khi ảnh hưởng đến các khớp nhỏ như ngón tay, ngón chân, hiếm khi xuất hiện ở khớp háng, cột sống…

Tình trạng viêm sưng khớp có thể kéo dài khoảng 3 – 8 ngày. Sau đó có thể tự cải thiện mà không để lại bất cứ biến chứng hoặc ảnh hưởng nào. Tuy nhiên, tình trạng viêm có thể chuyển sang các khớp khác.

3. Dấu hiệu thấp tim

Khi ảnh hưởng đến tim, thấp khớp cấp thường dẫn đến các triệu chứng bao gồm:

• Nhịp đập của tim yếu
• Xuất hiện âm thanh ở tim
• Đau ngực, khó thở
• Có áp lực đè lên ngực
• Chóng mặt thậm chí là ngất xỉu
• Tăng cân nhanh chóng mà không rõ lý do
• Sưng bàn chân, mắt cá chân hoặc bụng

Một số bệnh nhân có thể bị hở hoặc hẹp van tim, gây chảy máu sai hướng hoặc giảm lưu lượng máu đến cơ tim. Tình trạng này có thể gây tổn thương van tim và ảnh hưởng đến tính mạng.

Tham khảo thêm: Viêm khớp phản ứng có hết không? Bao lâu thì khỏi?

4. Các dấu hiệu nhận biết khác

Thấp tim có thể gây ra các triệu chứng lâm sàng khác bao gồm:

• Nổi hạt Meynet dưới da, không gây đau, thường biến mất sau vài tuần mà không để lại biến chứng.
• Ban vòng (ban Besier) có màu hồng hoặc vàng nhạt, thường tự biến mất trong vài ngày.
• Múa giật Sydenham, là tổn thương hệ thống thần kinh trung ương, có thể xuất hiện sau vài tháng, gây kích thích, lo âu và các động tác kỳ lạ như múa giật.
• Tràn dịch màng phổi.
• Xuất hiện protein trong nước tiểu, tiểu ra máu…
• Viêm cầu thận cấp tính.
• Đau bụng, viêm ruột thừa.
• Viêm động mạch, tĩnh mạch, viêm tuyến giáp.
• Xuất huyết dưới da, nổi mề đay mẩn ngứa.

Chẩn đoán bệnh thấp khớp cấp

Bác sĩ có thể kiểm tra nhịp tim để phát hiện các âm thanh bất thường, giúp xác định tình trạng van tim và tổn thương liên quan.

Bác sĩ có thể đề xuất các xét nghiệm như siêu âm tim, điện tâm đồ, X-quang ngực… để đánh giá chức năng van tim, kiểm tra tổn thương ở vùng liên nhĩ, vách nhĩ thất…

Các vấn đề về van tim là nguyên nhân phổ biến của thấp tim ở trẻ em và thanh thiếu niên, nên bác sĩ thường yêu cầu xét nghiệm để kiểm tra dị tật van tim hoặc thấp tim.

Biện pháp điều trị thấp khớp cấp

Để điều trị thấp tim, bác sĩ thường kê đơn thuốc chống viêm và kháng sinh để ngăn ngừa biến chứng. Trong trường hợp ảnh hưởng đến tim, đôi khi phải phẫu thuật thay van tim là cần thiết.

1. Sử dụng thuốc chống viêm

Một số loại thuốc chống viêm thường được sử dụng để điều trị thấp tim bao gồm:

• Steroid: Hiệu quả cao và nhanh chóng trong điều trị, ít biến chứng khi sử dụng trong thời gian ngắn.
• Aspirin: Có tác dụng tương tự như Steroid, nhưng có thể gây tác dụng phụ lên đường tiêu hóa.
• Phenylbutazon, Voltaren, Indomethacin, Brufen…được sử dụng phổ biến, nhưng cũng gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng.

Tham khảo thêm: Bệnh viêm khớp háng có nguy hiểm không?

2. Điều trị bằng kháng sinh

Ngăn ngừa nhiễm trùng là cách tốt nhất để tránh các biến chứng ảnh hưởng đến tim. Một số bệnh nhân thường cần sử dụng kháng sinh trong vài năm để điều trị.

Penicillin thường được chỉ định để điều trị bệnh. Đối với người dị ứng Penicillin, các loại kháng sinh khác như Erythromycin, Sulfadiazin,… có thể được sử dụng thay thế.

Biến chứng của bệnh thấp khớp cấp

Thấp khớp không được điều trị kịp lúc có thể dẫn đến các biến chứng ảnh hưởng đến tim. Các biến chứng cụ thể như:

• Tổn thương mô van tim: Nếu mô van tim bị tổn thương, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để loại bỏ hoặc chữa lành các mô bị tổn thương.
• Tổn thương mô cơ tim: Biến chứng này thường không phổ biến nhưng có thể gây ra tình trạng huyết áp cao và tăng nguy cơ đột quỵ.

Thấp khớp cấp thường không quá phổ biến nhưng có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Do đó, người bệnh cần nắm rõ các triệu chứng để có biện pháp điều trị và xử lý kịp thời.

Có thể bạn quan tâm:

• Lên kế hoạch chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp
• Biến chứng viêm khớp dạng thấp và cách phòng ngừa