Xơ Gan Giai Đoạn Đầu: Triệu Chứng và Cách Điều Trị

Bệnh xơ gan giai đoạn đầu là mức độ nhẹ của xơ gan, xảy ra khi một số tế bào gan có dấu hiệu bị xơ hóa. Người bệnh chưa có nhiều triệu chứng rõ ràng và chức năng gan có thể phục hồi hoàn toàn nếu được điều trị tích cực.

Xơ gan giai đoạn đầu là gì?

Xơ gan giai đoạn đầu là tình trạng các mô gan bắt đầu bị hư hại và hình thành sẹo. Tuy nhiên, lượng mô xơ hóa chỉ chiếm số lượng nhỏ và chưa gây ra nhiều sự thay đổi trong cấu trúc và chức năng hoạt động của gan. Đây cũng được xem là giai đoạn nhẹ nhất của bệnh xơ gan.

Ở những người bị xơ gan giai đoạn đầu, khả năng thải độc cùng nhiều chức năng quan trọng của gan có thể bị giảm nhẹ nhưng vẫn hoạt động bình thường. Hầu hết các trường hợp đều chưa có dấu hiệu rõ ràng bên ngoài nên khó phát hiện.

Nếu không được chẩn đoán sớm và có biện pháp khắc phục kịp thời, quá trình xơ hóa trong gan vẫn tiếp tục diễn ra. Bệnh có thể tiến triển sang các giai đoạn F2, F3 và cuối cùng là xơ gan F4 đi kèm với tình trạng suy giảm chức năng gan nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người bệnh.

Điều đáng mừng là việc điều trị xơ gan giai đoạn đầu rất dễ dàng, gan có thể phục hồi hoàn toàn nếu chữa trị đúng cách. Chính vì vậy, bệnh nhân được khuyến cáo nên tích cực tìm cách khắc phục bệnh ngay từ khi mới phát để bảo tồn chức năng hoạt động của gan và chặn đứng quá trình xơ hóa ở các tế bào gan.

Xem thêm: Bệnh Xơ Gan Có Lây Không? Cách Phòng Ngừa Hiệu Quả

Nguyên nhân gây xơ gan giai đoạn đầu

Nguyên nhân dẫn đến xơ gan giai đoạn đầu khá đa dạng. Một số ít trường hợp bị bệnh không rõ lý do nhưng cũng có nhiều đối tượng tiến triển xơ gan do nhiều nguyên nhân kết hợp. 

Nhìn chung, bệnh xơ gan giai đoạn đầu có thể khởi phát vì những lý do sau:

• Mắc bệnh viêm gan mãn tính, viêm gan A, B, C, D gây tổn thương trong gan kéo dài, từ đó dẫn đến xơ hóa gan.
• Thường xuyên uống bia rượu với số lượng lớn khiến gan phải hoạt động quá tải để đào thải hết chất cồn ra ngoài. Tình trạng này diễn ra thường xuyên khiến cho các mô khỏe mạnh trong gan bị phá hủy, xơ hóa.
• Suy tim phải hoặc mắc các bệnh lý khác về tim mạch lâu ngày làm giảm lưu lượng máu đến gan. Khi gan không được nuôi dưỡng tốt, các tế bào mới kém được tái tạo và dễ bị xơ hóa. Ngoài ra, các trường hợp bị thiếu máu mãn tính cũng có thể làm bùng phát bệnh xơ gan giai đoạn đầu theo cơ chế tương tự.
• Quá trình xơ hóa trong gan có thể bắt đầu sau khi bạn sử dụng một số loại thuốc Tây để điều trị bệnh trong thời gian dài, nhất là các thuốc được chuyển hóa ở gan.
• Hệ miễn dịch bị rối loạn và tấn công vào gan thay vì phải tiêu diệt virus, vi khuẩn hay các tác nhân có hại cho gan.
• Các nguyên nhân khác: Thiếu chất dinh dưỡng, nhiễm trùng Brucellose hay Toxoplasmosis ở gan, nhiễm trùng máu, bị tiểu đường hoặc các bệnh di truyền (gan đồng, fructose niệu,…)

Tìm hiểu thêm: Bệnh xơ Gan Do Rượu – Dấu Hiệu và Cách Điều Trị

Triệu chứng xơ gan giai đoạn đầu

Bệnh xơ gan tiến triển âm thầm và không có nhiều triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Nếu có thì người bệnh chỉ thấy một số dấu hiệu nhẹ như:

• Rối loạn tiêu hóa: Cảm giác đau bụng nhẹ ở vùng gan bên phải có thể xuất hiện. Một số bệnh nhân thì cảm thấy ăn uống lâu tiêu, thỉnh thoảng có cảm giác chướng bụng, đầy hơi, buồn nôn. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do khả năng bài tiết mật trong gan bị suy giảm khiến cho chất béo dung nạp trong bữa ăn không được tiêu hóa hoàn toàn nên mới dẫn đến các triệu chứng khó chịu ở trên.
• Mệt mỏi: Người bị xơ gan giai đoạn đầu có thể cảm thấy mệt mỏi, uể oải ngay cả khi không làm việc. Cơ thể thường xuyên trong tình trạng thiếu sức sống cho chức năng thải độc và chuyển hóa chất dinh dưỡng trong gan kém dần.

• Nóng sốt: Người bệnh viêm gan giai đoạn đầu có thể bị nóng sốt nhưng thân nhiệt đo được thường không vượt quá 38 độ C. Triệu chứng này chủ yếu gặp ở những bệnh nhân bị xơ gan có liên quan đến viêm gan do virus hoặc vi khuẩn. Trong trường hợp này, hệ miễn dịch phải hoạt động mạnh để tiêu diệt các tác nhân có hại dẫn đến phản ứng nóng sốt.
• Ngứa ngoài da, nổi mề đay: Ở người bị xơ gan giai đoạn đầu, khả năng thải độc và muối mật của gan hoạt động kém hiệu quả khiến cho các chất này tích tụ nhiều dưới da. Đây chính là nguyên nhân khiến cho nhiều bệnh nhân thường xuyên bị ngứa ngoài da hoặc nổi mề đay. Hiện tượng này có thể xảy ra ở toàn thân nhưng nặng nhất là ở tay chân, nhất là lúc sáng sớm sau khi ngủ dậy. Một số trường hợp còn bị nổi ban đỏ ở lòng bàn tay, bàn chân.

Xơ gan giai đoạn đầu có nguy hiểm không? Có chữa được không?

Bệnh xơ gan giai đoạn đầu chưa ảnh hưởng nhiều đến cấu trúc cũng như chức năng hoạt động của gan nên không quá nguy hiểm. Bệnh có thể được chữa khỏi nếu phát hiện sớm.

Tuy nhiên, một số bệnh nhân khi nhận thấy dấu hiệu bệnh thì bỏ quan bỏ qua không tới bệnh viện thăm khám để được chẩn đoán và điều trị ngay ở giai đoạn đầu. Điều này khiến cho bệnh ngày càng tiến triển nặng gây suy giảm chức năng gan và làm tăng nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm như:

• Xuất huyết tiêu hóa trên
• Xơ gan mất bù
• Suy gan
• Bệnh não gan
• Ung thư gan.

Xem chi tiết: 10 Biến Chứng Xơ Gan Bạn Nên Cảnh Giác

Chẩn đoán xơ gan giai đoạn đầu

Bệnh xơ gan giai đoạn đầu có thể được chẩn đoán thông qua các phương pháp sau:

• Thăm khám lâm sàng tìm kiếm các dấu hiệu bên ngoài cơ thể. Chẳng hạn như chướng bụng, vàng da, nổi mề đay.
• Bác sĩ khai thác tiền sử sức khỏe, các triệu chứng đang gặp phải, thói quen ăn uống, sinh hoạt hay các thuốc đang sử dụng… để có sự chẩn đoán sơ bộ về bệnh và nguyên nhân gây bệnh.
• Xét nghiệm máu kiểm tra các chỉ số liên quan đến gan để đánh giá chức năng gan hoặc phát hiện tình trạng nhiễm trùng trong gan nếu có.
• Siêu âm gan hoặc ổ bụng giúp quan sát được sự thay đổi của cấu trúc gan hoặc tình trạng tích nước trong khoang bụng nếu có.
• Chụp MRI hoặc chụp CT: Giúp chẩn đoán phân biệt xơ gan giai đoạn đầu với ung thư gan hoặc các vấn đề khác về gan mật có dấu hiệu tương tự, đồng thời đánh giá được mức độ xơ hóa trong gan.
• Đo độ đàn hồi của các mô gan
• Sinh thiết gan tầm soát ung thư

Cách điều trị xơ gan giai đoạn đầu

Phác đồ điều trị xơ gan giai đoạn đầu chủ yếu nhắm vào mục đích khắc phục nguyên nhân và triệu chứng bệnh, đồng thời ngăn chặn quá trình xơ hóa các mô, phục hồi chức năng hoạt động của gan. Vì vậy, việc xác định chính xác “thủ phạm” gây bệnh có ý nghĩa vô cùng quan trọng.

Tùy theo từng trường hợp mà có cách khắc phục, điều trị xơ gan giai đoạn đầu như sau:

• Xơ gan do uống bia rượu quá độ: Người bệnh cần ngưng sử dụng bia rượu ngay, tránh để các mô gan bị tổn hại nặng nề hơn.
• Xơ gan do viêm gan virus: Bệnh nhân sẽ được bác sĩ kê đơn thuốc đặc trị virus. Ngoài ra, một số phương pháp khác cũng có thể được áp dụng để tăng cường bảo vệ gan và chặn đứng quá trình xơ hóa như điều trị miễn dịch tế bào tua DC hay điều tiết hệ thống miễn dịch.
• Xơ gan do tác dụng phụ của thuốc Tây: Ngưng sử dụng các thuốc có hại cho gan. Hãy nói chuyện với bác sĩ để được kê đơn loại thuốc khác có cùng công dụng nhưng an toàn hơn cho gan.
• Xơ gan giai đoạn đầu do các bệnh lý khác ngoài gan: Cần tích cực điều trị và kiểm soát tốt bệnh theo hướng dẫn của bác sĩ để giảm thiểu tổn thương cho gan, ngăn chặn quá trình xơ hóa gan.

Ngoài ra, người bị xơ gan giai đoạn 1 cũng cần chú ý nghỉ ngơi đầy đủ, uống nhiều nước để tăng cường thải độc cho cơ thể. Xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học để tổn thương trong gan nhanh phục hồi.

Xem thêm: Các Nhóm Thuốc Điều Trị Xơ Gan Và Thông Tin Cần Biết

Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh xơ gan giai đoạn đầu

Người bị xơ gan giai đoạn đầu cần chú trọng duy trì một chế độ dinh dưỡng phù hợp, bổ sung các dưỡng chất có lợi cho gan để tổn thương nhanh được chữa lành. 

Nguyên tắc xây dựng thực đơn cho người bị xơ gan giai đoạn đầu:

• Bữa ăn cần đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể và cân bằng giữa các nhóm chất
• Bổ sung cho cơ thể khoảng 2500 – 3000 kcal/ngày
• Chất đạm cần thiết: 1 -1,5g x kg trọng lượng cơ thể
• Chất béo: Khoảng 15 đến 20%
• Bột đường: Mỗi ngày khoảng 300 – 400g

Trong ăn uống hàng ngày cần chú ý các vấn đề sau:

• Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày để giảm gánh nặng cho gan, giúp cơ thể dễ dàng tiêu hóa, hấp thụ và chuyển hóa các chất dinh dưỡng. Hoạt động này cũng giúp cải thiện được tình trạng chán ăn, buồn nôn, ăn lâu tiêu thường gặp ở người bị xơ gan giai đoạn đầu.
• Duy trì các bữa ăn vào một khung giờ cố định, không bỏ bữa
• Cắt giảm các thực phẩm nhiều chất béo, các món chiên xào hay thức ăn nhiều dầu mỡ trong bữa ăn.
• Hạn chế ăn muối và các món mặn như nước tương, các loại mắm, cá muối… Chúng có thể gây tích nhiều nước trong cơ thể dẫn đến chướng bụng, phù tay chân.
• Kiêng uống bia rượu, cà phê
• Không hút thuốc lá, kể cả hút thuốc chủ động lẫn bị động.
• Tăng cường bổ sung protein thực vật, các thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất vào chế độ ăn. Bao gồm các loại đậu, thịt nạc, thịt gia cầm, cá béo, trứng, rau xanh, trái cây tươi ( bơ, táo, chuối, dưa hấu)… chúng giúp ức chế xơ hóa, giải độc và thúc đẩy quá trình chữa lành tổn thương trong gan.
• Tránh để cơ thể nhiễm hóa chất độc hại.

Bên cạnh việc ăn uống đầy đủ, người bị xơ gan giai đoạn đầu cũng được khuyến khích tập thể dục thể thao thường xuyên để nâng cao thể trạng, ngủ đủ giấc, tránh thức khuya. Chú ý tái khám định kỳ theo đúng lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi và kiểm soát tốt bệnh.

Bạn nên tìm hiểu thêm

• Bệnh Xơ Gan Có Mấy Giai Đoạn? Cách Nhận Biết
• Xơ Gan Nên Ăn Hoa Quả Gì? 10 Loại Tốt Nhất