Các Nhóm Thuốc Điều Trị Xơ Gan Và Thông Tin Cần Biết

Các nhóm thuốc điều trị xơ gan thường được bác sĩ kê đơn dựa trên thể bệnh và mức độ nghiêm trọng của từng trường hợp. Ngoài thuốc Tây, người bệnh cũng có thể cân nhắc sử dụng thuốc Đông y để rút ngắn thời gian chữa trị.

Thuốc Tây điều trị xơ gan

Bệnh xơ gan chỉ tình trạng xơ hóa diễn ra ở các tế bào gan khi bị tổn thương kéo dài. Lúc này, các tế bào gan khỏe mạnh sẽ được thay thế bằng những mô sẹo và nốt tân sinh khiến chức năng gan bị suy giảm hoặc mất hoàn toàn, thậm chí tiến triển thành ung thư gan.

Trong Tây y, bệnh xơ gan được chia làm 2 thể chính gồm xơ gan còn bù và mất bù. Tùy theo mỗi giai đoạn mà bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc điều trị khác nhau:

1. Thuốc trị xơ gan còn bù 

Ở người bị xơ gan còn bù, bệnh có thể được kiểm soát tốt, chức năng gan cũng có khả năng phục hồi cao. Tuy nhiên, do giai đoạn này chưa có nhiều triệu chứng rõ ràng nên rất ít bệnh nhân may mắn phát hiện sớm. 

Mục đích của việc điều trị xơ gan còn bù là loại bỏ nguyên nhân gây bệnh, ức chế quá trình xơ hóa và bảo tồn chức năng gan. Người bị xơ gan do virus sẽ được chỉ định các loại thuốc tiêu diệt virus hoặc các loại thuốc điều trị nguyên nhân và bệnh lý liên quan. 

Một số loại thuốc khác cũng có thể được kê đơn để điều trị xơ gan trong giai đoạn còn bù như:

• Thuốc lợi tiểu
• Lactulose cho các trường hợp có biểu hiện táo bón, ăn lâu tiêu, giúp giảm nguy cơ gặp biến chứng ở não cho người bệnh.
• Propranolol: Loại thuốc này có tác dụng ngăn ngừa xuất huyết tiêu hóa
• Colchicine: Chống xơ hóa các tế bào gan
• Thuốc nhóm Corticoid: Thuốc có tác dụng kháng viêm, ức chế miễn dịch. Thuốc được chỉ định cho các trường hợp bị xơ gan có liên quan đến bệnh viêm gan tự miễn.

Song song với quá trình sử dụng các thuốc điều trị xơ gan ở trên, người bệnh cần kiêng sử dụng các chất kích thích như bia, rượu kết hợp với chế độ ăn nhạt, cắt giảm lượng muối dung nạp…. Lượng protein sử dụng trong khẩu phần ăn mỗi ngày cần khống chế ở mức tối đa là 1g Protein x trọng lượng cơ thể, ngoại trừ các trường hợp có biểu hiện bị suy dinh dưỡng nặng.

2. Thuốc điều trị xơ gan mất bù

 Các loại thuốc điều trị bệnh xơ gan mất bù được sử dụng với nhiều mục đích như:

+ Thuốc điều trị nguyên nhân gây bệnh:

Trường hợp bị xơ gan do virus, việc sử dụng thuốc ức chế quá trình phân chia tế bào của virus viêm gan B có thể giúp cải thiện thang điểm đo mức độ viêm gan phổ biến Child–Pugh ở 49 – 76% ca bệnh. Tuy nhiên, vẫn có khoảng 1/3 bệnh nhân tử vong trong thời gian theo dõi khoảng 2 năm.

Ngoài ra, các thuốc kháng virus trực tiếp (DAAs) cũng cho hiệu quả tích cực và có độ an toàn cao trong điều trị bệnh xơ gan mất bù cho người bị nhiễm virus viêm gan siêu vi C.

Kiêng sử dụng rượu có thể giúp cải thiện mức độ nghiêm trọng của bệnh xơ gan mất bù do rượu cho khoảng 60% trường hợp. Mặc dù có thể giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh song tình trạng xơ hóa ở gan vẫn tiếp tục diễn ra cho đến khi đạt tới điểm không thể phục hồi.

+ Thuốc điều trị xơ gan dựa trên cơ chế lưu lượng

• Cơ chế tăng áp cửa: Sử dụng thuốc ức chế thụ thể bata không chọn lọc hoặc thông cửa chủ trong gan thông qua đường tĩnh mạch cảnh (đặt TIPS) trong có thể giúp cải thiện hoạt động tuần hoàn máu cho người bệnh. Ngoài ra, loại thuốc trên còn có tác dụng dự phòng xuất huyết do giãn tĩnh mạch.
• Cơ chế chuyển vị vi khuẩn: Một số loại thuốc kháng sinh như Norfloxacin hay Rifaximin có thể được bác sĩ kê đơn để ức chế hiện tượng dịch chuyển vi khuẩn, qua đó giúp bảo tồn lưu lượng máu và tăng cường hàng rào ruột. Đôi khi, bác sĩ có thể lựa chọn phương án không dựa vào kháng sinh (enoxaparin) để khắc phục bệnh.
• Cơ chế hạ lưu: Statin và Albumin là những tác nhân quan trọng tác động đến cơ chế hẹ lưu của chuyển dịch vi khuẩn. Chúng hoạt động dựa trên cơ chế tăng cường hoạt động của các tế bào miễn dịch, đồng thời giải phóng cytokine tiền viêm.
• Cơ chế miễn dịch học và y học tái tạo: Người bệnh được sử dụng thuốc kích thích hoạt động của tế bào gốc tủy xương. Một số trường hợp được cấy ghép tế bào gốc trung mô được lấy từ tủy xương. Những tế bào này có khả năng điều hòa hệ miễn dịch và tái tạo tổn thương trong gan cho người bị xơ gan.

Khi sử dụng thuốc điều trị xơ gan do bác sĩ kê đơn, bệnh nhân cần thận trọng dùng theo đúng hướng dẫn. Tránh lạm dụng thuốc tân dược bừa bãi bởi có rất nhiều loại thuốc gây hại cho gan mà không phải ai cũng nhận thức được.

Ngoài ra, người bệnh cũng không được tự ý tăng giảm liều dùng các thuốc hoặc ngưng uống giữa chừng khi thấy các dấu hiệu xơ gan thuyên giảm. Cần tái khám sau khi hết thuốc để đánh giá được kết quả điều trị.

Xem thêm:Chăm Sóc Bệnh Nhân Xơ Gan Mất Bù Đúng Cách

Thuốc điều trị xơ gan trong Đông y

Y học cổ truyền cũng có nhiều bài thuốc hay để điều trị bệnh xơ gan. Chúng được bào chế từ nhiều loại thảo dược kết hợp nên khá lành tính, có thể dùng lâu dài mà không lo ngại tác dụng phụ. Tùy theo giai đoạn bệnh mà lựa chọn bài thuốc phù hợp.

Bài thuốc trị xơ gan giai đoạn đầu

Người bị xơ gan giai đoạn đầu thường có biểu hiện trướng bụng nhẹ, nóng gan bàn tay, đau nhẹ ở vùng hạ sườn phải, chán ăn, ăn uống kém tiêu hóa, đầy hơi, thỉnh thoảng có cảm giác buồn nôn, lưỡi nhờn và mạch huyền hoạt.

Bài thuốc điều trị:

• Thành phần: Rau má và củ sả mỗi vị 20g; lá mơ và rễ cỏ tranh mỗi vị 16g; cỏ mần trầu, ké đầu ngựa, trần bì, sinh khương, cỏ mực, cam thảo đất mỗi vị 12g. Trường hợp bị táo bón thêm 16 gram lá muồng trâu. Người bị tiêu chảy thì thêm hoài sơn và biển đậu mỗi bị 16 gram
• Cách sử dụng: Sắc thuốc với 1 lít nước cho cạn còn 1/4. Lọc bỏ bã, phần thuốc sắc chia đều làm 3 lần dùng khi đói bụng. Mỗi ngày sắc uống 1 thang.

Bài thuốc điều trị xơ gan giai đoạn sau

Ở giai đoạn muộn, bệnh xơ gan gây tích tụ nhiều nước trong khoang bụng dẫn đến hiện tượng cổ trướng. Lượng dịch tích tụ ngày càng nhiều khiến cho bụng chướng to hơn. Kèm theo đó là các dấu hiệu như mệt mỏi, ăn uống kém và lâu tiêu hóa, rối loạn trong hoạt động đại tiện, xuất huyết dưới da, chảy máu ở chân răng hoặc đổ máu cam.

Do hiện tượng lắng đọng sắc tố, một số bệnh nhân có dấu hiệu sạm da. Quan sát lưỡi thấy đỏ, bề mặt có thể đóng rêu vàng, mạch trầm tế huyền sác hoặc có khi là mạch nhu hoãn.

• Thành phần: Bạch sửu 40g (sao vàng), mộc hương, rễ cỏ gianh và la bạc tử (sao) mỗi vị 20g, đại phúc tử, trần bì (sao), chỉ thực (sao) mỗi vị 16g.
• Cách dùng thuốc: Tất cả các vị thuốc sấy khô, tán thành bột mịn và trộn đều với nhau. Mỗi lần lấy 8 – 12g uống với nước đun sôi để nguội, ngày dùng 2 lần. Có thể uống kết hợp xen kẽ với bài thuốc sắc chữa bệnh xơ gan ở giai đoạn đầu để tăng công dụng điều trị. Thuốc bột sẽ uống vào lúc sáng sớm và buổi tối còn thuốc sắc thì uống vào buổi trưa và buổi chiều.

Trường hợp bị xơ gan có biểu hiện suy kiệt sức khỏe thì dùng thêm bài thuốc bổ sau:

• Thành phần: Củ mài, rau má, ý dĩ (sao với nước gừng), bố chính sâm ( sao tẩm với nước gừng) mỗi vị 20g, củ sả tươi và rễ vú bò (sao vàng) mỗi vị 16g. 
• Cách sử dụng: Sắc uống ngày 1 thang.

Đừng bỏ qua: Xơ Gan F4 Là Gì? Nguy Hiểm Không? Điều Cần Biết

7 Lưu ý khi dùng thuốc điều trị xơ gan

Sử dụng thuốc trị xơ gan không phù hợp hoặc không đúng cách có thể khiến bạn gặp tác dụng phụ có hại. Do vậy, trước và trong quá trình điều trị, bạn cần lưu ý:

• Tùy theo nguyên nhân gây bệnh, dấu hiệu và mức độ xơ gan mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc điều trị cho mỗi bệnh nhân. Vì vậy, người bệnh cần thăm khám để được chẩn đoán và chỉ định loại thuốc phù hợp.
• Không tự ý mua thuốc về uống theo đơn thuốc của người khác.
• Sau khi dùng hết thuốc, người bệnh nên tái khám để bác sĩ điều chỉnh loại thuốc và liều dùng cho phù hợp với từng giai đoạn điều trị. Tránh dùng lại đơn thuốc cũ khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ.
• Thuốc điều trị xơ gan trong Tây y thường cho hiệu quả nhanh nhưng ẩn chứa nhiều tác dụng phụ. Trong khi đó, thuốc Đông y mặc dù khá lành tính nhưng cũng có thể gây ra một số phản ứng phụ ngoài ý muốn nếu sử dụng không đúng cách. Vì vậy, dù điều trị xơ gan bằng loại thuốc nào thì bạn cũng cần tuân thủ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, thầy thuốc về liều lượng, cách dùng cũng như liệu trình sử dụng.
• Một số bệnh nhân điều trị kết hợp bằng cả thuốc Đông – Tây y với hy vọng bệnh sẽ nhanh khỏi hơn. Điều này có thể được nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước để tránh sự kết hợp sai lầm gây hiện tượng tương tác thuốc.
• Không uống thuốc chung với bia rượu làm giảm hiệu quả của thuốc điều trị. Hơn nữa, các thức uống này đều có thể khiến gan bị tổn thương và xơ hóa nhanh hơn. Người bệnh nên kiêng uống bia rượu tuyệt đối trong suốt quá trình dùng thuốc.
• Trong thời gian dùng thuốc điều trị xơ gan, người bệnh cần chú ý nghỉ ngơi đầy đủ. Lựa chọn các công việc nhẹ nhàng phù hợp với sức khỏe. Có chế độ dinh dưỡng hợp lý, uống đủ nước, tăng lượng chất xơ và đạm thực vật. Hạn chế ăn dầu mỡ, muối, đồ ngọt, thực phẩm đóng hộp để giảm thiểu gánh nặng cho gan, giúp các mô bị tổn thương nhanh phục hồi.

Thuốc điều trị xơ gan mặc dù không thể giúp đảo ngược quá trình xơ hóa các tế bào đã bị tổn thương nhưng có thể giúp ngăn chặn quá trình tiến triển của bệnh và cải thiện chức năng gan. Do vậy, bệnh nhân được khuyến cáo nên tích cực sử dụng thuốc theo đúng phác đồ của bác sĩ kết hợp duy trì một lối sống lành mạnh cùng tinh thần lạc quan để kiểm soát được bệnh.

Có thể bạn quan tâm

• Xơ Gan Nên Ăn Hoa Quả Gì? 10 Loại Tốt Nhất
• TOP 8 Bệnh Viện Chữa Xơ Gan Tại Hà Nội (Bác Sĩ Giỏi)