Mất ngủ 1 đêm có sao không? Làm gì cho khỏe, tỉnh táo?
Nhiều người không gặp phải tình trạng mất ngủ thường xuyên mà thỉnh thoảng họ mới bị mất ngủ 1 đêm. Trải qua chỉ 1 đêm không ngủ được cũng sẽ khiến cơ thể mệt mỏi và rã rời. Bạn cần tìm hiểu nguyên nhân để tránh tình trạng này kéo dài gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Nguyên nhân gây mất ngủ 1 đêm
Tình trạng mất ngủ kéo dài nhiều đêm hoặc thường xuyên xuất hiện thường liên quan tới các bệnh rối loạn giấc ngủ hay vấn đề sức khỏe bất thường. Tuy nhiên nếu mất ngủ chỉ 1 đêm thì có thể chỉ là ảnh hưởng của các nguyên nhân sinh lý. Cụ thể:
1. Ngủ quá nhiều vào ban ngày
Việc phân bổ giờ giấc ngủ không hợp lý cũng sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng giấc ngủ của bạn. Trường hợp bạn ngủ quá nhiều vào ban ngày thì ban đêm thường sẽ bị khó ngủ, mất ngủ hay ngủ không ngon giấc.
Đây là một trong những tình trạng mà rất nhiều người gặp phải, đặc biệt là những người có nhiều thời gian nhàn rỗi vào ban ngày. Khi không có việc gì để làm thì điều mà hầu hết mọi người nghĩ đến chỉ có thể là ngủ.
2. Làm việc quá sức vào ban đêm
Tùy thuộc vào tính chất công việc mà nhiều người có thể phải làm việc vào ban đêm sau 1 ngày vất vả. Điều này không chỉ gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe mà còn tác động đến chất lượng giấc ngủ.
Sự tập trung khi làm việc vào ban đêm khiến não bộ hoạt động, gây khó ngủ và mất ngủ vào ban đêm, đặc biệt đối với những người có thói quen làm việc quá khuya.
3. Căng thẳng, lo lắng
Tâm trạng của bạn luôn là yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Căng thẳng, lo lắng thường khiến cho bạn cảm thấy khó ngủ, ngủ không ngon giấc, thậm chí là có thể bị mất ngủ cả 1 đêm.
Nhất là trong trường hợp vào ngày hôm sau bạn có một việc quan trọng cần thực hiện. Lúc này, bạn có thể luôn cảm thấy hồi hộp, thấp thỏm không yên, từ đó dẫn đến mất ngủ.
4. Vấn đề ăn uống
Vấn đề ăn uống cũng ảnh hưởng không ít đến chất lượng giấc ngủ của bạn. Tình trạng mất ngủ một đêm có thể xảy ra khi đêm hôm đó bạn ăn quá khuya khiến dạ dày phải làm việc quá sức, không được nghỉ ngơi đúng lúc.
Ngoài ra, uống cà phê, trà đặc hay tiêu thụ chất kích thích cũng có thể là nguyên nhân gây mất ngủ ở rất nhiều người.
Có thể bạn quan tâm: Uống trà gì dễ ngủ? 10+ loại trà tốt cho người mất ngủ
Mất ngủ 1 đêm có sao không?
Nhiều người chủ quan cho rằng thỉnh thoảng mới bị mất ngủ một đêm sẽ không ảnh hưởng gì nhiều cho sức khỏe. Tuy nhiên thực tế cho thấy, 1 đêm không ngủ được tác động rất nhiều đến não bộ cũng như khả năng phản ứng, sự tập trung của mỗi người.
Các chuyên gia về giấc ngủ cho biết, cơ thể sẽ ở mức yếu nhất khi phải thức trong 1 khoảng thời gian quá dài. Nếu phải thức đến 24 giờ thì ngày hôm sau bạn sẽ luôn trong trạng thái thiếu tỉnh táo, không thể kiểm soát được những gì đang diễn ra.
Sự thiếu tỉnh táo và uể oải khiến cho bạn không thể tập trung vào công việc và cuộc sống thường ngày. Nếu không được khắc phục mà liên tục tiếp diễn thì sẽ gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng hơn.
Những điều nên làm sau 1 đêm mất ngủ
Nhiều người muốn ngủ bù sau khi mất ngủ một đêm, nhưng điều này có thể làm cơ thể mệt mỏi hơn. Thực tế, việc này không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nếu duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt điều độ. Dưới đây là một số giải pháp:
1. Duy trì giờ giấc bình thường
Một trong những điều tồi tệ nhất sau 1 đêm mất ngủ là bạn hoãn báo thức và ngủ nướng vào sáng hôm sau. Điều này khiến bạn có khả năng cao tiến vào giai đoạn giấc ngủ mắt chuyển động nhanh (còn gọi là Rapid Eye Movement – REM) sâu hơn.
Nhiều người coi việc ngủ nướng sau một đêm mất ngủ là tích cực, nhưng thực tế, REM có thể làm cơ thể mệt mỏi hơn và ảnh hưởng đến đồng hồ sinh học, dẫn đến nguy cơ mất ngủ trong đêm tiếp theo.
Chuyên gia giấc ngủ khuyên rằng sau một đêm mất ngủ, không nên thay đổi lịch làm việc hằng ngày để ngủ bù vì có thể làm suy giảm trí nhớ và không phục hồi sức khỏe như nhiều người nghĩ. Thay vào đó, hãy duy trì giờ giấc sinh hoạt và làm việc bình thường, kể cả vào ngày cuối tuần.
Có thể bạn quan tâm: Mất ngủ làm giảm trí nhớ, mất tập trung phải làm sao?
2. Tắm nước lạnh vào buổi sáng
Nhiều người cho biết tắm nước lạnh vào buổi sáng sau một đêm mất ngủ giúp họ cảm thấy tỉnh táo hơn. Chuyên gia cũng cho rằng, tiếp xúc với nước lạnh khi thức dậy có thể kích thích não bộ hoạt động hiệu quả hơn.
Ngoài ra còn giúp tăng cường tuần hoàn máu, bởi việc da tiếp xúc với nước lạnh thường khiến cơ thể thở sâu hơn, tăng lượng oxy được hấp thụ. Tuần hoàn máu được thúc đẩy khiến cho máu lưu thông đến các cơ quan trong cơ thể được nhanh hơn.
Điều này đồng nghĩa với việc não bộ nhận được nhiều máu cũng như oxy hơn. Từ đó giúp thúc đẩy não bộ tỉnh táo và hoạt động tốt sau 1 đêm mất ngủ.
3. Tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên
Chuyên gia khuyến khích tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên khi thức dậy để báo hiệu cho não bộ biết rằng đã hết thời gian ngủ. Ánh sáng tự nhiên ức chế sản sinh melatonin – hormone điều chỉnh giấc ngủ.
Não bộ con người thường dựa vào ánh sáng tự nhiên để đẩy mạnh sản xuất melatonin, đạt đến mức tối đa vào nửa đêm và giảm dần đến mức thấp nhất vào buổi sáng.
Ánh sáng tự nhiên cũng ảnh hưởng đến serotonin – nội tiết tố quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng. Nghiên cứu cho thấy, ánh sáng mặt trời thúc đẩy sản xuất serotonin trong não, giúp cải thiện tâm trạng và tăng cường sự tập trung.
Tham khảo thêm: 5 Cách chữa bệnh ngủ ngáy ở phụ nữ “đảm bảo hết”
4. Chuẩn bị bữa sáng đảm bảo dưỡng chất
Bổ sung dưỡng chất sau một đêm thức trắng là quan trọng để cải thiện sức khỏe toàn diện. Thay vì tiêu thụ đường đơn giản trong ngũ cốc ăn liền hay bánh yến mạch, nên ăn một bữa sáng đa dạng và cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng.
Chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị ít nhất một bữa sáng nên chứa dưỡng chất từ ít nhất hai nhóm thực phẩm khác nhau.
Dưới đây là một số gợi ý cho bữa sáng:
- Yến mạch kết hợp với trái cây và sữa chua Hy Lạp.
- Sữa, trái cây sấy kết hợp cùng ngũ cốc nguyên hạt.
- Bánh quế nước dùng kèm bơ đậu phộng, chuối hoặc sinh tố sữa chua.
Lượng protein trong sữa chua, sữa, bơ lạc… giúp kiềm chế cơn thèm ăn, trong khi thực phẩm giàu chất xơ giúp bạn cảm thấy no lâu hơn. Trái cây giàu vitamin và khoáng chất cung cấp thêm năng lượng và dưỡng chất.
5. Bỏ qua thói quen uống cà phê sáng
Nhiều người thường bắt đầu ngày mới bằng một tách cà phê, đặc biệt sau khi trải qua một đêm mất ngủ để chống lại sự mệt mỏi và mất tỉnh táo. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng uống cà phê vào buổi sáng không mang lại hiệu quả cao.
Lúc này, hàm lượng cortisol trong cơ thể vẫn cao, giúp bạn tỉnh táo tự nhiên. Tuy nhiên, caffeine lại ức chế quá trình sản xuất cortisol, ảnh hưởng đến nhịp sinh học của cơ thể.
Một bí kíp uống cà phê là sau bữa ăn. Nếu trải qua đêm mất ngủ, nên chờ gần bữa trưa hoặc xem xét không uống cà phê để tránh mất nước và đau đầu. Thay vào đó, nên uống nước lọc để tăng cường tập trung và trí nhớ, đặc biệt khi não hoạt động kém hiệu quả do thiếu ngủ.
Tham khảo thêm: Mất ngủ dẫn đến trầm cảm, tâm thần? Điều cần biết
6. Vận động thể chất phù hợp
Sau một đêm mất ngủ, nhiều người cảm thấy mệt mỏi và uể oải. Thay vì tập thể dục, họ thường chọn ngủ thêm nhiều hơn, một ý tưởng hấp dẫn đặc biệt đối với những người thiếu ngủ.
Theo chuyên gia, nếu bạn ngủ dưới 6 tiếng vào ban đêm, không nên tập luyện quá sức vào sáng hôm sau. Việc này có thể mang lại những rủi ro nghiêm trọng, vì cơ thể thiếu ngủ khiến cho việc tập thể dục trở nên khó khăn hơn rất nhiều.
Mặc dù không nên tập luyện quá sức, bạn vẫn cần vận động thể chất phù hợp. Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ hoặc đi cầu thang bộ có thể thay thế cho các bài tập thể dục sau một đêm thiếu ngủ. Chỉ cần đi bộ khoảng 10 phút cũng có thể giúp cơ thể tỉnh táo và thoải mái hơn.
Một số giải pháp giúp dễ đi vào giấc ngủ
Tình trạng mất ngủ, dù chỉ xảy ra đôi khi, cũng có thể gây ảnh hưởng tiêu cực cho sức khỏe. Do đó, cần chú ý thực hiện các biện pháp để chăm sóc chất lượng giấc ngủ. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích:
- Thiết lập thời khóa biểu cố định cho việc đi ngủ và thức dậy mỗi ngày.
- Ngâm chân vào nước ấm khoảng 5 – 10 phút trước khi ngủ và massage nhẹ nhàng để giúp thư giãn cơ thể.
- Thực hiện các bước thư giãn khi căng thẳng để dễ dàng đi vào giấc ngủ.
- Tiêu thụ thực phẩm giàu magi như chuối, hạt hướng dương, hạt vừng, vì magi giúp cơ bắp thư giãn.
- Tạo môi trường ngủ sạch sẽ và yên tĩnh, không có tiếng ồn.
- Tránh làm việc căng thẳng vào buổi tối.
- Hạn chế tiêu thụ thức uống có cồn hay caffeine trước khi đi ngủ.
- Tránh vận động mạnh trước giờ ngủ và không tập thể dục quá nhiều vào buổi tối.
- Nếu mất ngủ thường xuyên, cần tìm tới các phương pháp điều trị bệnh mất ngủ, bao gồm cả sử dụng các phương pháp điều trị tự nhiên từ thảo dược.
Mất ngủ 1 đêm có thể khiến chúng ta cảm thấy mệt mỏi và kém tập trung vào hôm sau, nhưng nó cũng là dịp để tự nhìn nhận và đánh giá lại những gì quan trọng trong cuộc sống. Chúng ta cần phải học cách chăm sóc bản thân mình tốt hơn, đồng thời tìm kiếm những giải pháp tích cực để cải thiện giấc ngủ và chất lượng cuộc sống.
Có thể bạn quan tâm:
- Mất ngủ sau sinh – 60% mẹ gặp và đây là cách trị
- Căng thẳng thần kinh mất ngủ và cách khắc phục
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!