Ngủ dậy bị sưng môi trên là bệnh gì? Nguyên nhân và cách chữa

Ngủ dậy bị sưng môi trên là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý trong cơ thể. Tình trạng này thường tiến triển mãn tính, tái phát nhiều lần dễ gây tổn thương môi, mất thẩm mỹ. Hiểu được nguyên nhân cụ thể gây ra tình trạng này là cách tốt nhất để có biện pháp xử lý phù hợp.

Ngủ dậy bị sưng môi trên là bệnh gì?

Sưng môi trên là hiện tượng phổ biến, có thể xảy ra ở mọi đối tượng như trẻ em, người lớn, phụ nữ mang thai… Dựa vào nguyên nhân cụ thể mà tình trạng có thể kéo dài vài giờ hoặc một vài ngày, hoặc cũng có thể tái phát theo chu kỳ.

Sưng môi trên khi ngủ dậy có thể là biểu hiện của Hội chứng Melkersson-Rosenthal (viêm môi hạt). Bệnh này phát triển ở trẻ em và kéo dài đến khi trưởng thành, trở thành tình trạng mãn tính.

Môi trên có thể trở nên khô cứng, chuyển màu nâu đỏ, rạn nứt và đau đớn, đồng thời cơ thể có thể xuất hiện sưng môi trên và sốt. Đây là hội chứng mãn tính, có thể liên quan đến di truyền.

Hiện tại không có biện pháp điều trị dứt điểm, tuy nhiên hội chứng này thường không gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Mặc dù đôi khi tình trạng này có thể là dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm, nhưng trong hầu hết các trường hợp các nguyên nhân có thể được xác định và xử lý một cách dễ dàng.

Tham khảo thêm: Bệnh viêm da dị ứng – Nguyên nhân, Triệu chứng, Cách điều trị

1. Môi sưng do phản ứng dị ứng

Dị ứng thời tiết, thực phẩm, thuốc hoặc các phản ứng với vết đốt, cắn của côn trùng cũng có thể dẫn đến hiện tượng ngủ dậy bị sưng môi. Các tác nhân này khá phổ biến và thường đi kèm một số triệu chứng khác như:

• Cảm giác nóng rát trong miệng
• Ngứa xung quanh môi hoặc bên trong miệng
• Phát ban hoặc nổi mề đay mẩn ngứa

Dị ứng thuốc, đặc biệt là kháng sinh, có thể gây sưng môi trên khi ngủ dậy. Các phản ứng nhẹ bao gồm phát ban và ngứa. Trong các trường hợp nặng, có thể gặp sưng môi kèm theo nổi mề đay, ho, thở khò khè và phù mạch. Đây là dấu hiệu ghiêm trong cần chăm sóc y tế.

Biến chứng dị ứng có thể gây sốc phản vệ, các triệu chứng bao gồm tức ngực, sưng môi, lưỡi và phế quản. Điều này có thể gây khó thở và cần đưa người bệnh đến bệnh viện ngay để tránh tình trạng xấu nhất.

2. Mề đay vô căn

Mề đay vô căn là một dạng dị ứng cơ địa không xác định được nguyên nhân. Bệnh có tính chất phức tạp hơn mề đay thông thường, việc chẩn đoán và điều trị gặp khó khăn khi không xác định được căn nguyên để loại bỏ.

Trường hợp không được điều trị hiệu quả, mề đay vô căn dễ tái phát dai dẳng, dẫn đến các biến chứng viêm da, bội nhiễm, phù mạch và sốc phản vệ. Mề đay sưng môi thường được chữa trị hiệu quả bằng giải pháp nâng cao thể trạng, tăng cường chức năng giải độc gan, thận…

Tham khảo thêm: Viêm Mũi Dị Ứng Quanh Năm Và Cách Chữa Trị Ngăn Tái Phát

3. Viêm hoặc nhiễm trùng da

Hiện tượng ngủ dậy bị sưng môi có thể là do mụn nhọt hoặc mụn nang ở gần môi gây ra. Mụn nang là loại mụn nghiêm trọng nhất có thể dẫn đến các tổn thương da như nhiễm trùng hoặc để lại sẹo.

Nhiễm trùng Herpes xung quanh môi có thể gây sưng môi khi ngủ dậy. Virus phát triển và gây ra các triệu chứng qua đêm trong khi bạn ngủ. Ngoài ra, viêm mô tế bào cũng có thể xuất hiện ở môi và gây sưng môi.

Đây là tình trạng nghiêm trọng, bạn nên đến bệnh viện hoặc liên hệ với bác sĩ chuyên môn để được hướng dẫn xử lý phù hợp nhất.

4. Vấn đề về cơ bắp và thần kinh

Một số vấn đề có thể ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh và cơ mặt cơ bạn khi bạn ngủ. Điều này dẫn đến hiện tượng ngủ dậy bị sưng môi hoặc các triệu chứng tương tự khác.

Nhạc sĩ chơi kèn hoặc người chơi nhạc cụ thuộc bộ hơi thường dành nhiều giờ liên để mím môi khi chơi nhạc cụ. Điều này làm các mô tế bào ở môi bị căng thẳng, tổn thương và có thể dẫn đến sưng môi khi cơ thể nghỉ ngơi.

Trong trường hợp này, bạn chỉ cần cho thời gian để các tế bào ở môi hồi phục. Hạn chế áp lực lên môi bằng cách tránh chơi nhạc cụ hoặc các động tác gây áp lực. Nếu sưng môi kéo dài hơn 24 giờ, hãy thăm bác sĩ chuyên khoa để chẩn đoán và điều trị cụ thể.

5. Vấn đề nha khoa

Các vấn đề nha khoa và thẩm mỹ nha khoa như niềng răng có thể gây sưng môi khi ngủ dậy. Sâu răng, nhiễm trùng nướu, mọc răng số 8 (răng khôn)… cũng có thể dẫn đến tình trạng này. Nên tìm đến bác sĩ nha khoa để có biện pháp xử lý đúng đắn.

6. Chấn thương

Chấn thương trên môi khi ngủ cũng có thể dẫn đến việc ngủ dậy bị sưng môi trên hoặc môi dưới. Các dạng tổn thương này thường là vết cắn, cắn, rách, trầy xước hoặc bầm tím trên môi do tác động ngoại lực.  

Đây là tình trạng sưng môi tạm thời và có thể tự khỏi được mà không cần điều trị y tế. Điều quan trọng là bạn cần tránh các tác động lên môi hoặc làm nhiễm trùng vết thương.

Tham khảo thêm: Dị ứng nổi mụn khắp mặt và cách điều trị cho hiệu quả nhanh

7. Nguyên nhân khác

Ngoài các nguyên nhân kể trên, hiện tượng sưng môi có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng hơn, bao gồm:

• Ung thư môi, mặc dù không phổ biến nhưng cũng có thể gây sưng môi. Tuy nhiên, ung thư môi thường gây sưng môi dưới và đau bên trong khoang miệng. Rất hiếm khi xảy ra ở môi trên.
• U nang ở môi trên cũng có thể gây ra hiện tượng ngủ dậy sưng môi trên. Điều này thường xuất hiện ở một bên môi gây sưng to, đau đớn và có thể có mủ.
• Dấu hiệu đột quỵ cũng bao gồm sưng môi khi ngủ dậy kèm theo chảy nước dãi hoặc gặp khó khăn khi nói chuyện.

Đến bệnh viện ngay khi nhận thấy các dấu hiệu bệnh nguy hiểm, gọi cấp cứu nếu nhận thấy các dấu hiệu đột quỵ. Đây là tình trạng khẩn cấp và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Đôi khi hiện tượng ngủ dậy bị sưng môi trên có thể cần chăm sóc y tế ngay lập tức. Đến bệnh viện ngay khi:

• Sưng môi kèm các triệu chứng như khó thở, thở khò khè, sưng miệng, lưỡi hoặc phế quản.
• Mụn nang gây đau nhức, co giật cơ mặt, gây khó khăn khi mở miệng hoặc không thể ăn uống.
• Sưng môi kéo dài hơn 24 giờ mà không có dấu hiệu thuyên giảm.

Nếu các dấu hiệu trở nên nghiêm trọng hoặc xuất hiện tình trạng sốc phản vệ, hãy gọi cho cấp cứu ngay để tránh tình trạng xấu nhất.

Cách làm hết sưng môi khi ngủ dậy bạn nên biết

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây sưng môi mà có cách xử lý khác nhau. Trong các trường hợp nhẹ, việc điều trị có thể tiến hành tại nhà mà không cần đến bệnh viện. Tuy nhiên, đôi khi hiện tượng ngủ dậy sưng môi có thể cần được điều trị y tế thậm chí là phẫu thuật.

1. Cách trị sưng môi tại nhà

Đối với trường hợp ngủ dậy bị sưng môi trên không rõ nguyên nhân và không có dấu hiệu nguy hiểm, bạn có thể tự điều trị tại nhà bằng các phương pháp sau:

• Chườm lạnh với viên đá bọc trong vải mỏng để giảm viêm, sưng và đau. Nhớ không chườm đá trực tiếp lên môi để tránh tổn thương.
• Sử dụng túi trà đen hoặc thoa trà đen đặc lên môi để giảm sưng. Đảm bảo làm lạnh túi trà hoặc nước trà trước khi áp dụng để tránh tổn thương.
• Thoa mật ong lên môi để kháng khuẩn và làm lành tổn thương tự nhiên. Rửa sạch môi trước khi thoa và để yên trong 10 – 15 phút. Thực hiện nhiều lần trong ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.

Ngoài ra, bạn nên thường xuyên dưỡng ẩm cho môi để hạn chế tình trạng khô hoặc nứt nẻ. Thoa kem chống nắng cho môi cũng là điều cần thiết để tránh cháy nắng và các dạng tổn thương mô khác.

Nhưng nhớ rằng, các phương pháp này chỉ giúp giảm nhẹ tình trạng sưng môi tại thời điểm đó. Vấn đề sưng môi khi ngủ dậy có thể tái phát, thậm chí nghiêm trọng hơn khi gặp điều kiện thuận lợi, đặc biệt là khi bị sưng môi do các bệnh lý bên trong cơ thể.

Chỉ chữa bên ngoài thường không hiệu quả và có thể gây nguy hiểm viêm nhiễm, tổn thương và bội nhiễm môi, vùng miệng.

Tham khảo thêm: Viêm môi dị ứng là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách chữa trị

2. Chữa sưng môi trên bằng thuốc Tây y

Đối với trường hợp sưng môi trên nghiêm trọng hơn, cần đến bệnh viện hoặc gặp bác sĩ chuyên môn để điều trị hợp lý. Bác sĩ có thể đề xuất:

• Thuốc chống viêm không Steroid như Ibuprofen hoặc Corticosteroid để giảm sưng và tụ máu.
• Thuốc kháng Histamine cho dị ứng, giảm ngứa và cảm giác nóng rát ở môi.
• Thuốc kháng virus hoặc kháng khuẩn cho trường hợp nghi ngờ nhiễm trùng da.
• Trường hợp rối loạn thần kinh hoặc vấn đề về cơ mặt có thể cần điều trị xâm lấn hơn, có thể sử dụng thuốc giãn cơ như Gablofen.
• Nếu nghi ngờ ung thư môi, cần điều trị bằng phương pháp đặc trị hoặc phẫu thuật.

Khi điều trị bằng các loại thuốc Tây y, người bệnh cần sử dụng thận trọng và tuân thủ chặt chẽ những chỉ dẫn của bác sĩ để phòng tránh nguy cơ tác dụng phụ nguy hiểm có thể xảy ra. Đặc biệt lá các loại thuốc chứa Steroid và Corticoid có thể gây hại cho da, tăng nguy cơ bội nhiễm, kháng thuốc…

Nếu gặp phải tình trạng ngủ dậy bị sưng môi trên, bạn nên lưu ý theo dõi và ghi chép các triệu chứng đi kèm để trao đổi cụ thể với bác sĩ. Cũng đừng quên thử các biện pháp chăm sóc nhẹ nhàng tại nhà như uống nhiều nước, tránh các yếu tố gây dị ứng, chườm lạnh… Sớm tìm ra nguyên nhân và điều trị kịp thời sẽ giúp bạn giảm thiểu tình trạng khó chịu này.

Có thể bạn quan tâm: 

• Cách ứng phó với dị ứng thời tiết lạnh vào mùa đông
• Viêm mũi dị ứng thời tiết – Dấu hiệu và cách phòng ngừa