Tác dụng của đậu đen xanh lòng và điều cần biết

Ổn định huyết áp, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường, cải thiện sức khỏe tim mạch… là những tác dụng của đậu đen xanh lòng với sức khỏe không phải ai cũng biết. Thực phẩm này có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau như nấu nước uống, nuốt sống, chế biến thành các món ăn, phù hợp với nhu cầu đa dạng của nhiều đối tượng bệnh nhân.

Thành phần dinh dưỡng của đậu đen xanh lòng

Đậu đen xanh lòng là dạng đậu có lớp vỏ ngoài màu đen, nhưng phần ruột bên trong lại là màu xanh lá nhạt đặc trưng. So với đậu đen thông thường, đậu đen xanh lòng có kích thước nhỏ hơn nhưng lớp vỏ ngoài khá bóng bẩy, hạt mẩy và rắn chắc, khi ăn cho độ béo ngậy và khá ngon miệng.

Loại đậu này thuộc họ Fabaceae với tên khoa học là cylindrica Skeels, thường được trồng rộng rãi ở các tỉnh miền Bắc Việt Nam, bởi điều kiện khí hậu nhiệt đới có bốn mùa của miền Bắc là điều kiện lý tưởng để loại cây này có thể phát triển.

Chúng có đặc điểm là thân cỏ, mọc thẳng, phân nhánh, trên thân có nhiều lông tơ. Lá kép chứa 3 lá nhỏ mọc so le với nhau, trong đó dài và to nhất là lá chép.

Khi trưởng thành, cây đậu đen xanh lòng cho ra hoa màu hơi tím nhạt. Quả có hình dáng tròn, dài, chứa từ 5 – 10 hạt, thường được thu hoạch vào tháng 4 – tháng 6 trong năm.

Những quả chín già, vỏ ngoài đã chuyển sang màu nâu đen và khô lại sẽ được thu hái trước. Khi đem về, người dân tách vỏ lấy hạt và tiếp tục đem hạt phơi hoặc sấy khô để bảo quản được lâu.

Đậu đen xanh lòng có nguồn dưỡng chất vô cùng phong phú, giá trị dinh dưỡng của nó được đánh giá cao hơn cả loại đậu đen thông thường có ruột trắng. Thành phần dinh dưỡng của chúng bao gồm:

• Anthoxyanozit
• gluco
• Tro
• Protein
• Chất béo
• Canxi
• Phốt pho
• Vitamin
• Sắt…
• Lysin
• Valin
• flavonoid

Tham khảo thêm: Chữa thận yếu bằng đậu đen – Mẹo hay, hiệu quả

Tác dụng của đậu đen xanh lòng với sức khỏe

Đậu đen xanh lòng có nhiều tác dụng quý với sức khỏe như:

1. Ổn định huyết áp

Đậu đen xanh lòng là thực phẩm có tính mát. Cùng với đó, loại hạt này còn chứa hàm lượng natri khá thấp nhưng lại bổ sung nhiều kali và magie cho cơ thể. Chúng giúp điều hòa thân nhiệt, ổn định huyết áp. Đây chính là thực phẩm lý tưởng cho bệnh nhân bị cao huyết áp.

2. Thanh lọc, giải độc cho cơ thể

Đậu đen xanh lòng giàu Molypdenum, được biết đến với khả năng hỗ trợ cơ thể đào thải sulfites, một loại chất độc thường gặp trong các sản phẩm công nghiệp như đồ nhựa và đồ nhôm.

Những người thường xuyên làm việc trong môi trường chứa chất này nên thường xuyên ăn đậu đen xanh lòng để tránh độc tố tích tụ quá nhiều dẫn đến ngộ độc, chóng mặt, rối loạn nhịp tim…

3. Cải thiện sức khỏe xương khớp

Đậu đen xanh lòng được đánh giá là một trong những thực phẩm hàng đầu cho sức khỏe xương khớp bởi canxi, photpho, sắt và kẽm. Những khoáng chất này đóng vai trò thiết yếu trong việc xây dựng và duy trì cấu trúc xương, giúp xương chắc khỏe và tăng khả năng đàn hồi của các khớp.

Trong dân gian còn truyền tai nhau bí quyết dùng đậu đen xanh lòng nấu nước uống hàng ngày để xương khớp được chắc khỏe hơn.

4. Làm giảm các triệu chứng của bệnh tiểu đường

Nghiên cứu cho thấy, bổ sung chất xơ có thể giúp giảm nhẹ các triệu chứng và hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2. Chất này sẽ giúp ổn định đường huyết, cải thiện lượng lipid và insulin trong máu.

Thêm đậu đen xanh lòng vào trong thực đơn chính là một cách đơn giản để bổ sung chất xơ cho cơ thể. Cứ ăn 1 cốc đậu đen được nấu chín, người bệnh tiểu đường đã dung nạp cho cơ thể khoảng 15g chất xơ.

5. Cải thiện sức khỏe tim mạch

Giàu vitamin B và chất xơ, đậu đen xanh lòng có khả năng làm giảm nồng độ cholesterol xấu cũng như chất triglyceride trong máu. Điều này có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch, cải thiện chức năng hoạt động của hệ tuần hoàn.

6. Hỗ trợ giảm cân, ngăn ngừa béo phì

Hàm lượng chất xơ phong phú trong đậu đen xanh lòng mang đến cho người sử dụng cảm giác no lâu, giảm thiểu được lượng thức ăn tiêu thụ.

Khi sử dụng loại hạt này trong thực đơn ăn kiêng, bạn cũng sẽ không phải lo ngại về tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng bởi chúng cung cấp được một lượng lớn vitamin và khoáng chất cho cơ thể.

Tham khảo thêm: Uống nước đậu đỏ có tác dụng gì cho sức khỏe?

7. Ngăn ngừa ung thư

Nghiên cứu thành phần của đậu đen xanh lòng cho thấy, thực phẩm này chứa đến 8 loại flavonoid khác nhau. Đây là một chất chống oxy hóa mạnh, có tác dụng tiêu diệt gốc tự do, ngăn chặn quá trình biến đổi ADN của các tế bào, giảm nguy cơ bị ung thư.

Đặc biệt, flavonoid kết hợp với nguồn chất xơ dồi dào trong đậu đen xanh lòng còn lá vũ khí tự nhiên giúp ngăn chặn sự tiến triển của bệnh ung thư ruột kết.

8. Ngăn ngừa tóc bạc sớm

Đậu đen xanh lòng bổ sung nhiều protein và axit amin giúp ngăn chặn quá trình lão hóa, cải thiện tình trạng tóc bạc sớm, giúp tóc chắc khỏe hơn.

9. Kích thích tiêu hóa

Thường xuyên ăn đậu đen xanh lòng có thể giúp kích thích tiêu hóa, cải thiện tình trạng táo bón, ợ nóng, ăn không tiêu, giúp đi ngoài đều đặn và dễ dàng hơn.

10. Làm đẹp da

Đây là một trong những tác dụng của đậu đen xanh lòng trong làm đẹp. Các thành phần vitamin và khoáng chất có trong thực phẩm này sẽ giúp kích thích tái tạo tế bào da mới, chống lão hóa, mang đến cho chị em một làn da mịn màng, tươi trẻ.

Ngoài ra, đậu đen xanh lòng còn kích thích sản sinh collagen, giúp làn da săn chắc và có độ đàn hồi tốt hơn.

11. Chữa đau họng, mất giọng

Các trường hợp bị đau họng, mất giọng, khàn tiếng, viêm họng do thời tiết có thể nấu đậu đen xanh lòng lấy nước đặc. Dùng nước này ngậm rồi nuốt từ từ nhiều lần trong ngày có tác dụng kháng viêm, làm dịu kích ứng ở niêm mạc họng và giúp lấy lại giọng. 

12. Cải thiện chức năng thận

Đậu đen xanh lòng có thể giúp hỗ trợ đào thải chất độc cho thận, giúp bổ thận. Dân gian còn dùng thực phẩm này kết hợp với cây cỏ nhọ nồi để bào chế thuốc chữa suy thận.

Tham khảo thêm: Uống sữa đậu nành nhiều có bị vô sinh không?

Những cách dùng đậu đen xanh lòng đơn giản, thông dụng

Nhờ những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe, đậu đen xanh lòng ngày càng được nhiều người ưa chuộng và sử dụng rộng rãi. Loại thực phẩm này được chế biến theo nhiều cách khác nhau tùy theo sở thích của mỗi người. Dưới đây là một số cách dùng:

Nấu nước đậu đen xanh lòng uống:

• Chuẩn bị khoảng 35 – 45g đậu đen xanh lòng
• Bỏ vào chảo nóng, sao vàng
• Đem đậu đen nấu kỹ lấy nước uống hoặc nghiền thành bột bỏ vào ấm hãm như pha trà uống hàng ngày.

Chè đậu đen xanh lòng:

• Chuẩn bị: 1/2 kg đậu đen xanh lòng, dừa nạo, bột năng, đường
• Dừa nạo vắt lấy nước cốt, nấu chung với ít nước bột năng và đường cho hơi sền sệt
• Đậu đen nhặt và rửa sạch, sau đó cho vào nồi, đổ lượng nước vừa đủ, nấu chín mềm
• Tiếp tục cho đường vào nấu thêm 10 phút nữa
• Hòa bột năng với một ít nước rồi từ từ đổ vào nồi chè, quậy đều tay cho nước chè hơi sệt lại 
• Khi ăn, múc chè ra chén, thêm nước cốt dừa vào và thưởng thức

Cháo đậu đen xanh lòng:

• Chuẩn bị các nguyên liệu: 100g đậu đen, 100g gạo tẻ, 50g gạo nếp, gia vị
• Đậu đen sau khi rửa sạch thì ngâm qua đêm khi nấu sẽ nhanh mềm hơn
• Gạo nếp và gạo tẻ vo sạch, bỏ vào nồi cùng với đậu đen nấu cho chín nhừ
• Nêm nếm gia vị tương tự như khi nấu các loại cháo khác, tắt bếp và dọn ăn trong bữa chính

Gà ác hầm đậu đen xanh lòng:

• Chuẩn bị 1 con gà ác, 100g đậu đen, 5 cái nấm hương
• Gà ác làm sạch lông, bỏ nội tạng
• Đậu đen xanh lòng ngâm nước vài tiếng cho mềm. Tương tự, nấm hương khô cũng đem ngâm nước cho mềm, thái nhỏ hoặc cắt làm đôi
• Bỏ tất cả vào nồi nấu đến khi thịt gà và đậu chín mềm
• Nêm nếm gia vị cho vừa miệng, tắt bếp 
• Thưởng thức khi còn nóng

Món đậu đen xanh lòng chưng dứa:

• Chuẩn bị 1 quả dứa, 1 nắm đậu đen xanh lòng
• Dứa gọt vỏ, khoét lõi bên trong
• Đậu đen rửa sạch, bỏ vào trong quả dứa rồi đem hấp cách thủy vài tiếng liên tục cho đậu đen chín mềm
• Dọn ăn 1 – 2 lần cho hết
• Món ăn này có tác dụng giảm đau nhức xương khớp và giải độc rượu rất tốt.

Tham khảo thêm: 12 tác dụng của mầm đậu nành cho sức khỏe, làm đẹp

Lưu ý khi dùng đậu đen xanh lòng

Những tác dụng của đậu đen xanh lòng chỉ phát huy được tối ưu khi bạn sử dụng thực phẩm này đúng cách. Dù dùng đậu đen xanh lòng dưới bất kỳ hình thức nào, bạn cũng cần lưu ý:

• Không dùng đậu đen xanh lòng cho người có thể hư hàn, tứ chi lạnh, sợ lạnh hoặc bị dị ứng với bất cứ thành phần nào có trong thực phẩm này.
• Khi thu hoạch, đậu đen xanh lòng thường được phơi khô để bảo quản được lâu. Chính vì vậy, trước khi chế biến, bạn nên ngâm đậu vài tiếng để đậu mềm và khi nấu sẽ nhanh chín hơn.
• Một số người truyền tai nhai bí quyết nuốt sống đậu đen xanh lòng vào mỗi buổi sáng sẽ giúp chữa bách bệnh và sống thọ hơn. Tuy nhiên, chưa có công trình nghiên cứu khoa học nào xác nhận về vấn đề này. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, đậu đen xanh lòng khá cứng và khó tiêu hóa nên khi ăn vào sẽ dễ bị đau bụng, khó chịu ở dạ dày.
• Bảo quản đậu đen xanh lòng nơi khô ráo. Sau khi phơi khô có thể cho vào hộp có nắp kín hoặc đóng gói hút chân không để giữ được lâu hơn. Tránh sử dụng đậu có dấu hiệu bị mốc hoặc hư hỏng.

Những trường hợp không nên dùng đỗ đen xanh lòng bạn nên biết

Tuy đậu đen xanh lòng có nhiều công dụng tuyệt vời, nhưng không phải thích hợp với mọi đối tượng người dùng. Dưới đây là một số trường hợp không nên sử dụng loại thực phẩm này để tránh những tác dụng phụ không mong muốn:

• Người có cơ địa thuộc thể hàn: Đây thường là những đối tượng dễ bị tiêu chảy, lạnh tay chân, mệt mỏi, tiêu hóa kém, dễ loét dạ dày… Nếu sử dụng có thể dễ bị kích ứng đường ruột, khiến tình trạng trở nên trầm trọng hơn…
• Người đang điều trị bệnh bằng thuốc: Loại thực phẩm này có chức năng giải độc, có thể gây ra tương tác với một số loại thuốc khiến hiệu quả của thuốc bị giảm sút.
• Người lớn, trẻ em, phụ nữ mang thai: Việc hấp thụ quá nhiều đậu đen xanh lòng có thể dẫn đến loãng xương, thiếu máu, kích ứng tiêu hóa… Ngoài ra còn khiến trẻ bị còi xương do thiếu chất dinh dưỡng nếu dùng quá nhiều.

Tác dụng của đậu đen xanh lòng không chỉ dừng lại ở việc cung cấp dinh dưỡng, mà còn góp phần nâng cao sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật. Với những lợi ích đa dạng, loại thực phẩm này xứng đáng là một phần quan trọng trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Có thể bạn quan tâm:

• 15 Công dụng của Đậu Đen cực tốt cho sức khỏe
• Uống nước Đậu Đen Rang có tác dụng gì?