Dấu hiệu dị ứng Paracetamol và các biện pháp xử lý

Dị ứng Paracetamol có thể gây các phản ứng dị ứng ngoài da hiếm gặp nhưng nguy hiểm như hội chứng hoại tử thượng bì nhiễm độc (TEN), hội chứng Stevens Johnson (SJS), ban mụn mủ cấp vô khuẩn toàn thân (AGEP)… Nếu không điều trị kịp thời, những phản ứng dị ứng này có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh. 

Nguyên nhân gây dị ứng Paracetamol 

Paracetamol là thuốc thuộc nhóm thuốc giảm đau, hạ sốt ở mức độ nhẹ và vừa. Thuốc có nhiều dạng như viên nén, viên nang, thuốc nước, thuốc tiêm…

Paracetamol được nhiều người lựa chọn vì giá thành rẻ, dễ mua, không cần kê đơn từ bác sĩ chuyên khoa, phù hợp với nhiều đối tượng bệnh kể cả phụ nữ có thai, đang cho con bú, trẻ em trên 2 tháng tuổi…

Tuy nhiên, vào ngày 01/8/2013, FDA cảnh báo rằng Paracetamol có thể gây ra các phản ứng dị ứng ngoài da như đỏ hoặc phồng rộp da. Mặc dù hiếm, những phản ứng này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng. 

Theo các chuyên gia sức khỏe, Paracetamol khi dung nạp vào cơ thể qua đường uống hoặc tiêm sẽ tạo thành các hợp chất lạ. Điều này khiến hệ miễn dịch nhầm tưởng các hoạt chất trong thuốc là tác nhân gây bệnh, từ đó gây ra phản ứng dị ứng.

Tham khảo thêm: Bị ho do dị ứng thời tiết nên uống thuốc gì?

Dấu hiệu dị ứng Paracetamol

Sử dụng Paracetamol bị dị ứng thường biểu hiện bằng nhiều dạng khác nhau. Đối với trường hợp nhẹ, người bệnh có thể gặp phải các biểu hiện ngoài da trong lần đầu tiên dùng thuốc hoặc các lần dùng thuốc sau như:

• Da nổi mẩn ngứa, nổi mề đay
• Đỏ da
• Bỏng rát hoặc phồng rộp trên da
• Bong da bề mặt

Ngoài các triệu chứng này ra, thuốc có thể kích hoạt ADR trên da gây nên dị ứng ngoài da nghiêm trọng, có thể làm tăng nguy cơ tử vong như:

Hội chứng Stevens-Johnson (SJS)

Là mộ trong những dạng dị ứng thuốc thể bọng nước. Các nốt bọng nước có thể khu trú ở quanh các hốc tự nhiên như tai, mắt, miệng, mũi, hậu môn và bộ phận sinh dục. Ngoài ra còn kèm theo các biểu hiện khác như:

• Sốt cao
• Viêm phổi
• Rối loạn chức năng gan và thận

Hội chứng Stevens-Johnson (SJS) được chẩn đoán khi có ít nhất hai hốc tự nhiên bị tổn thương. 

Tham khảo thêm: Dị ứng kem trộn và những cách xử lý tại chỗ chị em nên biết

Hội chứng hoại tử thượng bì nhiễm độc (TEN)

Hội chứng này còn được gọi là hội chứng Lyell với các biểu hiện nhận biết đặc trưng như:

• Tổn thương đa dạng ở da: Xuất hiện hồng ban, ban dạng tinh hồng nhiệt hoặc ban dạng sởi, kèm theo các bọng nước bùng nhùng. Ban đầu, tổn thương trên da chỉ xuất hiện ở một vị trí nhất định, sau đó nhanh chóng lan rộng khắp người.
• Tổn thương niêm mạc mắt: Bao gồm viêm kết mạc, viêm giác mạc và loét giác mạc.
• Tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa: Bao gồm loét hầu và họng thực quản, loét dạ dày và ruột, viêm miệng, trợt niêm mạc miệng…
• Tổn thương niêm mạc đường sinh dục và đường tiết niệu.

Ngoài ra, hội chứng hoại tử thượng bì nhiễm độc (TEN) còn gây ra các triệu chứng toàn thân nghiêm trọng như:

• Viêm phổi
• Viêm cầu thận
• Xuất huyết đường tiêu hóa
• Sốt
• Viêm gan

Nếu các triệu chứng trên không được điều trị sớm, tỷ lệ tử vong khá cao, chiếm 15 – 30% các trường hợp mắc.

Hội chứng ban mụn mủ cấp vô khuẩn toàn thân (AGEP)

Hội chứng ban mụn mủ cấp vô khuẩn toàn thân gây xuất hiện các nốt mụn mủ vô trùng trên nền hồng ban lan rộn. Ban đầu, những tổn thương này thường xuất hiện ở các khu vực có nếp gấp như nách hoặc bẹn.

Tuy nhiên, sau thời gian phát triển chúng lan rộng toàn thân với các triệu chứng như sốt. Đồng thời nếu xét nghiệm máu sẽ thấy bạch cầu trung tính cao.

Tham khảo thêm: Da mặt bị dị ứng nổi sần ngứa và cách xử lý đơn giản từ thảo dược

Cách xử lý dị ứng Paracetamol

Phản ứng dị ứng da do Paracetamol mặc dù không phổ biến, nhưng có thể gây ra những triệu chứng nghiêm trọng. Vì vậy, cần thận trọng khi sử dụng và không tự ý dùng thuốc mà không có sự đồng ý từ bác sĩ.

Khi phát hiện cơ thể có biểu hiện dị ứng như nổi phát ban và các triệu chứng khác, ngừng sử dụng thuốc ngay và đến bệnh viện để bác sĩ kiểm tra để bác sĩ đưa ra biện pháp xử lý phù hợp.

Ngoài ra, để quá trình đào thải thuốc ra ngoài nhanh chóng, bệnh nhân nên tăng cường uống nhiều nước, có chế độ ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý để thúc đẩy quá trình hồi phục sức khỏe.

Còn đối với trường hợp đã biết bản thân bị dị ứng với thuốc, bệnh nhân nên thông báo cho bác sĩ biết. Khi đó, nhân viên y tế sẽ kê đơn cho người bệnh dùng các loại thuốc thay thế như Ibuprofen, Diclofenacen, Aspirin, Naproxen…

Tham khảo thêm: Dị ứng cơ địa: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách chữa hiệu quả

Một số lưu ý phòng tránh dị ứng Paracetamol

Paracetamol giúp giảm triệu chứng đau nhanh chóng và không gây đau dạ dày. Tuy nhiên, cần lưu ý độc tính của sản phẩm và nguy cơ gây tổn thương gan khi sử dụng quá liều trong thời gian dài. Người cao tuổi và người có vấn đề về gan cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng.

Thuốc cũng có nguy cơ gây dị ứng cao, bác sĩ cần cảnh báo bệnh nhân về các dấu hiệu dị ứng trên da nghiêm trọng như hội chứng Stevens-Johnson, hội chứng hoại tử thượng bì nhiễm độc (TEN), hội chứng ban mụn mủ cấp vô khuẩn toàn thân…

Để tránh phản ứng dị ứng, người bệnh nên kiểm tra xem có dị ứng với thuốc không và sử dụng đúng liều lượng quy định. Nếu xuất hiện biểu hiện khác thường trên da trong quá trình sử dụng, ngừng sử dụng thuốc ngay lập tức.

Ngoài ra, tránh sử dụng Paracetamol điều trị cảm sốt hoặc giảm đau quá 5 ngày ở trẻ con, 10 ngày ở người lớn, trừ khi có chỉ định của bác sĩ. Cũng không nên kết hợp với các loại thuốc khác hoặc rượu, nước ngọt có gas,… để tránh tác động phụ.

Dị ứng Paracetamol nếu ở thể nhẹ thường không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu phản ứng dị ứng xảy ra ở mức độ nặng có thể là mối nguy đe dọa đến tính mạng. Do đó, để bảo vệ sức khỏe bản thân, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng Paracetamol để điều trị bệnh.

Có thể bạn quan tâm:

• Nên làm gì khi bị dị ứng thuốc kháng sinh?
• Dị ứng thuốc tê có nguy hiểm không? Bao lâu khỏi?