Bị Xơ Gan Nên Ăn Gì, Kiêng Gì Tốt Nhất Cho Bệnh?

Người bị xơ gan nên ăn các loại ngũ cốc, rau lá xanh, cam, nho, thịt gia cầm và các loại đậu. Chú ý kiêng uống bia rượu, hạn chế ăn đồ nhiều dầu mỡ nếu không muốn bệnh tiến triển nặng hơn.

Bị xơ gan nên ăn gì?

Chế độ ăn uống hàng ngày có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hồi phục của các bệnh nhân xơ gan. Chính vì vậy, vấn đề bị xơ gan nên ăn gì và kiêng gì đều được người bệnh chú trọng tìm hiểu.

Các thực phẩm tốt nhất cho người bị xơ gan bao gồm:

1. Các loại ngũ cốc

Bao gồm:

• Yến mạch
• Lúa mì
• Gạo nâu
• Bắp…

Ngũ cốc chính là sự lựa chọn hàng đầu cho người bị xơ gan. Nhóm thực phẩm này đặc biệt cung cấp nhiều vitamin nhóm B. Loại vitamin này có tác dụng tăng cường chuyển hóa chất dinh dưỡng trong cơ thể, đồng thời cải thiện chức năng hoạt động của gan. 

Bên cạnh đó, ngũ cốc còn chứa hàm lượng chất xơ phong phú. Chất xơ tham gia vào quá trình tiêu hóa thức ăn, ổn định tần suất đi ngoài, đồng thời hỗ trợ thải độc và làm giảm lượng mỡ dư thừa trong gan. 

2. Bị xơ gan nên ăn rau lá xanh

Các loại rau lá xanh như súp lơ, rau bina, cải xoong, cải ngọt… đều chứa nhiều chất chống oxy hóa. Chất này hoạt động mạnh mẽ trong việc kháng viêm, làm chậm quá trình xơ gan, đồng thời tiêu diệt gốc tự do, giảm nguy cơ bị ung thư gan, giúp các tế bào gan bị tổn thương nhanh phục hồi hơn.

3. Thịt gà, thịt vịt

Những loại thịt gia cầm này đều bổ sung nhiều protein nạc cho cơ thể. Protein tham gia vào quá trình xây dựng, phục hồi tế bào gan. Một phần chất này cũng được chuyển hóa thành năng lượng cho gan hoạt động. 

Hơn nữa, thịt gà hay thịt vịt đều có hàm lượng chất béo và cholesterol thấp. Khi sử dụng, người bệnh không phải lo ngại về tình trạng tích trữ mỡ trong gan dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ. Mỗi tuần, người bị xơ gan có thể ăn thịt gia cầm 2 – 3 lần để cải thiện sức khỏe, giúp cơ thể chống lại bệnh tật tốt hơn.

4. Củ cải đường

Củ cải đường chính là câu trả lời tiếp theo cho thắc mắc bị xơ gan nên ăn gì. Thực phẩm này giàu betalains có khả năng chống oxy hóa, giảm sưng viêm gan, thải độc, làm chậm quá trình xơ hóa các mô ở gan, bảo vệ gan trước sự tấn công của các tác nhân có hại. 

Thử nghiệm trên chuột bị xơ gan đã chỉ ra, sử dụng nước ép củ cải đường đã giúp chuột giảm thiểu được nhiều tổn thương cho gan. Khi được hấp thụ, các chất có trong thực phẩm này còn giúp kích thích sản xuất enzym có khả năng thải độc, giảm mỡ tích tụ trong gan.

Từ củ cải đường, người bệnh có thể chế biến ra nhiều món ăn ngon như nấu canh, hầm xương… Ngoài ra, củ cải đường còn được ép nước uống để cải thiện các triệu chứng của bệnh xơ gan và hỗ trợ phục hồi chức năng gan.

Giải đáp: Xơ Gan Uống Nước Gì Giúp Cải Thiện? 10 Loại Hàng Đầu

5. Các loại đậu

Đậu xanh, đậu đỏ hay đậu nành… đều được khuyến khích sử dụng trong thực đơn của người bị xơ gan. Chúng cung cấp nhiều chất xơ giúp giải độc và đào thải mỡ dư thừa trong gan, cải thiện khả năng tiêu hóa cho người bệnh.

Ngoài ra, các loại đậu đều cung cấp nguồn protein dồi dào cho cơ thể. Chất đạm có nguồn gốc từ thực vật nên dễ hấp thu và thân thiện với sức khỏe, giúp các tế bào gan được tái tạo nhanh hơn.

6. Bị xơ gan nên ăn quả nho

Nho là một trong những loại trái cây tốt nhất cho người bị xơ gan. Có nhiều giống nho khác nhau, trong đó nho tím và nho đỏ là tốt nhất.

Hầu hết các loại nho đều chứa nhiều resveratrol. Đây là một chất chống oxy hóa có khả năng ức chế hoạt động của các gốc tự do, kháng viêm, bảo vệ gan, ngăn ngừa ung thư gan.

Khi ăn nho, bạn nên ăn cả vỏ và hạt. Một số nghiên cứu đã chỉ ra, thịt và hạt nho cũng cung cấp nhiều chất dinh dưỡng không thua kém gì thịt quả. Chúng đặc biệt có lợi cho quá trình củng cố chức năng hoạt động của gan.

7. Bị xơ gan nên ăn gì? – Trái cây có múi

Chẳng hạn như cam, quýt hay bưởi. Sở hữu nguồn vitamin C và chất chống oxy hóa dồi dào, những loại quả này có khả năng ức chế quá trình xơ hóa tế bào gan, chống viêm, ngăn ngừa ung thư.

Ngoài ra, thường xuyên sử dụng các loại trái cây có múi còn giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, kích thích tiêu hóa, làm mát gan, giải độc cho cơ thể. Tất cả đều góp phần giúp cải thiện sức khỏe cho người bệnh.

Đừng bỏ qua: Xơ Gan Nên Ăn Hoa Quả Gì? 10 Loại Tốt Nhất

Người bị xơ gan nên kiêng gì?

Các thực phẩm độc hại hoặc không có lợi cho gan đều nên tránh sử dụng trong thực đơn của người bệnh xơ gan. Bệnh nhân nên hạn chế ăn các thực phẩm sau:

• Kiêng ăn đồ hộp: Thực phẩm đóng hộp đều không đảm bảo duy trì được độ tươi ngon và hàm lượng chất dinh dưỡng vốn có. Hơn nữa, chúng còn chứa nhiều chất bảo quản, chất điều vị hay natri. Khi sử dụng sẽ làm tăng gánh nặng cho gan và khiến cho các tế bào gan bị xơ hóa, hủy hoại nhanh hơn.
• Muối: Người bị xơ gan được khuyến cáo không nên ăn quá mặn, nhất là khi bị xơ gan cổ trướng. Chúng khiến cơ thể tích tụ nhiều nước hơn dẫn đến phù chân, chướng bụng. Tốt nhất, người bệnh nên tập thói quen ăn nhạt. Hạn chế ăn cá muối, các loại mắm hay đồ kho mặn. Lượng muối sử dụng trong ngày không nên vượt quá 2000mg.
• Thức ăn nhiều dầu mỡ: Thịt mỡ, nội tạng động vật, các món ăn nhanh hay đồ chiên xào đều chứa nhiều chất béo không lành mạnh. Chúng gây tích tụ nhiều mỡ, làm tăng gánh nặng cho gan, từ đó có thể khiến bệnh xơ gan trở nên nghiêm trọng hơn.
• Kiêng đồ ăn cay: Các món ăn chứa nhiều tiêu, ớt, mù tạt hay sa tế đều có thể gây nóng gan và khiến các triệu chứng bệnh xơ gan bùng phát mạnh hơn.
• Bia, rượu: Đây chính là thủ phạm gây bệnh xơ gan ở nhiều nam giới có thói quen thường xuyên tụ tập ăn nhậu. Chúng chứa nhiều chất cồn có thể gây ngộ độc, làm tăng gánh nặng cho gan và khiến các tế bào khỏe mạnh trong gan bị xơ hóa. Hơn nữa, lạm dụng bia rượu quá mức cũng khiến cho bệnh nhân xơ gan có nguy cơ bị ung thư gan cao hơn.

Đáng chú ý: Xơ Gan Có Ăn Được Thịt Bò Không? – Chuyên gia giải đáp

Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn cho người bị xơ gan

Khi bị xơ gan, chức năng hoạt động của gan bị suy giảm đáng kể, đặc biệt là khả năng chuyển hóa chất dinh dưỡng. Nếu không xây dựng được chế độ dinh dưỡng hợp lý, người bệnh rất dễ bị giảm cân và suy kiệt sức khỏe, đồng thời ảnh hưởng rất lớn đến quá trình hồi phục của các tế bào bị tổn thương trong gan.

Chính vì vậy, ngoài việc tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị xơ gan của bác sĩ chuyên khoa, người bệnh cũng cần chú trọng duy trì thực đơn ăn uống hằng ngày khoa học để nhanh phục hồi chức năng gan và hỗ trợ tốt nhất cho quá trình chữa trị bệnh. 

Thông thường, trong giai đoạn đầu của bệnh xơ gan, người bệnh không cần ăn uống kiêng khem quá mức. Duy trì một chế độ ăn uống cân bằng giữa các dưỡng chất để luôn kiểm soát được trọng lượng cơ thể ở mức khỏe mạnh.

Thực đơn hàng ngày nên sử dụng đa dạng các nhóm thực phẩm như ngũ cốc, rau quả tươi, cá, thịt nạc. Ngoài ra, người bệnh có thể ăn một bữa nhẹ trước khi đi ngủ để ngăn ngừa tình trạng bị hạ đường huyết vào ban đêm.

Bên cạnh đó, tùy theo dạng xơ gan mà người bệnh điều chỉnh chế độ ăn uống hàng ngày cho phù hợp:

– Bệnh xơ gan còn bù:

Xơ gan còn bù là giai đoạn bệnh chưa có cổ chướng. Chức năng gan mặc dù vẫn được duy trì nhưng có thể suy yếu dần nếu bệnh không được kiểm soát tốt.

Người bệnh cần bổ sung đầy đủ các nhóm chất như đạm, đường, chất béo, vitamin và khoáng chất. Chia nhỏ bữa ăn trong ngày và xây dựng thực đơn phong phú để kích thích vị giác, giúp người bệnh ăn uống ngon miệng hơn.

• Chất đạm: Ưu tiên dùng đạm thực vật và các loại đạm động vật ít chất béo. Chẳng hạn như thịt nạc hay các loại đậu.
• Chất béo: Cắt giảm lượng chất béo hấp thụ. Sử dụng đạm thực vật hoặc bơ thay thế cho mỡ động vật. Hạn chế ăn các món chiên xào.
• Đường và tinh bột: Bổ sung từ nguồn thực phẩm dễ tiêu hóa như khoai lang, khoai tây, gạo hay mật ong… Hạn chế đường tinh luyện hay bánh kẹo.
• Rau xanh và quả chín: Đây chính là nguồn bổ sung vitamin, chất xơ và khoáng chất phong phú, có lợi cho quá trình phục hồi các tế bào gan và tăng cường sức đề kháng cho người bệnh. Mỗi ngày, người bệnh nên ăn khoảng 300 – 400g rau xanh kết hợp với 200g trái cây chín.
• Cung cấp đủ nước cho cơ thể: Khoảng 2 lít/ngày.

– Bệnh xơ gan mất bù:

Ở giai đoạn này, bệnh gây phù, cổ chướng và nhiều triệu chứng nghiêm trọng khác. Khi xây dựng thực đơn cho người bệnh xơ gan mất bù cần lưu ý các điểm quan trọng sau:

• Giảm lượng đạm hấp thụ. Ưu tiên bổ sung các loại đạm quý có chứa acid amin mạch nhánh- BCAAs.
• Giảm muối, duy trì chế độ ăn nhạt
• Tăng lượng chất xơ từ rau xanh và trái cây tươi giúp nhuận tràng, kích thích tiêu hóa, đảm bảo tần suất đi ngoài 2-3 lần/ngày. Đây cũng là nguồn cung cấp nhiều kali – một chất cần thiết cho hoạt động của gan.
• Uống 1 – 1,2 lít nước mỗi ngày. Ưu tiên sử dụng các thức uống có tác dụng làm mát gan, tiêu độc, lợi mật và hỗ trợ tốt cho quá trình tiêu hóa, chẳng hạn như trà thảo mộc, nước ép trái cây.
• Trường hợp bị táo bón, người bệnh cần cắt giảm lượng đạm sử dụng trong ngày. Tăng cường bổ sung chất xơ, các thực phẩm giàu probiotic và acid amin mạch nhánh kết hợp dùng men tiêu hóa để dễ đi cầu hơn.

Ngoài ra, các trường hợp bị xơ gan có biểu hiện chán ăn, ăn uống không được nhiều thì nên chia nhỏ các bữa ăn. Mỗi ngày ăn từ 6 – 8 bữa nhằm đảm bảo cơ thể được cung cấp đầy đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết. Không bỏ bữa trong thời gian quá 7 – 8 tiếng.

Xem thêm: Hướng Dẫn Cách chăm Sóc Cho Bệnh Nhân Xơ Gan Mất Bù Trong Ăn Uống và Sinh Hoạt

Thực đơn cho người bị xơ gan

Sau khi đã nắm rõ được bị xơ gan nên ăn gì và kiêng gì cùng các nguyên tắc liên quan, người bệnh có thể bắt tay vào xây dựng cho mình một thực đơn ăn uống hợp lý trong ngày, trong tuần để có sự hỗ trợ tốt nhất cho quá trình điều trị. Dưới đây là một số thực đơn mẫu:

– Thực đơn trong ngày cho người bị xơ gan giai đoạn tiến triển:

+ Buổi sáng:

• 7h: 1 ly sữa tách béo 200ml và 2 cái bánh bột khoai ( hấp chín)
• 11h: Cháo thịt nạc lợn bằm nhuyễn; 100g chuối tiêu chín

+ Buổi chiều:

• 14h: Uống 1 ly nước mía 250ml
• 16h: Súp rau bắp cải và khoai tây nấu thịt, 150g bún, 200g quýt ngọt

+ Buổi tối: 

• 19h: 250ml chè bột sắn dây 

– Thực đơn cho người bị xơ gan mất bù:

 + Bữa sáng:

• 500ml cháo thịt nạc 

+ Bữa trưa:

• Cơm gạo tẻ 2 lưng bát con
• 120g cá trắm sốt
• 200g xu xu + cà rốt luộc nhừ

+ Bữa phụ (15h)

• 150g đu đủ chín

+ Bữa tối: 

• 2 lưng bát con cơm gạo tẻ
• 50g thịt nạc rim
• 200g rau cải luộc chín mềm

Chúng ta vừa đi sâu vào tìm hiểu về vấn đề bị xơ gan nên ăn gì và kiêng gì để bệnh nhanh khỏi. Cần nhớ rằng, một chế độ dinh dưỡng khoa học, lành mạnh chính là chìa khóa quan trọng, giúp ức chế quá trình xơ hóa tế bào gan, nâng cao thể trạng của người bệnh và hỗ trợ tốt nhất cho quá trình điều trị.

Thông tin liên quan

• Bệnh Xơ Gan Ở Người Cao Tuổi và Thông Tin Cần Biết
• Bệnh Xơ Gan Có Chữa Được Không? Điều Cần Biết