Dị ứng thức ăn – Dấu hiệu và cách chữa trị

Dị ứng thức ăn là một hiện trạng thường gặp có thể kích hoạt ở cả người lớn và trẻ em.Thống kê cho thấy, trong những năm gần đây, số người mắc phải căn bệnh này đang ngày càng tăng lên. 

Dị ứng thức ăn là gì?

Dị ứng thức ăn chính là phản ứng thái quá của hệ miễn dịch với một số loại thức ăn được dung nạp vào cơ thể. Hiện trạng này hoàn toàn khác với chứng không dung nạp thực phẩm, mặc dù chúng có thể gây ra những triệu chứng tương tự nhau.

Bệnh khởi phát khi kháng thể IgE nhận định một số loại protein có trong thức ăn mà bạn dung nạp là tác nhân gây hại, sau đó tấn công chúng. Điều này sẽ khiến cho một số triệu chứng dị ứng xuất hiện, điển hình nhất là phát ban trên da và rối loạn tiêu hóa.

Thông thường, trước khi có phản ứng dị ứng phát sinh, người bệnh có thể đã từng tiếp xúc với loại thức ăn gây kích ứng ít nhất một lần. Đến những lần tiếp xúc tiếp theo, kháng thể IgE mới gây ra phản ứng. Phản ứng này khiến cho Histamine được giải phóng và biểu hiện bằng các triệu chứng khó chịu.

Tình trạng dị ứng thức ăn thường gặp hơn ở đối tượng trẻ em. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, người lớn cũng có thể bị dị ứng thức ăn do nhiều yếu tố tác động.

TÌM HIỂU THÊM: Dị Ứng Thuốc Có Nguy Hiểm Không? Cách Chữa Trị Hiệu Quả

Dị ứng thức ăn – Nguyên nhân do đâu?

Cơ địa quá nhạy cảm là nguyên nhân chính khiến cho tình trạng dị ứng thức ăn khởi phát. Lúc này, khi bạn ăn các loại thức ăn dễ gây kích ứng sẽ khiến cho hệ miễn dịch phản ứng thái quá. Từ đó, kích hoạt các triệu chứng dị ứng khó chịu.

Dưới đây là một số loại thực phẩm rất dễ khiến tình trạng dị ứng phát sinh:

• Trứng
• Sữa bò
• Các loại cá
• Dị ứng đậu phộng
• Quả hạch
• Động vật có vỏ (dị ứng hải sản)

Ngoài ra, nguy cơ gặp phải tình trạng dị ứng thức ăn thường có xu hướng tăng khi bị các yếu tố sau kích hoạt:

• Thiếu hụt vitamin D
• Béo phì
• Bệnh hen suyễn
• Tuổi tác
• Thành viên gia đình có tiền sử dị ứng
• Thức ăn không đảm bảo vệ sinh

Dấu hiệu nhận biết tình trạng dị ứng thức ăn

Bạn có thể sẽ gặp phải các triệu chứng dưới đây khi bị dị ứng thức ăn:

• Miệng và cổ họng ngứa rát
• Phát ban, mẩn ngứa trên da
• Hắt hơi liên tục
• Co thắt cổ họng
• Thở khò khè
• Các vị trí môi, lưỡi, cổ họng, vùng mặt bị sưng
• Buồn nôn hoặc nôn
• Đau bụng
• Chóng mặt
• Tiêu chảy

Trên đây là những biểu hiện thường gặp, bạn có thể còn gặp phải các triệu chứng khác chưa được đề cập đến. Mức độ nặng nhẹ của các triệu chứng tùy thuộc vào phản ứng của hệ miễn dịch với từng loại thức ăn cụ thể. Bạn nên sớm thăm khám khi cơ thể có những dấu hiệu bất thường để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Tình trạng sốc phản vệ do dị ứng thức ăn

Nếu hệ miễn dịch phản ứng quá mạnh với các loại protein có trong thức ăn thì sẽ rất dễ khiến cho tình trạng sốc phản vệ khởi phát. Đây được xem là một biến chứng của hiện tượng dị ứng thức ăn.

Bạn nên thận trọng với một số triệu chứng sốc phản vệ được đề cập dưới đây:

• Chóng mặt
• Huyết áp tụt nhanh
• Khó thở
• Mất ý thức
• Tim đập nhanh
• Ngất xỉu

Lúc này, bạn cần tìm đến sự chăm sóc ý tế ngay tức khắc. Sốc phản vệ là hiện trạng nguy hiểm, nếu không can thiệp kịp thời sẽ tác động xấu đến sức khỏe, thậm chí đe dọa cả tính mạng người bệnh.

Chẩn đoán bệnh dị ứng thức ăn như thế nào?

Thông thường, bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng lâm sàng mà người bệnh gặp phải để đưa ra chẩn đoán ban đầu. Một vài câu hỏi dưới đây có thể sẽ được đặt ra:

• Các triệu chứng bắt đầu xuất hiện từ khi nào?
• Tình trạng dị ứng có diễn ra thường xuyên không?
• Những loại thức ăn mà bạn dung nạp trước khi xuất hiện triệu chứng
• Tiền sử dị ứng hoặc hen suyễn của thành viên gia đình bạn

Để có thể đưa ra kết luận chính xác, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện một vài xét nghiệm:

• Thử nghiệm da: Tiến hành chích chiết xuất ở dạng pha loãng của chất nghi ngờ gây dị ứng lên vùng da tay hoặc da lưng của bạn. Sau đó, bác sĩ sẽ theo dõi sát sao các phản ứng trên da trong 15 – 20 phút. Nếu da bạn có dấu hiệu nổi mẩn đỏ, sưng lên hay ngứa thì đã có phản ứng dị ứng xuất hiện.
• Xét nghiệm máu: Mặc dù độ chính xác không cao như thử nghiệm da nhưng xét nghiệm này cũng sẽ giúp hỗ trợ chẩn đoán được tốt hơn. Xét nghiệm máu sẽ giúp kiểm tra lượng kháng thể IgE trong máu phản ứng với các loại protein có trong một số loại thức ăn nhất định.

Đôi khi bạn có thể cần phải thực hiện thử thách với thực phẩm. Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn ăn nhiều hơn lượng thức ăn nghi ngờ là tác nhân gây dị ứng. Sau đó sẽ tiến hành quan sát các dấu hiệu xảy ra.

HỮU ÍCH: 5 Địa Chỉ Khám – Xét Nghiệm Dị Ứng Ở TP HCM Tốt Và Uy Tín Nhất

Cách chữa bệnh dị ứng thức ăn

Dị ứng thức ăn mặc dù không phải là hiện trạng quá nguy hiểm nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh các vấn đề nghiêm trọng. Chính vì vậy, bạn hãy luôn chú ý đến việc phát hiện và điều trị để tránh rủi ro xuất hiện.

Tùy thuộc vào mức độ dị ứng mà sẽ có phương án điều trị phù hợp.

1. Tránh xa các loại thức ăn dễ gây kích ứng

Khi thăm khám, bác sĩ sẽ chẩn đoán và đưa ra kết luận về một số loại thức ăn khiến bạn bị kích ứng. Để thuyên giảm triệu chứng và ngăn ngừa nguy cơ dị ứng lặp lại, bạn cần tránh xa các loại thức ăn được bác sĩ khuyến cáo.

Ngoài ra, khi sử dụng các loại thức ăn chế biến sẵn hay đồ hộp, bạn nên đọc kỹ thông tin trên vỏ hộp để nắm được thành phần của chúng. Những loại đồ ăn chứa các thành phần dễ gây kích ứng nên được loại bỏ ra khỏi khẩu phần dinh dưỡng của bạn. Nhất là khi bạn thuộc nhóm đối tượng có cơ địa nhạy cảm.

2. Sử dụng mẹo dân gian

Các mẹo dân gian mặc dù không điều trị và ngăn ngừa được tình trạng dị ứng thức ăn nhưng lại có thể giúp làm thuyên giảm triệu chứng. Một số liệu pháp từ tự nhiên đã được người bệnh kiểm chứng có tác dụng làm dịu da, giảm ngứa.

Uống nước gừng:

Vị cay và tính ấm của gừng sẽ giúp làm giảm triệu chứng nổi mẩn ngứa hay phát ban trên da. Đồng thời, uống nước gừng kết hợp mật ong còn làm ấm bụng và giúp hạn chế phát sinh các vấn đề về đường tiêu hóa.

Thực hiện:

• Chuẩn bị 1 miếng gừng, 1 muỗng mật ong và 250ml nước lọc.
• Gừng gọt vỏ thái lát rồi đun sôi với nước lọc trong 10 phút.
• Chờ nước gừng ấm rồi cho mật ong vào quấy đều và uống trực tiếp.

Dùng gel nha đam:

Nha đam là một trong những nguyên liệu quen thuộc được chị em phụ nữ sử dụng phổ biến trong việc chăm sóc da. Với những thành phần như lignin, anthraquinon, glycosid… nha đam còn đem lại kết quả tốt trong việc khắc phục các triệu chứng dị ứng.

Thực hiện:

• Cần có 1 lá nha đam tươi.
• Đem gọt bỏ phẩn vỏ rồi cạo lấy phần gel.
• Dùng bông y tế thấm vào gel nha đam rồi thoa trực tiếp lên vùng da bị kích ứng.
• Để khô tự nhiên trong 10 – 15 phút rồi vệ sinh vùng da tổn thương bằng nước ấm.

ĐỪNG BỎ LỠ: 9 Cách Giảm Ngứa Khi Bị Dị Ứng Hiệu Quả Nên Áp Dụng

3. Dùng thuốc kháng Histamine

Đối với dị ứng thức ăn ở mức độ nhẹ và vừa, bác sĩ có thể sẽ chỉ định một số loại thuốc thuộc nhóm này. Mặc dù không có tác dụng dự phòng dị ứng nhưng thuốc kháng Histamine có thể giúp cải thiện nhanh triệu chứng. Nhất là tình trạng ngứa ngáy, khó chịu trên da đi kèm với phát ban da hay nổi mẩn.

Các thuốc thông dụng bao gồm:

• Promethazin
• Siro Phenergan
• Fexofenadin
• Loratadin
• Acrivastin
• Chlopheniramin
• Clarytine

Các loại thuốc trên đây sẽ giúp kiểm soát tốt hơn quá trình sản sinh Histamine của cơ thể. Từ đó ức chế các phản ứng dị ứng ngoài da, xoa dịu tình trạng ngứa ngáy trên da.

Tuy nhiên, chúng vẫn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh các tác dụng phụ. Bạn cần dùng thuốc đúng theo hướng dẫn y khoa và báo cáo ngay khi gặp các vấn đề bất thường.

4. Thuốc epinephrine

Loại thuốc này được sử dụng theo đường tiêm, có tác dụng làm dịu đường thở, giảm sưng đồng thời cải thiện lưu thông máu. Thuốc epinephrine sẽ được bác sĩ chỉ định khi có những triệu chứng dị ứng nghiêm trọng diễn ra. Nhất là khi gặp các biểu hiện của sốc phản vệ thì cần sử dụng epinephrine ngay lập tức.

Dị ứng thức ăn mặc dù là hiện trạng dễ gặp và không quá nguy hiểm nhưng bạn cũng nên cẩn trọng. Hãy sớm thăm khám để nhận được sự chăm sóc y tế đúng cách. Tuyệt đối tránh gãi hay chà xát trên vùng da bị kích ứng bởi có thể sẽ khiến cho tổn thương da thêm nặng nề.

XEM THÊM

• Dị Ứng Cá Ngừ Nguy Hiểm Không? Cách Nhận Biết Và Xử Lý
• Bị Dị Ứng Thức Ăn Kéo Dài Bao Lâu Thì Hết Hẳn?