Tổ Yến Non Hay Già Tốt? Phân Biệt Như Thế Nào?

Tổ yến non và tổ yến già đều là những loại tổ yến dễ dàng tìm thấy trên thị trường nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng cũng như điều kiện kinh tế của từng người mua. Vậy tổ yến non hay già tốt? Làm sao để phân biệt hai loại yến này để chọn mua đúng? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

Yến sào (tổ yến) là tổ của loài chim yến, được đôi chim trống mái xây bằng chính nước bọt của chúng. Thời gian để chim làm tổ thường mất khoảng 30 – 35 ngày. Kể từ thời điểm xây xong tổ khoảng 8 – 11 ngày sau đó chim mái sẽ đẻ quả trứng đầu tiên, tiếp đó 1 – 4 ngày đẻ quả trứng thứ 2. Tiếp theo là thời gian ấp trứng kéo dài 22 – 28 ngày, trong quá trình này cả chim bố lẫn chim mẹ đều thay phiên nhau làm nhiệm vụ ấp trứng và kiếm thức ăn để nuôi chim con. Đến khi chim con được 40 – 51 ngày tuổi sẽ rời tổ sinh sống tự lập. 

Chính vì tập tính này của chim yến mà người ta sẽ thu hoạch tổ yến thô vào 3 thời điểm chính gồm:

• Thu hoạch tổ yến khi chưa đẻ trứng: Đây là lúc chim đã xây tổ xong nhưng chưa đẻ trứng. Khi phát hiện mất tổ chúng sẽ nhanh chóng xây lại tổ mới. 
• Thu hoạch tổ yến khi chim đã đẻ trứng: Lúc này tổ yến gần như đã hoàn thiện, dày dặn, chắc chắn và có trọng lượng cao. Tuy nhiên thu hoạch tổ vào lúc này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quá trình ấp trứng và sự phát triển của chim con. 
• Thu hoạch tổ khi chim non đã bay đi: Đây là thời điểm thu hoạch tốt và được đánh giá là nhân văn nhất. Vì lúc này cả chim bố, mẹ và con đều đã rời tổ để bắt đầu chu kỳ sinh sản mới mà không sử dụng lại tổ cũ. 

Khái niệm tổ yến non và tổ yến già

Tổ yến non và tổ yến già là những thuật ngữ chuyên dùng trong ngành nuôi và kinh doanh yến sào. 

Tổ yến non là gì?

• Tổ yến non là tổ yến vừa được chim xây xong nhưng chưa được sử dụng để đẻ trứng hoặc những tổ được chim xây một nửa rồi bỏ dở vì vị trí không thích hợp. Tổ yến non thường là tổ yến được thu hoạch khoảng 1 tháng kể từ thời điểm chim bắt đầu làm tổ. 
• Ưu điểm của tổ yến non là tổ vẫn còn rất sạch, ít dính lông chim, tạp chất vì chưa được chim sử dụng. Tuy nhiên, nhược điểm là tổ thường có kích thước nhỏ, sợi yến mảnh nên trọng lượng không lớn, hàm lượng hoạt chất thấp, tổ yến khi ngâm nước rất mềm, dễ nát. Đặc biệt, khai thác thời điểm này không đảm bảo tính nhân văn, làm ảnh hưởng xấu đến chim mẹ khi phải “vắt kiệt sức” để xây lại tổ mới.

Tổ yến già là gì?

• Tổ yến già là tổ yến được thu hoạch sau khi chim con đã lớn, khỏe mạnh và tự bay đi. Để có được tổ yến già thường phải mất 3 – 4 tháng kể từ thời điểm chim làm tổ, đẻ trứng, ấp trứng, nuôi dưỡng chim non… 
• Ưu điểm của tổ yến già là tổ dày dặn, chắc chắn, sợi yến to, kích thước lớn, trọng lượng nặng. Vì trong quá trình đẻ, ấp trứng và nuôi con, chim yến vẫn tiếp tục tiết ra nước bọt để đắp thêm cho tổ được cứng cáp, đặc biệt là phần chân yến để bám chặt vào vách đá, tổ được định hình rõ ràng. Thông qua nhiều kiểm định, ở thời điểm này, tổ yến được có chất lượng tốt cùng hàm lượng dưỡng chất cao nhất

Nên chọn mua tổ yến non hay già tốt hơn?

Tổ yến non và tổ yến già chỉ khác nhau về thời điểm thu hoạch, tuy nhiên thu hoạch trước hoặc sau lại ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng tổ yến, chất lượng từng sợi yến và hương vị của yến sào sau khi chưng. Cũng chính vì lý do này mà giá bán của 2 loại yến này có sự chênh lệch nhất định. Điều này khiến người tiêu dùng băn khoăn không biết nên chọn mua yến non hay yến già mới tốt. 

Rất nhiều địa chỉ chuyên bán yến sào luôn quảng cáo rằng yến non có giá trị dinh dưỡng cao, tốt cho sức khỏe hơn so với tổ yến già. Tuy nhiên, trên thực tế, thông tin này chỉ được tung ra nhằm “che mắt” người tiêu dùng và thuyết phục họ nên mua tổ yến non có giá thành cao. 

Theo những người sành ăn yến cho rằng ăn tổ yến già sẽ ngon hơn, bổ dưỡng hơn. Bên cạnh đó, về giá trị mang lại, tổ yến già cũng được chứng minh cao gấp nhiều lần so với yến non:

• Tổ yến non có hàm lượng dưỡng chất thấp. Ngoài ra, do sợi yến vẫn còn yếu, mỏng và mảnh yếu nên nhạy cảm với nhiệt độ hơn. Khi mang đi chế biến chưng chín, dưới tác động của nhiệt sợi yến sẽ rất dễ bị bở, nát và dễ bị hao hụt chất dinh dưỡng nếu chưng không đúng cách. 
• Ngược lại, tổ yến già lại có hàm lượng dưỡng chất cao và khó bị giảm giá trị dinh dưỡng vì sợi yến đã đủ sự dày dặn, lưu giữ các dưỡng chất tốt hơn trong và sau khi chế biến.

Vì vậy, nếu so sánh tổ yến già và tổ yến non thì có thể thấy sử dụng yến già tốt hơn, ngon hơn. Nên hầu hết những người sành ăn yến, biết cách phân biệt tổ yến non và yến già đều chọn mua tổ yến già. 

Bên cạnh đó, một lý do khác cũng rất quan trọng khiến hầu hết người dùng yến đều chọn sử dụng tổ yến già đó là vì tính nhân văn. Đối với chim yến, tổ của nó cũng giống như một ngôi nhà, nơi để đôi chim đẻ trứng, thay phiên nhau ấp trứng và kiếm mồi nuôi dưỡng chim non… kéo dài trong suốt nhiều tháng ròng rã. 

Nếu thu hoạch tổ yến ngay sau khi chim vừa xây xong hoặc khi chim vừa đẻ trứng đầu tiên chẳng khác nào cướp mất mái ấm của chúng. Sau khi phát hiện mất tổ, đôi chim yến sẽ phải xây lại tổ mới trong thời gian ngắn, gấp rút nên tổ sẽ không hoàn thiện, không chắc chắn. Việc xây lại tổ còn khiến chim mái mất sức, đẻ trứng vất vả hơn. Và mặc dù biết rõ những điều này nhưng vẫn có nhiều người vì lợi ích kinh doanh, đạt doanh thu cao bất chấp thu hoạch tổ yến non. Vì vậy, có rất nhiều người đánh giá rằng thu hoạch tổ yến non là nghề thất đức.

Còn sử dụng tổ yến già thì hoàn toàn có thể chấp nhận được. Vì sau khi cả chim bố, chim mẹ và chim con bay đi bắt đầu vòng sinh trưởng mới thì chúng sẽ không sử dụng lại tổ cũ. Việc thu hoạch vào lúc này hoàn toàn không ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng. Chính vì vậy, việc dùng tổ yến già được đánh giá là nhân văn và được nhiều người ưa chuộng. 

Cách phân biệt tổ yến non và tổ yến già

Để phân biệt được tổ yến non và tổ yến già rất đơn giản, chỉ cần quan sát bằng mắt thường và nếm thử mùi vị cũng sẽ biết được. Cụ thể như sau:

• Về màu sắc

Ngoại trừ huyết yến và hồng yến có sản lượng rất thấp trên thị trường thì hầu hết các sản phẩm yến sào được tìm mua đều là bạch yến. Màu sắc của bạch yến có 2 dạng là màu trắng sáng và màu trắng ngà (trắng hơi ngả vàng). Sự khác nhau về màu sắc này thường không phải là do yến đã được làm sạch hay chưa mà là phụ thuộc vào thời gian thu hoạch. 

Trong đó, tổ yến non vừa xây xong được thu hoạch sẽ có màu trắng sáng, còn tổ yến già được thu hoạch sau 3 – 4 tháng sẽ có màu trắng ngà, hơi ngả vàng. Vì vậy, màu sắc là một trong những đặc điểm dễ nhất để phân biệt tổ yến non và tổ yến già. 

• Về kích thước

Kích thước sợi yến cũng là yếu tố giúp nhận biết tổ yến non hay già. Thường thì tổ yến non sẽ có sợi yến mảnh, nhỏ, thành tổ mỏng. Còn tổ yến già sẽ có sợi yến to, chồng chéo dày đặc lên nhau, cứng cáp, chắc chắn, thành tổ thường dày gấp đôi so với tổ yến non, đặc biệt dày ở phần chân yến. Do đó, kích thước của tổ yến già thường lớn hơn tổ yến non. 

• Về mùi

Tổ yến non mới được xây xong chưa qua sử dụng nên không dính lông hay các tạp chất khác nên vẫn còn mùi thơm đặc trưng của nước dãi chim yến. Còn với tổ yến già thì do lẫn lông, phân chim, ngoài ra do tiếp xúc lâu với môi trường bên ngoài nên sẽ có mùi tanh đậm hơn

• Về giá bán

Những nơi chuyên bán tổ yến non thường cố tình làm cho khách hàng hiểu nhầm rằng tổ yến non có giá trị dinh dưỡng cao, sạch, ít tạp chất nên giá sẽ cao hơn. Tuy nhiên, thực tế thì không phải như vậy, do tổ yến già có thời gian thu hoạch dài, trọng lượng cao, sợi yến dày nên giá tổ yến già luôn cao hơn tổ yến non khoảng từ 20 – 40%. Ví dụ nếu giá tổ yến non khoảng 3.500.000đ/ lạng thì giá tổ yến già sẽ dao động trong khoảng 4.500.000 – 5.000.000đ.. Hãy thường xuyên theo dõi bảng giá yến sào mới nhất để mua yến với mức giá phải chăng.

Thị trường yến sào Việt Nam đang đối mặt với vấn nạn lẫn lộn giữa yến non, yến già với vô vàn mức giá khác nhau. Để bảo vệ quyền lợi chính mình, người tiêu dùng chỉ nên chọn mua tổ yến tại các đơn vị uy tín, chứng minh rõ ràng về nguồn gốc xuất xứ và hàm lượng hoạt chất.

Trên đây là những thông tin về sự khác biệt giữa tổ yến già và tổ yến non cũng như cách phân biệt chuẩn dành cho những người chưa có kinh nghiệm. Việc nắm rõ những kiến thức này sẽ giúp bạn am hiểu hơn về yến sào, dễ dàng chọn mua yến tốt với giá thành phải chăng, đáp ứng nhu cầu sử dụng như mong muốn.

Có thể bạn quan tâm

• Yến Tươi và Yến Khô Cái Nào Tốt Hơn? Mua Loại Nào Tốt?
• Cách Phân Biệt Yến Thật Giả Đơn Giản, Nhanh Chóng Nhất