Đại tràng là gì? Vị trí và chức năng của đại tràng

Đại tràng là một phần của hệ thống tiêu hóa. Chúng hoạt động cùng với các cơ quan khác như ruột non và dạ dày nhằm mục đích loại bỏ phân và  duy trì cân bằng chất lỏng, chất điện giải trong cơ thể.

Đại tràng là gì? 

Đại tràng, hay còn được gọi là ruột già, là phần áp cuối của hệ tiêu hóa, bắt đầu từ cuối ruột non (manh tràng) và kết thúc tại trực tràng.

Cấu trúc giải phẫu của ruột già bao quanh ruột non với chiều dài trung bình khoảng 1.5 mét, nhưng độ dài này có thể thay đổi tùy thuộc vào chiều cao và cơ địa của mỗi người.

Mặc dù ruột già thường ngắn hơn ruột non gấp 4 lần, nhưng diện tích của nó lớn hơn nhiều để đảm bảo sự cân bằng.

Cấu tạo của đại tràng

Ruột già chia thành ba phần chính: manh tràng ở đầu, trực tràng ở cuối và kết tràng ở giữa. Mỗi phần có vị trí và cấu trúc riêng như sau:

Manh tràng

Manh tràng có dạng túi tròn, nằm ở dưới bụng phải, gần ruột thừa, là phần rộng nhất của ruột già, dài khoảng 5 cm.

15-20% các trường hợp ung thư ruột kết thường xảy ra ở đây.

Kết tràng

Kết tràng gồm 4 phần: kết tràng lên, kết tràng ngang, kết tràng giảm và kết tràng Sigma. Kết tràng lên nằm bên phải của bụng, dài khoảng 10cm. Kết tràng ngang chạy ngang qua ổ bụng, sát dạ dày, túi mật và gan, dài khoảng 50cm.

Kết tràng giảm bắt đầu ở uốn cong trái, còn gọi là uốn lách vì chúng gần với lá lách. Phần này của kết tràng nằm ở bụng phía bên trái, kết nối với đại tràng ngang và đại tràng Sigma, có chiều dài khoảng 10 cm. 

Đối với đại tràng Sigma, đó là đoạn thẳng ngắn nối với trực tràng, dài khoảng 50cm, thường có hình dạng giống chữ Sigma của người Hy Lạp. Khoảng 20 – 25% bệnh ung thư ruột kết bắt nguồn từ đây, vị trí giải phẫu nằm phía trên xương chậu.

Tham khảo thêm: 7 cách giảm đau đại tràng nhanh – đơn giản bằng mẹo

Trực tràng

Là phần cuối của ruột già, kết thúc tại hậu môn, nơi quá trình tiêu hóa kết thúc. Kết tràng xích ma là phần tiếp theo của ruột già, là ống thẳng dài khoảng 15 cm, kết thúc tại hậu môn mở ra ngoài cơ thể sau khi uốn cong 2 lần. 

Trực tràng có chiều dài khoảng 15cm và có 2 cơ vòng để kiểm soát hoạt động mở đóng của hậu môn, nằm sau tử cung ở nữ và bàng quang ở nam.

Đại tràng gồm mấy lớp?

Ruột già có 4 lớp từ trong ra ngoài, mỗi lớp có chức năng riêng. Ung thư đại trực tràng thường bắt nguồn từ lớp nội tiết và có thể lan ra nếu không được điều trị kịp thời:

• Lớp niêm mạc: Bao gồm lớp bề mặt niêm mạc và cung cấp chất bôi trơn giúp phân đi qua dễ dàng hơn. Hầu hết các bệnh ung thư ruột kết và trực tràng bắt nguồn từ đây.
• Lớp dưới niêm mạc: Rất giàu mạch máu và dây thần kinh, kết nối các niêm mạch với các lớp cơ tiếp theo.
• Lớp cơ: Bao gồm các sợi cơ đối diện chạy theo chiều ngang và chạy quanh ruột già. Tế bào ung thư có khả năng di căn sang các bộ phận khác khi tấn công lớp này.
• Lớp thanh mạc: Lớp ngoài cùng của ruột già. Tế bào ung thư có thể lan rộng ra khỏi ruột già và di căn đến các bộ phận khác khi lan qua huyết thanh.

Chức năng của đại tràng

Chức năng chính của ruột già là nhận thức ăn đã được tiêu hóa, hấp thụ nước và chất điện giải từ thức ăn, sau đó phân hủy bã thức ăn thành phân và đẩy chúng ra ngoài thông qua đường hậu môn:

• Tổng hợp protein: Ruột già tập trung nhiều vi khuẩn, tạo ra các vitamin như B12, K, riboflavin và thiamin. Ngoài ra, sinh ra khí như một phần của quá trình này.
• Chức năng bài tiết: Niêm mạc ruột già bài tiết chất nhầy, bảo vệ thành ruột và giúp phân dính lại, dễ dàng đẩy ra ngoài, tránh tác hại của vi khuẩn trong phân.
• Chức năng hấp thu: Hấp thu nước từ ruột non, giúp cô đặc chất thải và hấp thu nước khoáng, bù đắp nước và chất điện giải cho cơ thể.

Tham khảo thêm: 12 cách chữa viêm đại tràng tại nhà đơn giản, hiệu quả

Bệnh lý liên quan đến đại tràng

Trong các bệnh liên quan đến ruột già, viêm đại tràng là phổ biến nhất, bao gồm viêm đại tràng, viêm loét đại tràng, viêm đại tràng màng giả, viêm đại tràng co thắt…

Nguyên nhân chính của viêm đại tràng thường là do nhiễm khuẩn hoặc chế độ ăn uống không khoa học. Triệu chứng thường gặp bao gồm đau bụng, đau ở hố chậu, chảy máu trực tràng, tiêu chảy có máu…

Các bệnh lý ruột già ban đầu không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng, nhưng nếu để lâu, có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng. Để phát hiện sớm và xử lý hiệu quả, cần thăm khám định kỳ.

Biện pháp giúp ruột già luôn khỏe mạnh

Để duy trì sức khỏe của ruột già, cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Ăn đủ chất xơ, vitamin và khoáng chất.
• Hạn chế thực phẩm giàu dầu mỡ và thịt đỏ chế biến.
• Uống đủ nước mỗi ngày.
• Tập thể dục đều đặn.
• Tránh hút thuốc lá và giảm uống rượu.
• Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Đại tràng thực hiện nhiều chức năng giúp cơ thể khỏe mạnh, nhưng đây cũng chính là bộ phận rất dễ bị viêm. Do đó, bạn nên có biện pháp phòng ngừa ngay từ đầu để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh ung thư ruột kết.

Có thể bạn quan tâm:

• Viêm đại tràng ở người già không khó trị như bạn nghĩ