Các Loại Bệnh Về Gan Và Cách Nhận Biết, Xử Lý

Các loại bệnh về gan là thuật ngữ chung để chỉ bất cứ tình trạng này ảnh hưởng đến gan và chức năng gan. Những bệnh lý này phát triển từ nhiều nguyên nhân khác nhau và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nếu không được điều trị kịp thời.

Triệu chứng chung các bệnh về gan

Các triệu chứng thường phụ thuộc vào loại bệnh và nguyên nhân cơ bản. Một số triệu chứng có thể chỉ ra một nhóm bệnh gan riêng biệt. Tuy nhiên, hầu hết người mắc bệnh gan đều có các dấu hiệu như sau:

• Vàng da và mắt
• Nước tiểu có màu đậm
• Phân có màu hoặc màu đen
• Sưng mắt cá chân, chân hoặc bụng
• Buồn nôn hoặc nôn
• Ăn mất ngon, giảm sự thèm ăn
• Mệt mỏi liên tục
• Ngứa da
• Dễ chảy máu và bầm tím

Xem chi tiết: Dấu hiệu bệnh gan giúp phát hiện sớm ngay từ giai đoạn đầu

Các loại bệnh về gan thường gặp

Gan là bộ phận thực hiện nhiều chức năng trong cơ thể. Gan hỗ trợ tiêu hóa thức ăn, chuyển đổi thành năng lượng và dự trữ cho các hoạt động của cơ thể. Ngoài ra, gan cũng lọc các chất thải ra khỏi máu. Vì vậy nếu gan không hoạt động tốt có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể.

Các loại bệnh về gan thường gặp nhất bao gồm: 

1. Viêm gan

Viêm gan là bệnh lý nhiễm trùng gan. Nhiễm trùng dẫn đến viêm và tổn thương gan khiến gan không thể hoàn thành các chức năng bình thường. Có 5 loại viêm gan cơ bản bao gồm:

Viêm gan A:

Bệnh viêm gan A thường có liên quan đến tình trạng nhiễm trùng thông qua thực phẩm hoặc nguồn nước ô nhiễm. Các triệu chứng bệnh thường xuất hiện trong vòng 15 đến 50 ngày sau khi nhiễm virus.

Bạn nên đề phòng với bệnh viên gan A khi thấy các dấu hiệu sau:

• Mệt mỏi
• Buồn nôn hoặc nôn mửa
• Đau bụng, đặc biệt là ở vùng gan
• Vàng da và vàng mắt (vàng da)
• Đậm màu nước tiểu
• Phân nhạt màu
• Sốt nhẹ
• Ngứa da
• Ăn không ngon miệng

Bệnh thường có thể tự cải thiện mà không cần điều trị. Tuy nhiên quá trình hồi phục chức năng gan có thể mất đến vài tuần.

Viêm gan B:

Viêm gan B có thể là cấp tính hoặc mãn tính. Virus gây bệnh rất dễ lây lan và thường lây lan qua chất dịch cơ thể (chẳng hạn như máu hoặc tinh dịch). Các triệu chứng của viêm gan B cấp tính có thể không rõ ràng trong nhiều tháng. Tuy nhiên, người bệnh có thể lưu ý một số dấu hiệu phổ biến như:

• Thường xuyên mệt mỏi
• Nước tiểu đậm màu
• Viêm đau khớp và đau cơ
• Sốt
• Khó chịu ở bụng
• Lòng trắng mắt màu vàng và vàng da

Viêm gan B cấp tính thường có thể khỏi mà không cần điều trị. Trong trường hợp mãn tính, người bệnh có thể được chỉ định sử dụng thuốc kháng virus để hạn chế biến chứng. Nếu bị tổn thương gan nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị ghép gan để điều trị.

Tham khảo thêm: Các xét nghiệm viêm gan B và lưu ý khi thực hiện

Viêm gan C:

Viêm gan C cũng có thể là tình trạng mãn tính hoặc cấp tính. Bệnh thường lây lan sau khi tiếp xúc với máu có chứa virus viêm gan C.

Có khoảng 70 – 80% các trường hợp viêm gan C không xuất hiện triệu chứng ở giai đoạn đầu. Một số trường hợp có thể cần 6 – 7 tuần để nhận thấy các dấu hiệu bất thường đầu tiên. Chẳng hạn như mệt mỏi, đau nhức cơ bắp, khó chịu ở vùng bụng, ăn không ngon miệng, sốt nhẹ, buồn nôn hoặc nôn, đau khớp.

Viêm gan C thường được điều trị bằng thuốc kháng virus và thuốc chống siêu vi. Tuy nhiên, bệnh có thể dẫn đến tổn thương gan vĩnh viễn do đó bác sĩ có thể đề nghị các liệu pháp điều trị khác hiệu quả hơn.

Xem thêm: Virus viêm gan C có lây không, lây qua đường nào?

Viêm gan D:

Đây là một dạng nhiễm trùng gây viêm gan nghiêm trọng và chỉ phát triển ở những người nhiễm virus viêm gan B. Viêm gan D có thể là cấp tính hoặc mãn tính.

Viêm gan D cấp tính thường xảy ra đột ngột và dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng hơn. Nếu tình trạng nhiễm trùng kéo dài hơn 6 tháng thì bệnh đã chuyển sang giai đoạn mãn tính.

Hiện tại không có thuốc điều trị viêm gan D. Tuy nhiên người bệnh có thể tham khảo một số biện pháp hạn chế bệnh phát triển và biến chứng.

Viêm gan E:

Hầu hết các trường hợp nhiễm virus viêm gan E thường là do nguồn nước ô nhiễm. Bệnh cũng lây truyền qua việc ăn các sản phẩm từ động vật bị nhiễm bệnh, tuy nhiên điều này hiếm khi xảy ra.

Hầu hết các trường hợp mắc viêm gan E có thể tự khỏi sau một vài tuần. Tuy nhiên, một số bệnh nhân có thể nhiễm trùng nặng và dẫn đến suy gan.

Hầu như tất cả các bệnh viêm gan do virus gây ra đều dễ lay lan. Tuy nhiên, người bệnh có thể giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách tiêm vắc – xin. Ngoài ra, thực hiện lối sống và chế độ ăn uống khoa học cũng hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh hiệu quả hơn.

2. Các bệnh gan tự miễn

Bệnh tự miễn xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào khỏe mạnh. Các bệnh tự miễn có thể gây ảnh hưởng đến tế bào và mô của gan bao gồm:

• Viêm gan tự miễn:

Đây là tình trạng hệ thống miễn dịch tấn công vào gan và gây viêm. Viêm gan tự miễn có thể được điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch, Corticosteroid.

Trong các trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần ghép gan.

• Viêm đường mật tiên phát:

Là tình trạng virus xâm nhập vào các ống mật và gây viêm. Tình trạng này khiến dịch mật bị tràn ra ngoài và làm tổn thương tế bào gan.

Bệnh thường được điều trị bằng kháng sinh như Penicillin, Ceftriaxone, Metronidazole và Ciprofloxacin trong vòng 10 ngày liên tục.

• Xơ gan mật nguyên phát:

Tình trạng này có thể gây tổn thương ống dẫn mật trong gan và gây tích tụ dịch mật. Bệnh có thể dẫn đến xơ gan và suy gan nếu như không được điều trị kịp thời.

Hiện tại không có cách chữa trị xơ gan mật nguyên phát. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị có thể cải thiện các triệu chứng và bảo vệ gan của bạn khỏi bị tổn thương nghiêm trọng.

3. Các loại bệnh về gan do di truyền

Đôi khi một số bệnh gan có thể liên quan đến di truyền từ người thân trong gia đình. Các bệnh lý phổ biến bao gồm:

• Rối loạn hấp thụ sắt (Hemochromatosis): Là tình trạng cơ thể hấp thụ nhiều sắt hơn mức cần thiết. Chất sắt này tích tụ trong các cơ quan, bao gồm gan, và dẫn đến một số bệnh lý bao gồm bệnh gan, bệnh tim hoặc tiểu đường.
• Bệnh Wilson: Là tình trạng rối loạn hấp thụ đồng khiến tích tụ đồng trong máu. Điều này có thể dẫn đến tổn thương gan và não bộ.
• Thiếu hụt men Alpha – 1 Antitrypsin: Là bệnh xảy ra khi gan không thể tạo ra đủ lượng men Alpha – 1 Antitrypsin cần thiết. Tình trạng này có thể dẫn đến một số bệnh lý về phổi và gây tổn thương chức năng gan.

4. Gan nhiễm mỡ – Bệnh về gan thường gặp

Gan nhiễm mỡ là tình trạng chất béo tích tụ nhiều vượt quá 5% trọng lượng của lá gan. Bệnh có thể gây rối loạn chức năng gan và tạo ra các mô xơ sẹo nếu không được kiểm soát tốt.

Bệnh gan nhiễm mỡ được chia thành hai loại cơ bản bao gồm:

• Gan nhiễm mỡ do rượu: Là tình trạng tiêu thụ nhiều rượu hoặc nghiện rượu gây bệnh.
• Gan nhiễm mỡ không do rượu: Các nguyên thường không rõ ràng nhưng béo phì hoặc tiêu thụ nhiều chất béo có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh.

Sử dụng một số loại thuốc có thể giúp điều trị gan nhiễm mỡ. Bên cạnh đó, việc thay đổi lối sống, hạn chế rượu, giảm gân và xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp cũng có thể giúp khắc phục bệnh trong giai đoạn nhẹ.

Xem thêm: Top 10 Thuốc Trị Gan Nhiễm Mỡ Phổ Biến Hiện Nay

5. Xơ gan

Xơ gan cũng là một trong các loại bệnh về gan thường gặp nhất. Khi mắc căn bệnh này, các tế bào gan bị xơ hóa tạo ra  sẹo và cản trở các chức năng hoạt động bình thường của gan.

Sự khởi phát của bệnh xơ gan thường có liên quan đến viêm hoặc nhiễm trùng gan nghiêm trọng mà không được điều trị. Ngoài ra, nhiễm virus và lạm dụng rượu cũng dẫn đến xơ gan.

Việc điều trị xơ gan thường phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Một số biện pháp thường được áp dụng để cải thiện xơ gan bao gồm:

• Bỏ rượu
• Áp dụng chế độ ăn ít Protein
• Sử dụng thuốc chẹn Beta hoặc Nitrat
• Áp dụng thủ thuật kiểm soát chảy máu từ giãn tĩnh mạch thực quản
• Tiêm kháng sinh qua tĩnh mạch
• Ghép gan trong các trường hợp nghiêm trọng

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng phương pháp, xơ gan có thể gây suy thận, ung thư gan và tử vong.

Tìm hiểu thêm: Bệnh Xơ Gan Có Mấy Giai Đoạn? Cách Nhận Biết

6. Suy gan

Suy gan xảy ra khi một phần của gan bị tổn thương và không thể hoạt động bình thường. Suy gan thường có liên quan đến viêm gan và xơ gan không được điều trị phù hợp.

Suy gan có thể không dẫn đến bất cứ triệu chứng nào trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, theo thời gian các triệu chứng có thể bao gồm:

• Vàng da
• Bệnh tiêu chảy
• Mệt mỏi
• Buồn nôn và nôn
• Stress, trầm cảm, hoang mang, lo lắng

Việc điều trị suy gan thường phụ thuộc vào giai đoạn bệnh. Nếu một phần của gan bị tổn thương không thể hồi phục, bác sĩ có thể đề nghị cắt bỏ phần gan bệnh hoặc phẫu thuật ghép gan.

7. Ung thư gan

Đây là một trong số các bệnh về gan nguy hiểm nhất. Nếu ung thư phát triển ở gan gọi là ung thư gan nguyên phát. Trong trường hợp ung thư phát triển ở các bộ phận khác và lây lan đến gan, được gọi là ung thư gan thứ phát.

Loại ung thư gan phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào gan. Đây là tình trạng các tế bào biểu mô gan phát triển bất thường gây ảnh hưởng đến chức năng gan. Bệnh thường phát triển ở những người trên 50 tuổi và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các dạng ung thư gan.

Việc điều trị ung thư gan thường phụ thuộc vào loại ung thư và thời gian phát hiện bệnh. Bác sĩ có thể đề nghị người bệnh làm phẫu thuật, hóa trị, xạ trị hoặc kết hợp nhiều phương pháp để loại bỏ sạch các tế bào ác tính, kéo dài thời gian sống cho người bệnh.

9 Cách phòng ngừa các bệnh về gan

Để phòng ngừa các bệnh lý về gan, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Tiêm phòng vaccine ngừa viêm gan virus
• Tránh uống rượu bia hoặc sử dụng các chất kích thích có hại cho gan
• Duy trì chế độ ăn giàu chất dinh dưỡng, hạn chế thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ và đường.
• Tránh béo phì và duy trì cân nặng hợp lý thông qua chế độ ăn uống lành mạnh kết hợp tập thể dục đều đặn.
• Tránh lạm dụng thuốc Tây và chỉ sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
• Hạn chế tiếp xúc với hóa chất độc hại. Sử dụng bảo hộ khi làm việc với hóa chất.
• Rửa tay thường xuyên, đặc biệt sau khi đi vệ sinh hoặc trước khi ăn.
• Sử dụng biện pháp bảo vệ và hạn chế quan hệ tình dục với nhiều đối tác.
• Tránh tiếp xúc trực tiếp với máu và dịch cơ thể của người khác.

Các loại bệnh về gan thường có thể được kiểm soát dễ dàng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu không được điều trị phù hợp, bệnh có thể dẫn đến những tổn thương gan không thể phục hồi. Do đó, bạn thường xuyên khám sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện và điều trị các bệnh ở gan nếu có.

Thông tin hữu ích cho bạn

• TOP 20 thực phẩm tốt cho gan bạn nên bổ sung
• Bệnh gan lây qua đường nào? (Gồm viêm gan A, B, C, D, E)