Thoát vị đĩa đệm L5 S1: Triệu chứng, chẩn đoán và cách điều trị

Thoát vị đĩa đệm L5 S1 có thể gây đau nhức, tê bì vùng thắt lưng, mông, chèn ép lên dây thần kinh vận động và mạch máu, gây cản trở sự lưu thông máu, khó khăn trong vận động.

Bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1 là gì? 

Vị trí L5 S1 là khớp nối giữa cột sống thắt lưng và xương cùng, chịu trách nhiệm cho nhiều cử động quan trọng như cúi, gập, xoay người, đi lại.

Thoát vị đĩa đệm L5 S1 là tình trạng nhân nhầy trong đĩa đệm L5 S1 bị rách, thoát ra khỏi vị trí bình thường, chèn ép vào rễ thần kinh hoặc tủy sống, gây ra các triệu chứng đau nhức, tê bì và yếu cơ.

Nguyên nhân:

• Thoái hóa cột sống: Tuổi tác, lao động nặng, mang vác sai tư thế, ít vận động… là những yếu tố nguy cơ dẫn đến thoái hóa cột sống, làm giảm độ đàn hồi của đĩa đệm, khiến đĩa đệm dễ bị rách và thoát vị.
• Chấn thương: Tai nạn giao thông, ngã từ trên cao… có thể tác động mạnh lên cột sống, làm rách bao xơ đĩa đệm, dẫn đến thoát vị.
• Yếu tố bẩm sinh: Một số người có cấu tạo cột sống bất thường, đĩa đệm yếu hơn bình thường, dễ bị thoát vị.

Dấu hiệu nhận biết:

• Đau lưng dưới, cơn đau có thể âm ỉ hoặc đau nhức và có thể tồi tệ hơn khi đi lại, đứng hoặc ngồi trong thời gian dài.
• Đau, tê hoặc ngứa có thể lan xuống đến bàn chân và ngón chân.
• Yếu ở chân gây khó đi lại hoặc lên xuống cầu thang.
• Mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột. Đây là tình trạng nghiêm trọng, cần được thăm khám ngay.

Nếu bạn đang gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này, điều quan trọng là phải đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị thích hợp.

Tham khảo thêm: Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng: Triệu chứng và cách điều trị

Thoát vị đĩa đệm L5 S1 có nguy hiểm không?

Nếu không được điều trị, thoát vị đĩa đệm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như:

• Đau rễ thần kinh: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, biểu hiện là đau nhức dữ dội dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa, từ thắt lưng xuống chi dưới. Đau có thể lan ra cả bàn chân và ngón chân, khiến người bệnh khó đi lại, thậm chí tê bì, yếu liệt.
• Rối loạn chức năng bàng quang và đại tiện: Thoát vị đĩa đệm có thể chèn ép rễ thần kinh điều khiển chức năng bàng quang và đại tiện, gây ra các vấn đề như bí tiểu, són tiểu, táo bón hoặc tiêu chảy.
• Liệt chi dưới: Trong trường hợp nặng, thoát vị đĩa đệm có thể chèn ép dây thần kinh tọa nghiêm trọng, dẫn đến liệt chi dưới.
• Hội chứng chùm đuôi ngựa: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất, có thể gây ra các triệu chứng như đau đớn dữ dội, tê bì, yếu liệt hai chi dưới, rối loạn chức năng bàng quang và đại tiện. Nếu không được điều trị kịp thời, hội chứng chùm đuôi ngựa có thể dẫn đến liệt vĩnh viễn.

Chẩn đoán thoát vị đĩa đệm L5 S1

Phương pháp chẩn đoán thoát vị đĩa đệm thường bao gồm một loạt các kỹ thuật và xét nghiệm để bác sĩ có thể đưa ra kết luận chính xác về tình trạng của bệnh nhân.

Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán phổ biến:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ tiến hành một loạt các kiểm tra vật lý để đánh giá các triệu chứng và dấu hiệu của thoát vị đĩa đệm.
• Chụp X-quang: Phương pháp này có thể giúp bác sĩ xác định các bất thường về cấu trúc của cột sống, chẳng hạn như thoái hóa cột sống hoặc hẹp ống sống, nhưng không cho thấy rõ về thoát vị đĩa đệm cụ thể.
• Chụp MRI (Hình cắt cảnh từ tuần hoàn từ): MRI là phương pháp chẩn đoán hình ảnh chính xác nhất để xác định vị trí, kích thước và mức độ thoát vị đĩa đệm.
• Chụp CT scan: CT scan cung cấp hình ảnh chi tiết về cột sống và các cấu trúc xung quanh, giúp xác định mức độ thoát vị đĩa đệm và tình trạng xương.
• Điện cơ đồ (EMG): EMG được sử dụng để đánh giá chức năng của dây thần kinh và cơ bắp, từ đó có thể xác định mức độ tổn thương.

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm khác như xét nghiệm máu để loại trừ các nguyên nhân khác gây đau lưng, hoặc xét nghiệm nước tiểu để đánh giá chức năng của thận và bàng quang.

Qua việc kết hợp các kỹ thuật chẩn đoán này, bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán chính xác về thoát vị đĩa đệm L5 S1 và lên kế hoạch điều trị phù hợp cho bệnh nhân.

Tham khảo thêm: Thoát vị đĩa đệm ở người trẻ tuổi ngày càng tăng – Vì sao?

Biện pháp điều trị thoát vị đĩa đệm L5 S1

Điều trị không phẫu thuật 

Điều trị không phẫu thuật là phương pháp điều trị đầu tiên được lựa chọn cho thoát vị đĩa đệm. Phương pháp này có thể giúp giảm đau, cải thiện chức năng vận động và chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Thuốc:

• Thuốc giảm đau không steroid (NSAID) như ibuprofen hoặc naproxen.
• Thuốc giãn cơ.
• Thuốc giảm đau theo toa (opioid) có thể được sử dụng cho các cơn đau nặng.
• Corticosteroid.

Vật lý trị liệu:

• Tập vật lý trị liệu có thể giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện tính linh hoạt và giảm đau.
• Các phương pháp vật lý trị liệu khác bao gồm kéo giãn cột sống, châm cứu và massage.

Thay đổi lối sống:

• Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì.
• Tránh mang vác vật nặng.
• Tập thể dục thường xuyên.
• Duy trì tư thế đúng khi ngồi, đứng và đi lại.

Phẫu thuật

Phẫu thuật có thể được chỉ định cho các trường hợp thoát vị đĩa đệm L5 S1 nặng hoặc không cải thiện với các phương pháp điều trị không phẫu thuật.

Các loại phẫu thuật phổ biến bao gồm:

• Cắt bỏ đĩa đệm: Loại bỏ một phần hoặc toàn bộ đĩa đệm bị thoát vị.
• Hợp nhất cột sống: Nối liền hai hoặc nhiều đốt sống để ổn định cột sống.

Chế độ ăn uống và sinh hoạt khi bị thoát vị đĩa đệm L5 S1

Thực phẩm nên ăn:

• Rau xanh, trái cây: giàu dưỡng chất và chất chống oxy hóa.
• Cá hồi, cá thu, cá ngừ: giàu omega-3 giúp giảm viêm và đau.
• Sụn bò, sụn gà: chứa glucosamine và chondroitin giúp duy trì sức khỏe khớp.
• Uống đủ nước: duy trì độ ẩm cho cơ thể.

Thực phẩm nên hạn chế:

• Thực phẩm nhiều dầu mỡ, đường, cay nóng có thể gây viêm và tăng cảm giác đau.
• Rượu bia và thuốc lá gây viêm và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Hoạt động nên thực hiện:

• Bơi lội, đi bộ, yoga giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và linh hoạt.
• Duy trì tư thế đúng hỗ trợ giảm áp lực lên cột sống.
• Tránh vận chuyển vật nặng trực tiếp và hãy sử dụng xe đẩy hoặc kéo để hỗ trợ.

Hoạt động nên hạn chế:

• Ngồi lâu một chỗ và nên đứng dậy và vận động sau mỗi 30 phút.
• Tham gia các hoạt động thể thao cẩn thận để tránh chấn thương cột sống.

Thoát vị đĩa đệm L5 S1 là một vấn đề sức khỏe phổ biến với nhiều nguy cơ tiềm ẩn. Việc chẩn đoán và điều trị sớm là vô cùng quan trọng để giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng.

Tham khảo thêm:

• Các phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm hiệu quả hiện nay
• Phồng (lồi) đĩa đệm: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị