Dị ứng da – Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

Dị ứng da là một phản ứng cơ thể đối với các chất gây kích ứng, thường xuất hiện dưới dạng ngứa, đỏ và phát ban trên da. 

Dị ứng da là gì? Các loại thường gặp

Dị ứng da là tình trạng phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch đối với các chất gây dị ứng (allergens). Khi da tiếp xúc với chất gây dị ứng, hệ miễn dịch sẽ nhầm lẫn nó là kẻ thù và tấn công, dẫn đến tình trạng viêm da.

Các loại dị ứng thường gặp:

• Viêm da dị ứng (eczema): Bệnh da liễu mãn tính, gây da khô, ngứa, nổi mẩn đỏ và sưng tấy.
• Viêm da tiếp xúc: Xảy ra khi da tiếp xúc trực tiếp với chất gây dị ứng, có thể gây ngứa, phát ban, sưng tấy và mụn nước.
• Mề đay (mẩn đỏ): Gây nốt sưng đỏ, ngứa, thường do dị ứng thực phẩm, thuốc hoặc côn trùng đốt.
• Viêm da do ánh nắng mặt trời: Xảy ra khi da tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời, gây da đỏ, sưng tấy, ngứa, rát, và có thể kèm theo mụn nước hoặc phồng rộp.
• Viêm da cơ địa: Bệnh da liễu mãn tính, thường gặp ở trẻ em và người lớn, gây da khô, ngứa, nổi mẩn đỏ, sưng tấy và lichen hóa (da dày lên, sần sùi).

Các bệnh da liễu này có thể gây ra rất nhiều phiền toái và cần được chăm sóc và điều trị một cách thích hợp để giảm thiểu triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Tham khảo thêm: Dị ứng thời tiết nổi mẩn đỏ ở mặt: Triệu chứng và cách điều trị

Nguyên nhân và dấu hiệu dị ứng da

Nguyên nhân: 

• Yếu tố di truyền: Nếu bố mẹ bạn có cơ địa dị ứng, bạn có nguy cơ cao mắc dị ứng hơn.
• Hệ miễn dịch yếu: Hệ miễn dịch yếu khiến cơ thể dễ bị dị ứng hơn.
• Tiếp xúc với chất gây dị ứng: Tiếp xúc với các chất gây dị ứng như phấn hoa, bụi nhà, lông động vật, thức ăn, thuốc,… là nguyên nhân trực tiếp gây ra dị ứng.
• Căng thẳng: Căng thẳng có thể làm cho các triệu chứng dị ứng trở nên tồi tệ hơn.
• Thay đổi nội tiết tố: Thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ, chẳng hạn như trong kỳ kinh nguyệt hoặc mang thai, có thể làm tăng nguy cơ dị ứng da.

Triệu chứng phổ biến:

Triệu chứng của dị ứng da có thể khác nhau tùy thuộc vào loại dị ứng và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Tuy nhiên, một số triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Ngứa: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, có thể từ nhẹ đến dữ dội.
• Phát ban: Da nổi mẩn đỏ, sưng tấy, có thể kèm theo mụn nước, vảy hoặc tróc vảy.
• Da khô: Da mất độ ẩm, trở nên sần sùi, bong tróc.
• Nóng rát: Da có cảm giác nóng rát, khó chịu.
• Sưng tấy: Da sưng tấy, đặc biệt là ở mặt, mí mắt hoặc môi.
• Khó thở: Trong trường hợp dị ứng nghiêm trọng, có thể dẫn đến khó thở, co thắt thanh quản và sốc phản vệ.

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng dị ứng da nào, đặc biệt là khó thở hoặc sưng tấy mặt, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Dị ứng da có nguy hiểm không? Có lây không?

Dị ứng không thường gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng có thể gây ra nguy cơ nhiễm trùng trong các trường hợp nghiêm trọng. Triệu chứng như ngứa, đau rát, sưng tấy và nổi mẩn có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Dị ứng da không lây từ người này sang người khác như các bệnh truyền nhiễm, nhưng có thể do tiếp xúc với chất gây kích ứng như hoá chất, thực phẩm hoặc côn trùng.

Cách điều trị dị ứng da được áp dụng phổ biến hiện nay

Cách điều trị dị ứng phụ thuộc vào loại dị ứng, mức độ nghiêm trọng của triệu chứng và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Tuy nhiên, một số phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

Tránh các chất gây dị ứng

Tránh các chất gây dị ứng là bước quan trọng nhất trong điều trị dị ứng da. Xác định và tránh các chất gây dị ứng có thể gây ra hoặc làm nặng thêm triệu chứng dị ứng.

Chẳng hạn như nếu bạn bị dị ứng phấn hoa, hãy hạn chế ra ngoài trời vào những ngày có nhiều phấn hoa, đóng cửa sổ và sử dụng máy lọc không khí tại nhà.

Biện pháp khắc phục tại nhà

Nếu các triệu chứng dị ứng nhẹ hoặc mới khởi phát, người bệnh có thể tự chăm sóc các triệu chứng tại nhà, như:

• Chườm mát: Chườm mát lên da bằng khăn mát hoặc tắm nước mát có thể giúp giảm ngứa và sưng tấy.
• Dưỡng ẩm: Dưỡng ẩm da thường xuyên có thể giúp giữ cho da khỏe mạnh và giảm ngứa.
• Tránh gãi: Gãi có thể làm cho da bị tổn thương thêm và dẫn đến nhiễm trùng.
• Mặc quần áo rộng rãi: Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát có thể giúp giảm ngứa và kích ứng da.
• Giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể làm cho các triệu chứng dị ứng trở nên tồi tệ hơn.

Tham khảo thêm: 10 Mẹo Chữa Viêm Da Dị Ứng Bằng Lá Cây [Rẻ Tiền, HAY NHẤT]

Sử dụng thuốc

Tùy vào loại dị ứng và mức độ nghiêm trọng của tổn thương mà bác sĩ có thể kê các loại thuốc điều trị khác nhau. Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất.

Thuốc bôi:

• Corticosteroid: Đây là loại thuốc bôi phổ biến nhất, được sử dụng để giảm viêm, ngứa và sưng tấy. Tuy nhiên, không nên sử dụng corticosteroid trong thời gian dài vì có thể gây ra tác dụng phụ.
• Thuốc chống nấm: Kiểm soát dị ứng do nấm da.
• Thuốc kháng sinh: Dùng để điều trị các bệnh nhiễm trùng da do vi khuẩn.
• Thuốc giảm ngứa: Giúp cải thiện tình trạng ngứa ngáy, khó chịu.

Thuốc uống:

• Thuốc kháng histamine: Giúp giảm ngứa và sưng tấy.
• Thuốc chống co thắt mạch máu: Giúp giảm sưng tấy.
• Corticosteroid dạng uống: Dùng trong trường hợp dị ứng da nặng hoặc không đáp ứng với thuốc bôi.

Liệu pháp miễn dịch

Liệu pháp miễn dịch (hay còn gọi là liệu pháp giảm mẫn cảm) có thể giúp giảm dần phản ứng dị ứng của cơ thể đối với một chất gây dị ứng cụ thể.

Phương pháp này thường được sử dụng để điều trị các trường hợp dị ứng da nghiêm trọng hoặc không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.

Điều trị bằng thuốc Đông y 

Dị ứng da có nguyên nhân từ cả môi trường bên ngoài và bên trong cơ thể, theo quan điểm của Đông y. Trong Đông y, nguyên tắc điều trị dị ứng là đẩy lùi bệnh từ căn nguyên.

Một trong những bài thuốc thảo dược Đông y phổ biến và hiệu quả là “Tiêu ban Giải độc thang” của Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc.

Bài thuốc này sử dụng công thức kết hợp hai bài thuốc nhỏ là “Bình can hoàn” và “Giải độc hoàn”, giúp phục hồi chức năng gan, giải độc cơ thể và đặc trị dị ứng từ căn nguyên bên trong. Đây là một giải pháp an toàn và hiệu quả cho việc điều trị dị ứng và mề đay.

Chăm sóc và phòng ngừa dị ứng da

Chăm sóc da khi bị dị ứng:

• Giữ da sạch sẽ bằng cách rửa mặt và tắm bằng nước ấm và xà phòng dịu nhẹ.
• Dưỡng ẩm thường xuyên để giữ cho da mềm mại và mịn màng.
• Tránh gãi da và mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát.
• Cắt móng tay ngắn để tránh làm tổn thương da khi gãi.
• Tránh tiếp xúc với các chất kích ứng như nước hoa và hóa chất.

Phòng ngừa dị ứng:

• Xác định và tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng.
• Rửa tay thường xuyên để loại bỏ chất gây dị ứng khỏi da.
• Lau dọn nhà cửa thường xuyên để loại bỏ bụi bẩn và phấn hoa.
• Sử dụng kem chống nắng để bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV.
• Uống đủ nước và ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để tăng cường hệ miễn dịch.
• Ngủ đủ giấc để giảm căng thẳng và phục hồi cơ thể.

Lưu ý: Nếu có các triệu chứng dị ứng nghiêm trọng, hãy gặp bác sĩ ngay lập tức và tham khảo ý kiến của họ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.

Dị ứng da là vấn đề phổ biến có thể gây khó chịu. Để chăm sóc và phòng ngừa, cần duy trì sạch sẽ, dưỡng ẩm, tránh chất kích ứng và thực hiện biện pháp phòng ngừa. Nếu có triệu chứng nghiêm trọng, cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

Tham khảo thêm:

• Các loại dị ứng thường gặp và cách xử lý hiệu quả
• Cách trị dị ứng da mặt bằng khổ qua đơn giản hiệu quả tại nhà