Bệnh crohn ở trẻ em: Cách chẩn đoán và điều trị

Bệnh Crohn ở trẻ em là bệnh viêm đường ruột mạn tính, bệnh thường kéo dài trong một thời gian, cứ liên tục thuyên giảm và tái phát gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Bệnh rất dễ bị nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác, gây khó khăn trong việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời. 

Bệnh Crohn ở trẻ em là bệnh gì?

Bệnh Crohn xuất hiện ở trẻ em giống như ở người lớn, là một dạng viêm loét đại tràng hoặc đường ruột (IBD). Thường xảy ra ở cuối ruột non (hồi tràng), nhưng cũng có thể ở bất kỳ phần nào của ruột già, thực quản, dạ dày, thậm chí miệng. Bệnh có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác như khớp, mắt, da…

Nguyên nhân gây bệnh Crohn xuất hiện ở trẻ em

Theo chuyên gia, trẻ em thường mắc bệnh Crohn ở độ tuổi từ 10 – 18. Nguyên nhân chính vẫn chưa được xác định rõ, nhưng có khả năng bệnh có yếu tố di truyền, khi gặp các điều kiện thuận lợi, có thể gây ra các phản ứng miễn dịch không bình thường trong đường tiêu hóa:

• Tiền sử gia đình một hoặc vài người đã từng bị bệnh Crohn.
• Trẻ em da trắng có nguy cơ mắc bệnh cao, đặc biệt là người gốc Do Thái.
• Sinh sống trong môi trường ô nhiễm với nhiều khói xe, bụi bẩn, rác thải sinh hoạt, chất thải công nghiệp.
• Chế độ ăn uống thiếu chất, thường xuyên tiêu thụ chất béo và sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs), Isotretinoin trong thời gian dài.

Tham khảo thêm: 7 Cách Chữa Đại Tràng Co Thắt Tại Nhà, Giảm Đau Nhanh

Triệu chứng của bệnh Crohn ở trẻ em

Bệnh Crohn là bệnh viêm ruột đặc thù ở trẻ em, có các triệu chứng khởi phát chậm và kéo dài trong nhiều tháng hoặc nhiều năm. Một số trường hợp có thể chỉ xuất hiện sốt nhẹ và hồi phục sau đó, nhưng tái phát khi gặp điều kiện thuận lợi. Triệu chứng điển hình bao gồm:

• Đau bụng dữ dội ở vùng bụng dưới hoặc quanh rốn, thường đi kèm với đau khi ấn vào.
• Tiêu chảy liên tục, thường không kèm máu hoặc mủ.
• Tình trạng tiêu chảy và táo bón xen kẽ, có thể đi kèm với nôn mửa.
• Sốt nhẹ hoặc gián đoạn, trong các trường hợp nặng có thể gây nhiễm độc máu và sốt cao.
• Đột ngột như đau bụng dưới dữ dội, khi tiến hành phẫu thuật, có thể phát hiện các lỗ rò trên đường ruột.
• Khi sờ vào bụng, trẻ có thể đau, căng trướng và cảm nhận được nổi u cục bên trong.
• Có biểu hiện suy dinh dưỡng, do cơ thể không hấp thu chất dinh dưỡng và mất cảm giác ngon miệng.
• Ngoài ra còn có thể đại tiện ra nhiều máu, sưng khoang bụng, viêm trực tràng, buồn nôn, nôn mửa, chán ăn, thiếu máu, giảm cân, mệt mỏi… và các vấn đề thần kinh khác.

Theo các chuyên gia, trẻ mắc bệnh Crohn sẽ trải qua các giai đoạn triệu chứng nghiêm trọng, sau đó thuyên giảm. Sức khỏe của trẻ có thể ổn định trong vài tuần hoặc trong năm nếu điều trị và điều chỉnh chế độ ăn uống.

Tuy nhiên, triệu chứng có thể tái phát bất kỳ lúc nào khi gặp điều kiện thuận lợi không thể dự đoán.

Bệnh Crohn ở trẻ em nguy hiểm như thế nào?

Bệnh Crohn làm phá vỡ chức năng bình thường của hệ tiêu hóa, gây ra các vấn đề nghiêm trọng như:

• Hình thành và phát triển các vết loét ở bên trong thành ruột.
• Sưng viêm và làm dày các mô ruột, tạo ra các mô sẹo và gây tắc nghẽn ống ruột.
• Cản trở quá trình dậy thì và hấp thu chất dinh dưỡng từ thực phẩm, đặc biệt là axit mật và vitamin B12.
• Tạo ra lỗ rò nối từ ruột đến các bộ phận khác trong cơ thể một cách bất thường.

Bệnh Crohn cũng có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm như viêm khớp, sỏi thận và mật, thiếu máu, bệnh gan, viêm mắt miệng, nổi phát ban trên da, viêm loét da, tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng…

Tham khảo thêm: Đau đại tràng là đau ở đâu, bên nào? Dấu hiệu nhận biết

Biện pháp chẩn đoán bệnh Crohn ở trẻ em

Bệnh Crohn hiện vẫn chưa có xét nghiệm chuyên dụng để chẩn đoán chính xác, do đó, quá trình chẩn đoán chủ yếu dựa vào loại trừ. Bác sĩ sẽ thăm khám dựa trên các triệu chứng, tiền sử y tế và gia đình của bệnh nhân. Sau đó, các xét nghiệm cụ thể bao gồm:

• Nội soi đại tràng hoặc đại tràng sigma: Bác sĩ sử dụng ống nội soi để quan sát bên trong ruột non và ruột già, cùng lấy mẫu mô để xét nghiệm hoặc làm sinh thiết.
• Chụp X-quang đại tràng cản quang: Sử dụng tia X để kiểm tra phần trên và dưới của ống tiêu hóa bằng cách sử dụng thuốc cản quang chứa chất kim loại barium.
• Xét nghiệm máu: Xác định các dấu hiệu bất thường trong máu, như thiếu máu hoặc tăng bạch cầu, để đánh giá có nhiễm trùng hay không.

Các phương pháp điều trị bệnh Crohn xảy ra ở trẻ em hiệu quả

Đối với trẻ dậy thì, phát hiện và điều trị sớm bệnh Crohn là cực kỳ quan trọng để đảm bảo phát triển thể chất của trẻ. Cách điều trị phụ thuộc vào mức độ và vị trí bệnh.

Trong giai đoạn bệnh tạm dừng hoạt động, việc xác định phương pháp điều trị và hiệu quả là khó khăn. Ngược lại, điều trị khi bệnh đang hoạt động giúp theo dõi bệnh tốt hơn.

Mục tiêu chính của điều trị là kiểm soát các triệu chứng viêm, đau bụng, tiêu chảy, sốt và bổ sung chất dinh dưỡng cho cơ thể.

1. Điều trị bằng thuốc

Trong điều trị bệnh Crohn ở trẻ em, thuốc Tây thường là phương pháp đầu tiên được áp dụng do hiệu quả nhanh chóng. Các loại thuốc thông dụng bao gồm thuốc chống viêm, kháng sinh, ức chế hệ miễn dịch (bao gồm Corticosteroid), thuốc chống suy nhược, thuốc giảm đau…

Đối với những trường hợp triệu chứng không quá phức tạp, thuốc có thể làm giảm hoạt động bệnh tạm thời.

Lưu ý: Hầu hết các loại thuốc trên có thể làm suy giảm hệ miễn dịch tự nhiên của cơ thể. Do đó, bác sĩ khuyến cáo trẻ cần được tiêm đầy đủ các loại vắc xin theo quy định của Bộ Y tế trước khi sử dụng thuốc.

2. Áp dụng liệu pháp sinh học protein

Biện pháp này thường được sử dụng kết hợp với các loại thuốc kháng viêm và kháng sinh trong điều trị bệnh. Khác với thuốc dạng uống, loại thuốc này thường được sử dụng dưới dạng tiêm hoặc truyền tĩnh mạch IV.

Thuốc này được điều chế từ các protein trong hệ miễn dịch, sau đó được xử lý biến đổi gen để ngăn cản các quá trình viêm nhiễm.

Tham khảo thêm: Viêm đại tràng khi mang thai – Cách xử lý & thông tin cần biết

3. Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt khi phát hiện bệnh crohn ở trẻ em

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích trẻ em đang điều trị bệnh Crohn duy trì chế độ ăn uống hoàn toàn bằng chất lỏng cho đến khi các cơ quan đường ruột hồi phục chức năng. Bố mẹ cần lưu ý:

• Kiêng cho trẻ sử dụng thực phẩm giàu chất béo, dầu mỡ và sữa tươi.
• Chia nhỏ các bữa ăn, thay vì cho trẻ ăn nhiều trong ít bữa, nên chia thành 5 – 6 bữa nhỏ.
• Tránh cho trẻ ăn thực phẩm tươi sống.
• Hạn chế lượng chất xơ, vì chúng có thể kích thích triệu chứng bệnh.
• Khuyến khích trẻ uống đủ nước mỗi ngày.

Trẻ em mắc bệnh Crohn cần duy trì thói quen sống lành mạnh để hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh, bao gồm:

• Thường xuyên tập thể dục để nâng cao sức khỏe và tăng cường hệ miễn dịch.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài.
• Đảm bảo ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày và tránh thức khuya sau 22 giờ.

4. Phẫu thuật

Trong trường hợp sức khỏe của trẻ không cải thiện mặc dù đã tuân thủ sử dụng thuốc và điều chỉnh chế độ ăn uống, bác sĩ có thể xem xét chỉ định phẫu thuật. Đây là biện pháp rất phổ biến, với hơn một nửa số người mắc bệnh Crohn phải thực hiện ít nhất một cuộc phẫu thuật.

Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ có thể loại bỏ phần ruột bị tổn thương và nối lại các phần khỏe mạnh để duy trì chức năng bình thường của đường tiêu hóa.

Tuy phẫu thuật có thể giảm triệu chứng tạm thời, nhưng không thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh Crohn. Bệnh thường tái phát khi gặp điều kiện thuận lợi gần các mô nối.

Theo các chuyên gia, phẫu thuật điều trị bệnh Crohn có thể cần phải được thực hiện lần thứ hai, thứ ba hoặc nhiều lần hơn để kiểm soát bệnh và giảm thiểu nguy cơ tái phát.

Bệnh Crohn ở trẻ em là căn bệnh đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu được điều trị đúng cách, xây dựng một lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học thì trẻ vẫn có thể phát triển tốt về thể chất lẫn trí tuệ. Vì vậy, ngay khi phát hiện các triệu chứng bất thường về đường ruột của trẻ, bố mẹ nên cho trẻ thăm khám sớm để ngăn ngừa biến chứng. 

Có thể bạn quan tâm:

• Đại tràng Sigma là gì? Dấu hiệu nhận biết và điều trị
• Khám đại tràng không cần nội soi được không, khám ở đâu?