Răng Ê Buốt: Nguyên Nhân, Biểu Hiện, Cách Điều Trị, Xử Lý
Răng ê buốt là cách gọi dùng để chỉ hiện tượng răng trở nên nhạy cảm khi ăn uống các loại thực phẩm lạnh, nóng, chua, cay… Đây là một trong những vấn đề răng miệng phổ biến, tuy không quá nghiêm trọng nhưng có thể được liệt kê vào danh sách các dấu hiệu sớm của bệnh sâu răng, đau răng, viêm nha chu, viêm nướu răng…
Răng ê buốt là gì?
Răng ê buốt là hiện tượng quá cảm ở ngà răng hoặc cảm giác ê buốt chân răng khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích từ nhiệt độ. Chẳng hạn như khi ăn uống các loại thực phẩm quá nóng, quá lạnh, quá chua cay hoặc cứng… Hiện tượng này thường xảy ra khoảng vài phút hoặc vài tiếng sau khi ăn.
Theo các chuyên gia, có đến khoảng 80% đối tượng trong độ tuổi từ 20 – 40 đang gặp phải tình trạng ê buốt răng. Cấu trúc của một chiếc răng khỏe mạnh sẽ có lớp men răng cứng cáp để bảo vệ các mô mềm bên trong cũng như viền nướu chân răng. Tuy nhiên, khi gặp phải các yếu tố khiến lớp men răng này bị mòn hoặc gặp tổn thương, tụt nướu… sẽ làm lớp ngà răng bị lộ ra ngoài.
Ngà răng là bộ phận tập hợp các ống ngà nhỏ li ti, chúng được kết nối từ bề mặt răng, xuyên qua ngà răng đến trung tâm thần kinh nằm trong tủy răng. Các ống ngà này chứa nhiều chất dịch lỏng, khi ăn uống đồ nóng, lạnh khiến chất dịch lỏng này di chuyển và làm kích thích các sợi thần kinh trong răng gây ra cảm giác ê buốt, đau nhức.
Hiện tượng răng ê buốt xảy ra vô cùng phổ biến và có thể tự mất đi theo thời gian ở một số trường hợp không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, ở một vài trường hợp khác, răng ê buốt được xem là dấu hiệu sớm của các bệnh lý về răng miệng như viêm nướu, sâu răng, viêm nha chu…
Nguyên nhân khiến răng bị ê buốt
Có rất nhiều nguyên nhân, yếu tố kích thích gây ra cơn ê buốt răng. Có thể kể đến như:
1. Ăn thực phẩm có tính axit
Đây được xem là nguyên nhân hàng đầu gây ra hiện tượng ê buốt răng. Trong đó, sở thích ăn nhiều thực phẩm có tính axit trong thời gian dài sẽ làm tổn thương đến lớp men răng và kéo theo cảm giác răng ê buốt khó chịu. Nếu bạn không vệ sinh răng miệng thường xuyên, sẽ tạo điều kiện cho các mảng bám thức ăn thừa tích tụ lại trên răng. Theo thời gian gây ra nhiều vấn đề và bệnh lý răng miệng như sâu răng, viêm nha chu, viêm nướu… Lúc này, tình trạng răng ê buốt càng được biểu hiện rõ ràng hơn.
Một số loại thực phẩm có tính axit quen thuộc được sử dụng thường xuyên như:
- Các loại nước sốt và đồ ăn cay như tương ớt, bột ớt…;
- Các loại trái cây có múi như cam, chanh, bưởi, quýt;
- Cà chua, bạc hà làm tăng nguy cơ trào ngược axit dạ dày;
- Rượu bia, cà phê;
- Món ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, chất béo;
- Tỏi, hành tây;
- Đồ uống có gas;
- Giấm, dầu ngô, đường, các loại ngũ cốc…;
2. Vệ sinh răng miệng kém
Những người không thường xuyên vệ sinh răng miệng hoặc vệ sinh không đúng cách thường có nguy cơ mắc các bệnh về răng miệng cao hơn so với người bình thường. Và một trong số đó là nguy cơ cao bị ê buốt răng, gây khó chịu trong ăn uống hàng ngày.
3. Thói quen nghiến răng
Chứng nghiến răng thông thường (bruxism) hoặc nghiến răng khi ngủ (sleep bruxism) là một thói quen xấu rất nhiều người đã và đang mắc phải. Tình trạng này khiến răng bị mòn theo thời gian do hai hàm siết chặt và cọ xát liên tục, tạo ra áp lực khiến răng trở nên nhạy cảm, dễ bị ê buốt mỗi khi gặp kích thích.
4. Đánh răng sai cách
Chải răng quá mạnh, dùng bàn chải có đầu lông cứng, đánh răng nhiều lần trong ngày… là những thói quen xấu vô tình làm mòn men răng. Khi lớp men răng bên ngoài bị phá hủy, tạo điều kiện cho các mảng bám vụn thức thức ăn xâm nhập vào trong tủy răng, gây kích thích và tạo ra cảm giác ê buốt.
5. Lạm dụng nước súc miệng
Súc miệng là thói quen vệ sinh răng miệng tốt được các chuyên gia nha khoa khuyến khích thực hiện. Tuy nhiên, việc lạm dụng quá mức các loại nước súc miệng có chứa axit trong thời gian dài cũng chính là một trong những nguyên nhân khiến men răng bị kích thích, bào mòn và làm tổn thương ngà răng. Hậu quả là răng trở nên nhạy cảm và dễ bị ê buốt.
6. Răng bị sứt mẻ
Răng bị sứt mẻ, chấn thương, bị va đập, tổn thương… đều là những nguyên nhân dễ khiến làm lộ lớp ngà răng và tủy răng bên trong. Và vì đây là 2 bộ phận có liên kết với dây thần kinh nên khi bị kích thích sẽ trở nên rất nhạy cảm khi tiếp xúc với các yếu tố chênh lệch nhiệt độ.
7. Mắc các bệnh lý răng miệng
Hầu hết các bệnh về răng miệng như sâu răng, viêm tủy, tụt nướu, viêm nha chu, viêm nướu răng… đều khiến men răng, ngà răng trở nên nhạy cảm. Triệu chứng này thường dễ gặp nhất sau khi người bệnh sử dụng đồ ăn thức uống cay, chua, nóng, lạnh hoặc có gas… Với những hợp này nếu không được thăm khám và điều trị sớm sẽ phát sinh thêm nhiều triệu chứng khác như sưng viêm, đau nhức, phù nề nướu lợi… và gây ra những biến chứng cụ thể tùy theo loại bệnh.
8. Sau khi thực hiện các thủ thuật nha khoa
Một số thủ thuật nha khoa như niềng răng, cạo vôi răng, tẩy trắng răng… cũng có thể gây ra cảm giác ê buốt răng trong thời gian ngắn. Đây được xem là biểu hiện bình thường do răng nướu bị kích thích, không phải bệnh lý và tự biến mất sau vài tiếng hoặc vài ngày.
9. Tuổi tác
Tuổi ngày càng cao tốc độ lão hóa càng nhanh. Tình trạng này khiến lợi ngày càng bị thoái hóa, tụt dần theo thời gian, giảm sự đàn hồi, tăng nguy cơ mắc bệnh về lợi và khiến lợi ngày càng co lại… Từ đó khiến răng cũng trở nên nhạy cảm và yếu hơn, dễ bị ê buốt mỗi khi ăn uống.
Hậu quả của tình trạng ê buốt răng kéo dài
Ê buốt răng xảy ra cực kỳ phổ biến ở mọi độ tuổi. Tùy vào mức độ và nguyên nhân khiến răng ê buốt mà những ảnh hưởng của nó đến sức khỏe sẽ khác nhau.
- Những trường hợp ê buốt răng do các yếu tố sinh lý như thói quen ăn uống, chải răng, nghiến răng, nhai đá… thường không quá nghiêm trọng. Nó chỉ khiến bạn cảm thấy khó chịu mỗi khi ăn uống hoặc thưởng thức món ăn yêu thích. Cảm giác ê buốt sẽ nhanh chóng qua đi khi không còn yếu tố kích thích.
- Trường hợp ê buốt răng là triệu chứng của các bệnh lý răng miệng sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực về sức khỏe, ảnh hưởng khả năng ăn uống, đau nhức khiến người bệnh ăn ngủ không yên. Tình trạng này kéo dài lâu ngày còn dẫn đến suy nhược cơ thể, tinh thần kiệt quệ mệt mỏi, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, làm việc và học tập.
- Một số trường hợp răng ê buốt do bệnh lý kèm theo mùi hôi miệng khó chịu, răng sâu chảy máu, nướu sưng đỏ… khiến người bệnh tự ti, e ngại trong giao tiếp.
- Nếu răng ê buốt do bệnh lý không được điều trị kịp thời và đúng cách sẽ dần tăng mức độ viêm nhiễm, kéo theo đó là các biến chứng nhiễm trùng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và thậm chí đe dọa tính mạng của người bệnh.
Các phương pháp điều trị răng ê buốt hiệu quả nhất
Răng ê buốt là triệu chứng không quá phức tạp và hoàn toàn có thể khắc phục được nhờ các biện pháp sau:
1. Răng ê buốt nên uống thuốc gì?
Các chuyên gia nha khoa cho biết, không có loại thuốc dạng uống nào dùng để trị chứng răng ê buốt, thay vào đó là các loại gel chống ê buốt. Đây được xem như một giải pháp cải thiện tức thì cơn ê buốt, hiệu quả nhanh chóng giúp người bệnh tránh được cảm giác khó chịu này tạm thời. Bên cạnh đó, với sự cải tiến mới các loại gel chống ê buốt răng còn hỗ trợ tái khoáng men răng, loại bỏ tác nhân gây sưng viêm, giúp răng trắng sáng và các nguy cơ mắc bệnh răng miệng.
Tuy nhiên dù là gel bôi tại chỗ nhưng người bệnh cũng không nên tự ý sử dụng, tốt nhất nên tham khảo ý kiến của chuyên gia, nha sĩ, dược sĩ để được tư vấn loại thuốc và cách sử dụng phù hợp.
Một vài loại gel chống ê buốt răng được sử dụng phổ biến như:
- Gel Sensikin
- Gel GC Tooth Mousse
- Gel GC Tooth Mousse Plus
- Gel Emoform
- Gel Enamels Pro Varnish
- …
Cách sử dụng
- Bước 1: Làm sạch răng miệng, để khô hoàn toàn.
- Bước 2: Lấy một lượng gel vừa đủ ra ngón tay, bôi lên vị trí răng cần điều trị và để yên trong vòng 1 – 3 phút để thuốc ngấm, sau đó tự khô lại.
- Gel thuốc sau khi khô lại thì để tự nhiên, không súc miệng hay dùng khăn lau. Sau khoảng 4 – 6 tiếng sau mới được ăn uống và đánh răng như bình thường. Do đó, tốt nhất bạn nên bôi sau khi ăn hoặc trước khi đi ngủ.
2. Giảm ê buốt răng bằng các cách tự nhiên
Trong dân gian lưu truyền rất nhiều mẹo trị răng ê buốt bằng các loại thảo dược tự nhiên hay. Ưu điểm của phương pháp này là đem lại hiệu quả cao và an toàn lành tính với cơ thể. Tuy nhiên, chỉ nên áp dụng với những trường hợp răng ê buốt nhẹ do các yếu tố kích thích thông thường.
Lá ổi: Theo nhiều nghiên cứu, trong lá ổi có chứa hàm lượng cao chất astringents – một hoạt chất có đặc tính sát khuẩn, chống viêm hiệu quả. Loại lá này được tận dụng trong điều trị nhiều loại bệnh, trong đó được dân gian truyền tai nhau về công dụng chữa ê buốt răng.
Cách thực hiện
- Chuẩn bị 20 lá ổi tươi, không quá già không quá non và một ít muối hạt.
- Rửa sạch lá ổi qua vài lần nước, ngâm nước muối 15 phút rồi vớt ra để ráo.
- Cho vào nồi đun sôi 5 phút, lọc lấy nước ổi, thêm vài hạt muối khuấy đều rồi dùng để súc miệng 3 – 4 lần/ ngày.
- Kiên trì thực hiện trong vòng 1 tuần sẽ đạt hiệu quả giảm ê buốt răng rõ rệt.
Nước muối ấm: Muối có đặc tính sát khuẩn, giảm viêm hiệu quả. Dùng nước muối súc miệng hàng ngày không chỉ giúp làm sạch mảng bám, diệt khuẩn, ngăn ngừa sâu răng mà còn giúp răng chắc khỏe, không còn ê buốt khó chịu khi ăn uống.
Cách thực hiện: Pha 1 thìa muối vào 200ml nước ấm. Khuấy cho tan rồi dùng để súc miệng nhiều lần. Thực hiện cách này thường xuyên sẽ giúp cải thiện các vấn đề răng miệng hiệu quả.
Gel nha đam: Trong gel nha đam chứa nhiều hoạt chất như propolis, anthraquinones có khả năng diệt khuẩn và tiêu viêm, thúc đẩy làm lành các tổn thương về răng hiệu quả, trong đó có chứng răng ê buốt. Bên cạnh đó, hàm lượng cao vitamin, khoáng chất trong nha đam còn giúp làm trắng răng, giúp răng chắc khỏe.
Cách thực hiện:
- Dùng 1 nhánh nha đam tươi, rửa sạch, gọt vỏ chỉ lấy phần thịt nha đam.
- Cắt thành từng miếng nhỏ mỏng 2 – 3cm đắp trực tiếp lên vị trí răng bị ê buốt, đợi 5 phút thì lấy ra và súc miệng lại với nước sạch.
- Thực hiện ngày 3 – 4 lần, chỉ trong khoảng thời gian ngắn triệu chứng ê buốt sẽ thuyên giảm đáng kể.
Trà xanh: Trong lá trà xanh chứa nhiều hoạt chất như florua, axit tannic, catechin… giúp bổ sung sự thiếu hụt các chất trong quá trình hình thành lớp men protein cứng giúp bảo vệ răng, giảm ê buốt và chắc khỏe, trắng sáng.
Cách thực hiện: Mỗi ngày 1 lần bạn dùng lá trà xanh tươi đã rửa sạch và nhai nát trong vòng 5 phút. Sau đó súc miệng lại bằng nước sạch.
3. Điều trị tại nha khoa
Những trường hợp bị ê buốt răng do bệnh lý thì cách tốt nhất là bạn nên thăm khám tại nha khoa để được chẩn đoán và điều trị càng sớm càng tốt. Tùy theo từng nguyên nhân ở mỗi trường hợp cụ thể mà nha sĩ sẽ chỉ định giải pháp phù hợp. Dưới đây là một số giải pháp điều trị thường được áp dụng:
- Tái khoáng: Ở những vị trí răng xuất hiện lỗ sâu li ti do sâu răng nhẹ hình thành sẽ gây ra cảm giác ê buốt nhẹ. Trường hợp này hoàn toàn có thể được xử lý khắc phục bằng cách tái khoáng men răng, dùng hỗn hợp dung dịch các chất canxi, flourua, phốt pho… tráng lại bề mặt răng. Cách này giúp ngăn chặn sự tấn công của vi khuẩn vào trong răng và cải thiện tình trạng ê buốt hiệu quả.
- Hàn trám răng: Với những trường hợp sâu răng có hình thành lỗ sâu và gây ra hàng loạt các triệu chứng như đau răng, răng ê buốt, nhạy cảm… sẽ được chỉ định thực hiện hàn răng sâu. Đầu tiên, nha sĩ sẽ tiến hành nạo sạch tổ chức viêm, vệ sinh xoang răng rồi dùng vật liệu trám đã chuẩn bị trước đó (thường là Composite hoặc Amalgam) để lấp đầy lỗ hổng sâu, thay thế phần men răng đã mất và bảo vệ lớp ngà răng bên trong. Nhờ đó giúp dứt điểm tình trạng răng ê buốt, sâu răng và ngăn ngừa các biến chứng bệnh lý khác.
- Bọc răng sứ thẩm mỹ: Những trường hợp răng ê buốt xảy ra do răng sâu bị vỡ lớn, viêm tủy, cổ chân răng mòn nặng… sẽ được chỉ định trị tủy và bọc răng sứ thẩm mỹ thay vì hàn trám. Sau khi mài nhỏ răng để làm trụ cố định, nha sĩ sẽ bọc mão sứ lên phù hợp với kích thước và màu sắc của răng thật. Cách này nhằm giúp phục hồi cấu trúc, hình dạng và chức năng ăn nhai, tính thẩm mỹ của răng.
Biện pháp chăm sóc cải thiện và phòng ngừa ê buốt răng
Bên cạnh áp dụng các biện pháp vừa kể trên, bạn cũng có thể chủ động kết hợp chăm sóc tại nhà để hỗ trợ cải thiện kết quả điều trị và đồng thời cũng là cách phòng ngừa ê buốt răng hiệu quả.
Vệ sinh răng miệng đúng cách
Giữ vệ sinh răng miệng là biện pháp đơn giản nhất để ngăn ngừa các vấn đề về răng miệng, trong đó bao gồm chứng răng ê buốt. Nhiều người thường nghĩ rằng chải răng càng mạnh là càng sạch, tuy nhiên trên thực tế việc chải răng quá mạnh bạo lại chính là nguyên nhân làm mòn men răng nhanh hơn, thậm chí khiến nướu bị tổn thương, chảy máu và tăng nguy cơ viêm nhiễm.
Vì vậy, tốt nhất bạn nên học cách vệ sinh răng miệng đúng chuẩn nha khoa, bao gồm những lưu ý sau đây:
Cách chọn bàn chải
- Ưu tiên sử dụng những loại bàn chải nhỏ gọn, có đầu lông mềm mại hoặc dùng các loại bàn chải được nha sĩ khuyến nghị sử dụng.
- Thay mới bàn chải thường xuyên với tần suất 2 – 3 tháng/ lần.
Cách chải răng
- Chải răng nhẹ nhàng, từ tốn, đầu tiên nên chải theo vòng tròn cả mặt trong lẫn mặt ngoài. Đặt bàn chải đánh răng tạo thành một góc 45 độ với viền nướu để làm sạch men răng tốt hơn.
- Đánh răng 2 – 3 lần/ ngày, đặc biệt là vào buổi sáng sau khi thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ.
Chọn kem đánh răng phù hợp
- Ưu tiên sử dụng các loại kem đánh răng chống ê buốt có chứa hàm lượng Flouride để giúp răng chắc khỏe. Tuy nhiên cũng không nên quá lạm dụng chất này để tránh khiến răng bị đổi màu.
- Nên chọn các sản phẩm kem đánh răng có chứa thành phần dược liệu tự nhiên, phù hợp với người răng nhạy cảm, dễ bị ê buốt.
- Đọc kỹ bảng thành phần in trên bao bì, tránh chọn những sản phẩm có chứa thành phần hóa chất độc hại, tạo màu, tạo mùi.
- Lượng kem đánh răng sử dụng cho mỗi lần nên phù hợp với độ tuổi. Đối với trẻ từ 18 tháng tuổi – 6 tuổi nên dùng kem đánh răng bằng hạt đậu nhỏ, còn trẻ trên 6 tuổi và người trưởng thành sử dụng lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Sử dụng nước súc miệng phù hợp
Súc miệng thường xuyên, đặc biệt là sau khi ăn không chỉ làm sạch khoang miệng mà còn diệt khuẩn, giảm nguy cơ mắc các vấn đề răng miệng, trong đó có tình trạng ê buốt răng. Các chuyên gia khuyến cáo bạn nên súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc các sản phẩm nước súc miệng chuyên dùng trong nha khoa để đạt hiệu quả tốt nhất. Tránh sử dụng những sản phẩm có chứa thành phần axit gây hại cho men răng.
Một số loại nước súc miệng giảm ê buốt răng được nha sĩ khuyến nghị như:
- Nước súc miệng Vitis Sensitive;
- Nước súc miệng Sensikin;
- Nước súc miệng Dentiplus Whitening & Anti – Tartar
- Nước súc miệng SP Newgel;
- …
Điều chỉnh thói quen và chế độ ăn uống
Một chế độ dinh dưỡng lành mạnh và thói quen ăn uống lành mạnh không chỉ giúp bạn tránh khỏi tình trạng răng ê buốt khó chịu mà còn tăng cường sức khỏe răng miệng, phòng ngừa các bệnh lý liên quan. Cụ thể như sau:
- Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm nhiều đường, chứa nhiều acid, thức ăn cứng, quá nóng, quá lạnh, quá chua… Vì đây đều là những tác nhân làm mòn men răng, kích thích ngà răng trở nên nhạy cảm và tăng nặng mức độ ê buốt.
- Tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin khoáng chất, đặc biệt là chất xơ và vitamin C. Vì những chất này có tác dụng tốt trong việc làm sạch răng, loại bỏ mảng bám thừa và bổ sung chất tạo khoáng tránh nguy cơ ê buốt răng.
- Bổ sung đủ lượng canxi cần thiết cho răng là cách hữu hiệu giúp khắc phục mọi vấn đề về răng, trong đó có chứng răng ê buốt. Điển hình như canxi trong bơ, sữa, các loại cá, hải sản, hạnh nhân, óc chó, bông cải xanh…
- Từ bỏ thói quen nhai đá và uống nhiều nước lạnh để tránh gây kích thích men răng. Tốt nhất bạn nên uống nước ấm để tăng khả năng làm sạch và bảo vệ nướu răng tốt hơn.
- Không nên sử dụng các loại chất kích thích, cồn trong rượu bia, cà phê, thuốc lá… Vì đây là những thứ thúc đẩy quá trình hủy hoại răng của bạn nhanh chóng.
Thăm khám nha khoa định kỳ
- Việc thăm khám định kỳ nhằm theo dõi tiến triển của tình trạng răng miệng sau khi được thực hiện các biện pháp nha khoa hoặc dùng sau một thời gian dùng thuốc.
- Thăm khám và kiểm tra sức khỏe nha khoa thường xuyên và định kỳ đi lấy cao răng là những việc làm được các nha sĩ khuyến nghị tuân thủ thực hiện để phòng ngừa các vấn đề răng miệng nghiêm trọng (nếu có).
Răng ê buốt là tình trạng răng miệng phổ biến, ai cũng có thể gặp phải vài lần trong đời hoặc thậm chí bị nó đeo bám dai dẳng. Hiện tượng này hoàn toàn có thể khắc phục được nếu người bệnh biết cách xử lý phù hợp hoặc thăm khám tại nha khoa để đạt hiệu quả điều trị nhanh hơn, ngăn ngừa các biến chứng rủi ro khó lường về sau.
Có thể bạn quan tâm
Giải đáp thắc mắc của độc giả cùng chuyên gia của chúng tôi!