Xì mũi bị ù tai là bị gì? Phải làm sao?

Xì mũi bị ù tai chắc hẳn là tình trạng mà ai cũng từng gặp phải. Nó không chỉ gây khó chịu mà còn làm ảnh hưởng nhiều đến đời sống sinh hoạt hằng ngày. Vậy xì mũi bị ù tai là dấu hiệu của bệnh gì, có nguy hiểm không và phải làm gì để khắc phục?

Xì mũi bị ù tai là bị gì?

Xì mũi là cách để đưa hết các chất dịch nhầy ứ đọng trong khoang mũi ra bên ngoài, làm thông thoáng và giúp người bệnh dễ thở hơn. Tuy nhiên, xì mũi không đúng cách có thể gây ra tình trạng ù tai, đau mũi khiến người bệnh khó chịu. Trên thực tế, đây chỉ được xem là triệu chứng, là dấu hiệu của một số bệnh lý về tai – mũi – họng chứ không phải là bệnh. 

Lý giải tình trạng này, các chuyên gia cho biết tai và mũi và 2 cơ quan thông với nhau qua ống vòi nhĩ, cụ thể nối từ vị trí hòm nhĩ ở tai giữa xuống vùng mũi họng. Vì vậy, mỗi khi ngáp hoặc nhai, lỗ vòi nhĩ sẽ mở ra để cho không khí từ vùng vòm hầu họng đi vào bên trong, điều hòa cân bằng áp suất mặt trong và mặt ngoài của màng nhĩ. 

Tuy nhiên, khi xảy ra các vấn đề bất thường như bị viêm xoang, cảm cúm… sẽ làm cho dịch mũi tiết ra nhiều hơn, lớp niêm mạc mũi bị phù nề và làm ảnh hưởng đến quá trình lưu thông khí vào bên trong tai. Lúc này, nếu bạn xì mũi nhưng không đúng cách, các chất dịch không được tống ra ngoài mà đi thẳng lên tai, ứ đọng tại đây gây ra tình trạng viêm nhiễm, nếu không được điều trị kịp thời có thể làm suy giảm chức năng thính giác và triệu chứng điển hình là ù tai. 

Ù tai là tình trạng người bệnh không thể nghe âm thanh một cách rõ ràng. Hiện tượng này xảy ra là suy giảm thính giác bởi các tác động mạnh như tần số, âm sắc. Trong trường hợp này, khi người bệnh xì mũi với một lực mạnh sẽ gây ra tình trạng ù tai tạm thời, người bệnh chỉ nghe thấy tiếng vo ve trong tai rất khó chịu. 

Một số bệnh lý gây ra tình trạng xì mũi bị ù tai

Xì mũi bị ù tai là triệu chứng cực kỳ phổ biến và đi kèm với nó là nhiều triệu chứng khó chịu khác như: đau mũi, nghẹt mũi, sổ mũi, đau đầu, khó thở… Đây đều là những triệu chứng có liên quan trực tiếp đến các bệnh lý về tai – mũi – họng như:

1. Cảm cúm

Hầu như những người bị bệnh cảm cúm đều gặp phải tình trạng xì mũi bị ù tai bên cạnh các triệu chứng như sốt, cảm giác ớn lạnh, rét, nghẹt mũi và chảy nước mũi. Những người bị cảm cúm thường xuyên thực hiện động tác xì mũi thật mạnh để đẩy hết các chất dịch nhầy đang ứ đọng trong mũi ra ngoài. Đây chính là nguyên nhân gây ra tình trạng ù tai tạm thời và biến mất khá nhanh. 

2. Viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng là một trong những bệnh lý về tai – mũi – họng cực kỳ phổ biến. Bệnh được khởi phát khi người bệnh tiếp xúc trực tiếp với các yếu tố dị nguyên như hít phải khói bụi, nấm mốc, thời tiết thay đổi thất thường hoặc người bệnh ăn phải những loại thực phẩm gây dị ứng như hải sản tôm cua…

Khi bị viêm mũi dị ứng, niêm mạc mũi sẽ bị viêm nhiễm, phù nề và gây ra các triệu chứng điển hình như ngứa mũi, nghẹt mũi, hắt hơi thường xuyên, đau mũi và ù tai mỗi khi xì mũi… 

3. Viêm họng cấp tính

Bệnh viêm họng cấp có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào từ người lớn cho đến trẻ em. Bệnh thường xuất hiện vào lúc thời tiết thay đổi, sự tấn công của nấm, virus, vi khuẩn và gây ra tình trạng niêm mạc họng bị sưng viêm. Khi họng bị viêm kéo theo đó là tai và mũi cũng chịu ảnh hưởng theo, gây ra nhiều khó chịu trong sinh hoạt hằng ngày. 

Một số triệu chứng điển hình của bệnh viêm họng cấp tính là đau rát cổ họng, ho có đờm, ho khan, sổ mũi, nghẹt mũi, ù tai do bị mũi mạnh để đẩy dịch đờm ra ngoài kèm theo sốt cao, người mệt mỏi và thậm chí có thể nổi hạch ở vùng xung quanh cổ. 

4. Viêm xoang

Ù tai do viêm xoang là một trong những triệu chứng phổ biến của bệnh, có từ 10 – 15% trường hợp gặp phải tình trạng này. Một người bị viêm xoang và bị ù tai là dấu hiệu cảnh báo bệnh đã tiến triển đến đoạn nặng của bệnh, cần được điều trị chuyên khoa để tránh các biến chứng nguy hiểm có thể phát sinh. 

Bên cạnh đó, đặc trưng của bệnh viêm xoang là khiến cho các lỗ thông xoang bị bít tắc do ứ đọng quá nhiều chất dịch nhầy. Lúc này, áp lực cân bằng trong hốc xoang sẽ bị ảnh hưởng, kéo theo tình trạng đau đầu dữ dội, gây kích thích nặng nề cho não bộ. 

5. Viêm tai giữa

Nghẹt mũi, chảy nhiều nước mũi bắt buộc trẻ phải xì mũi thật mạnh để tống hết dịch nhầy ra ngoài. Tuy nhiên, hành động này vô tình khiến trẻ bị ù tai, đau tai và đau đầu. Đây là những triệu chứng cho thấy tai của trẻ đang bị viêm nhiễm do vi khuẩn, virus ở mũi tấn công ngược lên và gây ra viêm tai giữa. Bởi cấu tạo tai và mũi nằm gần kề thông với nhau nên quá trình vi khuẩn lây lan giữa các cơ quan tai – mũi – họng là điều rất dễ xảy ra. 

6. Ung thư vòm họng

Đây là một trong những bệnh lý tai – mũi – họng cực kỳ nguy hiểm với những triệu chứng đặc trưng của bệnh viêm họng cấp và viêm họng mạn tính. Trong đó, không thể không nhắc đến triệu chứng xì mũi bị ù tai nặng, ban đầu tình trạng ù tai diễn ra nhanh chóng, khoảng vài phút nhưng càng về sau thời gian bị ù tai càng lâu và gây ra suy giảm thính lực. 

Ung thư là căn bệnh cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Vì vậy, ngay từ những dấu hiệu đầu tiên người bệnh nên thăm khám tại bệnh viện để được thực hiện các xét nghiệm tầm soát ung thư, chẩn đoán bệnh chính xác và can thiệp điều trị sớm.

Xì mũi bị ù tai có nguy hiểm không?

Hiện tượng xì mũi bị ù tai rất phổ biến và được đánh giá là không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, nó không chỉ đơn thuần gây đau nhức, mệt mỏi và khó chịu mà nó còn là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý nguy hiểm như vừa kể trên. Vì vậy, người bệnh không nên chủ quan mà nên tiến hành điều trị dứt điểm để tránh những hậu quả biến chứng khó lường:

• Suy giảm thính lực: Hầu hết những người thường xuyên xì mũi bị ù tai do bệnh lý kéo dài không khỏi thì càng về lâu dài thính lực của bạn sẽ càng suy giảm, khó có thể nghe rõ những âm thanh xung quanh, lúc nào trong tai cũng có những âm thanh vo ve, lùng bùng khó chịu. 
• Thủng màng nhĩ: Với những người xì mũi không đúng cách khiến dịch mũi đi ngược lên tai, ứ đọng lâu ngày và không can thiệp loại bỏ chúng ra khỏi tai có thể gây ra tình trạng thủng màng nhĩ. Đây là biến chứng cực kỳ nguy hiểm người bệnh không nên chủ quan. 
• Điếc vĩnh viễn: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của các bệnh lý về tai – mũi – họng có triệu chứng xì mũi bị ù tai. Ù tai quá lâu sẽ rất nguy hiểm và gây ra mất thính lực vĩnh viễn. Dù là đối với người lớn hay trẻ em thì tình trạng này cũng gây ra những tổn hại rất lớn về sức khỏe cũng như ảnh hưởng đến cuộc sống, công việc và học tập. 
• Đau đầu, mệt mỏi: Những người mắc các bệnh lý về tai – mũi – họng không chỉ đơn thuần gặp phải triệu chứng xì mũi bị ù tai mà còn kéo theo nhiều triệu chứng khó chịu khác như đau đầu, mệt mỏi, sụt cân, chán ăn, suy nhược cơ thể…

Hướng dẫn các bước xử lý tình trạng xì mũi bị ù tai đang diễn ra

Xì mũi bị ù tai chỉ là một trong rất nhiều triệu chứng của các bệnh lý về tai – mũi – họng. Vì vậy, để biết chính xác căn bệnh mà bản thân đang mắc phải thì tốt nhất người bệnh cần thăm khám và điều trị tại các cơ sở y tế, bệnh viện chuyên khoa để đảm bảo sức khỏe cũng như bảo tồn chức năng của tai. 

Bên cạnh việc tuân thủ điều trị bệnh thì để xử lý tình trạng bị xì mũi bị ù tai, người bệnh cần thực hiện các bước xử lý để giảm bớt sự khó chịu:

• Bước 1: Dùng chai nước muối sinh lý nhỏ vào mũi, đợi vài phút cho dịch mũi mềm ra thì xì hết dịch nhầy ra ngoài. Sau đó, dùng thuốc co mạch nhỏ vào ngay, thuốc có tác dụng thông mũi, khai thông đường thở hiệu quả. Lưu ý, để đạt được hiệu quả cao nhất người bệnh bắt buộc phải xì sạch dịch mũi và thông mũi hoàn toàn để tránh làm cho dịch mũi tràn ngược vào trong hòm nhĩ.
• Bước 2: Hít một hơi thật sâu rồi ngậm miệng lại thật chặt, bóp mạnh vào 2 cánh mũi và thở thật mạnh dồn hơi ra mũi. Do mũi bị bịt nên không khí sẽ đi ngược lên trên đẩy mở vòi nhĩ, có thể nghe thấy tiếng kêu “rắc” bên trong tai và sau đó bạn có thể nghe thấy âm thanh bình thường. 

Một số biện pháp khác khắc phục tình trạng xì mũi bị ù tai

Ngoài cách xử lý tức thì tình trạng xì mũi bị ù tai thì người bệnh cũng có thể áp dụng các cách sau đây để làm tăng hiệu quả và duy trì hiệu quả lâu hơn: 

• Tránh tiếp xúc với nguồn âm thanh lớn

Kể cả trước và sau khi thực hiện khai thông tai, giúp tai nghe rõ bình thường thì người bệnh cũng cần phải hạn chế tối đa việc tiếp xúc với những nguồn âm thanh quá lớn. Tránh sử dụng tai nghe với âm lượng quá lớn, áp dụng nguyên tắc 60:60 tức là chỉ mở nhạc ở mức 60% âm lượng và không nghe quá 60 phút mỗi lần. 

Thay vào đó, nên tiếp xúc nhiều hơn với những âm thanh tự nhiên hay còn được gọi là tiếng ồn trắng như tiếng chim hót, nước chảy, tiếng mưa, bản nhạc không lời… sẽ giúp cải thiện chức năng nghe của tai. 

• Massage tai

Nếu cảm thấy cơn ù tai quá khó chịu, đau nhức người bệnh có thể áp dụng cách massage tai này. Dùng các ngón tay xoa nhẹ nhàng theo đường vành tai trong vòng 1 – 2 phút cho tai nóng lên. Sau đó, dùng ngón tay bịt vào lỗ tai và ấn nhẹ nhàng rồi thả ra. Thực hiện liên tục vài lần cho cả hai bên sẽ giúp cải thiện tình trạng ù tai đang xảy ra. 

• Xông hơi

Xì mũi bị ù tai là do dịch mũi tích tụ quá nhiều và đi lên tai. Vì vậy, để tránh xảy ra tình trạng này, người nên nên xông hơi thường xuyên để làm sạch khoang mũi, dịch nhầy bị đẩy hết ra ngoài mà còn đem lại cảm giác thoải mái dễ chịu, giảm đau nhức mũi, ù tai hiệu quả. 

Bạn chỉ cần chuẩn bị một thau nước nóng rồi nhỏ vào vài giọt tinh dầu yêu thích hoặc nấu nước xông với các loại nguyên liệu như lá xả, cam, lá khuynh diệp… Sau đó, tìm một chỗ ngồi rộng rãi, bằng phẳng, dùng một chiếc khăn lớn trùm lên đầu và đưa mặt vào gần sát và hít thở đều. Hết sức chú ý khoảng cách khi xông để tránh gây bỏng. 

Ngoài ra, người bệnh cũng có thể tắm nước nóng hoặc sử dụng máy độ độ ẩm không khí để làm giảm sự kích ứng lên các vị trí tai – mũi – họng bị tổn thương, cải thiện chứng ù tai, nghẹt mũi, đau đầu…

• Thực hiện bài tập giảm ù tai

Bài tập gõ trống tai được các chuyên gia khuyến khích thực hiện, đây được xem là một mẹo chữa ù tai khá hiệu quả.

Cách thực hiện cũng rất đơn giản như sau: Bạn úp lòng bàn tay vào hai tai, lưu ý các ngón tay sát vào nhau, hơi khum lại và xuôi về phía sau. Tiếp theo, ấn thành nhịp lần lượt một nặng một nhẹ, thực hiện liên tục khoảng 30 lần. Tiếp tục dùng ngón trỏ và ngón giữa gõ vào thành phía sau tai 30 lần. Thực hiện đúng cách và kiên trì làm nhiều lần sẽ giúp giảm thiểu cảm giác ù tai sau khi xì mũi. 

• Dùng thuốc Tây

Triệu chứng xì mũi bị ù tai thường không quá nguy hiểm và có thể biến nhanh chóng. Tuy nhiên, với những bệnh lý nặng thì triệu chứng này cũng có thể nghiêm trọng hơn. Sau khi thăm khám tại bệnh viện, bác sĩ có thể sẽ kê đơn một số loại thuốc trị ù tai như etidronate hoặc sodium fluoride, alprazolam… Ngoài ra, có thể kết hợp với bổ sung kẽm, sodium fluoride, etidronate hoặc các loại vitamin. 

Tùy vào từng trường hợp bệnh lý mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc điều trị bệnh và giảm triệu chứng phù hợp. Người bệnh nên tuân thủ liều dùng và thường xuyên dùng các loại thuốc nhỏ để làm giảm triệu chứng xì mũi bị ù tai. 

• Sử dụng các loại thảo dược

Có rất nhiều trường hợp người bệnh bị ù tai dù đã chữa khỏi bệnh cảm cúm có thể là do do suy giảm chức năng thận. Theo quan niệm của Đông y, thận khai khiếu ra tai khiến cho sức khỏe, chức năng thận bị suy giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến thính lực. Vì vậy, người bệnh cũng có thể tìm đến các bài thuốc Đông y hoặc các loại thảo dược vị thuốc tự nhiên để điều trị bệnh. 

• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học

Thay đổi thực đơn ăn uống, ưu tiên những loại thực phẩm giàu dưỡng chất và tốt cho sức khỏe. Các chuyên gia khuyến khích những người hay bị xì mũi bị ù tai nên bổ sung các loại thực phẩm giàu omega – 3 và vitamin D. Đây là những chất giúp ngăn ngừa bệnh viêm tai giữa cùng các bệnh lý tai – mũi – họng phổ biến khác.

• Xây dựng lối sống khoa học

Hình thành những thói quen lành mạnh và tích cực, ngủ nghỉ đúng giờ, tránh thức khuya, tránh làm việc quá sức. Bên cạnh đó, hạn chế stress và thư giãn là một trong những phương pháp hiệu quả nhất để làm giảm tình trạng ù tai. Vận động và tập luyện thể dục thể thao hằng ngày, học cách hít thở sâu để tăng hiệu quả cải thiện tình trạng ù tai. 

Một số lưu ý cần biết khi xì mũi bị ù tai

Những người thường xuyên gặp phải tình trạng xì mũi bị ù tai như:

• Thường xuyên sử dụng nước muối sinh lý nhỏ vào tai và mũi để hỗ trợ loại bỏ ổ viêm nhiễm, đặc biệt sau mỗi lần đi ra ngoài. 
• Tránh sử dụng tăm bông để ngoáy mạnh vào ống tai khi xảy ra tình trạng ù tai vì có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm, đau nhức bên trong tai. 
• Đeo khẩu trang thường xuyên, đặc biệt là ở những nơi có nhiều khói bụi, phấn hoa, lông thú, khói thuốc lá…
• Thực hiện xì mũi đúng cách, nhẹ nhàng lần lượt từng bên một để tránh gây tổn thương đến lớp niêm mạc mũi, giảm ù tai. 
• Giữ ấm cho cơ thể, đặc biệt là vào thời điểm tiết trời thay đổi, lạnh đột ngột để tránh gây bệnh cảm cúm, viêm xoang…

Xì mũi bị ù tai là triệu chứng rất phổ biến và là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý tai – mũi – họng nguy hiểm. Vì vậy, nếu cảm nhận những triệu chứng bất thường hãy sớm thăm khám và điều trị tại bệnh viện để tránh phát sinh các biến chứng. 

Có thể bạn quan tâm

• Bị lùng bùng lỗ tai là bệnh gì? Làm sao hết?
• Đau nhức bên trong lỗ tai phải, trái là bệnh gì? Nguy hiểm không?