Nephron – Đơn Vị Chức Năng Của Thận và Điều Cần Biết

Nephron là đơn vị cấu trúc và chức năng cơ bản của thận, có chức năng tạo nước tiểu, điều chỉnh thể tích máu và huyết áp, quản lý các mức của các chất điện giải và các chất chuyển hóa và điều chỉnh pH máu.

Nephron là gì? 

Nephron là đơn vị cấu trúc và chức năng cơ bản của thận. Mỗi thận của người trưởng thành có khoảng 1 triệu nephron.

Thận là một cơ quan quan trọng trong hệ tiểu đường và có vai trò lớn trong việc duy trì sự ổn định của nước và khoáng chất trong cơ thể, loại bỏ chất cặn và chất độc hại từ máu để tạo nước tiểu. Mỗi thận chứa hàng triệu nephron, chịu trách nhiệm cho quá trình lọc máu và tạo ra nước tiểu.

Nephron bao gồm hai phần chính: cầu thận và ống thận. Cầu thận là một mạng lưới mao mạch nhỏ nằm trong một túi bọc gọi là bao Bowman. Ống thận là một ống dài, hẹp, xoắn nằm bên ngoài cầu thận.

Trong quá trình lọc máu, các chất cần thiết như nước, các khoáng chất, và các chất dinh dưỡng được hấp thụ lại, trong khi chất cặn và chất cặn không cần thiết được lọc ra để tạo thành nước tiểu.

Nephron đóng vai trò quan trọng trong duy trì cân bằng nước và các chất khoáng trong cơ thể, cũng như trong việc loại bỏ chất cặn và chất độc hại.

Tham khảo thêm: Các Bệnh Về Thận Thường Gặp và Thông Tin Cần Biết

Cấu trúc của Nephron

Nephron là đơn vị cấu trúc và chức năng cơ bản của thận. Mỗi thận của người trưởng thành có khoảng 1 triệu nephron. Nephron gồm 2 phần chính: cầu thận và ống thận.

Cầu thận

Cầu thận là một mạng lưới mao mạch nhỏ nằm trong một túi bọc gọi là bao Bowman. Cầu thận có chức năng lọc máu, loại bỏ các chất thải, nước và các chất điện giải dư thừa ra khỏi máu.

Cấu trúc của cầu thận bao gồm:

• Các mao mạch cầu thận: là các mao mạch nhỏ nằm trong bao Bowman. Các mao mạch này có màng lọc rất mỏng, chỉ cho các chất có kích thước nhỏ như nước, các chất điện giải, và một số chất thải đi qua.
• Tế bào biểu mô cầu thận: là các tế bào lót bên trong các mao mạch cầu thận. Các tế bào này có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh áp suất thẩm thấu của màng lọc cầu thận.

 Ống thận

Ống thận là một ống dài, hẹp, xoắn nằm bên ngoài cầu thận. Ống thận có chức năng tái hấp thu các chất cần thiết cho cơ thể từ nước tiểu thô (nước tiểu sau khi lọc ở cầu thận) trở lại máu, và bài tiết các chất thải ra ngoài.

Ống thận bao gồm bốn đoạn:

• Ống lượn gần: là đoạn đầu tiên của ống thận, nằm ngay sau cầu thận. Ống lượn gần là nơi tái hấp thu nhiều chất cần thiết cho cơ thể, bao gồm glucose, amino acid, muối khoáng,…
• Quái Henle: là đoạn thứ hai của ống thận, có dạng chữ U. Quai Henle có chức năng điều chỉnh nồng độ nước và các chất điện giải trong nước tiểu.
• Ống lượn xa: là đoạn thứ ba của ống thận, nằm ngay sau quai Henle. Ống lượn xa có chức năng tái hấp thu một số chất cần thiết cho cơ thể, bao gồm natri và chloride.
• Ống góp: là đoạn thứ tư và cuối cùng của ống thận, nối với ống thận của các nephron khác. Ống góp là nơi nước tiểu từ các nephron khác tập trung lại và được dẫn đến bàng quang.

Cấu trúc của ống thận bao gồm:

• Tế bào biểu mô ống thận: là các tế bào lót bên trong ống thận. Các tế bào này có vai trò quan trọng trong việc tái hấp thu các chất cần thiết cho cơ thể và bài tiết các chất thải.
• Nhân tố nội tiết của ống thận: là các protein được sản xuất bởi tế bào biểu mô ống thận. Các protein này có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chức năng của ống thận.

Chức năng của Nephron

Nephron có chức năng tạo nước tiểu, điều chỉnh thể tích máu và huyết áp, quản lý các mức của các chất điện giải và các chất chuyển hóa, và điều chỉnh pH máu.

Quá trình tạo nước tiểu ở nephron diễn ra qua 3 giai đoạn:

• Giai đoạn lọc ở cầu thận: Máu từ động mạch thận chảy vào cầu thận, các mao mạch ở cầu thận có màng lọc rất mỏng, chỉ cho các chất có kích thước nhỏ như nước, các chất điện giải, và một số chất thải đi qua. Các tế bào máu, protein và các chất khác có kích thước lớn hơn sẽ bị giữ lại trong máu.
• Giai đoạn tái hấp thu ở ống thận: Nước tiểu thô sau khi lọc ở cầu thận sẽ chảy vào ống thận. Ở đây, các chất cần thiết cho cơ thể như glucose, amino acid, muối khoáng,… sẽ được tái hấp thu trở lại máu.
• Giai đoạn bài tiết ở ống thận: Các chất thải, nước dư thừa và các chất điện giải dư thừa sẽ được bài tiết ra khỏi nước tiểu.

Sự tổn thương nephron có thể dẫn đến suy thận. Suy thận là một bệnh lý nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng.

Có thể bạn quan tâm: Đi Tiểu Nhiều Có Phải Thận Yếu Không Hay Bị Bệnh Gì?

Biện pháp bảo vệ nephron 

Để bảo vệ nephron, cần thực hiện các biện pháp sau:

• Uống đủ nước: Mỗi ngày, người trưởng thành cần uống từ 2,0-2,5 lít nước. Nước giúp thận hoạt động tốt hơn, loại bỏ các chất thải và chất lỏng dư thừa ra khỏi cơ thể.
• Hạn chế muối và protein: Muối và protein dư thừa có thể gây tổn thương cho nephron. Nên hạn chế ăn các thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp, thực phẩm nhiều muối và protein.
• Kiểm soát huyết áp, đường huyết, cholesterol: Các bệnh lý này có thể làm tổn thương nephron. Nên kiểm soát các bệnh lý này ở mức mục tiêu.
• Không hút thuốc: Hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, bao gồm cả bệnh thận.
• Thường xuyên vận động: Vận động giúp tăng cường sức khỏe tổng thể, bao gồm cả sức khỏe của thận. Nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần.
• Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các bệnh lý ở thận, từ đó có biện pháp điều trị kịp thời.

Nephron là đơn vị cấu trúc và chức năng cơ bản của thận, cần được chăm sóc và bảo vệ đúng cách để đảm bảo sức khỏe. Trao đổi với bác sĩ nếu có bất cứ thắc mắc hoặc câu hỏi nào liên quan.

Có thể bạn quan tâm

• Thận Âm Là Gì? Thận Âm Hư Là Gì? Cách Cải Thiện
• Niệu Quản là gì, nằm ở đâu? Hình ảnh & chức năng giải phẫu