Viêm bao hoạt dịch là gì? Nguyên nhân, biểu hiện, điều trị

Viêm bao hoạt dịch là bệnh lý ảnh hưởng chủ yếu đến túi dịch nằm dưới gân các khớp thường xuyên phải hoạt động như khuỷu tay, vai, đầu gối. Bệnh không chỉ gây sưng đỏ, đau nhức tại chỗ mà còn ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động. Dùng thuốc hoặc phẫu thuật là các phương pháp được áp dụng phổ biến trong điều trị bệnh viêm bao hoạt dịch, hiếm khi phẫu thuật được chỉ định.

Viêm bao hoạt dịch là gì?

Viêm bao hoạt dịch là tình trạng viêm nhiễm xảy ra tại các túi dịch nằm dưới hệ thống gân bám vào xương. Bình thường, bộ phận này đảm nhận chức năng giúp cho các gân có thể di động một cách dễ dàng, đồng thời tránh được các tổn thương khi chúng ta co duỗi khớp. 

Chính vì vậy, khi bao hoạt động bị viêm, chức năng này cũng bị ảnh hưởng đáng kể. Người bệnh không chỉ gặp nhiều hạn chế trong vận động mà nghiêm trọng hơn, bệnh còn có thể gây bại liệt và nhiều biến chứng khác về xương khớp nếu không được điều trị kịp thời.

Yếu tố làm tăng nguy cơ bị viêm bao hoạt dịch

Bệnh viêm bao hoạt dịch có thể xảy ra ở mọi đối tượng, giới tính và lứa tuổi. Tuy nhiên, nếu có các yếu tố dưới đây thì bạn sẽ có nguy cơ mắc căn bệnh này cao hơn:

• Lớn tuổi: Tuổi tác càng cao thì bao hoạt dịch càng lão hóa nhanh và dễ bị kích thích, viêm nhiễm.
• Nghề nghiệp: Bệnh viêm bao hoạt dịch có khuynh hướng phát triển mạnh ở các cá nhân có công việc đòi hỏi chuyển động ở khớp được lặp lại liên tục gây áp lực lên túi hoạt dịch.
• Thể trạng: Các trường hợp bị đái tháo đường, bệnh gout, viêm khớp hay viêm khớp dạng thấp có nguy cơ bị viêm bao hoạt dịch cao hơn những đối tượng khác.
• Chấn thương: Các chấn thương ở bao hoạt dịch xảy ra khi bị té ngã, va đập mạnh, tai nạn lao động hoặc do chơi thể thao quá sức đều có thể kích hoạt phản ứng viêm bùng phát.
• Nhiễm trùng ngoài da: Sự xuất hiện của một vết thương hở ở vùng da nằm ngoài bao hoạt dịch có thể tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn tấn công vào bên trong gây nhiễm trùng bao hoạt dịch.

Biểu hiện viêm bao hoạt dịch

Tùy theo mức độ tổn thương và vị trí khớp có bao hoạt dịch bị viêm mà người bệnh có thể bắt gặp các triệu chứng khác nhau. Bạn có thể dựa vào các dấu hiệu chung dưới đây để phát hiện sớm bệnh:

• Sưng đỏ ở vị trí bao hoạt dịch bị viêm 
• Đau nhức tại chỗ hoặc đau cả khớp
• Khu vực bị bệnh có thể bầm tím
• Cơn đau nhói tăng lên khi tập thể dục, vận động mạnh hoặc dùng tay ấn vào
• Một số trường hợp bị sốt 
• Khớp cứng, khó vận động
• Bao hoạt dịch bị ứ dịch hoặc có hiện tượng tràn dịch khớp do vùng bị viêm tiết ra nhiều dịch

Bệnh viêm bao hoạt dịch có nguy hiểm không?

Ở giai đoạn nhẹ, bệnh viêm bao hoạt dịch có thể được điều trị một cách dễ dàng. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện sớm hoặc chữa trị không đúng cách, tình trạng tổn thương trong bao hoạt dịch sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn. Lúc này, bệnh nhân thường bị đau nhức kéo dài, phạm vi hoạt động cũng bị ảnh hưởng đáng kể.

Nghiêm trọng hơn, người bị viêm bao hoạt dịch nặng còn có nguy cơ gặp một số biến chứng khác như:

• Viêm khớp
• Tràn dịch khớp
• Tê yếu cơ
• Bại liệt…

Chẩn đoán viêm bao hoạt dịch

Bệnh viêm bao hoạt dịch được chẩn đoán dựa trên các triệu chứng lâm sàng. Ngoài ra, bác sĩ cũng áp dụng một số kỹ thuật khác để xác định bệnh. Bao gồm:

• Kiểm tra tiền sử mắc bệnh 
•  Khám thực thể để tìm kiếm các dấu hiệu bên ngoài khớp 
• Đánh giá chức năng vận động của khớp bị ảnh hưởng
• Chụp X-quang: Giúp chẩn đoán xác định và phân biệt viêm bao hoạt dịch với các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự
• Chụp cộng hưởng từ MRI
• Siêu âm khớp
• Xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm mẫu dịch được lấy từ bao hoạt dịch bị viêm giúp phát hiện ra nguyên nhân gây bệnh.

Cách điều trị viêm bao hoạt dịch

Bệnh viêm bao hoạt dịch được điều trị bằng phương pháp nội khoa hoặc ngoại khoa tùy theo mức độ bệnh.

1. Cách chữa viêm bao hoạt dịch bằng nội khoa

Nội khoa là các phương pháp điều trị bảo tồn như dùng thuốc hay vật lý trị liệu. Những cách này được áp dụng phổ biến cho các trường hợp bị viêm bao hoạt dịch ở mức độ nhẹ đến trung bình.

Thuốc trị viêm bao hoạt dịch:

• Thuốc giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau là bước đầu tiên trong quá trình điều trị bệnh viêm bao hoạt dịch. Bệnh nhân có thể dùng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như Paracetamol, Aspirin,… Các trường hợp bị sốt cũng đáp ứng tốt với các loại thuốc này nhưng không nên lạm dụng quá mức.
• Thuốc kháng viêm không steroid: Ví dụ như Ibuprofen hay Naproxen. Chúng có tác dụng giảm đau, cải thiện tình trạng sưng đỏ ở bao hoạt dịch.
• Thuốc kháng sinh: Nhóm thuốc này được dùng khi bệnh nhân bị nhiễm trùng.
• Tiêm corticosteroid: Thuốc corticosteroid sẽ được tiêm trực tiếp vào bao hoạt dịch. Thuốc có tác dụng giảm viêm mạnh, giúp cải thiện triệu chứng sưng đau khớp một cách nhanh chóng.

Vật lý trị liệu:

Chuyên gia vật lý trị liệu sẽ áp dụng nhiều phương pháp khác nhau để giảm đau, tăng cường lưu thông máu và đẩy nhanh tốc độ chữa lành tổn thương bên trong bao hoạt dịch. Chẳng hạn như:

• Hướng dẫn người bệnh thực hành các bài tập tăng cường sức mạnh cho cơ bắp quanh khớp bị ảnh hưởng.
• Siêu âm trị liệu
• Điện trị liệu
• Chiếu hồng ngoại
• Đắp Parafin… 

Các phương pháp hỗ trợ giảm đau tại nhà

• Nghỉ ngơi nhiều trong những ngày bị đau nặng. Tuy nhiên, sau khi cơn đau đã thuyên giảm thì bạn nên bắt đầu vận động trở lại và tập luyện các bài tập thể dục nhẹ nhàng để tránh bị teo cơ, cứng khớp.
• Chườm nóng, chườm lạnh giảm đau, chống sưng 
• Mát xa, xoa bóp quanh khu vực bị bệnh để kích thích lưu thông máu, làm thư giãn hệ thống gân cơ và dây thần kinh, giúp bệnh nhân bớt đau.
• Tránh các hoạt động gây áp lực mạnh lên vùng bị ảnh hưởng
• Không tì đè lên khớp có bao hoạt dịch bị viêm
• Trường hợp bị viêm bao hoạt dịch khớp gối thì khi ngủ, bạn nên nằm nghiêng sang chân không bị bệnh và kê một cái gối giữa hai chân sẽ cảm thấy dễ chịu hơn.

2. Điều trị viêm bao hoạt dịch bằng ngoại khoa

Phẫu thuật hiếm khi được chỉ định cho người bị viêm bao hoạt dịch. Phương pháp này chỉ được áp dụng cho người bị nặng, đã áp dụng cách điều trị bảo tồn nhưng không có hiệu quả hoặc các đối tượng bị ứ dịch, tràn dịch khớp. 

Trong trường hợp này, phẫu thuật nội soi thường được lựa chọn. Trong khi mổ, bác sĩ sẽ tiến hành dẫn lưu dịch dư thừa ra ngoài và loại bỏ các mô bị viêm. Phương pháp này ít xâm lấn, không gây mất nhiều máu và người bệnh cũng phục hồi sức khỏe nhanh hơn so với phẫu thuật mổ hở truyền thống.

Cách phòng ngừa viêm bao hoạt dịch

Bệnh viêm bao hoạt dịch có thể tái phát trở lại sau một thời gian nếu không có biện pháp dự phòng phù hợp. Trường hợp có các yếu tố nguy cơ, bạn cũng nên tích cực phòng ngừa bệnh để giảm thiểu nguy cơ bị viêm bao hoạt dịch trong tương lai. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích cho bạn:

• Vận động, chơi thể thao đúng cách, tránh để bị chấn thương
• Không lặp đi lặp lại hoạt động tại một khớp trong thời gian dài. Nếu phải làm những công việc vận động nhiều, cứ sau 1 – 2 tiếng bạn nên nghỉ ngơi vài phút kết hợp xoa bóp nhẹ nhàng để giảm áp lực lên bao hoạt dịch.
• Sử dụng một tấm đệm kê dưới đầu gối nếu bạn làm những công việc phải quỳ nhiều
• Chuyển từ tư thế ngồi sang tư thế đứng một cách từ từ. Không đứng lên đột ngột khiến các gân cơ bị kéo căng và gây tổn thương cho bao hoạt dịch.
• Tránh mang vác, bưng bê vật nặng quá mức làm ảnh hưởng xấu đến bao họat dịch ở khớp vai và các khớp ở chân.
• Điều trị sớm các vấn đề về xương khớp, tránh để tình trạng viêm nhiễm lan rộng đến bao hoạt dịch.
• Không ngồi một chỗ quá lâu
• Tránh tỳ đè khớp lên các bề mặt cứng
• Giảm cân cũng là một cách đơn giản để hạn chế áp lực lên khớp và bao hoạt dịch
• Tập thể dục mỗi ngày giúp tăng cường bơm máu đến nuôi dưỡng bao hoạt dịch. Tuy nhiên, cần chú ý khởi động kĩ trước mỗi lần tập để làm nóng cơ thể, giúp các gân ở khớp có độ đàn hồi, co duỗi tốt. Như vậy sẽ giúp giảm thiểu được nguy cơ bị viêm bao hoạt dịch.

Có thể bạn quan tâm

• Viêm màng bao hoạt dịch khớp gối – Biểu hiện và cách điều trị
• Chữa u bao hoạt dịch khớp cổ tay – Đây là cách tốt nhất