Trẻ hay bị nôn trớ – Nguyên nhân và cách khắc phục, chăm sóc

Trẻ hay bị nôn trớ có thể là một trong những dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa hay các vấn đề sức khỏe khác. Các bậc phụ huynh chớ nên xem thường, hãy chủ động nhờ đến sự giúp đỡ từ bác sĩ để đảm bảo an toàn sức khỏe cho con của mình.

Nguyên nhân khiến trẻ hay bị nôn trớ

Nôn trớ ở trẻ thường xảy ra khi thức ăn từ dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản và trào ra bên ngoài. Nguyên nhân có thể là do ăn quá nhiều, nằm ngay sau khi ăn, hoặc vận động nhiều khi vừa ăn xong. Tuy nhiên, nôn trớ cũng có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Cụ thể: 

1. Dị ứng thức ăn

Dị ứng thức ăn thường không phổ biến ở trẻ sơ sinh nhưng lại hay gặp phải khi trẻ ăn dặm hoặc ở độ tuổi thiếu niên. Triệu chứng có thể bao gồm nổi mề đay, thở khò khè, ho liên tục và khó nuốt. 

Lúc này bạn nên kiểm tra lại xem trong khẩu phần ăn của trẻ có chứa các loại thức ăn dễ gây dị ứng hay không. Điển hình nhất là:

• Quả hạch như óc chó, điều, hạnh nhân…
• Đậu phộng, đậu nành, lúa mì
• Cá, tôm, cua
• Trứng, sữa

Các triệu chứng dị ứng thức ăn ở trẻ thường sẽ xuất hiện sau khi trẻ ăn khoảng từ 2 – 6 giờ. Nhiều trẻ còn có thể bị tiêu chảy, thậm chí là đi ngoài ra máu. Bạn cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở nhi khoa gần nhất để bác sĩ kịp thời can thiệp.

Tham khảo: Chướng bụng đầy hơi buồn nôn là bệnh gì, làm sao điều trị?

2. Trào ngược dạ dày

Đây cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến cho trẻ hay bị nôn trớ. Có thể là do hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động chưa tốt. Điều này khiến cho cơ thắt thực quản không mở ra để thức ăn đi vào dạ dày mà trả ngược lại thực quản và gây ra tình trạng nôn trớ.

Ở trường hợp trẻ sơ sinh, dạ dày vốn còn nằm ngang nên các cơ co thắt cũng hoạt động chưa tốt. Sẽ rất khó để hạn chế tình trạng này cho đến khi dạ dày của bé xoay dọc lại như người trưởng thành.

3. Viêm dạ dày

Viêm dạ dày đặc trưng bởi tình trạng nhiễm trùng ở cơ quan này do sự tấn công của vi khuẩn. Trong đó vi khuẩn Helicobacter pylori (Hp) chính là tác nhân phổ biến nhất.

Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân rất thường gặp khiến trẻ hay bị nôn trớ. Các triệu chứng của bệnh viêm dạ dày ở trẻ thường kéo dài trong khoảng một vài ngày.

4. Sốc thuốc

Trẻ sẽ rất dễ bị nôn trớ khi được cho uống một số loại thuốc lúc bụng còn rỗng. Hoặc đôi khi nôn trớ là dấu hiệu cho thấy rằng bạn đang cho trẻ uống quá nhiều loại thuốc. Sau đây là một số loại thuốc phổ biến nhất có thể khiến trẻ bị nôn trớ:

• Thuốc trị hen suyễn
• Chất sắt
• Acetaminophen
• Ibuprofen
• Erythromycin
• Codein

5. Tắc đường ruột

Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, tình trạng nôn trớ nhiều có thể là dấu hiệu cho thấy đường ruột của trẻ đang bị tắc nghẽn. Ngoài ra, cũng không loại trừ khả năng con bạn có thể đang bị hẹp môn vị. Tình trạng này khiến cho dạ dày bị thu hẹp lại ngăn thức ăn đi qua. Từ đó khiến thức ăn có nguy cơ bị trào ngược về lại thực quản.

6. Chứng đau nửa đầu

Thống kê cho thấy rằng, có tới khoảng 10% trẻ em ở trong độ tuổi tới trường phải thường xuyên đối mặt với tình trạng đau nửa đầu. Chứng bệnh khiến trẻ rất khó chịu bởi nó gây ra nhiều triệu chứng tiêu cực:

• Buồn nôn, nôn trớ
• Chóng mặt
• Đau đầu
• Nhạy cảm hơn với âm thanh và mùi

Cho đến nay, các chuyên gia vẫn chưa thể xác định rõ nguyên nhân gây ra chứng đau nửa đầu ở trẻ em. Khi trẻ gặp các triệu chứng được đề cập ở trên thì nên sớm đưa trẻ thăm khám để tránh những hệ lụy nghiêm trọng phát sinh.

7. Say tàu xe

Việc di chuyển bằng tàu xe có thể sẽ khiến não của trẻ xuất hiện các tín hiệu rối loạn. Nhất là khi trẻ hay nhìn ra ngoài cửa sổ khi đi tàu xe. Đây cũng là một trong những nguyên nhân tương đối thường gặp khiến trẻ bị nôn trớ.

Đi kèm với tình trạng say tàu xe ở trẻ là rất nhiều những triệu chứng khó chịu. Thường thấy nhất là nôn ói, đau bụng, đổ mồ hôi, cảm giác khó chịu. Chứng say tàu xe ở trẻ em được cho là có khả năng di truyền từ bố mẹ.

8. Viêm ruột thừa

Tình trạng này thường đi kèm với những cơn đau ở dạng cấp tính khiến trẻ bị đau bụng dữ dội. Phản ứng viêm sẽ trở nên tồi tệ một cách rất nhanh chóng nếu không được can thiệp kịp thời.

Ngoài đau bụng dữ dội thì trẻ cũng có thể sẽ bị nôn trớ nhiều. Trong hầu hết các trường hợp bị viêm ruột thừa, bạn cần khẩn cấp đưa trẻ đến bệnh viện để bác sĩ can thiệp càng sớm càng tốt.

Đọc thêm: Dấu hiệu viêm ruột thừa ở trẻ em và cách xử lý, điều trị

9. Các yếu tố khác

Ngoài những nguyên nhân được đề cập ở trên thì còn rất nhiều các yếu tố khác cũng có thể sẽ liên quan đến tình trạng nôn trớ ở trẻ. Phải kể đến một số ví dụ điển hình như:

• Các bệnh lý về tai – mũi – họng
• Cho trẻ ăn thực phẩm dễ gây trào ngược
• Quấn tã hoặc cho trẻ mặc quần áo quá chặt
• Rơ lưỡi cho trẻ không đúng cách
• Trẻ mắc các bệnh về đường hô hấp
• Trẻ không dung nạp sữa

Trẻ bị nôn trớ có nguy hiểm không?

Tình trạng nôn trớ ở trẻ có nguy hiểm hay không còn phải phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra. Nếu do vấn đề sinh lý, thường không đáng lo ngại và có thể cải thiện bằng biện pháp chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, nếu nôn trớ do bệnh lý kích hoạt, cần cẩn thận hơn vì có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của trẻ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Khi nào cần thăm khám khi trẻ bị nôn trớ?

Tình trạng nôn trớ do vấn đề sinh lý thường có thể tự cải thiện mà không cần điều trị chuyên sâu. Nhưng trong nhiều trường hợp, trẻ hay bị nôn trớ có thể còn là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nghiêm trọng cần quan tâm kịp thời.

Chú ý đưa trẻ thăm khám khi:

• Trẻ bị nôn ói liên tục không kiểm soát
• Nôn ra dịch vàng hay có dính máu
• Trẻ có dấu hiệu sốt cao trên 38°C
• Tiêu chảy nhiều lần trong ngày
• Trẻ mệt mỏi, đờ đẫn, không tập trung
• Các triệu chứng đau bụng, đau đầu, chóng mặt, chán ăn đi kèm

Lúc này, khi thăm khám bác sĩ sẽ kiểm tra lâm sàng đồng thời chỉ định trẻ thực hiện các thủ thuật cần thiết. Từ đó có thể tìm ra nguyên nhân và cách khắc phục phù hợp.

Cách khắc phục tình trạng nôn trớ ở trẻ

Khi thấy trẻ bị nôn trớ, bạn cần nhanh chóng tìm cách khắc phục cho trẻ càng sớm càng tốt. Ngoài việc thăm khám và điều trị theo chỉ dẫn từ bác sĩ thì bạn cũng cần chú ý đến việc chăm sóc trẻ ngay tại nhà. Dưới đây là một số thao tác mà bạn cần làm khi không may bé bị nôn trớ:

• Khẩn trường nghiêng đầu trẻ về một bên để tránh tình trạng trẻ bị sặc chất nôn. Tiếp theo, sử dụng khăn mềm để lau sạch vùng miệng cũng như cổ họng và sau đó là mũi của trẻ.
• Khum bàn tay lại và tiến hành vỗ nhẹ vào 2 bên lưng của trẻ. Cách này có thể sẽ giúp trấn an tinh thần cho trẻ và khiến trẻ bớt sợ hơn, đồng thời giúp bé nôn sạch hết phần thức ăn còn lại ra bên ngoài.
• Chuẩn bị một chậu nước ấm, lấy khăn xô thấm ướt rồi vắt cho bớt nước. Dùng khăn này lau sạch vùng mặt và vùng cổ của bé. Các mẹ cũng nên nhanh chóng thay quần áo sạch cho trẻ nếu chúng bị chất nôn dính lên.
• Nếu trẻ đã bớt sợ, tinh thần đã được ổn định trở lại, hãy cho trẻ uống nước ấm hay sử dụng oresol ấm. Điều này sẽ ngăn ngừa được nguy cơ mất nước khi trẻ bị nôn trớ.
• Tuyệt đối không được tự ý cho trẻ uống các loại thuốc chống nôn. Bởi chúng có thể phát sinh các tác dụng phụ khiến cho vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn.
• Chú ý điều chỉnh chế độ ăn uống cho trẻ một cách khoa học nhất. Trong vòng 24 giờ kể từ sau khi trẻ bị nôn trớ, bạn không nên cho trẻ ăn thức ăn đặc. Thay vào đó hãy chọn sữa hay thức ăn dạng mềm lỏng để trẻ tiêu hóa tốt hơn.

Bài viết đã tổng hợp những thông tin cần thiết nhất về tình trạng trẻ bị nôn trớ. Mong rằng chúng sẽ là nguồn kiến thức hữu ích giúp bạn bảo vệ sức khỏe con mình được tốt hơn.

Có thể bạn quan tâm

• Ăn không tiêu buồn nôn có nguy hiểm không – Cách khắc phục
• Đau bụng trên buồn nôn – Nguyên nhân và cách trị