Các xét nghiệm phát hiện ung thư dạ dày hiện nay

Xét nghiệm ung thư dạ dày là vấn đề được rất nhiều người quan tâm. Vì chỉ khi làm xét nghiệm sàng lọc kết hợp với các triệu chứng lâm sàng mới có thể giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác được bệnh ung thư dạ dày. Vậy hiện nay, y học có những cách xét nghiệm ung thư dạ dày nào? 

Vai trò của xét nghiệm ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày là một trong những bệnh lý cực kỳ nguy hiểm. Căn bệnh này có tỷ lệ mắc cao, ước tính hằng năm có khoảng 600.000 – 700.000 ca ung thư mới vừa phát hiện. Tại Việt Nam thì bệnh ung thư dạ dày có tỷ lệ người mắc bệnh cao nhất khu vực Đông Nam Á, trong đó tỷ lệ người tử vong do ung thư dạ dày chiếm con rất lớn, đa phần là do phát hiện bệnh quá muộn.

Việc phát hiện bệnh ung thư dạ dày giai đoạn sớm thường rất khó phát hiện do triệu chứng chưa rõ ràng, khả năng điều trị thành công, người bệnh sống hơn 5 năm là 97%. Quá trình điều trị cũng đơn giản hơn, chi phí điều trị thấp và không cần phải thực hiện hóa trị hay xạ trị gì cả. 

Chính vì vậy, việc thực hiện các xét nghiệm, tiến hành quy trình sàng lọc ngay từ sớm sẽ giúp phát hiện các dấu hiệu tiền ung thư hoặc nếu đã mắc bệnh ung thư thì các xét nghiệm này sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác giai đoạn ung thư dạ dày mà người bệnh đang mắc phải. 

Gợi ý:Phác đồ điều trị ung thư dạ dày theo hướng dẫn của Bộ Y tế

Các xét nghiệm phát hiện ung thư dạ dày hiện nay

Hiện nay, xét nghiệm ung thư dạ dày được thực hiện chủ yếu bằng 4 phương pháp sau:

1. Nội soi dạ dày (EGD)

Nội soi là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất trong tất cả các biện pháp xét nghiệm ung thư dạ dày. Phương pháp này có khả năng phát hiện sớm các tổn thương, thậm chí là sự xuất hiện của các tế bào bất thường ở dạ dày, thực quản, đại tràng, tá tràng… dù chúng có kích thước rất nhỏ. 

Hiện tại, có 2 phương pháp nội soi dạ dày gồm nội soi truyền thống và nội soi gây mê.

Quá trình thực hiện nội soi dạ dày diễn ra như sau:

• Bước 1: Bác sĩ sẽ sử dụng một ống nội soi có kích thước nhỏ, ở phần đầu có gắn camera và đèn y khoa luồn qua mũi hoặc miệng để xuống đến thực quản và dạ dày. 
• Bước 2: Camera thu được hình ảnh rõ nét, giúp bác sĩ đánh giá mức độ tổn thương, kích thước, vị trí và hình dạng của khối u. Ngay sau đó, bệnh nhân sẽ được thực hiện sinh thiết để lấy mẫu mô tế bào, tiến hành xét nghiệm và nhuộm màu để xác định tính chất lành tính hay ác tính của khối u.

Ưu điểm: 

• Thực hiện nội soi dạ dày giúp quan sát rõ ràng từng cơ quan, cấu trúc bên trong dạ dày, từ đó giúp bác sĩ đưa ra kết quả chẩn đoán chính xác nhất. 
• Kết hợp thực hiện sinh thiết đồng thời để tìm kiếm sự xuất hiện của vi khuẩn Hp hoặc kiểm tra kết quả giải phẫu bệnh lý. 
• Nội soi dạ dày kết hợp cắt bỏ các khối u ung thư hay khối polyp có kích thước nhỏ. 
• Quá trình nội soi diễn ra khá nhanh, chỉ mất khoảng 10 – 15 phút.

Nhược điểm:

• Quá trình nội soi dạ dày có thể khiến người bệnh khó chịu. 
• Dễ gây tổn thương đến các cơ quan mà ống nội soi đi qua như cổ họng, dạ dày…

2. Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan)

Nếu sau khi thực hiện nội soi dạ dày và bác sĩ phát hiện các bất thường thì bác sĩ sẽ chỉ định cho người bệnh chụp cắt lớp vi tính (CT scan) để đánh giá rõ hơn về tình trạng bệnh. Phương pháp này không can thiệp xâm lấn trực tiếp trên cơ thể mà chỉ đơn thuần dựa vào những hình ảnh chụp được để đánh giá tình trạng tổn thương của dạ dày và đặc biệt là kiểm tra sự xâm lấn của khối u đến cơ quan xung quanh. 

Ưu điểm: Chụp CT scan giúp bác sĩ dễ dàng đánh giá tình trạng bệnh, vị trí, kích thước cũng như mức độ xâm lấn, di căn của các tế bào ung thư đến nhưng cơ quan, bộ phận gần kề trong cơ thể như ổ bụng, gan, hạch bạch huyết, ổ phúc mạc…

Nhược điểm: 

• Chỉ dựa vào hình ảnh thì rất khó để đánh một cách tổng quát và chi tiết tình trạng bệnh ung thư dạ dày như phương pháp nội soi dạ dày. 
• Không thể kết hợp thực hiện sinh thiết hay các thủ thuật khác để có thêm những cơ sở thông tin chẩn đoán bệnh. 
• Chụp CT có thể làm tăng nguy cơ nhiễm xạ, dị ứng với thuốc cản quang. 

3. Sinh thiết dạ dày

Sinh thiết dạ dày là biện pháp chẩn đoán chắc chắn nhất để xác định ung thư dạ dày, thực hiện bằng cách lấy mẫu tế bào từ vùng tổn thương nghi ngờ hoặc các hạch bạch huyết lân cận. Quá trình này giúp xác định giai đoạn của ung thư, đồng thời cung cấp thông tin về mức độ lây lan của bệnh.

Trong quá trình nội soi, bác sĩ lấy mẫu tế bào, sau đó đem quan sát và phân tích dưới kính hiển vi để đánh giá tình trạng viêm và kiểm tra sự hiện diện của vi khuẩn Hp, qua đó hỗ trợ chẩn đoán và lên kế hoạch điều trị.

4. Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu là phương pháp phổ biến trong chẩn đoán bệnh ung thư dạ dày thông qua việc tìm kiếm các dấu ấn ung thư có trong máu như CA 72-4, CEA, C 19-9… trong đó xét nghiệm CA72-4 là loại phổ biến nhất. CA 72-4 là một loại kháng nguyên tồn tại trên bề mặt tế bào của các quan như tụy, buồng trứng, vú, đại tràng… và đặc biệt xuất hiện nhiều nhất trong tế bào ung thư biểu mô dạ dày. 

Phương pháp này được thực hiện bằng cách ly tâm dung dịch máu để tách lấy huyết tương và huyết thanh. Sau đó dùng các thiết bị y khoa kiểm tra chỉ số CA 72-4, đối chiếu với giới hạn bình thường và đưa ra kết luận chính xác về tình trạng bệnh, sau đó đưa ra biện pháp điều trị, ức chế sự phát triển bệnh ung thư dạ dày. 

Tuy nhiên, các kháng nguyên trong cơ thể thường không ổn định và hay tăng đột biến khi mắc bệnh ung thư dạ dày. Vì vậy, thực hiện xét nghiệm máu để chẩn đoán ung thư dạ dày không được đánh giá cao khi thực hiện đơn lẻ mà phải kết hợp với các xét nghiệm vừa kể ở trên. 

Ngoài 4 xét nghiệm chẩn đoán bệnh ung thư dạ dày phổ biến vừa kể ở trên thì còn một số phương pháp khác như: xét nghiệm đánh giá chỉ số Pepsinogen, chụp X – quang, siêu âm ổ bụng, xét nghiệm mô bệnh học, tìm máu ẩn trong phân,… Đây đều là những kỹ thuật hiện đại của y học hiện đại và cho ra kết quả nhanh chóng. 

Tham khảo thêm:Chữa Ung Thư Dạ Dày Bằng Lá Đu Đủ Có Hiệu Quả Không?

Những đối tượng cần xét nghiệm ung thư dạ dày

Hiện nay, vẫn chưa có một tài liệu nào ghi chép nào kết luận chính xác về nguyên nhân gây ung thư dạ dày. Tuy nhiên, những nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao tốt nhất cần thực hiện tầm soát ung thư dạ dày định kỳ. 

• Nam giới ở độ tuổi trung niên và người cao tuổi trên 50 tuổi.
• Những người bị nhiễm vi khuẩn Hp (helicobacter pylori)
• Mắc một số bệnh lý mạn tính như viêm dạ dày mạn tính dương tính vi khuẩn Hp, viêm dạ dày thể teo, thiếu máu ác tính, đã từng cắt một phần dạ dày, polyp dạ dày…
• Những người có nhóm máu A thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. 
• Tiền sử gia đình có người từng bị ung thư dạ dày, mắc hội chứng Peutz – Jeghers, hội chứng Li – Fraumeni, hội chứng đa polyp mang tính chất di truyền trong gia đình, hội chứng đại trực tràng không polyp có tính chất di truyền…
• Những người làm việc và thường xuyên tiếp xúc với môi trường có chất phóng xạ, làm trong ngành cao su hoặc than. 
• Người có chế độ sinh hoạt không lành mạnh như ăn nhiều thức ăn mặn, thức ăn hun khói, đồ muối chua, nghiện rượu bia, hút thuốc…

Các chuyên gia khuyến khích bạn nên thực hiện tầm soát ung thư dạ dày định kỳ trong khoảng 2 năm 1 lần. Đặc biệt, những nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư dạ dày nên thực hiện các xét nghiệm tầm soát nhiều lần hơn khoảng 1 – 2 lần trong khoảng 6 tháng – 1 năm. 

Xem thêm: Nội soi dạ dày có phát hiện bệnh ung thư không? Giải đáp thắc mắc

Một số lưu ý trước khi thực hiện xét nghiệm ung thư dạ dày

Nhằm giúp cho quá trình xét nghiệm ung thư dạ dày đạt được hiệu quả cao nhất, người bệnh cần lưu ý một số điều sau:

• Đối với việc thực hiện xét nghiệm nội soi, người bệnh cần nhịn ăn ít nhất từ 8 – 12 tiếng và nhịn uống ít nhất từ 2 – 3 tiếng trước khi nội soi. 
• Cần thông báo cho bác sĩ về tiền sử bệnh trạng hiện tại như bệnh tim mạch, bệnh hen, tiền sử mắc bệnh dị ứng, tăng huyết áp… trước khi thực hiện để bác sĩ chọn phương pháp phù hợp để giảm sự đau đớn và khó chịu.
• Phụ nữ mang thai hoặc nghi ngờ có thai cũng cần thông báo với bác sĩ để được cân nhắc đưa ra biện pháp xét nghiệm phù hợp và an toàn. 
• Ngưng sử dụng bất kỳ loại thuốc nào khoảng vài ngày trước khi thực hiện các xét nghiệm.
• Xét nghiệm ung thư dạ dày là những biện pháp khá phức tạp, tốt nhất người bệnh nên tìm đến những cơ sở y tế, bệnh viện lớn uy tín, có đội ngũ y bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm và trang bị đầy đủ các thiết bị hiện đại. 

Hiện nay, nước ta có rất nhiều cơ sở thực hiện các xét nghiệm ung thư dạ dày đáng tin cậy như: bệnh viện Ung bướu Hà Nội, bệnh viện Ung bướu TP Hồ Chí Minh, bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện Quân Y 103, bệnh viện Đại học Y Hà Nội, bệnh viện K Trung ương…

Các xét nghiệm ung thư dạ dày được xem là những phương pháp hiệu quả có khả năng phát hiện tình trạng bệnh sớm và can thiệp điều trị kịp thời để. Vì vậy, người bệnh nên thực hiện càng sớm càng tốt để nâng cao hiệu quả điều trị bệnh sau khi phát hiện mắc bệnh ung thư dạ dày. 

Có thể bạn quan tâm

• Phẫu thuật ung thư dạ dày – Nên thực hiện khi nào?
• Ung thư dạ dày giai đoạn cuối: Dấu hiệu, biện pháp điều trị