Ho khan có đờm và cách TRỊ DỨT ĐIỂM tại nhà, không lo tác dụng phụ

Cảm cúm và cảm lạnh là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng ho khan, có đờm. Ngoài ra, đây cũng có thể là dấu hiệu của những bệnh lý ở đường hô hấp như lao phổi, viêm thanh quản, phù phổi bán cấp, tràn dịch màng phổi và hen suyễn.

Ho khan có đờm do những nguyên nhân nào?

Ho là phản xạ có điều kiện của cơ thể nhằm loại bỏ dịch nhầy hoặc các chất kích thích bám vào niêm mạc của đường hô hấp. Có hai dạng ho thường gặp nhất là ho khan (không có dịch nhầy) và ho có đờm (dịch nhầy ứ đọng tại cổ).

Ho khan, có đờm có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân sau đây:

1. Ho gà

Ho gà (Whooping cough) là bệnh lý truyền nhiễm do vi trùng Bordetella pertussis gây ra. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, rất dễ lây lan thành dịch và nguy cơ tử vong cao.

Sau khi tiếp xúc với nguồn bệnh từ 7 – 10 ngày, cơ thể thường phát sinh các triệu chứng như ho nhẹ, chảy nhiều nước mũi,… Khoảng 2 tuần sau, tình trạng ho sẽ có diễn biến nặng hơn, dẫn đến những cơn ho dày đặc và kéo dài. Nếu không kịp thời kiểm soát, cơn ho có thể trở nên dữ dội hơn khiến trẻ nôn ói, không thể ăn uống và dễ bị suy dinh dưỡng.

Trẻ bị ho gà có thể đối mặt với các biến chứng như tăng áp lực phổi, viêm não, viêm phổi và tạo điều kiện cho các bệnh nhiễm trùng cơ hội.

2. Cảm cúm/ cảm lạnh

Cảm cúm và cảm lạnh là hai bệnh lý truyền nhiễm do virus cúm và rhinovirus gây ra. So với ho gà, hai bệnh lý này có mức độ phổ biến hơn và thường không gây nguy hiểm.

Cảm lạnh và cảm cúm thường gặp vào thời điểm thu – đông khi nhiệt độ môi trường giảm mạnh. Bệnh ảnh hưởng đối với cả trẻ em, người trưởng thành và người già.

Dấu hiệu đặc trưng của hai bệnh lý này là tình trạng chảy nước mũi, ứ đờm, ho, mệt mỏi, hắt hơi thường xuyên, sốt,… Hầu hết các trường hợp bị cảm lạnh và cảm cúm đều có xu hướng thuyên giảm sau khoảng 1 – 2 tuần.

3. Lao phổi

Lao phổi là một trong những dạng phổ biến nhất của bệnh lao. Lao là bệnh truyền nhiễm có khả năng lây lan rất cao. Bệnh hình thành do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis xâm nhập vào phổi và gây nhiễm trùng cơ quan này.

Ho khan, có đờm và ho ra máu là dấu hiệu đặc trưng nhất của lao phổi. Triệu chứng này thường kéo dài hơn 3 tuần và đi kèm với hiện tượng sốt nhẹ, mệt mỏi, đau ngực, đổ mồ hôi trộm, chán ăn, giảm sức đề kháng,…

4. Ung thư phổi

Ung thư phổi đề cập đến tình trạng hình thành khối u ác tính ở cơ quan này. Khi khối u xuất hiện, các phế nang và ống dẫn không khí trong phổi sẽ bị chèn ép, dẫn đến hiện tượng khó thở, thở khò khè và đau ngực.

Ngoài ra, khi khối u lan tỏa, khả năng dẫn lưu dịch tại phổi và cơ quan hô hấp có thể bị ứ trệ. Từ đó dẫn đến hiện tượng tăng sinh dịch nhầy và làm phát sinh triệu chứng ho khan, ho có đờm, đờm lẫn máu, khó nuốt, khàn giọng,…

Ung thư phổi thường gặp ở người hút thuốc lào và thuốc lá liên tục trong khoảng 10 năm. Ngoài ra bệnh cũng có thể xuất hiện ở người hít phải khói thuốc, sinh sống trong môi trường chứa hóa chất độc hại, ô nhiễm,…

5. Viêm phế quản

Viêm phế quản là tình trạng ống phế quản bị sưng và viêm. Nguyên nhân gây bệnh có thể do vi khuẩn, hút thuốc lá, tiếp xúc với bụi bẩn, không khí ô nhiễm,… trong thời gian dài.

Tổn thương ở ống dẫn không khí khiến hoạt động hô hấp của cơ thể bị gián đoạn và làm phát sinh những triệu chứng như khó thở, thở khò khè, sốt, mệt mỏi, ho khan, ho có đờm và dai dẳng. Tình trạng viêm ở phế quản có thể chuyển sang giai đoạn mãn tính nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách.

6. Viêm thanh quản

Thanh quản là cơ quan cảm thụ và phát ra âm thanh. Tuy nhiên cơ quan này có thể bị tổn thương do nhiễm virus, vi khuẩn, la hét quá mức, trào ngược axit dạ dày, nhiễm trùng ở hầu họng lây lan,…

Viêm thanh quản đặc trưng bởi triệu chứng khàn giọng, giọng nói thay đổi, mất tiếng,… Tuy nhiên bệnh cũng có thể khiến bạn bị ho khan hoặc ho kèm theo đờm. Nếu viêm thanh quản do nhiễm trùng, bạn có thể nhận thấy cơ thể mệt mỏi, hạch bạch huyết ở cổ sưng và thân nhiệt tăng cao.

7. Phù phổi

Phù phổi là tình trạng các mô và phế nang bị ứ đọng dịch, dẫn đến hiện tượng giảm khả năng trao đổi khí và hô hấp. Phù phổi có thể xảy ra do tim hoặc do chấn thương. Nếu không được khắc phục kịp thời, bệnh có thể gây suy hô hấp và tử vong.

Triệu chứng đặc trưng nhất của bệnh phù phổi là tình trạng thở khó và ho kèm theo máu. Ngoài ra, bạn cũng có thể gặp phải tình trạng da nhợt nhạt và đổ mồ hôi nhiều.

8. Tràn dịch màng phổi

Tràn dịch màng phổi xảy ra khi các khoang màng phổi tăng tiết dịch nhiều hơn bình thường. Hội chứng này thường bắt nguồn từ các bệnh lý khác nhau như suy giáp, suy tim, viêm nhiễm tại phổi, lao, lupus ban đỏ hệ thống, ung thư phổi,…

Hội chứng tràn dịch màng phổi thường biểu hiện thông qua triệu chứng đau ngực, sốt, khó thở và ho khan hoặc ho có đờm. Ngoài ra tình trạng ho do hội chứng này thường có xu hướng tăng lên khi thay đổi tư thế.

9. Viêm họng

Viêm họng là bệnh lý thuộc đường hô hấp trên. Bệnh hình thành khi niêm mạc họng bị nhiễm trùng bởi virus và vi khuẩn. Tổn thương ở cơ quan này làm phát sinh triệu chứng đau rát họng, ứ đờm, ho, sốt, sưng hạch bạch huyết, mệt mỏi,…

Viêm họng là bệnh lý lành tính và có thể điều trị hoàn toàn. Bệnh hầu như không gây ra bất cứ biến chứng nào nguy hiểm. Tuy nhiên nếu chậm trễ trong việc điều trị, tổn thương ở cơ quan này có thể tiến triển kéo dài và dai dẳng.

10. Viêm xoang

Xoang là lớp lót bên trong mũi – má – trán, có vai trò dẫn lưu khí và dịch nhầy. Tuy nhiên cơ quan có thể bị viêm do virus, vi khuẩn hoặc do các tác nhân gây dị ứng. Khi mô xoang bị sưng viêm, hoạt động dẫn lưu sẽ bị ngưng trệ và gây ra tình trạng ứ đọng dịch trong mũi, cổ họng.

Ho có đờm là một trong những triệu chứng thường gặp của bệnh viêm xoang. Ngoài ra, bệnh lý này còn có những biểu hiện đặc trưng khác như chảy nước mũi, đau đầu, đau cổ họng, thở khò khè,…

11. Hen suyễn

Hen suyễn là bệnh lý mãn tính ở đường hô hấp. Bệnh có xu hướng khởi phát trong những năm đầu đời và thuyên giảm dần sau khi trưởng thành.

Hen suyễn hình thành khi bề mặt của ống phế quản bị sưng đột ngột, gây co thắt và làm hẹp đường thở. Khi phổi giảm lượng không khí trong phế nang, bạn sẽ đối mặt với hiện tượng khó thở, thở khò khè, đau thắt ngực và ho khan.

Cần làm gì khi bị ho khan có đờm?

Ho khan có đờm bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Nếu do những bệnh lý thông thường (viêm họng, viêm xoang, cảm, cúm,…) bạn có thể dễ dàng điều trị bằng cách dùng thuốc và nghỉ ngơi.

Tuy nhiên nếu triệu chứng ho do phù phổi, lao phổi, ung thư phổi hay tràn dịch màng phổi,… cần tìm gặp bác sĩ chuyên khoa để được điều trị sớm. Nếu không kịp thời khắc phục, các bệnh lý này có thể trầm trọng và gây nguy hiểm đến tính mạng.

Vì vậy nếu nhận thấy triệu chứng ho khan, có đờm đi kèm với các dấu hiệu bất thường như đờm lẫn máu, khó thở, đau thắt ngực, mệt mỏi, sụt cân bất thường,… bạn cần chủ động đến bệnh viện trong thời gian sớm nhất.

Biện pháp điều trị ho khan và có đờm tại nhà

Với những trường hợp ho khan, có đờm do các nguyên nhân thông thường, bạn có thể áp dụng các biện pháp tại nhà để làm giảm triệu chứng và hỗ trợ quá trình điều trị.

Các biện pháp điều trị và chăm sóc tại nhà bạn có thể áp dụng:

• Uống nhiều nước và bổ sung sữa, nước ép,… để làm dịu niêm mạc họng và loại bỏ dị nguyên.
• Xông hơi với nước ấm (có thể thêm bạc hà/ gừng/ sả) để tăng dẫn lưu ở các cơ quan hô hấp, giảm ứ dịch, ho, đau rát cổ họng và khó thở.
• Pha trà mật ong, trà gừng hoặc sả và uống 2 lần/ ngày nhằm kháng khuẩn, sát trùng, giảm đau họng và giảm ho.
• Súc miệng với nước muối pha loãng nhằm loại bỏ vi khuẩn tích tụ, giảm ngứa rát cổ họng, cải thiện ho và hơi thở có mùi.
• Tránh nói chuyện hoặc la hét quá mức. Áp lực từ những hoạt động này có thể khiến dây thanh và cổ họng bị kích thích, dẫn đến tình trạng ho kéo dài và dữ dội.
• Bổ sung các loại gia vị có khả năng giảm ho như nghệ và gừng vào món ăn thường ngày để hỗ trợ quá trình chữa bệnh.
• Tăng cường các món ăn có tác dụng giải cảm, giảm đau họng, ho khan và có đờm như cháo hành, cháo trứng tía tô, súp gà, canh cải cúc,…
• Tránh hút thuốc lá, dùng rượu bia và nước ngọt có gas trong thời gian điều trị.
• Giữ ấm cổ và cơ thể khi thời tiết chuyển lạnh. Đồng thời cần đeo khẩu trang khi di chuyển hay hoạt động ngoài trời.
• Thoa dầu nóng lên vùng cổ để giảm ho và ngứa cổ họng.
• Ngậm ô mai, tắc hoặc kẹo thảo dược để cải thiện các triệu chứng như ho khan, ứ đờm, ngứa và đau họng.

Phần lớn các trường hợp ho khan, có đờm đều do những bệnh lý thông thường gây ra. Tuy nhiên bạn cần tránh tình trạng chủ quan khi triệu chứng này phát sinh. Nếu nhận thấy ho không thuyên giảm khi áp dụng các biện pháp tại nhà, bạn nên liên hệ với bác sĩ chuyên khoa trong thời gian sớm nhất.

Tuy nhiên, phương pháp kể trên chỉ có tác dụng với trường hợp ho nhẹ. Hơn nữa, chữa bệnh theo mẹo dân gian rất hiếm khi có thể điều trị dứt điểm bệnh, thay vào đó, nó chỉ giúp cắt cơn ho tạm thời. Chính vì vậy, bên cạnh việc chữa ho bằng lá húng chanh, lá hẹ,… người bệnh nên tìm đến giải pháp chuyên sâu hơn giúp bệnh “một đi không trở về”.

Có thể bạn quan tâm:

• Bệnh ho khan nên ăn gì và kiêng gì để khỏi nhanh?
• Cách chữa ho khan về đêm hiệu quả, dứt ngay cơn ho [THAM KHẢO NGAY]