Rách bao xơ đĩa đệm là gì? Có lành được không?

Rách bao xơ đĩa đệm là một vấn đề sức khỏe ngày càng phổ biến, ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, đặc biệt là những người thường xuyên vận động mạnh, mang vác vật nặng hoặc làm việc văn phòng với tư thế sai lệch.

Rách bao xơ đĩa đệm là gì?

Rách bao xơ đĩa đệm là tình trạng lớp màng bên ngoài đĩa đệm bị tổn thương, thủng hoặc rách, dẫn đến nhân nhầy tràn ra khỏi vòng sợi, chèn ép lên rễ thần kinh và các đốt sống xung quanh. Đây là một giai đoạn tiến triển của thoát vị đĩa đệm, có thể gây ra nhiều triệu chứng và biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

Có hai loại rách bao xơ:

• Rách bao xơ không hoàn toàn: Đây là loại rách phổ biến nhất. Trong trường hợp này, bao xơ bị rách hoặc nứt, nhưng nhân nhầy không thoát ra ngoài hoàn toàn.
• Rách bao xơ hoàn toàn: Trong trường hợp này, bao xơ bị rách hoàn toàn và nhân nhầy thoát ra ngoài hoàn toàn.

Rách bao xơ đĩa đệm có thể được chia thành bốn giai đoạn:

• Giai đoạn 1: Ở giai đoạn này, đĩa đệm bắt đầu bị thoái hóa. Bao xơ trở nên mỏng hơn và yếu hơn.
• Giai đoạn 2: Ở giai đoạn này, bao xơ bị rách hoặc nứt. Nhân nhầy có thể bắt đầu lòi ra ngoài.
• Giai đoạn 3: Ở giai đoạn này, bao xơ bị rách hoàn toàn. Nhân nhầy đã thoát ra ngoài và đang chèn ép vào các dây thần kinh hoặc tủy sống.
• Giai đoạn 4: Ở giai đoạn này, nhân nhầy đã thoát ra ngoài và gây tổn thương vĩnh viễn cho dây thần kinh hoặc tủy sống.

Tham khảo thêm: Phác đồ điều trị thoát vị đĩa đệm (cập nhật Bộ Y Tế)

Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Dấu hiệu và triệu chứng:

• Đau nhức: Cơn đau thường xuất hiện tại vị trí đĩa đệm bị tổn thương, có thể lan dọc theo dây thần kinh đến các khu vực khác như cổ, vai, gáy, cánh tay, thắt lưng, mông, đùi, bắp chân, bàn chân,…
• Tê bì, yếu cơ: Tùy vào vị trí và mức độ rách bao xơ, người bệnh có thể cảm thấy tê bì, yếu cơ ở các chi, gặp khó khăn trong vận động.
• Giảm phản xạ: Phản xạ gân Achilles, gân đầu gối,… có thể bị suy giảm.
• Rối loạn chức năng đại tiểu tiện: Trong trường hợp nghiêm trọng, rách bao xơ có thể ảnh hưởng đến chức năng đại tiểu tiện.

Nguyên nhân:

• Lão hóa: Theo thời gian, đĩa đệm dần lão hóa, trở nên yếu ớt và dễ bị tổn thương.
• Chấn thương: Các chấn thương do tai nạn, va đập, ngã,… có thể gây rách bao xơ.
• Cử động sai tư thế: Nâng vật nặng sai cách, khom cúi, xoay người đột ngột,… cũng là nguyên nhân phổ biến dẫn đến rách bao xơ.
• Yếu tố khác: Béo phì, mang thai, các bệnh lý về cột sống,… cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ rách bao xơ .

Rách bao xơ đĩa đệm có lành được không?

Rách bao xơ đĩa đệm không thể tự lành hoàn toàn. Tuy nhiên, khả năng phục hồi và kiểm soát tình trạng bệnh có thể đạt được thông qua các phương pháp điều trị phù hợp, tùy thuộc vào nhiều yếu tố.

Mức độ rách bao xơ:

• Rách nhẹ: Vết rách nhỏ, nhân nhầy chưa thoát ra ngoài, có thể phục hồi một phần với phương pháp điều trị bảo tồn như vật lý trị liệu, thuốc giảm đau, chống viêm.
• Rách nặng: Vết rách lớn, nhân nhầy thoát ra ngoài nhiều, khả năng phục hồi thấp, thường cần can thiệp phẫu thuật.

Vị trí rách bao xơ:

• Cổ: Nguy cơ ảnh hưởng đến tủy sống cao, cần điều trị cẩn thận.
• Lưng: Tùy thuộc vào vị trí cụ thể mà mức độ ảnh hưởng và phương pháp điều trị có thể khác nhau.

Thời điểm phát hiện:

• Phát hiện sớm: Khả năng điều trị và phục hồi cao hơn.
• Phát hiện muộn: Tổn thương có thể nặng nề hơn, ảnh hưởng đến chức năng vận động.

Tuổi tác và sức khỏe:

• Tuổi trẻ, sức khỏe tốt: Khả năng phục hồi cao hơn.
• Tuổi cao, sức khỏe yếu: Quá trình điều trị có thể gặp nhiều khó khăn hơn.

Do vậy, để biết chính xác rách bao xơ đĩa đệm có lành được hay không, bạn cần khám bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác mức độ tổn thương và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Tham khảo thêm: Vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm – Giải pháp cho cuộc sống năng động

Rách bao xơ đĩa đệm có nguy hiểm không?

Rách bao xơ có thể nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào mức độ rách, vị trí và các yếu tố khác.

Biến chứng bao gồm:

• Đau dữ dội: Bao xơ bị rách có thể chèn ép dây thần kinh, gây đau nhức dữ dội ở vùng lưng, mông, hông, lan xuống chân.
• Tê bì, yếu cơ: Chèn ép dây thần kinh cũng có thể dẫn đến tê bì, yếu cơ ở chi dưới, ảnh hưởng đến khả năng vận động.
• Mất cảm giác: Tình trạng nặng có thể dẫn đến mất cảm giác ở chi dưới.
• Liệt: Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất, gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Tuy nhiên, không phải trường hợp rách bao xơ nào cũng nguy hiểm. Nếu được phát hiện sớm và điều trị phù hợp, nhiều người có thể hồi phục hoàn toàn.

Biện pháp chẩn đoán và điều trị rách bao xơ đĩa đệm

Chẩn đoán

Có nhiều cách để chẩn đoán rách bao xơ đĩa đệm. Bác sĩ sẽ bắt đầu bằng việc hỏi bệnh sử và khám sức khỏe cho bạn. Họ cũng có thể yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm.

Các xét nghiệm bao gồm:

• Chụp X-quang: Dùng chụp X-quang để loại trừ các nguyên nhân khác gây đau lưng, như gãy xương hoặc viêm khớp.
• Chụp CT: Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về cột sống hơn so với chụp X-quang, giúp nhìn thấy đĩa đệm bị rách và dây thần kinh bị chèn ép.
• Chụp MRI: Là phương pháp chẩn đoán hình ảnh chính xác nhất để phát hiện rách bao. Cung cấp hình ảnh chi tiết về đĩa đệm, dây thần kinh và các mô khác xung quanh cột sống.

Phương pháp điều trị

Điều trị không phẫu thuật:

• Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi có thể giúp giảm viêm và đau.
• Thuốc: Thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen hoặc acetaminophen, có thể giúp giảm đau. Thuốc kê đơn mạnh hơn cũng có thể được kê đơn trong một số trường hợp.
• Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện phạm vi chuyển động, sức mạnh và sự linh hoạt của bạn.
• Tiêm: Tiêm steroid có thể giúp giảm viêm và đau.

Điều trị phẫu thuật:

Phẫu thuật có thể là một lựa chọn nếu các phương pháp điều trị không phẫu thuật không hiệu quả hoặc nếu tình trạng rách bao xơ đĩa đệm nghiêm trọng. Các loại phẫu thuật bao gồm:

• Phẫu thuật cắt bỏ đĩa đệm: Trong quá trình phẫu thuật cắt bỏ đĩa đệm, phần đĩa đệm bị rách được lấy ra.
• Phẫu thuật hợp nhất cột sống: Trong quá trình hợp nhất cột sống, hai hoặc nhiều đốt sống được nối với nhau bằng xương hoặc phần cứng kim loại.

Tham khảo thêm: Chi phí mổ thoát vị đĩa đệm hết bao nhiêu tiền?

Phòng ngừa rách bao xơ đĩa đệm

Các biện pháp phòng ngừa bao gồm:

• Duy trì cân nặng hợp lý: Việc thừa cân có thể gây thêm áp lực lên cột sống của bạn, làm tăng nguy cơ rách bao xơ.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp tăng cường cơ bắp và cải thiện tính linh hoạt, có thể giúp bảo vệ cột sống của bạn.
• Sử dụng kỹ thuật nâng đúng cách: Khi nâng vật nặng, hãy sử dụng các cơ ở chân chứ không phải các cơ ở lưng.
• Tránh hút thuốc: Hút thuốc có thể làm suy yếu đĩa đệm của bạn, khiến chúng dễ bị rách hơn.

Rách bao xơ đĩa đệm là một tình trạng bệnh lý nguy hiểm, có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Do đó, nếu có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ rách bao xơ, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Có thể bạn quan tâm:

• 10+ thuốc bổ và TPCN tốt cho người thoát vị đĩa đệm
• Cách phòng tránh thoát vị đĩa đệm nên biết khi còn trẻ