Vô sinh là gì? Những thông tin cần biết về vô sinh

Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vô sinh được chia thành hai loại chính:

• Vô sinh nguyên phát: Xảy ra ở những cặp vợ chồng chưa bao giờ có thai.
• Vô sinh thứ phát: Xảy ra ở những cặp vợ chồng đã từng mang thai ít nhất một lần, nhưng sau đó lại không thể mang thai lại.

Thời gian được coi là vô sinh có thể thay đổi tùy theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe của vợ chồng. Tuy nhiên, thông thường, các chuyên gia sẽ chẩn đoán vô sinh nếu:

• Cặp vợ chồng dưới 35 tuổi: Không thể thụ thai sau 1 năm quan hệ tình dục đều đặn mà không sử dụng biện pháp tránh thai.
• Cặp vợ chồng từ 35 đến 40 tuổi: Không thể thụ thai sau 6 tháng quan hệ tình dục đều đặn mà không sử dụng biện pháp tránh thai.
• Phụ nữ trên 40 tuổi: Không thể thụ thai sau 3 tháng quan hệ tình dục đều đặn mà không sử dụng biện pháp tránh thai.

Có thể bạn quan tâm: Vô sinh nữ – Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Dấu hiệu vô sinh 

Các dấu hiệu bao gồm:

• Không thể mang thai sau một năm quan hệ tình dục đều đặn mà không sử dụng biện pháp tránh thai.
• Chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc không có kinh.
• Đau bụng kinh dữ dội.
• Ra dịch âm đạo bất thường.
• Khó khăn trong việc quan hệ tình dục.
• Nam giới có biểu hiện bất thường về tinh dịch.

Nếu bạn đang nghi ngờ mình hoặc bạn đời có thể bị vô sinh, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân gây vô sinh 

Vô sinh có thể do nguyên nhân từ nam giới, nữ giới hoặc cả hai.

Nguyên nhân vô sinh nữ:

• Rối loạn rụng trứng: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh nữ, chiếm khoảng 25% các trường hợp. Rối loạn rụng trứng có thể do hội chứng buồng trứng đa nang, suy buồng trứng sớm, cường giáp, suy giáp, tăng prolactin, hoặc do sử dụng một số loại thuốc.
• Tắc ống dẫn trứng: Ống dẫn trứng bị tắc nghẽn có thể do các bệnh lây truyền qua đường tình dục, viêm nhiễm vùng chậu, phẫu thuật vùng chậu hoặc lạc nội mạc tử cung.
• Vấn đề về tử cung: Bất thường về tử cung như u xơ tử cung, polyp tử cung, dị dạng tử cung có thể ảnh hưởng đến khả năng mang thai.
• Nguyên nhân khác: Chất lượng trứng kém, do tuổi tác, hút thuốc lá, sử dụng rượu bia, ma túy, căng thẳng, stress, chế độ dinh dưỡng thiếu hụt, hoặc do các bệnh lý khác như tiểu đường, cao huyết áp, rối loạn chức năng tuyến giáp…

Nguyên nhân vô sinh nam:

• Vấn đề về tinh trùng: Số lượng tinh trùng thấp, tinh trùng yếu, tinh trùng dị dạng hoặc tinh trùng không di chuyển được đều có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.
• Tắc ống dẫn tinh: Ống dẫn tinh bị tắc nghẽn có thể do các bệnh lây truyền qua đường tình dục, chấn thương vùng kín, phẫu thuật vùng chậu hoặc do các nguyên nhân khác.
• Mắc các bệnh nam khoa: Viêm tuyến tiền liệt, viêm bao quy đầu, viêm tinh hoàn… là những nguyên nhân dễ dẫn đến tình trạng vô sinh ở nam giới.
• Nguyên nhân khác: Hút thuốc lá, sử dụng rượu bia, ma túy, căng thẳng, stress, chế độ dinh dưỡng thiếu hụt, hoặc do các bệnh lý khác như tiểu đường, cao huyết áp, rối loạn chức năng tuyến giáp.

Vô sinh có chữa được không?

Vô sinh hoàn toàn có thể chữa được với sự tiến bộ của y học hiện đại ngày nay. Tỷ lệ thành công phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm nguyên nhân gây vô sinh, tuổi tác và tình trạng sức khỏe tổng thể của cả nam và nữ.

Tỷ lệ thành công của việc điều trị vô sinh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Nguyên nhân gây vô sinh: Một số nguyên nhân dễ điều trị hơn những nguyên nhân khác. Ví dụ, vô sinh do PCOS thường dễ điều trị hơn vô sinh do tắc ống dẫn trứng.
• Tuổi tác: Khả năng sinh sản của phụ nữ giảm theo độ tuổi, đặc biệt là sau 35 tuổi. Do đó, việc điều trị vô sinh có thể có hiệu quả cao hơn nếu bắt đầu sớm.
• Tình trạng sức khỏe tổng thể: Các vấn đề sức khỏe khác như béo phì, tiểu đường hoặc hút thuốc lá có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và làm giảm tỷ lệ thành công của việc điều trị.

Điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến bác sĩ có chuyên môn về vô sinh để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây vô sinh và lập kế hoạch điều trị phù hợp. 

Chẩn đoán vô sinh như thế nào?

Để chẩn đoán vô sinh, các bác sĩ sẽ tiến hành thu thập thông tin, khám lâm sàng và chỉ định các xét nghiệm cần thiết.

Thu thập thông tin:

• Bác sĩ sẽ hỏi bạn về tiền sử y tế, chu kỳ kinh nguyệt, thời gian quan hệ tình dục và mong muốn mang thai.
• Bác sĩ cũng sẽ hỏi về lối sống, chế độ ăn uống, mức độ căng thẳng và tiếp xúc với các chất độc hại.

Khám lâm sàng:

• Bác sĩ sẽ khám phụ khoa cho phụ nữ để kiểm tra sức khỏe tử cung, buồng trứng và âm đạo.
• Bác sĩ cũng sẽ khám tổng quát cho cả nam và nữ để kiểm tra các dấu hiệu bất thường về sức khỏe.

Xét nghiệm:

• Xét nghiệm cho nữ giới:
  • Xét nghiệm nội tiết tố: Đo lượng hormone estrogen, progesterone, prolactin, FSH, LH,…
  • Siêu âm vùng chậu: Kiểm tra buồng trứng, tử cung, vòi trứng và các cơ quan sinh sản khác.
  • Xét nghiệm rụng trứng: Xác định thời điểm rụng trứng.
  • Chụp tử cung – vòi trứng có cản quang (HSG): Kiểm tra xem vòi trứng có bị tắc nghẽn hay không.
  • Xét nghiệm AMH (Anti-Müllerian Hormone): Đánh giá khả năng dự trữ buồng trứng.
• Xét nghiệm cho nam giới:
  • Xét nghiệm tinh dịch đồ: Phân tích số lượng, chất lượng và khả năng di chuyển của tinh trùng.
  • Xét nghiệm nội tiết tố: Đo lượng hormone testosterone, FSH, LH,…
  • Siêu âm bìu: Kiểm tra tinh hoàn và các ống dẫn tinh.
  • Xét nghiệm di truyền: Xác định xem có bất kỳ bất thường di truyền nào ảnh hưởng đến khả năng sinh sản hay không.

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác tùy vào từng trường hợp cụ thể.

Dựa trên các thông tin thu thập được, bác sĩ sẽ đưa ra kết luận về nguyên nhân gây vô sinh và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Có thể bạn muốn biết: Cách kiểm tra xem mình có bị vô sinh không (khám + xét nghiệm)

Phương pháp điều trị vô sinh 

Việc lựa chọn phương pháp điều trị vô sinh sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây vô sinh, tình trạng sức khỏe của vợ chồng và mong muốn của họ. Một số phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

Điều trị bệnh ở phụ nữ

Có ba phương pháp chính được sử dụng để điều trị vô sinh ở phụ nữ: thuốc, phẫu thuật và công nghệ hỗ trợ sinh sản (ART).

• Thuốc: Các loại thuốc có thể được sử dụng để điều chỉnh các vấn đề về nội tiết tố ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) hoặc thiếu hụt nội tiết tố.
• Phẫu thuật: Phẫu thuật có thể được thực hiện để sửa chữa các vấn đề về cơ quan sinh sản, chẳng hạn như tắc ống dẫn trứng hoặc u xơ tử cung.
• Công nghệ hỗ trợ sinh sản: Các phương pháp này bao gồm một loạt các thủ thuật y tế giúp thụ tinh cho trứng. Các phương pháp ART phổ biến bao gồm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI) và thụ tinh nhân tạo (IUI).

Mỗi phương pháp có những ưu – nhược điểm riêng và việc lựa chọn phương pháp phù hợp sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của từng phụ nữ cũng như các yếu tố cá nhân khác. Trước khi quyết định điều trị, nên thảo luận kỹ với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để đưa ra quyết định tốt nhất cho tình trạng của bạn.

Đối với nam giới 

Điều trị vô sinh có nguy hiểm không?

Điều trị vô sinh có thể gây ra một số khó chịu và biến chứng. Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào phương pháp điều trị cụ thể được sử dụng. Tuy nhiên, nhìn chung, các phương pháp điều trị vô sinh hiện nay tương đối an toàn và ít nguy cơ biến chứng.

Các biến chứng tiềm ẩn của điều trị vô sinh:

• Thuốc kích thích buồng trứng:
  • Buồn nôn, đầy hơi, đau bụng
  • Hội chứng quá kích buồng trứng (hiếm)
• Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF):
  • Mang thai nhiều thai
  • Sảy thai
  • Sinh non
• Thụ tinh nhân tạo (IUI):
  • Nhiễm trùng
  • Chảy máu
  • Đau
  • Phẫu thuật:
  • Nhiễm trùng
  • Chảy máu
  • Sẹo
• Tác động khác:
  • Căng thẳng
  • Lo lắng
  • Trầm cảm
  • Gánh nặng tài chính

Biện pháp phòng ngừa vô sinh