Vô kinh (không có kinh nguyệt) là gì? Thông tin cần biết

Vô kinh là tình trạng ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe sinh sản, nhất là khả năng mang thai của phụ nữ. Hãy chú ý tìm hiểu những thông tin cần thiết để chủ động trong việc điều trị. 

Vô kinh là gì?

Vô kinh được hiểu đơn giản là sự vắng mặt của kinh nguyệt trong một khoảng thời gian nhất định. Phụ nữ bỏ lỡ ít nhất 3 kỳ kinh nguyệt liên tiếp thì có thể được chẩn đoán là vô kinh.

Tình trạng này có thể xuất hiện khi mang thai hay ở thời kỳ tiền mãn kinh. Tuy nhiên, nó cũng có thể liên quan đến các vấn đề ở cơ quan sinh sản hay cơ quan điều chỉnh nồng độ hormone.

Tham khảo thêm: Kinh Nguyệt Ra Ít Và Có Màu Nâu Đen Có Nguy Hiểm Không?

Triệu chứng và phân loại

Triệu chứng đặc trưng nhất của tình trạng này là kinh nguyệt không xuất hiện. Ngoài ra, có thể gặp các triệu chứng khác kèm theo bao gồm:

• Tiết dịch ở núm vú
• Đau đầu
• Rụng tóc
• Thay đổi tầm nhìn
• Tóc thừa
• Mọc mụn trứng cá
• Đau vùng xương chậu

Các nhà nghiên cứu chia nó ra thành 2 loại:

• Vô kinh nguyên phát: Là tình trạng phụ nữ đã đến tuổi nhưng lại không xuất hiện kinh nguyệt. 
• Vô kinh thứ phát: Là tình trạng phụ nữ đang có kinh bỗng nhiên mất kinh. Điều này được cho là bình thường trong khi mang thai hoặc cho con bú. Tuy nhiên nó có thể liên quan đến các vấn đề sức khỏe. 

Nguyên nhân gây ra tình trạng vô kinh

Vô kinh thường do những nguyên nhân dưới đây:

1. Vô kinh nguyên phát

Một trong những nguyên nhân phổ biến của tình trạng này là tiền sử gia đình bị chậm kinh. Các điều kiện di truyền có thể khiến buồng trứng hoạt động bất thường:

• Hội chứng Turner: Đây là một rối loạn di truyền đặc trưng bởi buồng trứng kém phát triển.
• Hội chứng không nhạy cảm androgen: Khiến cho nồng độ testosterone luôn ở mức cao.
• Khiếm khuyết Mullerian: Là một dị tật của cơ quan sinh sản.

Trong đó, khiếm khuyết Mullerian được cho là nguyên nhân phổ biến nhất của vô sinh nguyên phát. 

Tình trạng này có thể liên quan đến vấn đề cấu trúc. Đôi khi tử cung và ống dẫn trứng có thể bị mất, hoặc phát sinh những phản ứng tổng hợp.

Ngoài ra, trong nhiều trường hợp, tình trạng vô kinh nguyên phát có thể xuất hiện nhưng lại không xác định được nguyên nhân.

2. Vô kinh thứ phát

Mang thai, cho con bú hay thời kỳ mãn kinh là những nguyên nhân gây vô kinh thứ phát phổ biến nhất. Tuy nhiên đây đều là vấn đề sinh lý bình thường, không đáng quan ngại.

Những nhóm nguyên nhân khác như: rối loạn phụ khoa, căng thẳng về thể chất, chỉ số BMI thấp, tác dụng phụ của thuốc, các vấn đề sức khỏe lâu dài khác.

Thuốc và trị liệu:

• Một số loại thuốc tránh thai hay việc đặt dụng cụ tử cung nội tiết tố cũng có thể là nguyên nhân gây vô kinh. 
• Thuốc chống trầm cảm, thuốc huyết áp cũng có thể làm tăng nồng độ của một số loại hormone ngăn ngừa rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt.
• Hóa trị và xạ trị điều trị ung thư huyết học, ung thư vú hay phụ khoa cũng có thể phá hủy các tế bào sản xuất estrogen. 
• Các thủ thuật như lấy mô ra khỏi tử cung để làm sạch niêm mạc tử cung sau sảy thai, mổ lấy thai hoặc điều trị u xơ tử cung cũng được cho là yếu tố liên quan.

Các yếu tố dưới đây thường sẽ liên quan:

• Trọng lượng cơ thể thấp
• Tỷ lệ mở trong cơ thể thấp
• Lượng calo hoặc chất béo ở mức rất thấp
• Căng thẳng về mặt cảm xúc
• Tập thể dục quá vất vả khiến cho lượng calo đốt cháy nhiều hơn lượng calo dung nạp
•  Thiếu leptin – 1 loại hormone protein giúp điều chỉnh sự thèm ăn và quá trình trao đổi chất

Tình trạng phụ khoa:

• Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): Nồng độ androgen cao có thể khiến túi hoặc nang chứa đầy chất lỏng phát triển trong buồng trứng, cản trở sự giải phóng trứng.
• Suy buồng trứng nguyên phát (FXPOI): Đặc trưng bởi tình trạng buồng trứng của phụ nữ bị ngừng hoạt động trước thời kỳ mãn kinh thông thường, đôi khi ở tuổi 40. 

Vấn đề về tuyến giáp:

Đây là cơ quan sản xuất ra các hormone giúp kiểm soát quá trình trao đổi chất. Một tuyến giáp hoạt động quá mức hay hoạt động kém cũng có thể gây ra vô kinh.

Khối u tuyến yên:

Các khối u trên tuyến yên thường là lành tính nhưng có thể can thiệp đến sự điều hòa nội tiết tố của cơ thể. Đồng thời tác động đến vấn đề kinh nguyệt và có thể gây vô kinh.

Phụ nữ bị vô kinh có thể mang thai được không?

Tình trạng này khiến cho buồng trứng không thể hoạt động bình thường hay chu kỳ rụng trứng sẽ trở nên rối loạn. Đây chính là vấn đề khiến cho việc thụ thai trở nên rất khó khăn.

Thực tế cho thấy rằng, phụ nữ bị vô kinh vẫn có thể mang thai nhưng khả năng này thấp hơn rất nhiều so với người bình thường. 

Gợi ý: Kinh Nguyệt Ra Ít Nhưng Kéo Dài: Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục

Chẩn đoán vô kinh như thế nào?

Đầu tiên, bác sĩ sẽ thực hiện việc thăm khám vùng chậu. Nếu bạn chưa bao giờ có kinh, bác sĩ có thể sẽ kiểm tra tuyến vú và bộ phận sinh dục xem bạn có đang trải qua những thay đổi bình thường của tuổi dậy thì hay không.

Bác sĩ thường sẽ chỉ định bạn thực hiện một số xét nghiệm máu cần thiết để tìm ra nguyên nhân:

• Thử thai
• Xét nghiệm chức năng tuyến giáp
• Xét nghiệm chức năng buồng trứng
• Xét nghiệm prolactin
• Xét nghiệm nội tiết tố nam

Bác sĩ có thể chỉ định thêm một số xét nghiệm hình ảnh để làm rõ vấn đề:

• Siêu âm
• Chụp cắt lớp vi tính – CT
• Chụp cộng hưởng từ – MRI

Đọc thêm: Chậm kinh 3 tháng – Do có thai hay vì nguyên nhân khác?

Cách điều trị tình trạng vô kinh

Phương pháp điều trị cụ thể sẽ dựa trên tình trạng của bạn, bao gồm:

1. Đối với vô sinh nguyên phát

Nếu gia đình có tiền sử kinh nguyệt muộn thì bạn cần thêm thời gian để chờ đợi. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ đưa ra định mức cụ thể về thời gian. Sau đó, bạn nên thăm khám lại để xác nhận tình hình.

Nếu có các vấn đề di truyền hoặc thể chất liên quan đến cơ quan sinh sản thì việc phẫu thuật có thể là cần thiết.

2. Đối với vô kinh thứ phát

• Các yếu tố về lối sống: Thay đổi kế hoạch tập luyện và chế độ ăn uống là cần thiết. Bạn có thể trao đổi trực tiếp với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể hơn. 
• Giảm cân quá mức: Bạn nên thực hiện một chế độ tăng cân dưới sự giám sát của bác sĩ. Có thể cần nhận tư vấn với chuyên gia dinh dưỡng cùng các bác sĩ tâm thần.
• Tuyến giáp hoạt động kém: Bác sĩ có thể kê đơn điều trị bằng Thyroxine – đây là một loại hormone tuyến giáp quan trọng.
• Suy buồng trứng sớm: Liệu pháp thay thể hormone có thể sẽ khiến cho kinh nguyệt quay trở lại.
• Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): Metformin là một loại thuốc đã được sử dụng thành công ở những phụ nữ mắc PCOS để gây rụng trứng. 

Vô kinh có thể từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Điều này không có nghĩa là bạn sẽ bị vô sinh hay không thể mang thai. Hãy sớm tìm đến các cơ sở y tế chuyên về sản phụ khoa để thăm khám và kiểm soát tình hình.

Bạn nên tìm hiểu thêm:

• Cường kinh: Nguyên nhân và cách điều trị tình trạng 
• Ăn Gì Để Cho Kinh Nguyệt Ra Nhiều? – Giúp Kinh Nguyệt Đều