Đau lưng cơ năng là gì? Biểu hiện và cách chữa trị

Đau lưng cơ năng là tình trạng thường gặp do các tác nhân cơ học gây ra. Mặc dù không nghiêm trọng nhưng cần sớm có biện pháp can thiệp để giảm thiểu các vấn đề ảnh hưởng. Đặc biệt là tránh các hệ lụy cho sức khỏe cơ xương khớp.

Đau lưng cơ năng là gì?

Đau lưng cơ năng là tình trạng đau lưng cấp tính do co thắt cơ, thường ảnh hưởng đến cơ lưng và cơ vai gáy, với mức độ đau từ nhẹ đến nặng.

Tình trạng đau lưng này thường xảy ra đột ngột nhưng có thể khắc phục nhanh chóng bằng cách điều trị tại nhà, ít khi trở nên mạn tính.

Triệu chứng xảy ra phổ biến ở những người lao động nặng nhọc hoặc ít vận động như vận động viên, công nhân xây dựng, nhân viên bốc vác và nhân viên văn phòng.

Dấu hiệu nhận biết tình trạng đau lưng cơ năng

Cơn đau thường tập trung ở lưng, có thể lan lên cổ vai gáy ở các trường hợp nặng.

Biểu hiện bao gồm đau nhức dữ dội từ lưng đến xương cụt, tăng khi vận động mạnh hoặc làm việc nặng, ảnh hưởng đến vận động và gây khó chịu khi đứng hoặc nằm.

Đau thường rõ rệt hơn khi thay đổi tư thế và không giảm ngay cả khi nghỉ ngơi. Triệu chứng có thể khác nhau giữa các cá nhân, cần thăm khám bác sĩ nếu đau nặng hoặc ảnh hưởng đến chức năng vận động.

Nguyên nhân gây đau lưng cơ năng

Như đã đề cập, có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra hoặc làm nghiêm trọng thêm tình trạng đau lưng này. Bao gồm:

1. Vận động sai tư thế, làm việc quá sức

Nguyên nhân chính gây đau thắt lưng cấp tính bao gồm vận động sai tư thế và làm việc quá sức, tăng áp lực lên cột sống. Ở những người thường làm công việc nặng như khuân vác, nâng đồ vật sai cách sẽ gây đau nhức và tăng nguy cơ chấn thương.

2. Chấn thương

Chấn thương, thường xảy ra trong lao động, thể thao hoặc giao thông, có thể dẫn đến bong dây chằng, giãn cơ, hoặc tổn thương cột sống nghiêm trọng, gây ra đau lưng cơ năng.

Cơn đau này thường kèm theo co thắt, gây cảm giác khó chịu, đặc biệt ở thắt lưng, đặc biệt khi dây chằng bị căng giãn quá mức.

3. Thường xuyên căng thẳng, stress

Nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ giữa stress kéo dài và đau lưng dạng cơ năng, căng thẳng tạo ra chất độc ảnh hưởng đến hormone cơ thể, làm chậm phản ứng co duỗi cơ và tăng nguy cơ đau lưng cấp tính.

4. Thời tiết thay đổi thất thường

Thời tiết, đặc biệt là sự thay đổi đột ngột sang lạnh, ảnh hưởng đến sức khỏe xương khớp, tăng áp lực lên cơ và có thể gây đau lưng co thắt nếu cơ thể không kịp thích nghi.

5. Cảm cúm

Khi bị cảm cúm, cơ thể sẽ phải tăng cường sản xuất các tế bào miễn dịch. Điều này có thể tác động đến tủy sống và vô tình làm phát sinh triệu chứng đau nhức, khó chịu tại vùng thắt lưng.

6. Nữ giới đến kỳ kinh nguyệt hoặc đang mang thai

Phụ nữ dễ bị đau lưng cơ năng do thay đổi nội tiết tố trong kỳ kinh nguyệt và thai kỳ, ảnh hưởng đến cơ co duỗi và tuần hoàn máu, gây áp lực lên cơ và gây đau lưng.

Tham khảo thêm: Vì sao ngồi lâu bị đau lưng? Những tác hại không ngờ

Các giải pháp điều trị cho tình trạng đau lưng cơ năng

Giải pháp cho đau lưng cơ năng phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ đau, với nhiều phương pháp khắc phục phổ biến như sau:

1. Cách khắc phục tại nhà

Điều trị và chăm sóc tại nhà được ưu tiên cho người bị đau lưng, giúp khắc phục nhanh chóng và giảm ảnh hưởng đến cuộc sống, với nhiều phương pháp lựa chọn.

Dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn

Khi có đau nhức và co thắt lưng, nên nghỉ ngơi và thư giãn để giảm đau và hỗ trợ chữa lành tổn thương. Nằm trên nệm cứng, tránh dùng gối kê đầu nhưng có thể dùng gối trụ lót cột sống. Đổi tư thế nghiêng người, sử dụng gối kê khi nghiêng.

Kéo giãn cột sống

Kéo giãn cột sống giúp thư giãn cơ và khớp, giảm áp lực lên dây thần kinh, cải thiện đau nhức và vận động ở người bị đau lưng cơ năng do tổn thương cột sống, có thể áp dụng bằng đai kéo giãn, đu xà hoặc bơi lội.

Xoa bóp, bấm huyệt

Xoa bóp bấm huyệt từ y học cổ truyền, giúp thư giãn gân cơ và thúc đẩy tuần hoàn máu, cải thiện đau nhức. Nên kết hợp cả hai phương pháp, thực hiện 1-2 lần/ngày, mỗi lần 30 phút với sự hỗ trợ của người có kinh nghiệm.

Tác dụng nhiệt

Tác dụng nhiệt, dùng chườm nóng hoặc lạnh tùy nguyên nhân đau, là giải pháp dễ thực hiện.

Chườm nóng phù hợp với đau lưng do cảm cúm, trong khi chườm lạnh hữu ích cho trường hợp đau do trì trệ hoặc thiếu máu cục bộ. Áp dụng 20-30 phút/lần, 2 lần/ngày để cải thiện đau nhức.

Tận dụng thảo dược tự nhiên

Đây là giải pháp an toàn và hiệu quả, sử dụng nhiều nguyên liệu tự nhiên có tác dụng làm giảm đau và thư giãn cơ bắp. Ngoài việc giảm triệu chứng đau nhức, các biện pháp này còn giúp tăng cường sự linh hoạt cho hệ thống xương khớp:

• Dùng ngải cứu và muối hạt: Rửa sạch 300g ngải cứu tươi và hỗn hợp với ít muối hạt. Đun nóng trên chảo cho đến khi vàng. Sau đó, chườm lên vùng lưng đau và có thể làm lại khi hỗn hợp nguội.
• Bài thuốc từ quả cam, hành khô và phèn: Khoét ruột một quả cam tươi, thêm phèn chua và hành khô, sau đó nướng cho đến khi vỏ cháy đen. Đắp lên vùng lưng đau và để khoảng 30 phút.
• Bài thuốc từ gừng tươi: Giã lấy nước cốt từ gừng tươi và thoa lên vùng lưng đau. Massage nhẹ nhàng trong khoảng 10-15 phút, sau đó lau sạch bằng khăn ấm.

2. Điều trị bằng thuốc

Điều trị bằng thuốc là giải pháp phổ biến để khắc phục đau lưng cơ năng. Thuốc Tây thường cho hiệu quả nhanh và dễ sử dụng, nhưng cần phải thăm khám bác sĩ để chẩn đoán và kê đúng loại thuốc phù hợp:

• Giảm đau: Codein, Paracetamol…
• Giãn cơ: Tolperison, Decontractyl…
• Kháng viêm: Meloxicam, Celecoxib, Aspirin…

Tất cả các loại thuốc trên đều có nguy cơ gây ra tác dụng phụ trong quá trình sử dụng. Vì vậy, bạn cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ về liều lượng, tần suất và thời gian sử dụng thuốc. 

Tham khảo thêm: Đau lưng giữa: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

3. Các bài tập vật lí trị liệu

Tập vật lí trị liệu giúp giảm đau và khuyến khích phục hồi vận động. Tập luyện đúng cách cũng làm tăng sự linh hoạt và độ bền của hệ thống xương khớp, cũng như sức chống chịu của cơ bắp.

Bài tập 1:

• Quỳ gối xuống sàn.
• Gập bụng và hạ người xuống.
• Duỗi 2 tay về phía trước và căng cơ.
• Giữ tư thế này khoảng 10 giây, lặp lại 10 lần.

Bài tập 2:

• Nằm ngửa trên sàn tập.
• Co hai đầu gối vào trước ngực.
• Ôm lấy hai đầu gối bằng hai tay.
• Giữ tư thế này 10 giây, sau đó duỗi ra và lặp lại 10 lần.

Bài tập 3:

• Tư thế quỳ gối, chống hai tay xuống sàn.
• Giơ tay phải lên hướng về trước, đồng thời duỗi chân trái về phía sau.
• Giữ tư thế này 10 giây, sau đó thực hiện tương tự với bên còn lại.
• Lặp lại các động tác trên khoảng 10 lần.

Bài tập 5:

• Quỳ gối xuống sàn tập, chống hai tay xuống đất.
• Cong lưng lên giống như con mèo và giữ tư thế này trong 10 giây.
• Trở về tư thế ban đầu và lặp lại 10 lần.

Bài tập 6:

• Nằm ngửa, hai khuỷu tay chống xuống đất.
• Co hai đầu gối để lòng bàn chân chạm đất.
• Sử dụng lực của cánh tay để nhấc cơ thể lên và giữ tư thế này trong 10 giây.
• Trả về trạng thái ban đầu và lặp lại 10 lần.

Tham khảo thêm: Vì sao bị đau lưng về đêm? Cách khắc phục nhanh

Phòng ngừa chứng đau lưng cơ năng

Để ngăn ngừa đau lưng dạng cơ năng, bạn có thể thực hiện những biện pháp sau:

• Đảm bảo tư thế đúng khi làm việc và sinh hoạt, tránh xoay vặn lưng đột ngột.
• Cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi, tránh làm việc quá sức và vận động cường độ cao.
• Ăn uống lành mạnh, bổ sung đầy đủ dưỡng chất từ thực phẩm tốt.
• Kiểm soát căng thẳng và stress, tìm sự giúp đỡ nếu cần.
• Thực hiện hoạt động thể chất đều đặn, ít nhất 30-45 phút mỗi ngày.
• Giữ ấm cho cơ thể khi thời tiết chuyển lạnh, hạn chế việc chỉnh máy lạnh quá thấp.
• Thận trọng trong giao thông và hoạt động vận động để hạn chế nguy cơ chấn thương vùng lưng.

Đau lưng cơ năng là tình trạng phổ biến và không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên nếu cơn đau kích hoạt ở mức độ dữ dội và dai dẳng kéo dài thì bạn nên chủ động thăm khám ngay. Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra, tìm kiếm nguyên nhân và có giải pháp khắc phục phù hợp.

Có thể bạn quan tâm:

• Tập bụng bị đau lưng: Nguyên nhân và cách khắc phục
• 7 thuốc trị đau lưng của Mỹ tốt nhất được tin dùng