5 cách trị mụn ở tuổi dậy thì hiệu quả nhất – phù hợp cho da

Mụn ở tuổi dậy thì xuất hiện do nhiều yếu tố tác động, trong đó thay đổi nội tiết được cho là nguyên nhân phổ biến nhất. Làn da của lứa tuổi này còn khá mỏng và nhạy cảm nên cần lựa chọn được phương pháp điều trị an toàn, phù hợp để mang lại hiệu quả tốt nhất, tránh những di chứng nặng nề trên da.

Nguyên nhân gây mụn ở tuổi dậy thì

Tuổi dậy thì là giai đoạn cơ thể có nhiều sự biến đổi lớn cả về tâm sinh lý lẫn sự phát triển thể chất. Bên cạnh đó, sự xuất hiện của mụn cũng là một trong những đặc điểm cho thấy bạn đã bắt đầu bước vào lứa tuổi dậy thì. 

Các nốt mụn tấn công nhiều nhất ở trán, mũi, cằm, hai bên má hoặc thậm chí cả ở lưng, ngực, vai. Có nhiều nguyên nhân gây mụn ở tuổi dậy thì như:

• Thay đổi hormone: Bước vào tuổi dậy thì, cơ thể sản sinh hormone nhiều hơn khiến tuyến bã nhờn bị kích thích và hoạt động mạnh mẽ. Dầu nhờn tiết ra quá nhiều làm tắc nghẽn lỗ chân lông và sinh ra mụn.
• Không tẩy tế bào chết cho da thường xuyên: Mỗi phút, có đến 50.000 tế bào trên da bị chết đi. Chúng không thể tự bong tróc hết ra được. Một phần tế bào chết sẽ bám dính chặt trên bề mặt da và bít kín lỗ chân lông. Chúng có thể kết hợp với dầu nhờn và vi khuẩn gây nhiễm trùng da. Mụn trứng cá xuất hiện là một hậu quả tất yếu.
• Ảnh hưởng của thuốc tân dược: Một số thuốc như corticoid, kháng sinh, Prednison, thuốc chống động kinh… có thể gây ra nhiều tác dụng phụ khi sử dụng, trong đó có hiện tượng nổi mụn trên da.
• Di truyền: Nghiên cứu cho thấy mụn trứng cá có khuynh hướng di truyền. Bạn có nguy cơ bùng phát mụn ở tuổi dậy thì nếu cha mẹ bạn cũng từng bị mụn.
• Dùng mỹ phẩm không phù hợp: Các sản phẩm chăm sóc da chứa nhiều dầu, hóa chất hoặc có độ đậm đặc cao cũng là thủ phạm gây mụn ở lứa tuổi mới lớn. Ở tuổi này, da còn khá mỏng và nhạy cảm nên dễ bị kích ứng, nổi mụn khi dùng mỹ phẩm.
• Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Lứa tuổi mới lớn thường có khuynh hướng thích ăn đồ ngọt, thức ăn nhanh, uống trà sữa… Chúng tuy rất ngon miệng nhưng lại không được đánh giá cao về mặt giá trị dinh dưỡng và có thể làm tăng phản ứng viêm dưới da, khiến da bị nổi mụn.
• Không tắm rửa thường xuyên: Do không được làm sạch, làn da chứa đầy tế bào chết, bụi bẩn, dầu nhờn và mồ hôi. Đây chính là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn có cơ hội bùng phát tấn công vào các nang lông và sinh ra mụn.
• Căng thẳng thần kinh: Lứa tuổi dậy thì thường phải đối mặt với nhiều áp lực trong học hành, thi cử hoặc trong chuyện gia đình dẫn đến căng thẳng, stress kéo dài. Điều này có thể gây rối loạn nội tiết và kích thích mụn hoành hành trên da.

Nhận biết triệu chứng nổi mụn ở tuổi dậy thì

Mụn trứng cá ở tuổi dậy thì rất dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề về da khác như dị ứng, viêm da, viêm lỗ chân lông. Bạn cần chú ý đến các đặc điểm dưới đây để sớm nhận diện được mụn.

– Mụn mức độ nhẹ:

• Mụn có hình dáng tương tự như những nốt sẩn nổi cộm trên bề mặt da
• Chúng mọc rải rác trên da, chưa có nhân hoặc có thể có nhân trắng hay đen
• Mụn không ảnh hưởng đến khu vực da xung quanh. Đôi khi một số nốt mụn có thể khiến da bị tấy đỏ nhưng không bị sưng.

– Mụn ở tuổi dậy thì mức độ nặng:

• Nốt mụn to, nổi rõ trên da và có khuynh hướng ngày càng phát triển
• Vùng da xung quanh bị sưng, đỏ
• Chính giữa mụn có cồi trắng chứa mủ
• Chân mụn có thể ăn sâu vào trong da mang lại cảm giác ngứa, đau nhức.

Ngoài ra, tùy theo loại mụn mắc phải mà lứa tuổi mới lớn có thể nhận thấy các dấu hiệu đặc trưng của loại mụn đó.

Các loại mụn ở tuổi dậy thì

 Mụn trứng cá ở tuổi dậy thì được chia thành các dạng phổ biến sau:

• Mụn đầu đen: Chúng thường xuất hiện ở các khu vực có tuyến bã nhờn hoạt động mạnh như hai bên cánh mũi, trán. Nhân mụn là sự kết hợp giữa bụi bẩn, chất nhờn, vi khuẩn và tế bào chết được đẩy lên trên bề mặt lỗ chân lông. Quá trình oxy hóa khi tiếp xúc với không khí khiến đầu nhân mụn chuyển thành màu đen.
• Mụn đầu trắng: Nhân mụn đầu trắng được tạo thành tương tự như mụn đầu đen. Tuy nhiên chúng nằm trong lỗ chân lông đóng kín nên không bị không khí tác động và vẫn giữ được màu trắng.
• Mụn mủ: Nhân mụn chứa nhiều mủ màu trắng hoặc vàng. Nó khiến da bị sưng tấy. Loại mụn này rất dễ bị vỡ ra để lại sẹo lõm và vết thâm mất thẩm mỹ.
• Mụn bọc: Dạng mụn này có kích thước to, sưng đỏ, gây đau nhức. Chân mụn có thể ăn sâu và lan rộng vào tận trong lớp hạ bì của da.
• Mụn nang: Đây là loại mụn có kích thước to nhất. Nó có hình dáng tương tự như một cái nhọt sâu, chứa nhiều mủ và vô cùng đau nhức.

Ít gặp hơn, tuổi dậy thì có thể bị các loại mụn khác như mụn ẩn, mụn trứng cá đỏ, mụn cám, mụn sẩn… Mặc dù không phải là một vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe nhưng nếu không được điều trị đúng cách, chúng có thể gây ra những tổn thương nặng nề trên da, khiến da bị sẹo, thâm. Bên cạnh đó, những trẻ bị mụn ở tuổi dậy thì cũng trở nên kém tự tin, ngại ngùng trong giao tiếp và sống khép kín, thu mình với người xung quanh.

Qua tuổi dậy thì có hết mụn không?

Mụn ở tuổi dậy thì xuất hiện chủ yếu là do thay đổi hormone. Bước qua lứa tuổi này, nội tiết tố sẽ dần ổn định trở lại và mụn cũng không còn mục nhiều như trước hoặc thấm chí hết hoàn toàn.

Tuy nhiên, một số trường hợp không may mắn như vậy. Nghiên cứu cho thấy có khoảng 30% trẻ không hết mụn khi bước qua giai đoạn dậy thì. Thậm chí có những trường hợp mụn vẫn tiếp tục phát triển nặng hơn

Điều trị mụn tuổi dậy kết hợp với biện pháp chăm sóc da đúng cách từ bên trong lẫn bên ngoài sẽ giúp ngăn chặn sự phát triển của mụn và giúp lứa tuổi mới lớn tránh được những ảnh hưởng nặng nề trên da.

Cách trị mụn hiệu quả nhất ở tuổi dậy thì

Việc lựa chọn phương pháp điều trị mụn trứng cá cho lứa tuổi mới lớn cần đảm bảo nguyên tắc an toàn, kiên trì và phù hợp để không ảnh hưởng đến sự phát triển của các em.

1. Đắp mặt nạ thiên nhiên trị mụn tuổi dậy thì

Đây được xem là cách trị mụn trứng cá tuổi dậy thì an toàn nhất. Sử dụng các nguyên liệu thiên nhiên làm mặt nạ vừa giúp đẩy lùi mụn, lại giúp bổ sung các dưỡng chất chăm sóc cho làn da tuổi teen mà không tốn kém quá nhiều chi phí.

– Đắp mặt nạ nghệ:

Nghệ được biết đến với tác dụng kháng khuẩn, làm mau lành tổn thương do mụn nhờ chứa nhiều curcumin. Các thành phần vitamin C, E có trong nghệ còn giúp ngăn ngừa vết thâm, làm da sáng đều màu, mềm mại và khỏe mạnh hơn. Bạn có thể dùng nghệ tươi thoa trực tiếp lên nốt mụn hoặc kết hợp với mật ong theo hướng dẫn sau:

•  Dùng 1 củ nghệ tươi giã nát, chắt lấy nước cốt
• Hòa nước cốt nghệ chung với 2 thìa mật ong
• Thoa một lớp mỏng lên da rồi massage nhẹ nhàng vài phút
• Để mặt nạ khoảng nửa tiếng sau mới rửa lại mặt
• Chăm chỉ thực hiện 3 lần mỗi tuần để nhanh chóng tiêu diệt sạch các nốt mụn đáng ghét.

– Mẹo trị mụn tuổi dậy thì bằng nha đam:

Chất nhựa trong nha đam có đặc tính kháng khuẩn, xoa dịu tổn thương, làm se khít lỗ chân lông. Nó vừa giúp tiêu diệt mụn, vừa góp phần ngăn chặn sự xuất hiện của các nốt mụn mới.

Cách dùng:

• Lấy một khúc nha đam, gọt bỏ hết lớp vỏ màu xanh bên ngoài
• Đem ruột nha đam xay nhuyễn thoa lên khu vực có mụn 15 – 20 phút
• Lặp lại theo cách tương tự 3 lần mỗi tuần

– Bí quyết trị mụn bằng khoai tây và sữa tươi

Mặt nạ này có tác dụng tẩy tế bào chết, sát khuẩn, làm sạch da. Bên cạnh đó, nó còn cung cấp vitamin C, E và chất chống oxy hóa giúp ngăn chặn sự tấn công của các gốc tự do đối với làn da.

Các bước thực hiện:

• Khoai tây gọt vỏ, xắt lát mỏng rồi luộc chín
• Trộn khoai tây chung với sữa chua thành hỗn hợp đặc sệt
• Thoa mặt nạ lên da và nằm thư giãn cho đến khi mặt nạ khô lại
• Dùng nước ấm rửa cho sạch
• Với cách trị mụn tuổi dậy thì bằng khoai tây sữa tươi, cứ cách 1 ngày bạn thực hiện một lần cho đến khi hết mụn.

– Dầu dừa trị mụn:

Dầu dừa chứa axit lauric và capric – những hoạt chất đã được chứng minh về tác dụng kháng viêm, giảm sưng và đau nhức ở nốt mụn. Cùng với đó, chất monolaurin trong dầu dừa còn có khả năng điều tiết hoạt động của tuyến bã nhờn, thanh lọc da.

Cách dùng:

• Rửa mặt sạch và thấm khô da
• Dùng tăm bông thấm dầu dừa chấm lên từng nốt mụn
• Thực hiện ngày 2 lần vào buổi sáng và buổi tối, sau vài ngày nốt mụn sẽ xẹp đi trông thấy.

Những cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì trên mặc dù rất thân thiện và an toàn với mọi loại da nhưng chúng chỉ thích hợp với những người bị mụn ở mức độ nhẹ. Cần kết hợp chăm sóc da đúng cách và điều chỉnh lối sống để thu được kết quả khả quan.

2. Xông hơi trị mụn tuổi dậy thì

Hẳn bạn cũng biết liệu pháp xông hơi mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đây cũng là một trong những phương pháp điều trị mụn được lứa tuổi mới lớn ưa chuộng.

Dưới tác động của hơi nước nóng, xông hơi làm giãn nở lỗ chân lông và lấy đi các chất cặn bã bên trong cùng với nhân mụn chín nằm ẩn sâu bên trong. Đặc biệt khi kết hợp với thảo dược xông hơi còn mang đến hiệu quả tích cực trong việc kích thích lưu thông máu dưới da để sửa chữa tổn thương và cải thiện độ đàn hồi cũng như sức sống cho làn da.

Cách trị mụn hiệu quả nhất ở tuổi dậy thì bằng xông hơi như sau:

• Chuẩn bị nguyên liệu làm nước xông, bao gồm 2 lít nước và một trong các loại thảo mộc như lá tía tô, rau diếp cá, xả, vỏ bưởi…
• Đun sôi nước và cho thảo mộc vào nấu sôi 10 phút
• Đưa mặt lại gần nồi nước sôi và trùm kín khăn lại xông trong 15 phút. Trường hợp bị mụn ở các khu vực khác trên cơ thể như lưng hay ngực, bạn có thể cho nồi nước sôi vào trong nhà tắm, đóng kín cửa lại xông.

** Lưu ý:

• Sau khi xông hơi xong, đợi cho da khô ráo mới tiến hành tắm rửa lại.
• Thoa nước hoa hồng hoặc kem dưỡng ẩm dành cho da mụn sau khi xông hơi để cân bằng độ ẩm cho da, ngăn ngừa mất nước.
• Trong quá trình xông hơi, giữ khoảng cách an toàn với nồi nước để không bị bỏng
• Không xông hơi khi đang bị sốt hoặc rối loạn nhịp tim
• Mỗi tuần bạn chỉ nên xông hơi 1 – 2 lần. Nếu quá lạm dụng sẽ khiến da bị khô và khiến tình trạng mụn thêm trầm trọng.

3. Dùng kem trị mụn ở tuổi dậy thì

Sử dụng kem trị mụn là khuynh hướng được nhiều bạn lựa chọn bởi cách này khá tiện lợi, không mất nhiều thời gian như đắp mặt nạ hay xông hơi. Với tuýp kem trị mụn nhỏ gọn, bạn có thể mang theo bên mình đi làm hay đi du lịch để sử dụng khi cần.

Trên thị trường hiện nay có hàng trăm sản phẩm kem trị mụn được rao bán. Nội có, ngoại có với đủ mọi mức giá khác nhau giúp các bạn tuổi teen có thể lựa chọn được sản phẩm phù hợp với làn da và túi tiền.

Dưới đây là một số loại kem trị mụn dành cho tuổi dậy thì cùng giá bán:

• Kem Acnes Medical Cream: 53.000 đồng / tuýp
• Kem trị mụn Pair của Nhật: 210.000 – 280.000 / tuýp
• Kem nghệ E 100: 35.000/ tuýp 18,5g
• Kem trị mụn Decumar: 75.000 đồng / tuýp…

Khi lựa chọn kem trị mụn tuổi dậy thì cần lưu ý:

• Lựa chọn các sản phẩm mang thương hiệu uy tín, có xuất xứ rõ ràng để đảm bảo an toàn cho da
• Tránh dùng các loại kem có chứa corticoid. Thành phần này có tác dụng kháng viêm mạnh nhưng dùng lâu dài có thể gây lệ thuộc và nhiều tác dụng phụ khác cho da.
• Ưu tiên các loại kem trị mụn có thành phần thiên nhiên
• Tùy theo loại da mà lựa chọn loại kem phù hợp. Chẳng hạn da nhiều dầu thì nên tránh các sản phẩm chứa gốc dầu ( free oil ), da khô thì dùng các loại kem có kết cấu lỏng được bổ sung các thành phần dưỡng ẩm như mật ong, dầu ô liu sẽ thích hợp hơn. Nhờ sự tư vấn của bác sĩ hoặc những người bán hàng nếu bạn không có kinh nghiệm về vấn đề này.

4. Dùng thuốc trị mụn tuổi dậy thì

Khi các biện pháp điều trị mụn tại nhà không mang lại hiệu quả, nhiều bậc phụ huynh đưa con em mình tìm đến bác sĩ da liễu để được điều trị bằng thuốc. Qua thăm khám, soi da và làm các xét nghiệm cần thiết, bác sĩ có thể chẩn đoán được loại mụn, mức độ nghiêm trọng của mụn, tính chất da và ảnh hưởng của nó tới làn da để chỉ định loại thuốc phù hợp.

– Thuốc điều trị tại chỗ không cần kê đơn:

Bao gồm các thuốc chứa axit axetic, axit salicylic, lưu huỳnh hay benzoyl peroxide. Chúng được điều chế dưới dạng gel, kem, xà phòng hay sữa rửa mặt. Sử dụng chúng thường xuyên có thể giúp kháng khuẩn, chống viêm, làm tiêu nhân mụn. Tuy nhiên cần ít nhất 4 – 8 tuần sử dụng để thấy được sự thay đổi của làn da.

– Thuốc điều trị tại chỗ theo toa:

Nhóm thuốc này mạnh hơn nhưng lại tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ, khi sử dụng cần được bác sĩ kê đơn. Trẻ bị mụn ở tuổi dậy thì có thể được chỉ định một trong các thuốc như:

• Kháng sinh
• Adapalene
• Axit azelaic
• Tazarotene,
• Benzoyl peroxide
• Dapsone
• Tretinoin

– Cách trị mụn tuổi dậy thì bằng thuốc uống:

Thuốc uống theo toa được chỉ định cho các trường hợp bị mụn ở mức độ trung bình đến nặng. Bác sĩ kê đơn các thuốc kháng sinh dạng viên uống giúp kiểm soát mụn bằng cách ức chế sự phát triển của vi khuẩn, qua đó giảm các triệu chứng viêm, sưng đỏ da. Thời gian điều trị thường kéo dài trong 4 – 6 tháng rồi giảm dần liều lượng và ngưng hoàn toàn khi hết mụn.

Ngoài ra, một số loại thuốc uống giúp thu nhỏ tuyến dầu, ức chế sản xuất chất bã nhờn nhằm ngăn ngừa ách tắc lỗ chân lông cũng có thể được sử dụng. Có tác dụng mạnh nhất là thuốc Isotretinoin, bao gồm một số thương hiệu như:

• Earnica
• Amnesteem
• Claravis,
• Myorisan
• Zenatane

– Thuốc tiêm cortisone: 

Trẻ bị mụn nang ở tuổi dậy thì có thể được điều trị bằng thuốc cortisone dạng tiêm bắp. Thuốc có tác dụng kháng viêm mạnh và chỉ được dùng cho những trường hợp bị nặng.

5. Cách trị mụn tuổi dậy thì bằng công nghệ cao

Hiện nay, có nhiều công nghệ điều trị mụn ở tuổi dậy thì được quảng cáo là cho hiệu quả nhanh đang được áp dụng tại các chuyên khoa da liễu và thẩm mỹ viện. Điển hình là các công nghệ sau:

• Blue Light: 

Bác sĩ sử dụng máy chiếu trực tiếp ánh sáng quang học lên khu vực điều trị. Nó giúp phục hồi da thông qua việc loại bỏ vi khuẩn gây mụn, điều tiết hoạt động của tuyến bã nhờn, làm se khít lỗ chân lông. Đồi thời dưới tác động của ánh sáng trị liệu, cơ thể sẽ sản sinh nhiều collagen hơn để chữa lành những tổn thương trên da do mụn gây ra.

• Công nghệ màng sinh học:

Còn được gọi là Polyesteramide. Màng sinh học được tổng hợp từ acid amin. Nó hoạt động bằng cách kháng viêm, bảo vệ da trước các tác nhân gây mụn và đẩy nhanh quá trình tái tạo da.

• Công nghệ Bio Light:

Sử dụng ánh sáng sinh học có bước sóng phù hợp, Bio Light tác động trực tiếp vào vùng da bị mụn. Nó giúp làm khô cồi mụn, đẩy nhân mụn lên trên, kháng viêm, thu nhỏ mụn mủ, mụn bọc và có thể điều trị đa dạng các loại mụn.

• Các công nghệ khác:

+ Laser CT3 

+ Chiếu tia sáng IPL

+ Laser

+ Oxy Jet

+ Nano…

Không thể phủ nhận các công nghệ trên cho hiệu quả trị mụn nhanh. Tuy nhiên, sau điều trị các nốt mụn mới vẫn có thể xuất hiện do không loại bỏ được căn nguyên gây mụn. Thêm vào đó, chi phí cho một liệu trị trị mụn ở tuổi dậy thì bằng công nghệ cao cũng khá đắt đỏ khiến nhiều người phải đắn đo, suy nghĩ.

Nếu có ý định trị mụn theo phương pháp này, bạn nên tìm đến các cơ sở y tế chuyên khoa hoặc những địa chỉ làm đẹp uy tín, có bác sĩ chuyên khoa được đào tạo bài bản để đảm bảo được điều trị tốt nhất và tránh tình cảnh “chặt chém”, “móc túi” khách hàng.

Lưu ý khi trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì

Để điều trị và phòng ngừa mụn trứng cá tuổi dậy thì hiệu quả cần đặc biệt lưu ý một số vấn đề sau:

– Không nặn mụn bừa bãi:

Đây là một bước vô cùng quan trọng có tác động rất lớn đến hiệu quả điều trị mụn ở tuổi dậy thì, đồng thời cũng giúp ngăn ngừa sự tấn công của các nốt mụn mới.

Các bạn tuổi teen nên rửa mặt 2 – 3 lần mỗi ngày. Có thể dùng nước sạch hoặc sữa rửa mặt trị mụn. Da được vệ sinh thường xuyên sẽ giúp giải phóng lỗ chân lông khỏi sự bít tắc do bụi bẩn, vi khuẩn và chất bã nhờn gây ra.

Khi lựa chọn sữa rửa mặt lưu ý tránh dùng các sản phẩm có độ tẩy rửa cao. Chúng có thể ăn mòn da và khiến da dễ bị kích ứng, nổi mụn nhiều hơn. 

– Xây dựng lối sống lành mạnh

Ít người biết được rằng, thói quen sinh hoạt hàng ngày cũng có liên quan đến sức khỏe của làn da, đặc biệt là khi bị mụn. Các bạn bị mụn ở tuổi dậy thì nên duy trì những thói quen sinh hoạt tốt dưới đây để nâng cao sức sống cho làn da và hỗ trợ điều trị mụn:

• Tránh dùng thức ăn nhanh, đồ ngọt, các món cay nóng hay đồ chiên xào nhiều dầu mỡ. Thay vào đó hãy tăng lượng rau xanh và hoa quả tươi vào thực đơn hàng ngày. Đây chính là nguồn bổ sung vitamin và khoáng chất dồi dào cho làn da có sức đề kháng tốt hơn trước các tác nhân gây mụn.
• Đi ngủ sớm, ngủ đủ giấc, tránh thức khuya
• Có kế hoạch học tập hợp lý để đầu óc không bị căng thẳng quá mức
• Thường xuyên dọn dẹp, lau chùi nhà ở và không gian sống. Các vận dụng cá nhân như chăn, ga, khăn mặt cần được giặt giũ định kỳ và phơi ngoài nắng to để tiêu diệt vi khuẩn.

– Điều trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì cần kết hợp loại bỏ triệu chứng lẫn nguyên nhân gây mụn