Triệu chứng sỏi thận ở phụ nữ và giải pháp điều trị tốt nhất

Sỏi thận là một bệnh lý mà nhiều người gặp phải hiện nay, có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Triệu chứng sỏi thận ở phụ nữ thường bao gồm đau lưng, đau bụng, tiểu rắt, tiểu buốt, thậm chí tiểu ra máu… Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách là rất quan trọng để giảm thiểu các tác động tiêu cực đến sức khỏe.

Tìm hiểu về tình trạng sỏi thận ở phụ nữ

Sỏi thận là sự tích tụ của các khoáng chất và muối – chủ yếu là canxi trong thận. Các tinh thể này có thể hình thành thành sỏi ở thận hoặc di chuyển xuống đường tiết niệu, gây đau đớn cho người bệnh. Sỏi thận có thể khác nhau về kích thước, có thể chỉ nhỏ như hạt cát, cũng có thể lớn bằng ngón tay.

Bệnh lý này phổ biến ở cả nam và nữ, nhưng tỷ lệ mắc bệnh có sự khác biệt, trước đây nam giới thường có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu gần đây, số lượng phụ nữ bị sỏi thận đang tăng lên đáng kể, đặc biệt là ở những người trong độ tuổi từ 20 – 40, phần lớn thường do lối sống không khoa học gây nên.

Theo một nghiên cứu ở Mỹ, tỷ lệ phụ nữ mắc sỏi thận đã tăng từ khoảng 5% (giai đoạn 1990) lên gần 9% trong những năm gần đây. Ở châu Á và Việt Nam, mặc dù không có số liệu cụ thể, nhưng số lượng bệnh nhân nữ mắc sỏi thận cũng đang gia tăng.

Tham khảo thêm: Các thuốc trị sỏi thận tốt nhất và lưu ý khi dùng

Nguyên nhân gây nên tình trạng sỏi thận ở phụ nữ

Các nguyên nhân gây ra tình trạng sỏi thận cho phụ nữ rất đa dạng như chế độ ăn uống, các yếu tố di truyền, thay đổi nội tiết tố… Dưới đây là một số nguyên nhân chính:

• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Việc tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu oxalate (như rau bina, củ cải đường…), ăn nhiều muối và đạm động vật, uống không đủ nước… là nguyên nhân chính dẫn đến sự hình thành sỏi thận.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát: Phụ nữ có nguy cơ cao mắc nhiễm trùng đường tiết niệu, gây ra sự hình thành sỏi struvite do vi khuẩn làm thay đổi độ pH của nước tiểu.
• Béo phì và các bệnh chuyển hóa: Béo phì và các vấn đề liên quan đến hội chứng chuyển hóa làm tăng nguy cơ hình thành sỏi, đặc biệt là sỏi axit uric do mức độ axit uric cao trong cơ thể.
• Thay đổi nội tiết tố: Những giai đoạn như thai kỳ, tiền mãn kinh và mãn kinh làm thay đổi nội tiết tố, ảnh hưởng đến việc cân bằng khoáng chất và làm tăng nguy cơ sỏi thận.
• Yếu tố di truyền: Sỏi thận có tính chất di truyền, đặc biệt ở những người có người thân trong gia đình từng mắc bệnh. Sỏi cystine là một dạng sỏi do di truyền gây ra.
• Dùng thuốc và chất bổ sung: Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu thiazide, các chất bổ sung canxi… có thể làm tăng lượng canxi trong nước tiểu và dẫn đến hình thành sỏi thận.
• Thiếu hoạt động thể chất: Lối sống ít vận động hoặc tình trạng nằm lâu ngày do bệnh tật làm giảm sự trao đổi chất, dẫn đến tích tụ khoáng chất trong nước tiểu và hình thành sỏi.
• Bệnh lý tiêu hóa: Các bệnh lý về tiêu hóa như viêm ruột, bệnh Crohn, sau phẫu thuật ruột… làm tăng khả năng hấp thụ oxalate từ thực phẩm, dẫn đến nguy cơ sỏi canxi oxalate.
• Các bệnh lý về thận: Các bệnh lý như thận đa nang, viêm thận, nhiễm trùng thận… làm giảm khả năng thải loại khoáng chất của thận, dẫn đến tích tụ và hình thành sỏi.

Tham khảo thêm: Bị sỏi thận uống sữa được không? Uống loại nào?

Triệu chứng sỏi thận ở phụ nữ

Việc nhận biết các dấu hiệu sớm của sỏi thận là rất quan trọng để có thể phát hiện và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng hoặc suy thận. Dưới đây là những triệu chứng thường gặp của sỏi thận mà bạn nên chú ý:

1. Đau lưng và đau vùng hông

Đau lưng và hông là triệu chứng thường gặp của sỏi thận, cơn đau bắt đầu ở vùng lưng dưới hoặc hông, thường chỉ ở một bên cơ thể, có thể lan xuống bụng dưới hoặc háng.

Khi sỏi di chuyển trong niệu quản, cơn đau trở nên dữ dội và không thuyên giảm dù bạn thay đổi tư thế. Triệu chứng này cho thấy sỏi có thể đang gây tắc nghẽn niệu quản và cần được điều trị sớm để tránh biến chứng.

2. Đau khi đi tiểu

Khi viên sỏi cọ xát vào niêm mạc đường tiết niệu, chúng gây ra cảm giác đau hoặc nóng rát khi tiểu. Cơn đau có thể kèm theo cảm giác buồn tiểu gấp hoặc tiểu chưa hết.

Mức độ đau tùy thuộc vào kích thước và hình dạng của viên sỏi, có thể kéo dài cho đến khi sỏi được loại bỏ hoặc thải ra ngoài.

3. Tiểu ra máu

Người bệnh bị tiểu ra máu khi sỏi gây tổn thương niệu đạo hoặc bàng quang. Viên sỏi khi di chuyển qua đường tiết niệu có thể làm xước hoặc kích thích niêm mạc, dẫn đến chảy máu.

Máu này sẽ xuất hiện trong nước tiểu, khiến nước tiểu có màu hồng, đỏ hoặc thậm chí nâu sẫm, điều này tùy thuộc vào lượng máu chảy. Mặc dù lượng máu có thể ít và không gây đau nhiều, nhưng đây là dấu hiệu quan trọng cần thăm khám và điều trị.

Tham khảo thêm: 10+ Loại nước uống đánh tan sỏi thận dân gian thường dùng

4. Nước tiểu có mùi và màu bất thường

Khi sỏi cản trở dòng chảy của nước tiểu, chúng tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Nhiễm trùng có thể làm cho nước tiểu trở nên đục do chứa các tế bào bạch cầu, vi khuẩn, đôi khi cả mủ… Đồng thời, nước tiểu thường có mùi hôi nồng hoặc khó chịu hơn bình thường.

Sự thay đổi này là do sự hiện diện của vi khuẩn và các chất thải trong quá trình nhiễm trùng. Ngoài ra, nước tiểu có màu vàng đậm hoặc nâu có thể báo hiệu sự tích tụ các chất cặn bã không được thải ra hiệu quả do sỏi thận gây tắc nghẽn.

Triệu chứng này không chỉ là biểu hiện của sỏi thận ở phụ nữ mà còn cho thấy nhiễm trùng đã phát triển, cần được thăm khám và điều trị ngay để tránh nguy cơ lan rộng hoặc gây tổn thương nặng hơn cho thận.

5. Tiểu gấp và tiểu nhiều lần

Khi viên sỏi ở bàng quang, chúng có thể kích thích và gây áp lực lên thành bàng quang, điều này làm cho người bệnh cảm thấy cần đi tiểu liên tục, dẫn đến cảm giác buồn tiểu gấp ngay cả khi lượng nước tiểu trong bàng quang không nhiều.

Ngoài ra, người bệnh cũng có cảm giác tiểu chưa hết hoặc chỉ tiểu được một lượng nhỏ nhưng vẫn buồn tiểu. Triệu chứng này là dấu hiệu cho thấy viên sỏi đã di chuyển xuống phần thấp hơn của hệ tiết niệu và có thể gây khó chịu nếu không được cải thiện.

6. Sốt và ớn lạnh

Khi vi khuẩn phát triển do sự tắc nghẽn hoặc tổn thương do sỏi, cơ thể phản ứng lại bằng cách tăng nhiệt độ để chống lại nhiễm trùng. Phụ nữ có thể bị sốt cao, kèm theo cảm giác rét run hoặc ớn lạnh ngay cả khi nhiệt độ bên ngoài không lạnh.

Triệu chứng này thường đi kèm với đau nhức cơ thể, mệt mỏi và yếu ớt, điều này là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng có thể đã lan rộng. Nếu không được điều trị kịp thời, nhiễm trùng có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng huyết hoặc tổn thương thận.

Tham khảo thêm: 20 cách trị sỏi thận tại nhà bằng mẹo, cây thuốc dân gian

Biến chứng nguy hiểm của tình trạng sỏi thận ở phụ nữ

Sỏi thận tuy là một bệnh lý phổ biến, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, chúng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh. Một số biến chứng mà người bệnh có thể gặp phải là:

• Nhiễm trùng đường tiết niệu: Sỏi thận có thể gây tắc nghẽn dòng chảy của nước tiểu, tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển và dẫn đến nhiễm trùng. Nhiễm trùng đường tiết niệu nếu không được điều trị có thể lan rộng lên thận và gây viêm thận.
• Suy thận: Sỏi lớn hoặc nhiều sỏi có thể gây tắc nghẽn hoàn toàn niệu quản, cản trở việc thải nước tiểu và gây tổn thương thận, nếu tình trạng kéo dài có thể dẫn đến suy thận, khiến chức năng lọc máu của thận bị suy giảm nghiêm trọng.
• Nhiễm trùng máu: Nếu sỏi thận gây ra nhiễm trùng nặng mà không được điều trị, vi khuẩn có thể xâm nhập vào máu và gây nhiễm trùng máu khiến nhiều cơ quan trọng cơ thể bị tổn thương, thậm chí là tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
• Tổn thương thận vĩnh viễn: Khi sỏi làm tắc nghẽn dòng chảy nước tiểu trong thời gian dài, áp lực bên trong thận tăng lên khiến thận bị giãn và bị tổn thương vĩnh viễn.
• Tăng nguy cơ tái phát sỏi: Nếu không điều trị dứt điểm, sỏi thận có thể tái phát nhiều lần, gây đau đớn kéo dài và làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng khác như nhiễm trùng hay suy thận.

Tham khảo thêm: Bị sỏi thận nên ăn gì, kiêng gì giúp nhanh hết?

Điều trị sỏi thận ở phụ nữ bằng cách nào?

Sỏi thận là một tình trạng có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả từ thay đổi thói quen sinh hoạt đến các biện pháp y tế can thiệp. Dưới đây là những cách điều trị phổ biến mà người bệnh thường được chỉ định:

1. Thay đổi lối sống

Những điều chỉnh trong chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt hàng ngày có thể giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi, hỗ trợ cơ thể đào thải sỏi nhỏ một cách tự nhiên và cải thiện sức khỏe tổng thể. Dưới đây là một số biện pháp mà người bệnh có thể áp dụng:

• Uống nhiều nước, uống từ 2 – 3 lít nước mỗi ngày giúp tăng lượng nước tiểu, làm loãng các khoáng chất và muối trong thận.
• Hạn chế thực phẩm giàu oxalate như rau bina, củ cải đường, sô-cô-la, trà, các loại hạt… 
• Hạn chế lượng muối, thức ăn chế biến sẵn, thức ăn mặn… trong khẩu phần ăn giúp giảm lượng canxi trong nước tiểu.
• Hạn chế tiêu thụ đạm từ thịt đỏ, hải sản… vì chúng làm tăng nồng độ axit uric.
• Duy trì cân nặng lành mạnh, tránh thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận.
• Tập thể dục đều đặn.
• Tăng cường tiêu thụ thực phẩm giàu chất xơ như rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên cám… 
• Hạn chế đường và đồ uống có ga để giảm lượng đường tiêu thụ.

2. Điều trị bằng thuốc

Điều trị sỏi thận bằng thuốc là phương pháp giúp kiểm soát cơn đau, hỗ trợ việc tống sỏi ra ngoài và ngăn ngừa sự hình thành sỏi mới. Dưới đây là các loại thuốc thường được sử dụng trong điều trị:

• Thuốc giảm đau: Các loại thuốc như ibuprofen, acetaminophen, naproxen… thường được sử dụng để giảm đau trong quá trình sỏi di chuyển qua niệu quản, giảm triệu chứng đau buốt và khó chịu do sỏi gây ra.
• Thuốc giãn cơ trơn niệu quản: Một số loại thuốc như tamsulosin giúp làm giãn cơ niệu quản, tạo điều kiện cho sỏi di chuyển dễ dàng hơn qua đường tiết niệu, đặc biệt với sỏi nhỏ.
• Thuốc giảm canxi: Thuốc lợi tiểu thiazide giúp giảm lượng canxi trong nước tiểu.
• Thuốc làm giảm axit uric: Allopurinol được sử dụng để làm giảm nồng độ axit uric trong máu.
• Thuốc kiểm soát độ pH nước tiểu: Một số thuốc kiềm hóa nước tiểu có thể được kê để điều chỉnh độ pH.

Tham khảo thêm: Khám chữa, mổ sỏi thận ở bệnh viện nào tốt nhất ?

3. Điều trị sỏi thận bằng ngoại khoa

Điều trị sỏi thận bằng phương pháp ngoại khoa được áp dụng khi sỏi quá lớn, gây tắc nghẽn nghiêm trọng hoặc khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Dưới đây là các phương pháp phổ biến mà bệnh nhân sỏi thận có thể được chỉ định:

• Tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng xung kích (ESWL): Đây là phương pháp không xâm lấn, sử dụng sóng xung kích để phá vỡ sỏi lớn thành các mảnh nhỏ hơn, giúp chúng dễ dàng được thải ra ngoài qua đường tiểu. Phương pháp này hiệu quả với sỏi có kích thước trung bình và nằm trong thận hoặc niệu quản trên.
• Nội soi niệu quản tán sỏi bằng laser: Phương pháp này được thực hiện bằng cách đưa ống soi niệu quản qua niệu đạo đến vị trí của sỏi. Sau đó, bác sĩ sử dụng tia laser để phá vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ hơn, loại bỏ chúng qua nước tiểu.
• Tán sỏi qua da (PCNL): Đây là phương pháp dành cho sỏi lớn hoặc sỏi nằm sâu trong thận, bác sĩ sẽ tạo một đường mổ nhỏ ở lưng để đưa dụng cụ vào thận và tán sỏi, sỏi sau đó sẽ được lấy ra ngoài thông qua đường mổ.
• Phẫu thuật mở: Đây là phương pháp ít được sử dụng hiện nay, chỉ áp dụng khi sỏi quá lớn hoặc có biến chứng phức tạp mà các phương pháp khác không thể giải quyết. Phẫu thuật mở liên quan đến việc tạo một đường mổ lớn hơn để lấy sỏi trực tiếp từ thận hoặc niệu quản.

Phòng ngừa sỏi thận ở phụ nữ bằng cách nào?

Phòng ngừa sỏi thận có thể được thực hiện bằng cách thay đổi lối sống và thói quen hàng ngày. Dưới đây là những cách hiệu quả để giảm nguy cơ hình thành sỏi thận trong cơ thể:

• Uống nhiều nước: Đảm bảo uống đủ từ 2-3 lít nước mỗi ngày giúp làm loãng các khoáng chất và muối trong nước tiểu, ngăn chúng kết tụ thành sỏi. Đặc biệt, phụ nữ cần uống nhiều nước hơn trong những ngày nóng hoặc khi vận động nhiều.
• Giảm lượng muối trong chế độ ăn: Hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều muối giúp giảm nồng độ canxi trong nước tiểu, từ đó giảm nguy cơ hình thành sỏi canxi.
• Ăn uống lành mạnh, cân bằng: Giảm tiêu thụ thực phẩm giàu oxalate như rau bina, củ cải đường, sô cô la, các loại hạt…. Đồng thời, tăng cường tiêu thụ trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt… để giúp cơ thể tiêu hóa và bài tiết tốt hơn.
• Giảm lượng đạm động vật: Hạn chế tiêu thụ đạm từ thịt đỏ, hải sản, các sản phẩm từ sữa… vì có thể giảm nguy cơ sỏi axit uric. Thay thế bằng đạm thực vật, các nguồn đạm từ cá, thịt gia cầm ít béo…
• Bổ sung canxi hợp lý: Thay vì loại bỏ hoàn toàn canxi khỏi chế độ ăn, hãy tiêu thụ canxi từ thực phẩm tự nhiên như sữa, đậu phụ, các loại rau lá xanh… Việc bổ sung canxi từ thực phẩm giúp cân bằng và ngăn ngừa sỏi thận.
• Duy trì cân nặng lành mạnh: Thừa cân và béo phì có liên quan đến nguy cơ sỏi thận, việc duy trì cân nặng ổn định thông qua chế độ ăn lành mạnh và tập thể dục đều đặn sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
• Kiểm soát các bệnh lý liên quan: Phụ nữ có các bệnh lý như cao huyết áp, tiểu đường, bệnh chuyển hóa… cần kiểm soát tốt bệnh nền để ngăn ngừa sỏi thận.
• Thăm khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt với những người có tiền sử sỏi thận hoặc có yếu tố di truyền, việc kiểm tra sức khỏe thường xuyên giúp phát hiện sỏi từ sớm và có biện pháp phòng ngừa kịp thời.

Sỏi thận ở phụ nữ là một tình trạng phổ biến, có thể được phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm. Bằng cách thay đổi lối sống lành mạnh và thăm khám y tế định kỳ, phụ nữ có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm, bảo vệ sức khoẻ tổng thể một cách tốt nhất.

Có thể bạn quan tâm:

• Mổ sỏi thận bao nhiêu tiền? (Bảng chi phí mới nhất)
• Sỏi thận ở trẻ em: Dấu hiệu, cách điều trị, phòng ngừa