Thuốc Promethazine – Tác dụng, cách dùng và lưu ý cần biết

Thuốc Promethazine là thuốc thuộc nhóm chống dị ứng và kháng histamin thường được bác sĩ chỉ định điều trị nôn mửa hoặc buồn nôn.

Thuốc Promethazine là gì?

Promethazine là một loại thuốc thuộc nhóm chống histamine thế hệ đầu tiên. Thuốc được sử dụng để điều trị nhiều tình trạng khác nhau, bao gồm dị ứng, buồn nôn, khó ngủ, lo lắng và kích động.

Thuốc được sản xuất dưới dạng viên nén với hàm lượng 10 mg, 12,5 mg, 25 mg và 50 mg. Ngoài ra, thuốc còn được điều chế dưới các dạng khác như:

• Dạng siro: 6,25 mg/5ml, 25 mg/5ml
• Dung dịch tiêm: 25 mg/ml, 50 mg/ml
• Đạn trực tràng, kem bôi ngoài 2%: tube 10 g

Thành phần 

Thành phần của thuốc Promethazine có thể thay đổi tùy theo dạng bào chế và nhà sản xuất. Dưới đây là một số thành phần thường gặp trong các dạng bào chế khác nhau của thuốc Promethazine:

• Hoạt chất chính: Promethazine hydroclorid
• Thành phần khác:
  • Viên nén: Tá dược như lactose, tinh bột, talc, magnesi stearat
  • Viên nang: Tá dược như lactose, tinh bột, natri lauryl sulfat
  • Siro: Dung dịch tạo ngọt (như sucrose, sorbitol), chất bảo quản (như natri benzoate), chất tạo màu, hương liệu
  • Thuốc đặt trực tràng: Bơ ca cao, chất nhũ hóa (như lecithin)
  • Dung dịch tiêm: Nước cất, natri clorid, chất bảo quản (như natri metabisulfit)
  • Kem bôi da: Tá dược như petrolatum, lanolin, cetyl alcohol

Ngoài ra, một số dạng bào chế của thuốc Promethazine có thể chứa thêm các thành phần khác, chẳng hạn như thuốc nhuộm, chất tạo vị hoặc chất tạo mùi.

Tham khảo thêm: Thuốc Lorastad có công dụng gì? Cách dùng và thận trọng

Tác dụng và chỉ định 

Promethazine là một loại thuốc thuộc nhóm chống histamine thế hệ đầu tiên, có nhiều công dụng khác nhau, bao gồm:

• Điều trị dị ứng, cải thiện các triệu chứng như ngứa, phát ban, chảy nước mũi, nổi mề đay, sưng tấy, hắt hơi,…
• Thuốc cũng được sử dụng để điều trị phản ứng dị ứng nặng đe dọa tính mạng (sốc phản vệ) và phản ứng với các sản phẩm máu
• Chống buồn nôn và nôn do say tàu xe, hóa trị, xạ trị, phẫu thuật.
• An thần nhẹ, có thể giúp bạn dễ ngủ hơn. Thuốc cũng được sử dụng để giảm lo âu và kích động.

Công dụng khác:

• Ngứa do bệnh gan
• Đau do co thắt cơ
• Ho
• Bệnh Parkinson
• Hỗ trợ điều trị chứng hội chứng ruột kích thích (IBS).

Chống chỉ định 

Không sử dụng Promethazine cho những đối tượng sau:

• Không sử dụng thuốc cho trẻ em dưới 2 tuổi
• Người bị dị ứng với thuốc không nên dùng
• Bệnh nhân bị tắc ruột, mắc bệnh gan
• Người bị dạ dày loét
• Bệnh nhân có chứng rối loạn co giật, tắc nghẽn đường tiểu hoặc gặp vấn đề tiểu khó
• Mắc bệnh về mạch máu hoặc tim mạch
• Bệnh giảm bạch cầu (bệnh tủy xương)
• Phì đại tuyến tiền liệt hoặc ngưng thở khi ngủ
• Người bị tăng nhãn áp hoặc cổ bàng quang tắc nghẽn
• Bị hội chứng Reye
• Bệnh lý chấn thương não hoặc gặp các vấn đề về phổi như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính COPD hoặc bệnh hen suyễn

Cách dùng và liều lượng

Cách dùng:

• Promethazine có thể được uống dưới dạng viên nén, viên nang, thuốc đạn đặt trực tràng, dung dịch uống hoặc tiêm bắp/tiêm tĩnh mạch.
• Uống thuốc với nước, cùng hoặc không cùng thức ăn.
• Đối với thuốc đạn đặt trực tràng, làm ẩm nhẹ phần đầu viên thuốc bằng vaselin hoặc nước trước khi đưa vào trực tràng.
• Lắc kỹ dung dịch uống trước khi sử dụng.
• Nên tiêm Promethazine bởi nhân viên y tế.

Liều lượng:

• Người lớn:
  • Say tàu xe: Uống 25 mg, 30 – 60 phút trước khi khởi hành. Có thể lặp lại liều mỗi 12 giờ nếu cần thiết.
  • Buồn nôn/nôn: Uống 12,5 – 25 mg mỗi 4 – 6 giờ khi cần thiết.
  • Ngứa: Uống 25 mg, 1 – 4 lần mỗi ngày hoặc 50 mg trước khi đi ngủ.
  • An thần trước phẫu thuật: Tiêm 25 – 50 mg, 30 – 60 phút trước khi phẫu thuật.
• Trẻ em: Liều lượng cụ thể nên được xác định bởi bác sĩ dựa trên độ tuổi và cân nặng của trẻ.

Lưu ý:

• Liều lượng có thể cần được điều chỉnh ở người cao tuổi, người có suy gan hoặc suy thận.
• Không sử dụng Promethazine quá 12 tuần liên tục mà không có chỉ định của bác sĩ.

Tham khảo thêm: Thuốc Zyrtec – Giá bán, cách sử dụng điều trị dị ứng

Lưu ý và thận trọng khi sử dụng thuốc Promethazine

Thận trọng

Thận trọng khi sử dụng Promethazine:

• Người cao tuổi: Nên dùng liều thấp do nguy cơ buồn ngủ, chóng mặt, hạ huyết áp. Cần theo dõi chặt chẽ.
• Người suy gan, suy thận: Điều chỉnh liều lượng để tránh tích tụ thuốc.
• Phụ nữ mang thai: Tham khảo ý kiến bác sĩ, đặc biệt trong 3 tháng đầu.
• Phụ nữ cho con bú: Thuốc có thể vào sữa mẹ; xem xét ngưng cho bú hoặc ngưng thuốc.
• Lái xe/vận hành máy móc: Tránh các hoạt động này do thuốc có thể gây buồn ngủ.
• Uống rượu bia: Tăng nguy cơ tác dụng phụ như buồn ngủ và chóng mặt.
• Dùng chung với thuốc khác: Thông báo cho bác sĩ các thuốc đang dùng do nguy cơ tương tác với thuốc chống trầm cảm, an thần, giảm đau, chống co giật.

Tác dụng phụ 

Phổ biến:

• Buồn ngủ
• Chóng mặt
• Khô miệng
• Táo bón
• Mờ mắt
• Nhức đầu
• Buồn nôn

Ít gặp:

• Hạ huyết áp
• Tim đập nhanh
• Co giật
• Phản ứng dị ứng
• Mẩn ngứa
• Nổi mề đay
• Phù nề
• Lú lẫn
• Ảo giác
• Kích động
• Lo âu
• Khó thở

Hiếm gặp:

• Giảm bạch cầu
• Giảm tiểu cầu
• Vàng da
• Viêm gan
• Rối loạn nhịp tim
• Hội chứng Stevens-Johnson
• Hoại tử biểu bì nhiễm độc

Tương tác thuốc 

Thuốc có thể tương tác với một số loại thuốc khác, dẫn đến nguy cơ tác dụng phụ tăng cao hoặc giảm hiệu quả của thuốc. Không sử dụng thuốc kết hợp với:

• Rượu bia: Tăng tác dụng an thần, nguy cơ co giật.
• Thuốc ức chế TKTW (an thần, chống trầm cảm, giảm đau, co giật): Tăng tác dụng an thần, nguy cơ co giật.
• Thuốc hạ huyết áp: Tăng tác dụng hạ huyết áp.
• Nước ép bưởi: Tăng nồng độ Promethazine trong máu, tăng nguy cơ tác dụng phụ.

Xử lý khi quá liều hoặc quên liều 

Quá liều:

• Triệu chứng:
  • Buồn ngủ dữ dội
  • Chóng mặt
  • Lú lẫn
  • Khó thở
  • Giảm nhịp tim
  • Mất ý thức
  • Co giật
• Xử lý:
• Gọi cấp cứu ngay lập tức.
  • Không cố gắng tự gây nôn hoặc rửa dạ dày.
  • Mang theo thuốc hoặc thông tin về thuốc cho bác sĩ xem.

Quên liều:

• Nếu bạn quên uống một liều thuốc, hãy uống càng sớm càng tốt.
• Tuy nhiên, nếu đã gần đến thời điểm uống liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và tiếp tục lịch trình dùng thuốc bình thường.
• Không uống gấp đôi liều để bù cho liều đã quên.

Thuốc Promethazine là một loại thuốc an toàn và hiệu quả có thể được sử dụng để điều trị nhiều tình trạng khác nhau. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải sử dụng thuốc theo chỉ dẫn và tuân thủ mọi hướng dẫn của bác sĩ.

Có thể bạn quan tâm

• Dị ứng sau sinh – Hiện tượng thường gặp và cách xử lý
• Viêm kết mạc dị ứng là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị