9 công dụng của ớt đối với sức khỏe và những lưu ý khi dùng

Ớt được biết như một loại rau quả hay gia vị thường góp mặt trong các bữa ăn của mỗi nhà. Mặc dù ớt có vị rất hăng và cay nhưng nó lại rất được nhiều người ưa chuộng. Tuy nhiên không phải ai cũng biết ngoài việc tạo hấp dẫn cho món ăn, ớt còn mang nhiều công dụng tuyệt vời khác.

Những điều cần biết về quả ớt

Ớt là một loại quả thuộc họ Cà có nguồn gốc từ Châu Mỹ và hiện nay nó đã được trồng ở khắp nơi trên thế giới chủ yếu để làm gia vị, làm rau và làm thuốc. 

Riêng ở Việt Nam điển hình có 4 loại ớt phổ biến:

• Ớt Capsicum chinense thường có rất nhiều màu sắc, trái to, nhỏ tròn như quả cà hay hình giọt nước không có vị cay, thường được dùng để trang trí, làm kiểng
• Ớt Đà Lạt hay còn gọi là ớt tây hay ớt trái loại này không cay, thường được dùng để chế biến món ăn và chỉ sử dụng phần thịt quả, bỏ hạt
• Ớt hiểm đây là loại ớt có vị rất cay thường mọc quả có 3 màu trắng, đỏ, vàng trên cùng một cây
• Ớt sừng trâu là loại ớt có hình dài, nhọn có vị cay thường được sử dụng phổ biến trong các món ăn  

Thông thường ớt sẽ có vị cay và hăng, sở dĩ như vậy là vì trong thành phần dưỡng chất của ớt chứa một hóa chất có tên gọi là Capsaicin. Hóa chất này có tính kháng khuẩn cực mạnh, đồng thời còn có tác dụng giảm đau, ngừa ung thư và chống bệnh tiểu đường.

Thành phần dinh dưỡng trong ớt

Nhiều người còn chưa biết, ớt cũng như các loại rau quả khác đều có thành phần dinh dưỡng rất phong phú, cụ thể các dưỡng chất có trong quả ớt:

• Năng lượng 39 kcal
• Chất béo 0,4 g
• Natri 9 mg
• Kali 322 mg
• Chất xơ 1,5 g
• Đường thực phẩm 5 g
• Chất đạm 1,9 g
• Vitamin A 952 UI x 0,6µg
•  Vitamin C 143,7 mg
• Canxi 14 mg
• Sắt 1 mg
• Vitamin B6 0,5 mg
• Magie 23 mg

Theo nhiều nghiên cứu cho biết tác dụng của chất capsaicin và các vitamin trong quả ớt rất có lợi cho sức khỏe.

Ớt có những công dụng nào?

Nhiều người có thể sẽ bất ngờ vì thực tế ớt không chỉ là gia vị thông dụng mà còn là một vị thuốc chữa bệnh trong Đông y, cụ thể ớt mang một số công dụng sau:

Giúp giảm đau nhức

Chính vì trong thành phần của ớt có chứa nhiều hóa chất capsaicin làm ớt có vị cay hăng, bên cạnh hóa chất này còn liên quan đến thành phần có trong thuốc gây tê nên có tác dụng giảm đau rất tốt.

Bằng việc kích thích não bộ sản sinh ra chất endorphin, là một chất morphin nội sinh có tác dụng tương đương như thuốc giảm đau. Vì vậy, những người bị mắc chứng đau nhức hay viêm khớp sử dụng ớt sẽ giúp khắc phục các cơn đau một cách đáng kể.

Ngoài ra, ớt còn được ngâm rượu để bôi lên da trị nhức mỏi, sưng trặc gân.

Cải thiện hệ tuần hoàn máu

Nhiều người có thói quen ăn rất nhiều thực phẩm dầu mỡ nhưng lại rất lười vận động. Đó là nguyên nhân dẫn đến các trường hợp hệ tuần hoàn không hoạt động khiến máu khó lưu thông đến các cơ quan, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn mạch máu rất nguy hiểm.

Để khắc phục tình trạng này mọi người có thể sử dụng ớt kèm theo các bữa ăn sẽ có tác dụng giải độc máu, giúp giảm cholesterol giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch.

Tác dụng giảm cân

Như đã nói thành phần chủ yếu của ớt là Capsaicin có vị cay nóng và tán hàn, đồng thời còn có khả năng tạo nhiệt rất tốt, giúp đốt cháy calo, đốt cháy chất béo có trong thức ăn.

Ngoài ra, ăn ớt còn giúp tăng cường hoạt động trao đổi chất, tạo cảm giác no lâu, kích thích tăng tiết adrenallin, đốt cháy các mô mỡ, làm giảm khả năng tích trữ LDL Cholesterol ở những người béo phì.

Chống bệnh tiểu đường

Theo một công trình nghiên cứu tại trường đại học Tasmania (Úc) vào năm 2011 cho biết thói quen ăn ớt thường xuyên giúp cơ thể kiểm soát được nồng độ insulin trong máu. Đồng nghĩa là ăn nhiều ớt sẽ giúp cân bằng lượng đường trong máu và duy trì lượng đường này ở mức bình thường, điều này rất có lợi cho những ai mắc bệnh tiểu đường.

Bên cạnh nghiên cứu cũng chỉ ra, những người có thói quen ăn ớt trong mỗi bữa ăn đã giảm đến 60% lượng đường trong máu so với những người không ăn.   

Chống cảm cúm

Tính cay nóng và khả năng tạo nhiệt của ớt rất có lợi việc điều trị các bệnh cảm cúm. Chỉ cần sử dụng một ít ớt, cơ thể sẽ có cảm giác nóng lên và đổ nhiều mồ hôi. Đây cũng là cơ chế có tác dụng giúp thanh lọc cơ thể và chống lại cảm cúm hiệu quả.

Mặt khác, ớt còn có tác dụng làm giảm cảm giác tức ngực, phòng ngừa các bệnh lý về đường hô hấp.

Ngăn ngừa ung thư các tuyến tiền liệt

Có thể nói thành Capsaicin trong ớt có rất nhiều lợi ích, trong đó phải kể đến công dụng ngăn ngừa sự phát triển của bệnh ung thư các tuyến tiền liệt, trung bình mỗi tuần bệnh nhân nên ăn khoảng 5 quả ớt để hỗ trợ cho quá trình điều trị.

Giúp thư giãn, ngủ ngon

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng ớt có khả năng xoa dịu thần kinh giúp mang lại cảm giác ngủ ngon cho nhiều người, cụ thể các nhà khoa học người Úc đã làm khảo sát trên một nhóm tình nguyện và kết quả cho thấy khi ăn thức ăn có kèm theo gia vị ớt họ dễ dàng chìm vào giấc ngủ hơn, ngủ lâu hơn và kéo dài thời gian trung bình hơn 30% so với người không ăn.  

Làm chậm quá trình lão hóa

Tuy ớt có một đặc điểm là có vị cay và hăng nhưng nó có thành phần dưỡng chất rất đa dạng. Ớt có tính chống oxy hóa như Vitamin A, Vitamin C,… đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp các collagen giúp làm chậm quá trình lão hóa.

Ngăn tia bức xạ, kéo dài tuổi thọ

Hầu hết các gia vị cay như tiêu, tỏi, ớt,… đều có đặc tính bảo vệ DNA của các tế bào giúp loại bỏ các ảnh hưởng từ các tia bức xạ nhất là tia Gamma. Bên cạnh việc ăn ớt còn thúc đẩy hoạt động ở hệ tuần hoàn máu, tăng hoạt tính tế bào não, giảm nguy cơ mắc bệnh và giúp kéo dài tuổi thọ. 

Những điều cần lưu ý khi sử dụng ớt

Mặc dù ớt có nhiều công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe nhưng nó vẫn luôn tồn tại những mặt trái nhất định. Vì thế việc sử dụng ớt phải đảm bảo cách dùng và liều lượng sao cho phù hợp là yếu tố rất quan trọng. Bên cạnh một số trường hợp nên hạn chế, thậm chí là kiêng ăn ớt để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe:

Người có triệu chứng nhiệt miệng

Người bị nhiệt, lở loét ở khoang miệng sẽ rất mẫn cảm với các vị cay, mặn, chua, đắng,… Nếu trong giai đoạn này người bệnh vẫn tiếp tục sử dụng ớt sẽ khiến cho tình trạng viêm loét miệng trở nên nặng hơn, bên cạnh cảm giác đau rát, khó chịu cũng ảnh hưởng không nhỏ đến việc ăn uống và sinh hoạt hằng ngày.

Vậy nên để bệnh tình được cải thiện, bệnh nhân cần ngưng việc sử dụng ớt hoặc ít nhất là trong giai đoạn mắc bệnh để tránh ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. 

Bệnh nhân bị trĩ

Cũng bởi tính cay nóng mà ớt được xem là loại thực phẩm có tính kích thích khá mạnh. Đặc biệt đối với người bị trĩ càng không nên ăn ớt. Bởi vì ăn quá nhiều ớt sẽ càng khiến cơn đau trở nên trầm trọng hơn, tệ hơn là có thể dẫn đến hiện tượng xuất huyết.

Người bệnh thận

Không chỉ ớt mà đối với tất cả các thực phẩm cay nồng như tiêu, tỏi, gừng, hành và các loại rau như hẹ, rau cần,… đều có ảnh hưởng không tốt đến thận. Việc ăn quá nhiều thực phẩm cay nóng sẽ kích thích tạo nhiệt bên trong cơ thể làm rối loạn chức năng thận, trì trệ các hoạt động bài tiết khiến sức khỏe ngày càng giảm sút. 

Thường xuyên đau dạ dày

Ớt không phải là tác nhân gây đau dạ dày nhưng nó có thể là yếu tố khiến chứng đau dạ dày không thể thuyên giảm, do vị cay nóng của ớt kích thích lên niêm mạc dạ dày càng làm cho bệnh tình trở nên trầm trọng hơn. Tuy nhiên thực tế có thông tin cho rằng ớt có lợi cho dạ dày giúp ngăn ngừa ung thư dạ dày hiệu quả.

Mặc dù vậy mọi người cũng nên thận trọng trong việc dùng ớt khi đang mắc phải chứng đau dạ dày và để đảm bảo an toàn hơn hết, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có kế hoạch ăn uống phù hợp.

Phụ nữ mang thai và đang cho con bú

Trong giai đoạn mang thai nếu ăn quá nhiều ớt sẽ dễ gây bệnh dị ứng cho trẻ sau này. Thêm vào đó nó còn ảnh hưởng trực tiếp đến sữa mẹ, cơ thể mẹ bị nóng, khiến cơ thể con bị nóng theo, dẫn đến tình trạng trẻ khó ngủ và hay quấy khóc.

Bệnh nhân viêm túi mật

Nếu mắc phải bệnh viêm túi mật bệnh nhân nên kiêng ăn ớt và những thực phẩm cay nóng khác. Lý do là vì vị cay nồng sẽ có tính kích thích mạnh, rất dễ khiến cho túi mật bị co rút lại gây ra các cơn đau nhói ở gan.

Người bị đau mắt đỏ

Ớt kích thích cơ thể tỏa nhiệt, bốc hỏa bên trong gây ảnh hưởng tiêu cực đến bệnh lý về mắt như đau mắt đỏ, viêm giác mạc,… và có thể sẽ trở nên trầm trọng hơn nếu ăn quá nhiều ớt trong quá trình điều trị. 

Tóm lại không thể phủ nhận ớt có rất nhiều công dụng đối với sức khỏe, bên cạnh nó còn là gia vị khiến cho các bữa ăn trở nên hấp dẫn hơn. Tuy nhiên việc lạm dụng quá nhiều sẽ không tránh khỏi những ảnh hưởng tiêu cực, vì vậy mọi người cần nhớ mọi thứ chỉ cần dừng lại ở mức vừa đủ là tốt nhất.

Có thể bạn chưa biết:

• Mít – Đặc điểm, công dụng của mít và lưu ý khi dùng
• Các công dụng của Táo và lưu ý khi dùng