Chóng Mặt Do Rối Loạn Tiền Đình Nên Làm Gì Nhanh Hết?

Chóng mặt do rối loạn tiền đình là tình trạng mất cân bằng do hệ thống tiền đình trong tai hoặc não bị tổn thương. Tình trạng này cũng có thể đi kèm các triệu chứng khác như quay cuồng, buồn nôn, nôn, mất thăng bằng, ù tai và sợ hãi.

Chóng mặt do rối loạn tiền đình là gì? Có nguy hiểm không?

Rối loạn tiền đình là khi hệ thống tiền đình trong tai, trong và não bộ không hoạt động bình thường, gây ra mất cân bằng và chóng mặt. Hệ thống này quản lý thăng bằng cơ thể, điều chỉnh chuyển động mắt và đầu và nhận biết vị trí của cơ thể trong không gian. Khi bị rối loạn, thông tin về chuyển động và vị trí cơ thể bị sai lệch, gây ra nhiều triệu chứng khác nhau.

Chóng mặt do rối loạn tiền đình là triệu chứng phổ biến, có thể biểu hiện dưới nhiều dạng khác nhau, như cảm giác quay cuồng, choáng váng, quay vòng, hay cảm giác như sắp ngã.

Trong hầu hết các trường hợp, rối loạn tiền đình gây chóng mặt thường không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đây có thể là dấu hiệu của một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như đột quỵ hoặc khối u não.

Một số ảnh hưởng của chóng mặt:

• Ảnh hưởng đến cuộc sống: Rối loạn tiền đình có thể gây ra khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
• Ngã: Chóng mặt, mất thăng bằng có thể khiến bạn dễ bị ngã hơn, điều này có thể dẫn đến chấn thương nghiêm trọng, chẳng hạn như gãy xương hông hoặc chấn thương đầu.
• Chấn thương: Chóng mặt đột ngột có thể khiến bạn mất kiểm soát và ngã, dẫn đến chấn thương.
• Xa cách xã hội: Do sợ ngã hoặc chóng mặt, một số người mắc rối loạn tiền đình có thể hạn chế các hoạt động bên ngoài nhà, dẫn đến cô lập xã hội và trầm cảm.
• Mất khả năng làm việc: Trong một số trường hợp, chóng mặt do rối loạn tiền đình có thể nghiêm trọng đến mức khiến bạn không thể làm việc.

Nếu bạn bị chóng mặt do rối loạn tiền đình, điều quan trọng là bạn phải đi khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và được điều trị phù hợp.

Tham khảo thêm: Rối Loạn Tiền Đình Sau Sinh Do Đâu? Cách Khắc Phục

Chẩn đoán chóng mặt rối loạn tiền đình

Để chẩn đoán chóng mặt do rối loạn tiền đình, bác sĩ sẽ:

• Hỏi về tiền sử bệnh và triệu chứng: Điều này bao gồm thời điểm bắt đầu, mức độ nghiêm trọng và các triệu chứng đi kèm như buồn nôn, nôn, ự tai, giảm thính lực và các yếu tố tăng/giảm chóng mặt.
• Khám tai: Bác sĩ sẽ kiểm tra tai để tìm dấu hiệu viêm hoặc nhiễm trùng.
• Bài kiểm tra thăng bằng: Bao gồm các bài kiểm tra như Dix-Hallpike, Romberg, và ném đầu để đánh giá thăng bằng và phản xạ tiền đình.
• Chụp ảnh: Có thể yêu cầu chụp CT hoặc MRI để kiểm tra cấu trúc của tai hoặc não.
• Xét nghiệm máu và EEG: Để loại trừ các nguyên nhân khác và xác định vấn đề về hoạt động điện của não.

Chẩn đoán chính xác là quan trọng để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp như kê đơn thuốc, vật lý trị liệu hoặc phẫu thuật.

Điều trị khắc phục chứng chóng mặt do rối loạn tiền đình 

Điều trị rối loạn tiền đình tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

1. Sử dụng thuốc

Đối với chóng mặt do rối loạn tiền đình, việc sử dụng thuốc có thể được áp dụng để giảm các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Một số loại thuốc thường được sử dụng:

• Thuốc chống chóng mặt: Giúp giảm các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn và nôn. Một số loại thuốc chống chóng mặt thường dùng bao gồm dimenhydrinate (Dramamine), meclizine (Antivert), và promethazine (Phenergan).
• Thuốc tăng cường tuần hoàn não: Giúp cải thiện lưu lượng máu đến não, có thể giúp giảm các triệu chứng chóng mặt và ù tai. Một số loại thuốc tăng cường tuần hoàn não thường dùng bao gồm ginkgo biloba, piracetam, và vinpocetine.
• Thuốc an thần: Có thể được sử dụng để điều trị chứng lo âu, có thể góp phần làm giảm các triệu chứng chóng mặt.

2. Vật lý trị liệu 

Vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện chức năng tiền đình và giảm các triệu chứng chóng mặt. Dưới đây là một số loại bài tập vật lý trị liệu thường được sử dụng:

Bài tập cân bằng:

• Đứng ở một chân trong thời gian ngắn, sau đó chuyển sang chân còn lại.
• Đứng một chân và di chuyển đầu theo các hướng khác nhau.
• Đi bộ ngang qua một đường thẳng hoặc trên các bản đồ cân bằng.

Bài tập phục hồi chức năng thị giác:

• Theo dõi một vật thể di chuyển qua các hướng khác nhau mà không di chuyển đầu.
• Thực hiện các bài tập nhìn ở các góc độ khác nhau và trong các môi trường khác nhau để tái tạo các tình huống gây ra chóng mặt.

Bài tập thư giãn cơ:

• Bài tập căng cơ cổ và vai để giảm căng thẳng và cải thiện cảm giác cơ bắp.
• Bài tập thư giãn như yoga hoặc tai chi để giúp giảm căng thẳng và cải thiện tinh thần.

3. Điều trị theo Đông y

Trong Đông y, chứng chóng mặt, choáng váng và nhìn không rõ do rối loạn tiền đình xảy ra do khí huyết hư, thận hư, lao lực quá sức, dâm dục quá độ, mất nhiều máu, cảm nhiễm tà khí hoặc chữa nhầm thuốc.

Để điều trị cần tập trung vào bồi bổ cơ thể, cân bằng âm dương, phục hồi chức năng thận hư, khí hư, huyết hư, tăng tuần hoàn máu cho não bộ, đào thải khí hư. 

Để điều trị chứng chóng mặt do rối loạn tiền đình trong Đông y, có thể sử dụng các bài thuốc sau:

• Thiên ma câu đằng ẩm: Giảm chóng mặt, hoa mắt, ù tai, đau đầu, buồn nôn, mất thăng bằng. Dùng hỗn hợp gồm thạch quyết minh sống, tang ký sinh, ngưu tất, câu đằng, thục phần, ích mẫu, hà thủ ô trắng, hoàng cầm, dạ giao đằng và đỗ trọng. Sắc mỗi ngày 1 thang và uống nước lọc.
• Kỷ cúc địa hoàng hoàn: Cải thiện chóng mặt, bồi bổ sức khỏe, giảm mệt mỏi và tăng khả năng tập trung cho não bộ, mắt. Dùng hỗn hợp gồm sơn thù, sơn dược, đan bì, bạch cúc hoa, phục linh, kỷ tử và thục địa. Sắc mịn và dùng dần.
• Bài thuốc trị chóng mặt rối loạn tiền đình dạng hư chứng: Giảm chóng mặt, hoa mắt, choáng váng, căng thẳng, mệt mỏi, stress, giảm buồn nôn và tăng cường trí nhớ. Dùng hỗn hợp gồm hoài sơn, trạch tả, bạch linh, mẫu lệ, bạch thược, thục địa và hà thủ ô. Sắc mỗi ngày 1 thang và uống trong ngày.

Ngoài ra, Đông y cũng điều trị rối loạn tiền đình theo nhiều thủ thuật, chẳng hạn như:

• Diện chẩn: Sử dụng các thủ thuật như gõ, lăn, day, ấn, cào… tại các điểm huyệt nhất định để cải thiện triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng, giảm stress và suy nhược.
• Bấm huyệt: Thầy thuốc tác động lên các vị trí như đầu, trán, tai để cải thiện triệu chứng.
• Châm cứu: Tác động trực tiếp lên phần não bộ bị ảnh hưởng, giúp giảm chóng mặt và triệu chứng khác. Cần chọn nơi uy tín và người có kinh nghiệm thực hiện.

Có thể bạn muốn biết: 7 Bài Thuốc Đông Y Trị Rối Loạn Tiền Đình Nên Biết

4. Thuốc Nam trị chóng mặt

Đối với các trường hợp nhẹ, chóng mặt không ảnh hưởng đến sinh hoạt và cuộc sống, việc sử dụng thuốc Nam chữa rối loạn tiền đình có thể là một phương pháp an toàn và hiệu quả.

Các bài thuốc Nam phổ biến:

• Tam thất: Chứa nhiều hoạt chất giúp cải thiện thần kinh, giảm căng thẳng, lo âu, stress, đau đầu, mất ngủ và giảm chóng mặt nhanh chóng. Dùng bài thuốc sắc từ hoa tam thất, lá dâu tằm và ngọc lạc tiên hàng ngày trước khi đi ngủ có thể mang lại hiệu quả.
• Đinh lăng: Có tác dụng bổ huyết, bồi bổ cơ thể, giảm suy nhược và cải thiện các triệu chứng rối loạn tiền đình như chóng mặt, đau đầu, mất ngủ. Dùng rễ đinh lăng phơi khô hãm thành trà sử dụng hàng ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.
• Ngải cứu: Chữa chóng mặt, giảm đau đầu, mất ngủ và có hiệu quả cao. Lá ngải cứu chứa nhiều hoạt chất có lợi như acid amin, flavonoid, choline, adenin giúp điều hòa và tăng cường lưu thông máu lên não. Dùng lá ngải cứu khô hãm trà uống hoặc chế biến thành các món ăn như óc heo ngải cứu, trứng chiên ngải cứu, canh ngải cứu thịt xay.

5. Thay đổi lối sống 

Thay đổi lối sống có thể giúp giảm các triệu chứng chóng mặt do rối loạn tiền đình bao gồm:

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Đảm bảo có đủ giấc ngủ và thư giãn trong suốt ngày để giảm căng thẳng.
• Tránh căng thẳng: Cố gắng hạn chế các tình huống gây stress và áp lực trong cuộc sống hàng ngày.
• Hạn chế sử dụng caffeine và rượu: Caffeine và rượu có thể làm tăng cảm giác chóng mặt và làm suy giảm chức năng của tiền đình.
• Bỏ hút thuốc lá: Thuốc lá có thể gây ra các vấn đề về tuần hoàn máu, làm tăng nguy cơ chóng mặt.
• Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng: Cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể để duy trì sức khỏe và chức năng tiền đình.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục có thể cải thiện tuần hoàn máu, giảm căng thẳng và cân bằng cơ thể, giúp giảm nguy cơ chóng mặt.

Một số bài tập tại nhà giúp cải thiện tình trạng chóng mặt do rối loạn tiền đình:

• Bài tập Epley: Bài tập này giúp giải phóng các tinh thể canxi bị vón cục trong tai, có thể gây ra chóng mặt.
• Bài tập Semont: Bài tập này cũng giúp giải phóng các tinh thể canxi bị vón cục trong tai.
• Bài tập Brand-Bickoff: Bài tập này giúp cải thiện chức năng tiền đình và giảm các triệu chứng chóng mặt.

Ngoài ra, trong một số trường hợp hiếm gặp, phẫu thuật có thể được chỉ định để điều trị rối loạn tiền đình. Phẫu thuật thường được thực hiện để điều trị các bệnh lý về tai, ví dụ như bệnh Meniere.

Nếu bạn bị chóng mặt do rối loạn tiền đình, điều quan trọng là bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị thích hợp. Ngoài ra, người bệnh cần có lối sống khoa học và chế độ ăn uống lành mạnh để nâng cao sức khỏe.

Có thể bạn quan tâm

• Rối Loạn Tiền Đình Ngoại Biên: Nguyên Nhân và Điều Trị
• Rối Loạn Tiền Đình Và Thiếu Máu Não: Thông Tin Cần Biết