Nguyên nhân rối loạn thần kinh thực vật và cách phòng ngừa

Có nhiều nguyên nhân gây rối loạn thần kinh thực vật, bao gồm các yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể. Việc xác định chính xác nguyên nhân là điều cần thiết và quan trọng để có kế hoạch điều trị phù hợp.

Nguyên nhân rối loạn thần kinh thực vật cần biết

Rối loạn thần kinh thực vật là tình trạng mất cân bằng hoạt động của hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm, khiến nhiều cơ quan trong cơ thể bị ảnh hưởng. Rối loạn này có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:

1. Nguyên nhân do bệnh lý

Có nhiều bệnh lý gây ra rối loạn trong hệ thống thần kinh thực vật, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe tổng thể của người bệnh.

Các nguyên nhân rối loạn thần kinh thực vật bao gồm:

• Bệnh lý tự miễn dịch: Các bệnh như bệnh tự miễn dịch hệ thống thần kinh (ví dụ như bệnh lupus ban đỏ hệ thống, bệnh scleroderma) có thể gây ra tổn thương cho các cơ quan và mô của hệ thống thần kinh thực vật.
• Bệnh lý tự tiêu hóa: Các bệnh như viêm ruột, viêm gan, tiểu đường và bệnh Parkinson có thể ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh thực vật thông qua các cơ chế khác nhau.
• Bệnh lý thần kinh: Các bệnh lý trực tiếp ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh thực vật, bao gồm bệnh chấn thương não, bệnh đa xơ cứng và các tổn thương thần kinh khác.
• Các bệnh lý khác: Nhiễm khuẩn, viêm nhiễm, hoặc các bệnh lý khác có thể lan rộng và ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh thực vật.

2. Nguyên nhân tâm lý 

Rối loạn thần kinh thực vật có thể được gây ra hoặc tăng cường bởi các yếu tố tâm lý. Một số nguyên nhân tâm lý phổ biến có thể gây ra rối loạn thần kinh thực vật: 

• Căng thẳng, stress: Do học tập, công việc, gia đình, các mối quan hệ…
• Lo âu, sợ hãi: Do gặp các biến cố trong cuộc sống, tai nạn, bạo lực…
• Trầm cảm: Do mất mát, thất vọng, buồn chán kéo dài…
• Rối loạn ám ảnh cưỡng chế: Do những suy nghĩ, hành vi lặp đi lặp lại không kiểm soát được…

Có thể bạn quan tâm: Triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật cần nhận biết sớm

3. Các yếu tố rủi ro

Di truyền là một trong những nguyên nhân rối loạn thần kinh thực vật phổ biến. Yếu tố di truyền đóng vai trò nhất định trong việc hình thành rối loạn thần kinh thực vật. Tuy nhiên, yếu tố này thường chỉ là yếu tố nguy cơ, chứ không phải là nguyên nhân trực tiếp gây bệnh

Ngoài ra tiếp xúc với các yếu tố độc hại trong môi trường có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh và gây ra rối loạn chức năng.

Phòng ngừa nguyên nhân rối loạn thần kinh thực vật

Một số cách phòng ngừa rối loạn thần kinh thực vật:

Duy trì lối sống lành mạnh

Duy trì một lối sống lành mạnh là một trong những biện pháp quan trọng nhất để phòng ngừa nguyên nhân gây ra rối loạn thần kinh thực vật.

Các biện pháp bao gồm:

• Chế độ ăn uống: Ăn uống đầy đủ dưỡng chất, cân bằng, hạn chế thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ. Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
• Chế độ sinh hoạt: Ngủ đủ giấc (7-8 tiếng mỗi ngày), tập thể dục thường xuyên (30 phút mỗi ngày), hạn chế thức khuya, làm việc quá sức.
• Kiểm soát căng thẳng: Thư giãn tinh thần bằng cách tập yoga, thiền, nghe nhạc, đọc sách…
• Bỏ hút thuốc lá, hạn chế sử dụng rượu bia: Hút thuốc lá và sử dụng rượu bia là những nguyên nhân chính gây hại cho hệ thần kinh.

Có thể bạn quan tâm: Top 4 bài tập chữa rối loạn thần kinh thực vật hiệu quả

Điều trị các bệnh lý tiềm ẩn

Nếu bạn đang mắc các bệnh lý có thể gây ra rối loạn thần kinh thực vật như tiểu đường, tăng huyết áp, loét dạ dày tá tràng… cần phải điều trị tích cực và kiểm soát tốt bệnh.

Tiểu đường:

• Duy trì mức đường huyết ổn định bằng cách tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn.
• Theo dõi định kỳ mức đường huyết và tuân thủ kế hoạch điều trị được chỉ định bởi bác sĩ.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống và liều lượng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ khi cần thiết.

Tăng huyết áp:

• Tuân thủ chế độ ăn uống giàu kali, giảm natri, và hạn chế tiêu thụ đồ ăn giàu cholesterol và chất béo bão hòa.
• Tập thể dục đều đặn và giảm cân nếu cần thiết.
• Điều trị tăng huyết áp theo chỉ định của bác sĩ, bao gồm việc tuân thủ kế hoạch uống thuốc đúng cách và định kỳ kiểm tra sức khỏe.

Loét dạ dày tá tràng:

• Hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm gây kích ứng dạ dày như cà phê, rượu, và thực phẩm cay nồng.
• Tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, bao gồm việc ăn những bữa ăn nhỏ và thường xuyên.
• Uống đủ nước và tránh thức ăn nhanh, ăn quá no, và ăn vào buổi tối trễ.

Các phương pháp khác 

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm một số biện pháp phòng ngừa rối loạn thần kinh thực vật theo phương pháp Đông y như:

• Châm cứu: Giúp điều hòa khí huyết, cân bằng âm dương, thư giãn tinh thần.
• Dược liệu: Sử dụng một số loại thảo dược có tác dụng an thần, bồi bổ khí huyết như hoa hòe, táo nhân, viễn chí…
• Tập thể dục dưỡng sinh: Các bài tập dưỡng sinh như khí công, yoga… giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện lưu thông khí huyết, thư giãn tinh thần.

Việc xác định chính xác nguyên nhân gây rối loạn thần kinh thực vật là rất quan trọng để có phương pháp điều trị phù hợp. Bệnh nhân nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Tham khảo thêm:

• Bấm huyệt chữa rối loạn thần kinh thực vật hiệu quả, an toàn
• Bài thuốc chữa rối loạn thần kinh thực vật bằng Đông y hiệu quả