Khô Miệng Khi Mang Thai và Các Hệ Lụy Nguy Hiểm Cho Mẹ

Khô miệng khi mang thai là một trong những tình trạng mà nhiều chị em gặp phải. Đa phần là do thay đổi nội tiết tố, thân nhiệt tăng, không cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể… Tình trạng này nếu kéo dài, không cải thiện có thể gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Khô miệng khi mang thai – dấu hiệu

Khô miệng là một trong những vấn đề thường gặp, hay xảy ra ở phụ nữ đặc biệt là phụ nữ mang thai hơn nam giới, có thể gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Từ những năm cuối thế kỉ 19, người ta đã thực hiện rất nhiều nghiên cứu về chứng khô miệng. Nhiều nghiên cứu đã nhận thấy rằng, khô miệng thường xuất hiện ở người trung niên, người già hơn người trẻ. Đặc biệt là những người hay mắc bệnh mãn tính, có sự thay đổi mạnh mẽ về nội tiết tố hoặc sử dụng thuốc kéo dài…

Khô miệng khi mang thai là tình trạng thường xảy ra ở 3 tháng đầu của thai kỳ, nhất là ở những chị em ốm nghén nghiêm trọng. Các dấu hiệu nhận biết chứng khô miệng ở phụ nữ mang thai có thể kể đến như:

• Niêm mạc miệng khô, khó chịu, khoang miệng và cổ họng có cảm giác rát
• Đôi khi xuất hiện tình trạng khô môi, có thể giảm vị giác, ăn uống không ngon miệng
• Khó khăn trong việc nhai nuốt và nói chuyện
• Có thể bị nứt niêm mạc (môi), khó chịu hơn vào ban đêm
• Các triệu chứng khác có thể kể đến như nghẹt mũi, khó tiêu, đau đầu… 

Nguyên nhân gây khô miệng khi mang thai

Khô miệng khi mang thai là tình trạng thường gặp, xảy ra do nhiều nguyên nhân. Dưới đây là một số nguyên nhân chính có thể gây ra tình trạng khô miệng cho chị em, có thể kể đến như:

1. Thay đổi nội tiết tố

Khi mang thai, các hormone trong thai kỳ có sự thay đổi rõ rệt làm rối loạn và ảnh hưởng đến đến một số chức năng trong cơ thể. Sự thay đổi nội tiết tố gây ra tình trạng ốm nghén cho nhiều chị em, nhất là khi chúng ta thuộc nhóm dễ say tàu xe, dị ứng mùi, mang thai bé gái… Nôn ói nhiều khiến cơ thể mất nước, bổ sung nước không đầy đủ cộng thêm rối loạn nội tiết tố là những yếu tố hàng đầu gây ra chứng khô miệng ở chị em. 

Ngoài ra, tình trạng này cũng có thể xảy ra khi mẹ thiếu một trong các loại vitamin như A, B, C… Hoặc do cơ thể bị dị ứng với mỹ phẩm, sử dụng một loại mỹ phẩm nào đó hút ẩm do sử dụng không đúng cách (như HA), gây thiếu nước cho cơ thể, khiến da khô và dễ bị khô miệng hơn. 

2. Do mất nước

Mất nước, thiếu nước trong thai kỳ là điều hoàn toàn dễ hiểu. Nếu bạn đã uống đủ 8 ly nước mỗi ngày nhưng vẫn có cảm giác khô miệng, thì không cần quá lo lắng. Tình trạng khô miệng xảy ra là do cơ thể bạn đang tăng cường hấp thu nước, chuyển hóa chất để tạo ra một em bé khỏe mạnh. 

Tình trạng khô miệng cũng có thể xảy ra khi lượng nước bọt không được tiết ra đủ. Hẳn bạn cũng biết, nước bọt được kiểm soát bởi hệ thống thần kinh thực vật. Khi kích thích hệ phó giao cảm thì sẽ làm tăng lượng nước bọt, còn nếu kích thích hệ giao cảm thì sẽ làm giảm tiết nước bọt. Tuy nhiên, tình trạng khô miệng do giảm tiết nước bọt khi mang thai ít xảy ra, đa phần các chị em thường gặp phải tình trạng tăng tiết nước bọt. 

3. Do thay đổi của máu và quá trình trao đổi chất

Chứng khô miệng khi mang thai cũng có thể xảy ra khi lượng máu trong cơ thể cần tăng lên. Do thận phải làm việc nhiều nên số lần đi tiểu của chị em khi mang thai trở nên nhiều hơn bình thường và gây ra tình trạng mất nước, khô miệng.

Bên cạnh đó, một yếu tố có thể gây khô miệng là do hoạt động trao đổi chất của các tế bào được tăng cường để nuôi dưỡng cơ thể mẹ và thai nhi. Chúng ta thường tiêu hóa thức ăn nhanh, nhanh đói và ăn nhiều hơn. Do đó, cơ thể cần hấp thu nhiều nước hơn, nếu không được bổ sung nước đầy đủ và thường xuyên sẽ gây thiếu nước. 

Các triệu chứng của mất nước có thể kể đến như:

• Khô miệng, hay khát nước
• Da khô nóng
• Đau đầu, mệt mỏi, chóng mặt
• Nước tiểu màu vàng sẫm

4. Khô miệng do bệnh lý trong thai kỳ

Khô miệng khi mang thai thường gặp ở những chị em mắc một số bệnh lý trước hoặc trong thời kỳ mang thai. Thường là:

• Bệnh tưa miệng: Xảy ra do sự phát triển quá mức của nấm Candida albicans, hoạt động mạnh mẽ khi hệ miễn dịch của cơ thể suy giảm. Bệnh có thể gây ra tình trạng khô miệng kéo dài, kèm theo các triệu chứng như đỏ, đau nhức trong miệng, gặp khó khăn khi nhai nuốt. Có tổn thương màu trắng trên má và lưỡi, có thể gây ra mất vị giác…
• Bệnh tiểu đường thai kỳ: Tiểu đường thai kỳ xảy ra khi lượng đường trong máu tăng cao. Khi bị tiểu đường thai kỳ, quá trình tiết nước bọt suy giảm, gây thiếu nước bọt và khô miệng. Một số triệu chứng khác có thể kể đến như luôn thấy khát nước, đi tiểu nhiều hơn bình thường, cơ thể mệt mỏi, thiếu năng lượng… 

5. Khô miệng do gặp vấn đề về giấc ngủ

Sự thay đổi mạnh mẽ của nội tiết tốt có thể làm đường khí thở ở mũi bị thu hẹp, dẫn đến sự xuất hiện của các vấn đề về hô hấp. Đa phần là tình trạng ngủ ngáy và ngưng thở khi ngủ. Điều này khiến mẹ bầu phải thở bằng miệng, gây khó khăn cho việc tiết nước bọt và khô miệng.

Trong đó, ngủ ngáy hay xảy ra ở những mẹ bầu thừa cân, mắc bệnh amidan mở rộng hoặc có thói quen hút thuốc lá. Đặc biệt, nếu mẹ bầu mắc chứng ngưng thở khi ngủ thì tốt nhất nên nhanh chóng thăm khám bác sĩ để tránh mệt mỏi kéo dài, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. 

6. Nguyên nhân khác

Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, gây ra tình trạng khô miệng khi mang thai như:

• Nóng trong, thân nhiệt tăng: Khi mang thai, thân nhiệt của chị em tăng cao, nếu không bổ sung đủ nước, chất lỏng thì mẹ sẽ thấy khô miệng, gặp khó khăn trong việc nhai nuốt thức ăn. 
• Do sử dụng thuốc: Một số thuốc điều trị mà mẹ sử dụng như thuốc lợi tiểu, thuốc chống trầm cảm, thuốc giãn phế quản… có thể khiến mẹ dễ bị khô miệng. Do đó, cần trao đổi với bác sĩ về tình trạng này để có biện pháp xử lý phù hợp. 
• Yếu tố khác: Do tuyến nước bọt nhiễm trùng, sỏi tuyến nước bọt, thiếu máu, thiếu sắt, do căng thẳng, lo âu, trầm cảm, thiếu hụt dưỡng chất… 

Khô miệng khi mang thai có nguy hiểm không?

Với thắc mắc khô miệng khi mang thai có nguy hiểm không thì câu trả lời là có. Tuy nhiên, tùy vào nguyên nhân và mức độ khô miệng mà ảnh hưởng của tình trạng này là khác nhau. Nếu ở mức độ nhẹ, do sự thay đổi trong thai kỳ thì bạn có thể hoàn toàn yên tâm, chỉ cần cải thiện bằng cách bổ sung đủ nước cho cơ thể là được.

Thế nhưng, nếu chứng khô miệng kéo dài, có xu hướng nghiêm trọng, là dấu hiệu của bệnh lý thì sẽ rất nguy hiểm. Lúc này, chứng khô miệng không chỉ tác động tiêu cực đến sức khỏe của mẹ mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Bạn có thể tham khảo một số hệ lụy của tình trạng khô miệng đến mẹ và bé dưới đây: 

1. Tác động của khô miệng đến mẹ bầu

Các tác động của chứng khô miệng đến mẹ bầu rất dễ thấy, do chúng biểu hiện trực tiếp ra ngoài. Mẹ có thể gặp một số rắc rối như:

• Miệng khô gây đắng miệng, gặp khó khăn trong việc nhai nuốt thức ăn, khiến bà bầu ăn uống không ngon miệng, không có cảm giác thèm ăn, tình trạng nôn nghén, mệt mỏi nghiêm trọng hơn.
• Khô miệng trong thời gian dài tạo điều kiện cho vi khuẩn trong khoang miệng phát triển, gây ra các bệnh lý về răng miệng như sâu răng, viêm lợi, viêm loét miệng… 
• Chứng khô miệng còn thường đi kèm với tình trạng đau đầu dữ dội, mệt mỏi. Rất có thể đây là dấu hiệu cho thấy huyết áp của bạn tăng cao, cần có biện pháp xử lý kịp thời. 
• Khô miệng thường đi kèm với các biểu hiện khó chịu về răng miệng như hôi miệng, đau khi nhai, khó mở miệng để ăn nhai, đau trong miệng, sốt nhẹ, sưng ở mặt và cổ… Đây là những triệu chứng của bệnh viêm tuyến nước bọt, cần điều trị để tránh áp xe tuyến nước bọt, một bệnh lý vô cùng nguy hiểm. 

2. Tác động của chứng khô miệng đến thai nhi

Khô miệng khi mang thai không chỉ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ mà còn có thể tác động tiêu cực đến sự phát triển của thai nhi. Một số vấn đề mà thai nhi có thể gặp phải khi bị khô miệng gồm:

• Khô miệng ảnh hưởng đến việc ăn uống, làm mẹ không bổ sung đầy đủ dưỡng chất. Từ đó gây ra tình trạng không đảm bảo các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của bé. Em bé sinh ra có thể bị nhẹ cân, sức khỏe và đề kháng kém, ảnh hưởng đến quá trình phát triển sau này.
• Khô miệng gây ra các bệnh lý về răng miệng, nếu không được điều trị, bệnh diễn biến nặng sẽ có nguy cơ khiến bé sinh non, nhẹ cân, dọa sảy thai hoặc các dị tật bẩm sinh hoặc đột biến…
• Chứng khô miệng nếu có liên quan đến các bệnh lý như viêm tuyến nước bọt nhất là tiểu đường thai kỳ có thể gây nguy cơ tiền sản giật, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của thai nhi. 

Cần làm gì khi bị khô miệng trong thời kỳ mang thai?

Sau khi đã tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và các hệ lụy có thể xảy ra khi gặp phải tình trạng khô miệng khi mang thai, hẳn chị em sẽ băn khoăn không biết mình phải làm gì. Dưới đây là một số gợi ý mà chị em có thể tham khảo: 

1. Áp dụng phương pháp giảm khô miệng tại nhà

Nếu tình trạng khô miệng chỉ mới xuất hiện, không liên quan đến bệnh lý, chỉ em có thể áp dụng một số phương pháp cải thiện chứng khô miệng tại nhà dưới đây:

• Nhai kẹo cao su, kẹo cứng không đường: Nhai kẹo, đặc biệt là kẹo cao su giúp kích thích tăng tiết nước bọt. Từ đó làm giảm tình trạng khô miệng và ngăn ngừa sự xuất hiện của các bệnh lý về răng miệng.
• Uống nhiều nước: Uống đủ 1.5 – 2 lít nước, tương đương với 8 cốc nước mỗi ngày sẽ giúp cơ thể có đủ lượng nước cần thiết, cải thiện đáng kể tình trạng khô miệng. Bên cạnh đó, mẹ bầu nên kết hợp uống nước ấm với việc ăn nhiều canh, uống nước trái cây ít đường để tăng cường sức khỏe. 
• Dùng máy tạo độ ẩm: Sử dụng máy tạo độ ẩm ban đêm sẽ giúp mẹ bầu cảm thấy thoải mái, dễ chịu và giảm đáng kể chứng khô miệng. 
• Sử dụng các thảo dược kích thích tiết nước bọt, giảm khô miệng: Mẹ có thể dùng nước ép từ lá nha đam để súc miệng, dưỡng ẩm cho miệng. Hoặc ăn, nhai, chế biến món ăn từ nước bọt để thúc đẩy quá trình tiết nước bọt của cơ thể. 

2. Thăm khám bác sĩ 

Nếu tình trạng khô miệng của bạn có xu hướng ngày càng nghiêm trọng, có thể là dấu hiệu của mất nước hoặc của một số bệnh lý như viêm tuyến nước bọt, tiểu đường thai kỳ, bệnh tưa lưỡi, thiếu máu, rối loạn miễn dịch, thiếu hụt dinh dưỡng… Với các trường hợp này, cách tốt nhất là bạn nên nhanh chóng thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.

Khi chẩn đoán chứng khô miệng, bác sĩ sẽ khai thác những thông tin liên quan đến chứng khô miệng như tần số, thời gian, mức độ khô miệng, có liên quan đến bộ phận khác hay có tiền sử sử dụng thuốc, bệnh tật khác không… Ngoài ra, sẽ khám lâm sàng, test đánh giá khả năng tiết nước bọt, nếu nghiệm trọng có thể tiến hành sinh thiết nước bọt, xét nghiêm vi sinh học để chẩn đoán… Tùy vào nguyên nhân, tình trạng mà có phương pháp điều trị phù hợp. 

Cách chăm sóc cho bà bầu mắc chứng khô miệng

Không miệng khi mang thai rất phổ biến, thường do nhiều yếu tố gây ra chứ không xảy ra do một nguyên nhân cụ thể. Song song với việc thăm khám xác định nguyên nhân, có biện pháp điều trị phù hợp, bà bầu cần thay đổi lối sống, thói quen sinh hoạt để hỗ trợ điều trị khô miệng. Sau đây là cách chăm sóc cho bà bầu bị khô miệng mà bạn có thể tham khảo:

1. Thay đổi chế độ dinh dưỡng 

Chế độ dinh dưỡng cũng giúp hỗ trợ cải thiện phần nào chứng khô miệng ở bà bầu. Do đó, khi bị khô miệng, mẹ bầu cần:

• Xây dựng một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, khoa học, cân bằng các nhóm thực phẩm, nên ăn nhiều rau xanh, ngũ cốc, các loại hạt và thịt nạc
• Hạn chế ăn nhiều thực phẩm quá cay, quá mặn, chứa nhiều muối, đường vì nó có thể khiến cơ thể mất nước nhiều hơn, làm khô miệng nghiêm trọng hơn
• Uống nhiều nước dừa, chỉ uống từ tháng thứ 4 đến thứ 5 của thai kỳ. Có thể sử dụng các loại nước mát như rau má, đậu đen, đậu xanh để làm mát, thanh nhiệt, giải khát
• Ăn những thực phẩm dễ tiêu, dễ nuốt, uống nhiều nước ấm, có thể uống trà mật ong, nước ép cà rốt mật ong, các loại nước hoa quả để tăng cường sức khỏe
• Tuyệt đối không uống nước đá vào ban đêm hoặc khi thời tiết quá nóng. 

2. Thay đổi thói quen chăm sóc vệ sinh răng miệng

Khi mang thai, các mẹ bầu thường hay ốm nghén, mệt mỏi dẫn đến tình trạng răng miệng bị ảnh hưởng nghiêm trọng, dễ xuất hiện các bệnh lý về răng miệng. Do đó, khi bị khô miệng, mẹ cần thay đổi và chú trọng hơn ở thói quen chăm sóc, vệ sinh răng miệng. Bao gồm:

• Chú ý vệ sinh răng miệng sạch sẽ, nên đánh răng ít nhất 2 lần/ngày
• Tuyệt đối không đánh răng ngay sau khi ăn, tốt nhất nên sau khi ăn 30 phút
• Kết hợp làm sạch răng miệng bằng chỉ nha khoa và nước súc miệng cho bà bầu. 

3. Thay đổi lối sống, thói quen sinh hoạt

Để hỗ trợ cải thiện tình trạng hôi miệng, mẹ bầu cũng cần thay đổi lối sống và thói quen sinh hoạt sao cho phù hợp. Bao gồm:

• Nhai kẹo cao su không đường để kích thích tăng tiết nước bọt
• Tuyệt đối không hút thuốc, uống rượu bia để tránh khô miệng
• Hạn chế dùng trà, cà phê, nước có gas để không làm ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và tránh làm tình trạng khô miệng nghiêm trọng hơn. 
• Nghỉ ngơi đầy đủ, rửa tay mỗi khi ho hoặc hắt, cố gắng ngủ đúng giờ, đủ giấc để tránh mệt mỏi
• Không dùng chung cốc, khăn, đồ dùng với người bị nhiễm trùng cổ họng. 

Biện pháp phòng ngừa khô miệng cho bà bầu

Tình trạng khô miệng sau khi được chú ý điều trị có thể cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, khô miệng khi mang thai có thể tái xuất hiện nếu các yếu tố gây bệnh vẫn còn tồn tại. Do đó, bạn có thể phòng ngừa khô miệng bằng cách:

• Sử dụng máy tạo độ ẩm nếu ở trong môi trường không khí quá khô, có thể dùng máy tạo độ ẩm để tăng độ ẩm không khí, tránh khô miệng, mất nước, dị ứng
• Không há miệng khi ngủ, không thở bằng miệng, nên thở bằng mũi để tránh ảnh hưởng để khả năng tiết nước bọt, gây khô cổ họng về đêm
• Hạn chế sử dụng rượu bia, cà phê, thức uống có cồn, nước ngọt, thức ăn mặn, đồ uống có gas… 
• Xông hơi mặt bằng hơi nước, hít hà làn hơi nước để giúp ngăn ngừa không miệng 
• Không sử dụng nước súc miệng có cồn, không uống quá nhiều nước một lần, chỉ nên uống từng ngụm nước để tránh khô miệng. 

Trên đây là một số thông tin về chứng khô miệng khi mang thai mà bạn có thể tham khảo. Khô miệng rất phổ biến, không quá nguy hiểm, tuy nhiên nếu tình trạng này kéo dài, do bệnh lý gây ra thì bạn cần nhanh chóng thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị. 

Có thể bạn quan tâm

• Bị khô miệng: Nguyên nhân, biểu hiện và hướng điều trị 
• 10 Mẹo vặt chữa khô miệng dễ thực hiện ngay tại nhà