Đau thắt lưng là bệnh gì? Chẩn đoán bệnh qua biểu hiện và vị trí đau

Đau thắt lưng là tình trạng phổ biến có thể gặp phải ở bất cứ nhóm đối tượng nào. Cơn đau kích hoạt khiến công việc và cuộc sống của người bệnh bị cản trở không ít. Liệu tình trạng đau này là dấu hiệu cảnh báo bệnh gì? Làm sao để khắc phục?

Đau thắt lưng là bệnh gì?

Đau vùng thắt lưng thường liên quan đến vấn đề cơ học như mang vác nặng, chấn thương, hoạt động quá sức,  tư thế không tốt, phụ nữ trong thời kỳ mang thai… Tuy nhiên, nó cũng có thể là biểu hiện của bệnh lý cần chú ý.

1. Thoái hóa đốt sống thắt lưng

Thoái hóa đốt sống thắt lưng là tình trạng các đốt sống ở khu vực thắt lưng gặp tổn thương, bị nứt hay bào mòn, thường gặp ở người cao tuổi do quá trình lão hóa cơ thể.

Cơn đau thường xuyên và kéo dài, đặc biệt trở nên nặng nề khi có gai xương hình thành trên đốt sống. Hiện chưa có phương pháp điều trị triệt để, mục đích của việc điều trị là khắc phục triệu chứng đau và ngăn ngừa nguy cơ biến chứng.

2. Thoát vị đĩa đệm thắt lưng

Thoát vị đĩa đệm thắt lưng gây đau nhức thường xuyên ở thắt lưng do đĩa đệm tràn ra ngoài, gây áp lực lên đốt sống và dây thần kinh.

Đây là căn bệnh phổ biến ở người già, không có phương pháp điều trị triệt để. Cần kiểm soát sớm để tránh vấn đề nguy hiểm, tránh ảnh hưởng đến chức năng vận động.

3. Đau thần kinh tọa

Bệnh đau thần kinh tọa thường do áp lực chèn ép lên rễ dây thần kinh, có thể do công việc, tư thế xấu hoặc bệnh thoát vị đĩa đệm. 

Dây thần kinh tọa trải dài, bắt đầu từ vùng thắt lưng cho tới tận chi dưới. Chính vì thế mà người bệnh có thể gặp phải tình trạng đau nhức lan tỏa. Các cơn đau có thể xuất phát từ vị trí thắt lưng, sau đó lan xuống hông, đùi, đầu gối và cả bàn, ngón chân.

4. Loãng xương

Trong nhiều trường hợp, đau thắt lưng sẽ là dấu hiệu của loãng xương. Bệnh này thường xảy ra khi quá trình tái tạo tế bào xương mới chậm hơn so với quá trình tiêu hủy và làm mất xương.

Ở người bị loãng xương, mật độ canxi trong xương giảm, làm suy yếu khả năng chịu lực của xương, tăng nguy cơ tổn thương và gãy xương. Bệnh thường gặp ở người già hoặc phụ nữ sau mãn kinh.

5. Các vấn đề về dạ dày

Đau nhức lưng cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh về dạ dày như hội chứng ruột kích thích, viêm loét dạ dày… là nguyên nhân gây đau vùng thắt lưng tương đối phổ biến.

Thông thường, các vấn đề về dạ dày chỉ gây ra triệu chứng ở khu vực bụng. Tuy nhiên, trong các trường hợp bệnh chuyển biến xấu, cơn đau có thể lan dần ra phía sau vùng hông, lưng…

6. Bệnh đường tiết niệu

Sỏi tiết niệu, nhiễm trùng đường tiết niệu, sỏi thận, viêm bàng quang… là các bệnh đường tiết niệu thường gặp có thể gây ra đau ở vùng thắt lưng. Thường thì tình trạng đau sẽ giảm hoặc biến mất sau khi điều trị dứt điểm các bệnh lý này.

Tham khảo thêm: Đau lưng mỏi gối là bệnh gì và bài thuốc đặc trị

Chẩn đoán bệnh thông qua biểu hiện và vị trí đau

Nếu đau thắt lưng xuất hiện liên tục và kéo dài, bạn cần thăm khám bác sĩ để chẩn đoán:

• Đau chỉ ở thắt lưng có thể là vấn đề về xương khớp như thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, gai cột sống…
• Đau lan từ thắt lưng ra hai bên hông, mông, đùi và chi dưới có thể là đau dây thần kinh tọa.
• Đau lan từ vùng bụng ra sau thắt lưng thường liên quan đến vấn đề dạ dày, có thể có triệu chứng như chướng bụng, ợ hơi, mệt mỏi.
• Đau thắt lưng kèm theo đau mạn sườn, tức bụng có thể là vấn đề về đường tiết niệu, có thể có triệu chứng như tiểu nhiều lần, tiểu bí, tiểu gắt, sốt, ớn lạnh.

Để chẩn đoán chính xác, cần thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng như xét nghiệm máu, nước tiểu, siêu âm, nội soi ổ bụng và các xét nghiệm hình ảnh như X-quang, MRI, CT.

Cách khắc phục tạm thời tình trạng đau vùng thắt lưng

Thông thường, tình trạng đau vùng thắt lưng do các bệnh lý gây ra chỉ có thể được khắc phục khi kiểm soát tốt bệnh. Tốt nhất, bạn nên sớm thăm khám để bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị thích hợp.

Bạn có thể tạm thời giảm đau nhức bằng các biện pháp đơn giản, giúp giảm ảnh hưởng của đau đến công việc và cuộc sống. Dưới đây là một số biện pháp có thể áp dụng:

1. Tác dụng nhiệt

Tác dụng nhiệt là liệu pháp đơn giản để ức chế đau nhức, nhưng lựa chọn nhiệt nóng hay lạnh phụ thuộc vào triệu chứng của bạn:

• Chườm nóng: Nhiệt nóng thích hợp cho đau thắt lưng đơn thuần, không sưng viêm. Cách thực hiện: Sử dụng túi chườm hoặc lá ngải cứu rang nóng với muối, áp lên vùng đau khoảng 15-20 phút.
• Chườm lạnh: Nhiệt lạnh phù hợp khi có triệu chứng sưng viêm. Cách thực hiện: Đặt đá lạnh vào túi chườm và áp nhẹ lên vùng đau, tránh tiếp xúc trực tiếp với da.

Tham khảo thêm: Vì sao bị đau lưng về đêm? Cách khắc phục nhanh

2. Massage

Massage là biện pháp đơn giản và hiệu quả trong việc giảm đau nhức vùng thắt lưng, cải thiện tình trạng tuần hoàn máu. Điều này giúp giãn ra các mô mềm và giải phóng hệ thống thần kinh, đồng thời tạo cảm giác thoải mái và khỏe khoắn cho tinh thần. 

.Thực hiện massage bằng cách sử dụng bàn tay và ngón tay áp dụng các động tác xoa, bóp, day và ấn trực tiếp lên vùng thắt lưng, có thể thực hiện buổi tối để cải thiện giấc ngủ, giảm cơn đau về đêm.

3. Chế độ ăn uống và sinh hoạt

Để kiểm soát tính trạng đau nhức thắt lưng, đặc biệt khi liên quan đến các vấn đề về cơ xương khớp, bạn cần chú ý đến các điểm sau:

• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, bổ sung canxi, vitamin và khoáng chất đầy đủ.
• Hạn chế rượu, chất kích thích, thực phẩm cay nóng, thực phẩm chế biến sẵn…
• Uống đủ nước mỗi ngày, khoảng 2 – 2,5 lít.
• Giữ gìn giấc ngủ, tránh thức quá khuya và thiếu ngủ.
• Tránh làm việc quá sức, không mang vác nặng nề.
• Cân bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi.
• Không ngồi hoặc đứng 1 chỗ quá lâu, tránh các tư thế xấu.
• Thực hiện các bài tập rèn luyện thân thể mỗi ngày, nhưng tránh vận động quá mạnh khi có vấn đề về xương khớp.

Nếu đau thắt lưng kéo dài và đi kèm với triệu chứng như đau bụng, cơn đau lan tỏa, bạn cần sớm thăm bác sĩ. Đây có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cần điều trị kịp thời. Bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán và đề xuất phác đồ trị liệu thích hợp cho bạn.

Tham khảo thêm:

• 11 thuốc trị đau lưng, giảm đau tốt nhất (uống, bôi, xịt, tiêm)
• Bệnh đau lưng ở phụ nữ: Nguyên nhân, cách khắc phục