Các bệnh về Mũi thường gặp và cách xử lý

Viêm mũi và viêm xoang là hai bệnh về Mũi thường gặp nhất có thể khởi phát ở bất cứ nhóm đối tượng nào. Ngoài ra, mặc dù không quá phổ biến nhưng bạn còn có nguy cơ mắc các bệnh về mũi khác như polyp hay ung thư mũi.

Một số bệnh lý thường gặp về Mũi

Mũi chính là phần đầu của hệ hô hấp, có chức năng dẫn khí, đồng thời làm sạch cũng như sưởi ấm không khí trước khi đưa vào phổi. Mũi bao gồm 3 phần, đó là mũi ngoài, khoang mũi, các xoang cạnh mũi.

Cũng giống như bất cứ cơ quan nào trong cơ thể, mũi có thể là nơi khởi phát của các bệnh lý. Nhất là khi bị các tác nhân như vi khuẩn, virus… tấn công.

Dưới đây là một số bệnh lý thường gặp về mũi xoang:

1. Viêm mũi cấp tính

Đây là một trong những bệnh rất phổ biến của đường hô hấp trên, có thể xuất hiện độc lập hay đi kèm với những bệnh nhiễm trùng cấp tính khác. Có rất nhiều nguyên nhân khiến bệnh khởi phát. Điển hình như thay đổi thời tiết, virus, vi khuẩn hay nấm xâm nhập và phát triển trong niêm mạc mũi.

Bên cạnh đó, lạm dụng thuốc nhỏ mũi hay xịt mũi trong thời gian dài cũng sẽ khiến cho niêm mạc mũi bị xơ hóa, dẫn đến xung huyết, phù nề. Ngoài ra, một số bệnh lý khác như viêm họng, amidan, VA, cảm, cúm… cũng có thể dẫ đến tình trạng viêm mũi cấp tính.

Ngạt mũi, chảy nước mũi, giảm chức năng ngửi, toàn thân mệt mỏi, đau đau đầu, chán ăn… là những triệu chứng điển hình của bệnh. Một số biểu hiện có thể sẽ trở nên nghiêm trọng hơn vào ban đêm hay khi thời tiết chuyển lạnh.

2. Viêm mũi dị ứng

Bệnh lý này thường sẽ xuất hiện khi cơ thể phản ứng thái quá với một số chất gây kích ứng trong không khí. Bệnh viêm mũi dị ứng cũng là một trong những bệnh về đường hô hấp trên rất phổ biến. Tác nhân chính gây bệnh là bụi bẩn, nấm mốc và phấn hoa trong môi trường.

Ngứa ngáy trong niêm mạc mũi, sổ mũi, chảy nước mũi, hắt hơi… là những triệu chứng đặc trưng. Ngoài ra, người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng khác như ho, ngứa cổ, chảy nước mắt, ngứa mặt, cơ thể mệt mỏi…

3. Viêm xoang

Bệnh lý này đặc trưng bởi tình trạng viêm niêm mạc hô hấp lót trong các xoang ở cạnh mũi. Đây chính là tình trạng phù nề làm cho niêm mạc các xoang tăng tiết nhầy khiến xoang bị tắc nghẽn.

Nguyên nhân chính gây bệnh thường là do nhiễm vi khuẩn hay virus khiến niêm mạc xoang bị tổn thương. Ngoài ra, viêm xoang cũng có thể là hệ quả của bệnh viêm mũi dị ứng kéo dài không được khắc phục.

Triệu chứng đầu tiên của bệnh viêm xoang chính là sự xuất hiện của các tình trạng sổ mũi, hắt hơi tương tự như nhiễm cúm. Sau đó, tình trạng nghẹt mũi, chảy nước mũi, dịch tiết mũi có màu xanh vàng sẽ xuất hiện. Khi bệnh trở nặng, bạn có thể bị ho, sốt, nặng mặt, không ngửi thấy mùi, đau nhức đầu.

4. Polyp mũi xoang

Đây cũng là một trong những bệnh về mũi thường gặp đang ảnh hưởng đến cuộc sống của nhiều người. Polyp mũi xoang chính là một dạng u lành có thể xuất hiện ở hốc mũi hoặc trong các xoang. Khối polyp có cấu trúc phía ngoài là lớp biểu mô, phía trong là tổ chức liên kết với các tế bào xơ.

Những khối polyp nhỏ thường rất ít khi gây ra triệu chứng nhưng polyp lớn lại gât cản trở đường hô hấp. Chính điều này có thể khiến người bệnh gặp các vấn đề như khó thở, giảm khứu giác. Đôi khi chúng còn gây nhức đầu âm ỉ rất khó chịu. Polyp quá lớn còn có thể làm thay đổi hình dạng khuôn mặt.

5. Ung thư mũi

So với các bệnh lý trên thì bệnh ung thư mũi thường hiếm gặp hơn. Đặc trưng của bệnh chính là sự hình thành của các khối u có thể lành tính hay ác tính ở trong mũi xoang.

Bệnh có xu hướng xuất hiện ở đàn ông nhiều hơn phụ nữ, nhất là trong độ tuổi từ 35 đến 55. Nguyên nhân gây bệnh ung thư mũi hiện vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các yếu tố như thường xuyên tiếp xúc với hóa chất, nhiễm virus HPV, hút thuốc lá… được cho là có liên quan đến sự khởi phát của bệnh.

Người bệnh sẽ thường xuyên gặp các triệu chứng như cảm giác căng cứng xoang, đau nhức vùng mặt, đau đầu… Ngoài ra, các triệu chứng khác như chảy máu cam,sưng mắt, đau răng hàm trên, đau nặng tai… cũng có thể đi kèm.

Cách xử lý khi bị các bệnh lý về Mũi thường gặp

Các bệnh thường gặp về mũi gây ra các triệu chứng ảnh hưởng trực tiếp đến đường thở. Nếu không sớm phát hiện và điều trị thì các biến chứng nghiêm trọng hơn có thể sẽ phát sinh.

Khi bị các bệnh về mũi, bạn nên chú ý đến các biện pháp xử lý như sau:

1. Sớm thăm khám

Sớm phát hiện bệnh và thăm khám kịp thời chính là yếu tố vô cùng quan trọng cho quá trình điều trị. Việc khắc phục bệnh luôn đơn giản hơn khi triệu chứng còn ở mức độ nhẹ. Triệu chứng của các bệnh thường gặp về mũi sẽ rất dễ bị nhầm lẫn với các bệnh cảm cúm thông thường. Chính vì thế mà bạn luôn phải chú ý.

Tốt nhất hãy sớm thăm khám để bác sĩ kiểm tra và chẩn đoán bệnh khi những dấu hiệu đầu tiên xuất hiện. Điển hình nhất là tình trạng nghẹt mũi, khó thở, chảy dịch mũi với màu và mùi bất thường.

2. Điều trị y tế

Tùy thuộc vào từng bệnh lý mà bạn gặp phải, bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị thích hợp. Đối với các bệnh về mũi thông thường thì việc sử dụng thuốc có thể sẽ được chỉ định.

• Thuốc Corticosteroid: Có tác dụng tốt trong việc khắc phục triệu chứng sưng viêm ở niêm mạc mũi xoang. Các loại được dùng phổ biến thường bao gồm: Beconase AQ, Rhinocort, Flnomasone, Qnasl…
• Thuốc thông mũi: Có thể hỗ trợ khai thông đường thở để làm giảm các triệu chứng như nghẹt mũi, khó thở, giảm khứu giác… Nhóm thuốc này được khuyến cáo là không nên lạm dụng trong thời gian dài.
• Thuốc kháng Histamine: Thường được dùng phổ biến trong điều trị bệnh viêm mũi dị ứng. 
• Thuốc kháng sinh: Sẽ được chỉ định trong trường hợp có nhiễm trùng tái phát hoặc mãn tính phát sinh.

Ngoài việc sử dụng thuốc thì trong một số trường hợp nhất định, bác sĩ sẽ cân nhắc việc thực hiện phẫu thuật. Cụ thể, phẫu thuật sẽ đáp ứng khi:

• Trong mũi xoang xuất hiện các khối polyp lớn
• Viêm xoang do các vấn đề về cấu trúc mũi

Trong trường hợp người bệnh bị ung thư mũi thì phương pháp xạ trị có thể sẽ đáp ứng. Các tia bức xạ sẽ được chiếu vào trong mũi xoang để tiêu diệt các tế bào ung thư.

3. Chăm sóc tại nhà

Ngoài việc điều trị y tế thì một số biện pháp chăm sóc tại nhà cũng có thể hỗ trợ và làm cải thiện triệu chứng. Đồng thời đây cũng chính là giải pháp giúp làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về mũi thường gặp.

Bạn cần lưu ý một số khuyến nghị dưới đây:

• Thường xuyên làm sạch mũi bằng dung dịch nước muối loãng. 
• Sử dụng máy tạo độ ẩm để hạn chế tình trạng khô rát và kích ứng mũi xoang do không gian sống quá khô.
• Hạn chế tiếp xúc với những người bị các bệnh như cảm lạnh hay nhiễm trùng đường hô hấp nói chung.
• Khi thời tiết chuyển lạnh hay giao mùa, đi ra ngoài cần chú ý bảo vệ mũi họng. Đeo khẩu trang cẩn thận là cách thiết thực nhất.
• Nâng cao đầu khi ngủ để dịch trong xoang mũi thoát ra dễ dàng hơn, giảm tắc nghẽn.
• Không hút thuốc lá, tránh xa nơi đông người, có nhiều khói bụi ô nhiễm.
• Tránh tiếp xúc với thú nuôi, đặc biệt là khi bạn bị kích ứng bởi lông của chúng.
• Vệ sinh không gian sống cũng như làm việc sạch sẽ mỗi ngày để ngăn chặn mạt bụi hay nấm mốc tồn tại.

Cần điều trị sớm khi mắc các bệnh về mũi thông thường để tránh phát sinh các vấn đề nghiêm trọng. Tốt nhất hãy sớm thăm khám ngay khi phát hiện sự khởi phát của những triệu chứng đầu tiên. Tuân thủ phác đồ điều trị từ bác sĩ cùng với việc chăm sóc tốt tại nhà sẽ giúp bạn nhanh chóng đẩy lùi bệnh.

Có thể bạn chưa biết

• Các bệnh về Họng thường gặp và cách xử lý
• Viêm mũi họng cấp ở trẻ em – Cách điều trị và chăm sóc